|
|
|
||||||
|
||||||||
|
Al de informatie op deze site is beschermd door het auteursrecht.
|
|
Overzicht Griekse Muziek in December 2024
"En Chordais" & "Constantinople""De muzikale reizen van Marco Polo" Twee ensembles, namelijk " En Chordais " uit Thessaloniki (Griekenland) en "Constantinople" uit Montreal (Canada), bundelen hun krachten om, samen met enkele gasten, hun project "The Musical Voyages of Marco Polo" voor te stellen aan het Nederlandse publiek. De titel verwijst natuurlijk naar de legendarische Venetiaanse reiziger Marco Polo (1254-1324), die in 1271 met zijn vader en zijn oom langs de Zijderoute naar China vertrok en pas 24 jaar later, in 1295, weer terugkeerde. Met dit project willen de twee ensembles een beeld geven van de muziek die deze reizigers onderweg zouden kunnen gehoord hebben. Dat vraagt misschien een woordje uitleg. Over " En Chordais " schreven we al uitgebreid op onze april 2012 maandpagina , en wie het liever wat korter heeft, kan voor een samenvatting terecht op onze mei 2024 maandpagina . Dat laatste artikel gaat weliswaar vooral over een ander project van hen, maar dat deel kan u gewoon overslaan. In het kader van dit project willen we toch wel een paar relevante "details" herhalen. Om te beginnen is " En Chordais " in feite een hele vereniging, een vzw met die naam, die zich sinds 1993 bezig houdt met muzikaal onderzoek, die ook een gerenommeerde muziekschool heeft en die bovendien boeken en platen uitgeeft met het resultaat van hun research. Het ensemble zelf heeft dan "alleen maar" tot taak om dat resultaat tot bij een breder publiek te brengen. In hun onderzoek speelt de visie van hun oprichter en bezieler Kyriakos Kalaïtzidis een cruciale rol. Die visie is even helder als eenvoudig: de wortels van de Griekse muziek moeten in het oosten gezocht worden, en dat is dan ook precies waar het onderzoek van " En Chordais " zich op toespitst. Dat onderzoek levert heel wat materiaal op dat ook voor specialisten erg interessant is. Mede hierdoor wordt Kyriakos Kalaïtzidis zelfs internationaal beschouwd als één van de grootste autoriteiten binnen zijn vakgebied. Het spreekt trouwens boekdelen dat een boek van hem over oosterse muziektheorie in het ... Arabisch vertaald zou zijn. Voor hun projecten laten ze zich in hun onderzoek bijstaan door andere specialisten uit de Arabische wereld, uit Turkije, uit Iran of elders. Het gaat dan in de regel om mensen die zelf ook muzikant zijn en die zich bovendien zelf ook bezighouden met research op hun eigen vakgebied. Op die manier fungeert " En Chordais " als een soort "trans-culturele draaischijf" tussen de verschillende muzikale tradities van het Middellandse-Zeegebied. Het is ook op die manier dat de samenwerking met "Constantinople" tot stand kwam. Dat ensemble werd in 2001 opgericht door de Iranese componist, zanger en sitar-speler Kiya Tabasian (°Teheran 1976), die in 1990 als tiener naar Canada emigreerde en zich daar verder specialiseerde in onder andere Perzische muziek. Met "Constantinople" - genoemd naar de eeuwenoude stad op het kruispunt tussen Oost en West - wil hij nieuw werk brengen dat elementen bevat van allerlei muzikale tradities. Het was dus bij hem dat Kyriakos Kalaïtzidis ging aankloppen toen hij aan het "Marco Polo" project begon. Hij had zich laten inspireren door het boek dat de herinneringen van Marco Polo bevatte. Die waren neergeschreven door een tijdgenoot aan wie Polo vertelde over zijn reizen en over alles wat hij onderweg had gezien. Het boek werd niet voor niets populair onder titels als "Le livre des merveilles" of "Book of the marvels of the world". Het was immers de eerste Europese beschrijving van de onbekende maar fascinerende Oosterse wereld: China, Perzië, Indië, Japan, Mongolië enzovoorts. Maar Marco Polo was natuurlijk wel een handelaar, en zijn verhalen bevatten uiteraard veel details die voor hem (en zijn vakgenoten) belangrijk waren. Kyriakos Kalaïtzidis vroeg zich echter af wat er zou kunnen ingestaan hebben als Marco Polo een muzikant was geweest. Tijdens zijn reizen moet hij onvermijdelijk in contact zijn gekomen met de muzikale cultuur van al die volkeren, maar daar vertelt hij dus zo goed als niets over. Dat is meteen ook het uitgangspunt van het project "The Musical Voyages of Marco Polo". Wat zou de man zoal kunnen gehoord hebben? Daarmee had Kyriakos Kalaïtzidis meteen een nieuw thema om te onderzoeken. Op basis van de resultaten componeerde hij muziek "in de stijl van", en daarbij putte hij niet alleen uit zijn eigen kennis, maar ook uit die van Kiya Tabasian, die trouwens zelf ook enkele composities bijdroeg. En ook de leden van beide ensembles deden uiteraard hun deskundige duit in het zakje. Daarnaast kregen ze nog de versterking van enkele gespecialiseerde gast-muzikanten. Het project ging in oktober 2009 in première ... in Hong Kong (!) en in 2014 verscheen het ook op een gelijknamige cd. De vraag, of een modale Chinees uit de Dertiende Eeuw dit allemaal zou herkennen, is dan minder relevant. De deskundigheid van de projectmedewerkers staat er alleszins garant voor dat het beslist geen pure fantasie is, maar dat het wel degelijk gebaseerd is op de huidige kennis van de muziek van toen. En verder is het vooral van belang hoe het overkomt op de hedendaagse luisteraar. Wat dat betreft waren de recensenten, die het album ter bespreking voorgelegd kregen, alvast unaniem positief. Ze prezen om te beginnen de afwisseling tussen de verschillende tracks. De ene keer klinkt het inderdaad Chinees, stelden ze vast, maar het volgende nummer heeft dan eerder een Byzantijns tintje, en vervolgens zit je ineens weer in Venetië. Maar het waren toch vooral de arrangementen die indruk maakten. Kyriakos Kalaïtzidis had een uitstekend evenwicht gevonden tussen Westerse instrumenten als blokfluit, viool en viola da gamba enerzijds, en de Oosterse instrumenten als outi , sitar, kanonaki , darbuka en bendir anderzijds. Dat zal voor deze concerten zeker niet anders zijn. De uitvoerders zijn dan misschien niet allemaal dezelfden als tien jaar geleden, maar ze moeten beslist niet onderdoen voor hun voorgangers - en bovendien heeft het project tijd genoeg gehad om te rijpen en door te groeien. Voor dit concert zou het podium ingenomen worden door de volgende muzikanten:
Tussen haakjes en voor zover dienstig: volgens sommige (niet bevestigde) bronnen zou het kanonaki niet bediend worden door Thanasis Koulentianos, maar wel door Didem Başar, een Turkse die tegenwoordig in Montreal woont. De muzikale leiding is alleszins in handen van Kyriakos Kalaïtzidis zelf, en uit de bezetting blijkt duidelijk dat hij zijn huiswerk wel degelijk grondig gemaakt heeft. Het lag voor de hand dat hij "oosterse" instrumenten zou gebruiken die in Griekenland ingeburgerd zijn, zoals kanonaki en outi bijvoorbeeld. Maar er zullen weinig niet-ingewijden zijn die weten dat een "pipa" niet is wat u misschien denkt, maar wel een viersnarige Chinese luit met een geschiedenis die tweeduizend jaar teruggaat. Marco Polo moet het dus gehoord hebben tijdens zijn verblijf aan het hof van de keizer. Het instrument zou erg moeilijk te bespelen zijn, maar het zal niet alleen daarom zijn dat er voor dit project beroep gedaan werd op de virtuoze pipa-speelster Lingling Yu , want ze is toevallig ook een specialiste inzake oude traditionele Chinese muziek. En wat te denken van de "morin khuur"? Ook dat is een eeuwenoud instrument, deze keer uit Mongolië, dat zijn naam "paardenviool" niet zozeer te danken heeft aan de twee snaren die bestaan uit haren uit een paardenstaart, maar wel aan de kop in de vorm van een paardenhoofd. Het zal niet verbazen dat het ontstond bij de nomadische ruiter-volkeren van de Gobi-woestijn in Mongolië. Het is wat minder vanzelfsprekend dat gastmuzikant Dalaijargal Daansuren daar ook geboren werd, en dat hij de "morin khuur" al bespeelde toen hij amper drie jaar oud was. Na conservatoriumstudies in Mongolië kwam hij in 2017 in Parijs terecht, en van daaruit veroverde hij de rest van Europa en omstreken als specialist, niet alleen van het instrument zelf maar ook inzake de bijbehorende cultuur. Mathilde Gomas dan. Die is niet alleen een virtuoze op de (westerse) viola da gamba, maar ook zij heeft een internationale reputatie als specialiste, deze keer inzake de uitvoeringspraktijk van vroege middeleeuwse muziek. Voor meer info over haar kunt u opnieuw terecht op onze mei 2024 maandpagina, want zij was er ook al bij toen "En Chordais" hun project "Exoria" in Brussel kwamen voorstellen. En als u daar dan toch aan het lezen bent, dan kunt u er misschien ook even onze toelichting bij Nikos Andrikos op nalezen, want hij misstaat geenzins in dit selecte kringetje van internationale specialisten ter zake. En zoals meestal bij optredens van "En Chordais" reist ook deze keer hun vaste klankman met hen mee, en dat is Leonidas Palaskas (Λεωνίδας Παλάσκας). Deze man kent de muziek als zijn broekzak, en samen met de technici van de zalen is dat een extra garantie voor een perfecte uitvoering van deze concerten.
Op de site sinds: 20/09/2024 Terug naar het begin van deze pagina.
"Orea Parea"Greek Folk Night Ergens in 2021 vormden drie "Nederlandse Grieken" samen de groep "Orea Parea", letterlijk zoiets als "het mooie gezelschap". Nu komen ze naar Rotterdam om daar een "Greek Folk Night" op touw te zetten. Bij die "folk" moet dan wel de gebruikelijke kanttekening gemaakt worden: het gaat hier niet echt (of toch niet in de eerste plaats) over de traditionele dorpsmuziek, de dimotika , maar wel (vooral) over zowat alle andere vormen van populaire Griekse muziek: van rembetika en laïka tot endechna - ook al zijn de grenzen tussen al die genres vaak flinterdun. Hoe dan ook is de omschrijving "meeslepende Mediterrane klanken" zeer zeker van toepassing op het repertoire van deze groep. Het "mooie gezelschap" bestaat uit:
De gitarist en zanger Yiannis Ikonomou (Γιάννης Οικονόμου) werd geboren in Griekenland maar hij groeide op in Duitsland. Later vestigde hij zich in Nederland, waar hij samen met zijn broer een Grieks restaurant opende. Hij is echter ook een gepassioneerd muzikant en hij werd dus al snel een gevestigde waarde binnen het Griekse muzieklandschap in Nederland. Dat betekent dan vooral optredens in restaurants en dergelijke, maar af en toe kan er toch een "regulier" concertje van af (waar de mensen dus in de eerste plaats naartoe komen voor de muziek zelf). Zijn repertoire is dan ook erg uitgebreid. met een voorliefde voor liedjes die bekend zijn van grote zangers als Yorgos Dalaras , Yannis Parios , Dimitris Mitropanos , Paschalis Terzis , Antonis Remos , Nikos Vertis , Stelios Rokkos , Yannis Kotsiras en vele anderen. Hij is actief in verschillende ensembles, onder meer in "Difono" - en dus ook in "Orea Parea". Daarnaast schrijft hij zelf ook liedjes, dus je zou hem met recht en reden een singer-songwriter kunnen noemen, maar daarnaast is hij ook nog producer. Hij heeft zelfs een eigen label dat heel toepasselijk "YannisMusic" heet. Langs die weg bracht hij zijn eerste eigen album uit. Dat heet "The steps of the heart" en het verscheen in 2021. Het bevat tien nummers waarvan hij zowel tekst als muziek schreef. Allicht volgen er nog albums, want hij blijft liedjes schrijven, onder meer voor "Orea Parea". De bouzouki van de groep komt voor rekening van Michalis Zarmakoupis (Μιχάλης Ζαρμακούπης), en hij levert ook de tweede stem bij vele liedjes. Hij is al even gepassioneerd als de twee anderen, en als je naar hen zit te luisteren en de smaak ook te pakken krijgt, dan hoef je niet te wanhopen want je kan bij Michalis gewoon bouzouki -les gaan volgen. Voorkennis is niet vereist, en hij heeft daarvoor zelfs een eigen methode ontwikkeld. En als hij niet met muziek bezig is, dan zit hij waarschijnlijk op zijn werk, want "om den brode" is hij software ingenieur. Dat is dan - naast de muziek - een kenmerk dat hij gemeen heeft met Pelagia Tsiachri Renta (Πελαγία Τσιάχρη Ρέντα), de lead-zangeres van "Orea Parea", want zij heeft een master in elektrotechniek en computertechniek van de Technische Universiteit van Kreta. Dat diploma ligt nu wel stof te vergaren in een lade, samen met haar publicaties in wetenschappelijke tijdschriften die ze in dat kader schreef over cloud computing, smart homes, het "Internet Of Things" en andere (min of meer) baanbrekende technologieën. Ze besefte immers dat computers toch niet meteen haar ding waren, en ze greep terug naar haar eerste passie: de muziek. Ze werd geboren in een klein dorpje in Noord-Griekenland, een regio met een hele rijke muzikale traditie, en die klanken zitten haar nu natuurlijk in het bloed. Als er dus toch dimotika -liedjes binnensluipen in het repertoire van "Orea Parea", dan is het niet moeilijk om de dader te vinden. Dat moet haar dan wel vergeven worden, want er zijn verzachtende omstandigheden. Ze was immers al heel vroeg met muziek bezig, en ze stond zelfs voor de eerste keer op een podium toen ze amper vijf jaar oud was. Het was ook die liefde voor de muziek die haar naar Rotterdam dreef. Daar behaalde ze vorig jaar haar diploma zang aan de afdeling Ottomaanse Muziek van de Codarts Universiteit. Ze bleef in Rotterdam en ze geeft daar nu zangles. Je kan bij haar alles te weten komen over notenleer, makam -technieken, improvisatie enzovoorts, maar ze besteedt ook aandacht aan de juiste uitspraak van de Griekse teksten en aan de culturele context van de liederen. En daarnaast is ze natuurlijk actief als zangeres in verschillende ensembles in Nederland, waaronder het "Trio Harmani", de "Mediterraneo band" - en dus ook in "Orea Parea". In die context focust zij vooral op liedjes die bekend zijn van zangeressen als Charis Alexiou , Vicky Moscholiou, Glykeria , Eleftheria Arvanitaki , Marinella, Eleni Tsaligopoulou , Anna Vissi en andere vergelijkbare sterren. Samengevat zal duidelijk zijn dat liefhebbers van Griekse muziek met "Orea Parea" in goed gezelschap zijn ...
Op de site sinds: 11/10/2024 Terug naar het begin van deze pagina.
Atharmas PernaMet een rembetika-programma Het rembetika trio "Atharmas Perna" (Αχταρμάς Περνά) werd gevormd in het Brusselse. Het bestaat uit:
Deze laatste, Nicolas Van Belle, is (onder meer) bekend van het rembetiko duo "Yarès" uit het Gentse, dat in september 2021 voor het eerst op ons radarscherm verscheen. Ze waren al vlak vóór de corona-pandemie begonnen, en ze moesten zich dus noodgedwongen thuis opwarmen, met repetities via het Internet en dergelijke. Na de quarantaine konden ze dan wel in de zomer van 2021 een vliegende start nemen, onder meer met enkele optredens in Griekenland zelf. Enkele maanden na hun eerste "Belgische" optredens in september 2021 waren ze er weer, in januari 2022 en maart 2022 om precies te zijn, maar daarna werd het stil - toch wat "reguliere" concerten betreft, want restaurant-optredens nemen wij niet op in onze "Agenda" . Nu komt hij dus weer boven water in een nieuw groepje. Hun werkterrein (of speelterrein) blijft ongeveer hetzelfde: de Griekse stadsmuziek van de jaren 1920 tot 1950, specifiek de rembetika uit die periode. Over de twee andere leden van "Atharmas Perna" hebben we geen (betrouwbare) informatie. En wat betreft een eventuele betekenis van hun naam is het al evenzeer tasten in het duister. Het woord "αχταρμάς" (achtarmas) is alleszins afkomstig uit het Turks, waar het verwijst naar iets dat overgebracht of verplaatst wordt: dat kan een citaat zijn, een (bloed)transfusie of gewoon een vracht die uit- of ingeladen wordt. Het Griekse leenwoord heeft dan wel een lichte betekenisverschuiving ondergaan. Daar betekent het iets in de zin van "mengelmoes" of "allegaartje". Dat woord is minder gangbaar maar het kwam recent wel veelvuldig in het nieuws naar aanleiding van de Eurovisie-deelname van Marina Satti. Zij vertegenwoordigde Griekenland met het liedje "Pali", dat veel kritiek kreeg omdat het een "chaotisch samenraapsel" zou zijn. Ze had er met andere woorden een zootje van gemaakt - volgens de talrijke kritikasters dan toch. Maar wat dan met de combinatie van de twee woorden die de naam van de groep vormt? Het doet natuurlijk onwillekeurig denken aan "arabás perná", een koets of een wagen die voorbijrijdt. Dat is namelijk de titel van een traditioneel Grieks liedje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Klein-Azië. En er is nog een andere kandidaat. In 1948 schreef Vasilis Tsitsanis namelijk het liedje "Σατράπισσα" (Satrapissa). Dat gaat over een - per definitie welvarende - heerseres waarop de zanger verliefd is en die hij aan het begin van elke strofe ongenaakbaar ziet voorbijrijden in haar koets. Elke strofe begint inderdaad met "Αραμπάς περνά" en dat is dan ook de officieuze titel van dit liedje geworden. Zo'n liedje van Tsitsanis past alleszins beter in het repertoire van "Atharmas Perna" dan de traditional uit Klein-Azië, maar of dat dan de verklaring is voor de naam van de groep? Misschien wel, maar misschien zit er helemaal geen betekenis achter, en hebben ze de naam gewoon gekozen omwille van de klank. Dat was bij "Yarès" ook min of meer het geval. En tenslotte hebben ze gelijk: een naam dient immers in de eerste plaats om dingen aan te duiden. De betekenis is dan minder relevant, en vaak soms helemaal niet. Het is dan belangrijker wat de aankondiging van het Muzikantenhuis zegt over het concert zelf: Deze kleurrijke reis door een oud en nieuw Griekenland neemt je ongetwijfeld mee op een onvergetelijke ervaring.Dat zal dan in de eerste plaats gelden voor wie de rembetika nog niet zou kennen. Het zou inderdaad niet de eerste keer zijn dat zo'n kennismaking het begin was van een levenslange verslaving. En de anderen, die dus al min of meer een beetje "verslaafd" zijn aan deze muziek, lusten altijd wel een extra portie. Misschien zijn er nog andere optredens van deze groep. Als we daar informatie over hebben, en als het geen restaurant-optredens zijn, dan zullen we die met plezier toevoegen, maar we gaan er wel niet actief achteraan.
Op de site sinds: Terug naar het begin van deze pagina. |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
Toevoegen aan uw agenda
Toevoegen aan uw agenda
Toevoegen aan uw agenda
Toevoegen aan uw agenda
