Venetsanou
Home Nieuws Agenda MaandOverzicht Praktisch Achtergrond
Links Biografie Geschiedenis Instrumenten

Inhoudsopgave

Vorige pagina
Despina Vandi

Volgende pagina
Anna Vissi


Biografieën van de website over Griekse Muziek

Nena Venetsanou

Endechna tragoudia: het artistieke lied

Nena Venetsanou (Νένα Βενετσάνου) hoeven we eigenlijk niet voor te stellen. Al meer dan twintig jaar is ze regelmatig hier bij ons te horen, en steevast ontlokt ze superlatieven aan de pen van zelfs de meest nuchtere commentatoren. In zijn al vaker geciteerde artikel in De Standaard van 1 maart 1993, ter gelegenheid van haar optreden op het Brugges Festival, schrijft Antoine Légat : "Als Venetsanou zingt is het met elke vezel van haar lichaam, met een energie, een bezieling, een présence die niet van deze wereld zijn". En het Utrechtse Nieuwsblad zou geschreven hebben: "(...) als Nena Venetsanou op haar best is, dan "zingt" ze niet, maar dan "brengt" ze de liederen naar het publiek. Theatraal en met iedere vezel van haar lijf".

Nena Venetsanou
© Luc Pardon 2004
Nena Venetsanou

Wie is deze dame? Ze werd in 1955 geboren in Athene. Reeds als zesjarige werd zij geboeid door alles wat met kunst te maken had, vooral theatervoorstellingen en opvoeringen van klassieke muziek trokken haar aandacht. Toen ze achttien was ging ze vier jaar naar Frankrijk om er kunstgeschiedenis en archeologie te studeren in Besançon, en klassieke zang bij Irma Kolassi in Parijs. In 1977 keerde ze terug naar Griekenland, waar ze betrokken raakte bij de sociale en politieke beweging van die tijd. Zo componeerde ze liederen voor de feministische beweging. Dat dit engagement niet aan haar "wilde haren" te danken was, bewijst wel dat ze jaren later samen met Mikis Theodorakis een tournee maakte die door het Griekse Ministerie van Cultuur georganiseerd werd als onderdeel van een campagne voor drugsbestrijding. En in 1992 kreeg ze van het International Peace Bureau een onderscheiding voor haar bijdrage aan de vooruitgang en de vrede in haar land.

Al die ingrediënten vinden we terug in de muziek die ze brengt. Met haar opleiding in de klassieke zangkunst wil ze een bijdrage leveren tot de ontwikkeling van het Griekse kunstlied ( endechna ), dat in de jaren '60 en '70 wereldwijd opgemerkt werd wegens zijn uitzonderlijk hoge kwaliteit. Ze wil die bijdrage leveren vanuit haar vrouwelijke eigenheid, en dat ze geen meeloper is bewijst ze door haar eigen weg te bewandelen binnen het genre. Veeleisend en talentvol als ze is slaagt ze daar dan ook wonderwel in. Vraag het maar aan de commentatoren.

De bekende producer Alekos Patsifás , beroemd vanwege zijn goede neus voor talent, laat haar in 1980 een eerste plaat maken. Hierop zingt ze vijf eigen composities op gedichten van Paul Eluard en zes Griekse liederen.

Ze komt artistiek tot volle ontplooiing bij Manos Hadjidakis , maar ook met andere grote componisten zoals Mikis Theodorakis , Nikos Mamangakis en Christos Leontis werkt ze goed samen, evenals met de internationaal doorgebroken componiste Eleni Karaïndrou , vooral bekend om haar filmmuziek. Samen met de gitarist Kostas Grigoreas brengt ze in 1984 een plaat uit met als titel "De Doos van Pandora", met teksten van Griekse dichteressen uit de jaren dertig.

Met de in Griekenland geboren maar in Frankrijk wonende en werkende componiste Angélique Ionatos maakt ze in 1991 de plaat " Sappho van Mytilene". De muziek is van Ionatos , de teksten zijn 2500 jaar oud en van de hand van de beroemde Oud-Griekse dichteres Sappho (ca. 600 v.Chr), die zonder meer als de grootste dichteres van de Oudheid aanzien wordt. Ze had in Mytilene op het eiland Lesbos een school waar ze jonge meisjes onderwees in dans, muziek en poëzie. De hartstochtelijke taal van de gedichten die ze voor haar leerlingen schreef leidde later - al dan niet ten onrechte - tot het ontstaan van het woord "lesbisch". Op de plaat zijn de teksten te vinden hetzij in de originele vorm, dus in het oude Aeolische dialect, hetzij in een vertaling van de grote hedendaagse Griekse dichter Odysseas Elytis (1911-1996).

Tijdens haar reeks optredens in mei 2000 in België en Nederland, bracht Nena Venetsanou naast muziek van Hadjidakis , ook muziek van de in Nederland werkende en wonende componiste Calliope Tsoupaki , met wie ze al eerder samenwerkte. Tsoupaki componeerde veel muziek speciaal voor haar, onder meer een cyclus liefdesliederen op gedichten van Maria Polydouri die tijdens de concerten te horen waren.

Dat Venetsanou veelzijdig is bewees ze tijdens een uitzonderlijk concert dat zij diezelfde maand gaf in Luik. Tijdens het eerste deel van dat concert bracht ze ... zeïmbekika ; dat is de muziek van de solo-dansen die in 1922 met de vluchtelingen van Klein-Azië meekwamen naar Griekenland. Dan schakelde ze over naar de dimotika , de Griekse traditionele volksmuziek. Het was bij ons weten de eerste keer dat Nena Venetsanou met deze muziek naar buiten kwam, het is niet bepaald wat we van haar gewoon zijn. Ze besloot de avond met zelf gecomponeerde liederen, ook de moeite waard. Haar eigen composities catalogeert zij eerder onder de noemer laïká (populaire (volks)muziek) en niet als éndechna , het meer kunstzinnige genre van haar vertolkingen als zangeres. En in de toekomst wil zij zich meer en meer op muziekcompositie toeleggen.

Op de vraag wat zij beroepshalve zou geworden zijn indien zij de weg van de muziek niet was ingeslagen, antwoordt Nena dat zij dan waarschijnlijk in de politiek was gestapt. Niet verwonderlijk voor iemand die haar adolescentiejaren - de periode waarin men doorgaans een eigen identiteit ontwikkelt - doorbracht tijdens de militaire junta in Griekenland. En nog steeds blijft Nena zich inzetten voor één of ander doel, waar zij dan ten volle achter staat. In mei 2000 nam zij in Luik ook nog deel aan een rondetafelgesprek over de "Elgin Marbles" , de beroemde beeldhouwwerken (friezen) van de Parthenon tempel in Athene, die nu in Londen staan en die de Grieken wat graag zouden terugkrijgen. De deelnemers aan het gesprek vertegenwoordigden de verschillende visies op deze problematiek en Nena Venetsanou - die overigens een diploma kunstgeschiedenis op zak heeft - verdedigde er haar (lees: het Griekse) standpunt.

In juni 2001 was zij opnieuw in Luik, en wel met een wereldpremière. De titel van het volledig nieuwe programma was "Adieu Alexandrie, musique pour deux voix, un poète et une ville" op gedichten van de Alexandrijn Konstantinos Kavafis (voor een beschrijving van dit optreden kan u terecht op onze juni 2001 pagina ).

De laatste realisatie van Nena Venetsanou is een reeks van drie liederencycli met eigen composities, telkens rond een welbepaald thema:

  • Πόλεις του Νότου - Poleis tou Notou (Zuidelijke Steden) - 1993. Met liederen over het alledaagse leven in een doorsnee stad aan de Middellandse Zee.
  • Νέα Γη - Nea Yi (Nieuw Land) - 1996 (heruitgebracht in 2000). Deze cd gaat over emigratie en de verschillende beweegredenen daartoe.
  • Καφέ Γκρέκο - Café Greco - 2003. Het uitgangspunt van dit laatste deel is het Griekse kafeneion . Dé ontmoetingsplek bij uitstek, waar mensen van diverse pluimage samenkomen, elkaar ontmoeten, mekaar verlaten, wachten, uitrusten en discussiëren over grote en kleine thema's des levens.

In oktober 2005 kwam Nena Venetsanou met Café Greco naar het Festival Voix de Femmes in Brussel. Zij heeft hiervoor vier dames uit andere culturen uitgenodigd: Alis Fouroutzian (Armenië), Angelina Tkátcheva (Wit-Rusland), Kamilya Jubran (Palestina) en Sara Alexander (Israël).

 

Laatst bijgewerkt op : 2005-09-14

Inhoudsopgave

Vorige pagina
Despina Vandi

Volgende pagina
Anna Vissi

Valid XHTML 1.0 Strict!

[Home]  [Nieuws]  [Agenda]  [Overzicht]  [Praktisch]  [Achtergrond]

Please contact our Webmaster with questions or comments.