Marilena Chrysochoidi ( Μαριλένα Χρυσοχοΐδη ) is niet meteen in één hokje te vangen. In de Lage Landen speelde ze al vaak santouri , maar ze is ook pianiste, actrice, operazangeres en lerares. En dat zijn niet zomaar visitekaartjes: bij elk daarvan horen diploma's, optredens en allerlei samenwerkingen, telkens meer dan voldoende om er een normaal cv mee te vullen.

Het begon allemaal in 1991. Toen zag ze in Athene het levenslicht en ze deed er al meteen haar eerste muzikale indrukken op. Haar ouders hadden hun roots in Klein-Azië, maar ze luisterden naar allerlei soorten muziek. Op haar zevende begon dochter Marilena met pianolessen, en ze wist toen al wat ze zou gaan doen als ze groot was: muziek.

Uiteraard ging ze later naar de muziekhumaniora , en daar kreeg ze nog meer belangstelling voor de traditionele muziek. Ze speelde toen al piano en tambouras , nu kwam daar nog de santouri bij. Dat was niet onlogisch, want die wordt soms de "piano van het oosten" genoemd. Toch liet ze de westerse muziek niet los, wel integendeel. Ze volgde klassieke zang en opera, en ze deed er ook nog toneelschool bovenop.

Dat bracht ze meteen in de praktijk, met rollen in werken van Mozart, Rossini, Händel, Léhar, Puccini en anderen, maar ze zong en speelde ook in hedendaagse opera en ander werk van Griekse schrijvers. Een willekeurige greep uit haar palmares maakt dat misschien wat bevattelijker.

In 2013 zong ze bijvoorbeeld mee in "La Moscheta", een opera uit 1529 van Angelo Beolco, grondlegger van de "Commedia dell'Arte" (en daarom qua belang soms vergeleken met Molière). De opvoering in Athene was een productie van het "Karolos Koun" theater, en de muziek was geschreven door Stamatis Kraounakis (enkel vergelijkbaar met zichzelf). Marilena Chrysochoidi zong de rol van "Donna" en ze speelde piano.

In 2015 werkte ze mee aan een Griekse bewerking van "Die Zauberflöte", de bekende opera van Mozart. In 2017 speelde (en zong) ze een hoofdrol in "Το Ονειρο του Θαύμα" ("Dream and Miracle") , een hedendaags theaterstuk van Kakia Igerinou, opgefleurd met liederen van Mikis Theodorakis .

Maar ze liet haar eigen traditie toch ook niet los. Recent, in juni 2022, zong ze mee in een concert dat een onderdeel was van een groots opgezet festival ter gelegenheid van "100 jaar Megali Katastrofi". Dat waren dan uiteraard traditionele liedjes uit Klein-Azië.

Tussendoor had ze enkele jaren gestudeerd aan het Koninklijk Conservatorium van ... Antwerpen. Daar behaalde ze in 2021 haar master klassieke zang. Dat kwam dan bovenop haar diploma's opera (2014) en toneel (2015) die ze al in Athene had gekregen.

Ook in Antwerpen zat ze natuurlijk niet stil. In het kader van haar opleiding zong ze mee in producties van het conservatorium en in 2021 regisseerde ze voor het eerst zelf een musical. Dat was niet niks, want "Therapeutic", zoals het werk heet, is vrij complex omdat het zich eigenlijk helemaal afspeelt in het hoofd van de protagonist, een psychiater. Die wordt bijgestaan door drie verpleegsters, plus (de schimmen van) enkele patiënten die hij in behandeling had, en dat is het dan zo'n beetje. Marilena Chrysochoidi deed niet alleen de regie, ze ontwierp ook de set, de belichting en de kostuums, en ze speelde zelf ook mee.

Haar aanwezigheid aan het Antwerpse conservatorium was uiteraard niet onopgemerkt gebleven. Een Griekse die santouri speelt en die meer dan behoorlijk kan zingen ... Elina en Maria Markatatou bijvoorbeeld kwamen bij haar aankloppen toen ze in oktober 2020 een goede zangeres nodig hadden om in te vallen voor een bijkomend concert van hun project " The Four Traditions of Mandolin Music in Greece" . En nog maar pas in juni 2023 vroegen ze haar opnieuw als gastzangeres voor hun "Boîte" programma.

In januari 2023 speelde ze santouri en ze zong als lid van het (toen) nieuwe "Asia Minor Ensemble" . Hun repertoire bestaat in de eerste plaats uit allerlei liedjes die tot pakweg een eeuw geleden te horen waren in Constantinopel, Smyrna en andere steden in Klein-Azië, en die in 1922 samen met de Griekse vluchtelingen naar Griekenland kwamen. Daar voegen ze nieuwer materiaal aan toe, maar dan wel in dezelfde stijl geschreven. Dat repertoire kristalliseert steeds verder uit en dat bleek ook naar aanleiding van hun zoveelste optreden in juni 2024 .

Met haar zang maakte toch wel wat indruk op het publiek. Van een klassiek geschoolde sopraan mag je natuurlijk wel verwachten dat ze een behoorlijke stem heeft, en dat ze ook weet hoe ze die moet gebruiken, maar het is toch minder vanzelfsprekend dat ze kennelijk geen enkele moeite heeft met de typische wendingen van de Klein-Aziatische muziek. Die zangtechniek is tijdens haar opleiding inderdaad niet aan bod gekomen, zegt ze, dus zingt ze "gewoon zoals zij het aanvoelt". En zingen met gevoel, meer moet dat niet zijn. Het helpt natuurlijk wel dat ze deze muziek al kent van in haar kinderjaren.

Een ander "Belgisch" ensemble waar ze aan meewerkt is "Smyrnability". Hun repertoire is vergelijkbaar met dat van het "Asia Minor Ensemble", maar ze leggen wel wat meer nadruk op de rembetika , niet alleen die uit Piraeus maar ook die uit Thessaloniki. Toch doen ook zij daar de stadsmuziek van Smyrna en Constantinopel bovenop. Al bij al blijven zij dus wel focussen op de muziek van het begin van de vorige eeuw.

Met het duo "Greek Boîte" slaat zij een heel andere weg in, een andere weg ook dan het "Boïte" programma van Belgriego waar ze in juni 2023 aan meewerkte. Deze "Greek Boïte" bestaat uit haarzelf als zangeres, begeleid door de pianist Orfeas Demis. Ze hebben twee verschillende programma's uitgewerkt. Het ene bestaat uit de sobere, eenvoudige liedjes van de "Neo Kyma" (de Griekse new wave zeg maar), en voor het andere programma gaan ze sprokkelen bij de Atheense operette en andere vormen van lichte klassieke muziek. Vooral dat laatste repertoire zal in de Lage Landen misschien wat minder bekend zijn (minder bekend alleszins dan - bijvoorbeeld - de rembetika ), en het is dan ook hun uitdrukkelijke bedoeling om daar wat aan te doen - of dat toch te proberen.

Dat is ook de bedoeling van het "Gaia Duo" dat ze recent (in het najaar van 2024) vormde met de Griekse gitarist en componist Giorgos Tabakis - die in dit ensemble dan wel geen gitaar speelt maar haar begeleidt op ... antieke lier . Zij zingt dan ook Oud-Griekse liederen, zowel (reconstructies van) originele melodieën als nieuwe composities "in de stijl van", geschreven door Nikos Xanthoulis . Meer daarover leest u op onze december 2024 maandpagina , want toen kwamen ze dit project voor de eerste keer voorstellen in Antwerpen en Brussel.

Dat was voor ons meteen ook de aanleiding om al onze informatie over Marilena Chrysochoidi samen te brengen in deze aparte biografie.