De Griekse zangeres Teti Kassioni ( Τέτη Κασιώνη ) werd in Athene geboren in 1982, maar haar familie is afkomstig van Kastoriá, in het noorden van Griekenland, waar zij ook al haar vakanties doorbracht. Haar middelbare studies deed ze in Nea Ionia, een wijk van Athene, aan de (toen kersverse, want in 1988 opgerichte) "Muziekschool van Perissós". Uit het brede aanbod koos ze voor de klassieke gitaar, onderwezen door Vasilis Gratsounas. De man heeft een brede kijk, zowel op de gitaar zelf als op het muziekonderwijs in het algemeen. Het was precies om die visie in de praktijk te kunnen brengen dat hij de school (later erkend als conservatorium) had opgericht. En wat gitaar betreft houdt hij zich niet alleen bezig met klassieke muziek, maar ook met rock, jazz, enzovoorts, tot en met de Griekse traditionele muziek. Teti Kassioni kreeg dus al meteen een stevige basis mee.

Toch koos ze voor een heel andere richting toen ze aan hogere studies toe was: ze verhuisde naar Thessaloniki om daar Franse taal en literatuur te gaan studeren aan de Aristotelis Universiteit, en daarna trok ze naar Bologna (Italië) om een diploma van vertaler-tolk te gaan halen.

Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, en de muziek liet haar niet los. Als studente in Thessaloniki was ze dus al snel actief in het muzikale milieu van de stad. Ze begon op te treden in allerlei clubs, eerst met haar gitaar, maar dan begon ze ook te zingen. Het was meteen voor iedereen duidelijk dat ze niet alleen een uitstekende stem had, maar dat ze ook wist hoe ze die moest gebruiken. Dat neemt niet weg dat ze later toch nog zangles ging volgen.

Na Thessaloniki en Bologna keerde ze in 2004 terug naar Athene, waar ze talen ging onderwijzen in verschillende "frontistiria", de bekende bijles-instituten. Ze gaf daar niet alleen Frans, maar ook Italiaans en Engels.

Maar natuurlijk kon ze het zingen toch niet laten. Ze sloot zich aan bij verschillende groepjes die zich met allerlei soorten muziek bezig hielden. Zo werd ze zangeres bij "Graviton", die met nogal wat succes een nieuwe visie op de endechna voorstonden, en ze werkte in 2013 mee aan hun tweede album. Ze zong ook bij "Antidotum Tarantulae", die zich toelegden op de muziek van "Kato Italia" (de "hak" van Italië waar van oudsher Grieken woonden), en ze richtte mee het ensemble "Mare Libre" op, dat traditionele muziek van het hele Middellandse-Zeegebied bracht.

Inmiddels was ze ook professioneel beginnen zingen. Dat moet ergens rond 2008 geweest zijn. In die hoedanigheid werkte ze mee aan een hele reeks concerten en plaatopnames van allerlei bekende en minder bekende artiesten. Zo had ze al in 2011 - dus nog vóór het album van "Graviton" - al haar platendebuut gemaakt, door mee te zingen op "Istories tis polis" ("Verhalen uit de stad") van de bekende componist en violist Dimitris Kouzís ( Δημήτρης Κουζής ). Die had al heel wat grote namen begeleid, en er zongen dus nog andere, meer bekende stemmen mee op zijn nieuwe album, o.a. die van Yannis Zouganelis , maar het was toch Teti Kassioni die het mocht openen, en dat dan nog met een nummer dat een bijzondere symbolische betekenis had: het was het allereerste gedicht dat de bekende schrijver Pandelis Floropoulos (°1955) schreef in 1972, en het was tegelijk het eerste gedicht dat Kouzis ooit op muziek had gezet (in 1998), en het was meteen ook zijn allereerste eigen album. Er werd natuurlijk een video-clipje gemaakt om het te promoten - en daarvoor koos men ... het openingsnummer met Teti Kassioni prominent in beeld.

Teti Kassioni deed ook occasionele optredens, zoals in december 2013, toen zij zong op een avond met lezingen en muziek, gewijd aan de bekende dichter Nikos Kavvadias (1910-1975). En in 2014 zong ze gedichten van Konstantinos Kavafis , op muziek gezet door de componist Nikos Laliotis die haar ook begeleidde op piano.

Omgekeerd begeleidde zij Panayotis Margaris tijdens een recital dat gewijd was aan (de mogelijkheden van) de klassieke gitaar. Samen brachten ze liederen van Ennio Morricone, Erik Satie, Carlos Gardel, Peter Tchaikovsky en anderen. Die samenwerking kwam er niet zomaar: ook bij Margaris had ze namelijk les in klassieke gitaar gevolgd, dus hij wist wat ze waard was.

Wat later in 2014 richtte ze dan met enkele bevriende muzikanten haar eigen ensemble op, het "Teti Kassioni Quartet" . Ook zij brachten verschillende soorten muziek uit zowat alle hoeken van de wereld, tot Zuid-Amerika toe. Alles bij elkaar zingt ze inmiddels liedjes in zes of zeven verschillende talen.

Met dat repertoire begon ze nog wat later, ergens in 2015, als duo op te treden met de gitarist Yorgos Athanasiou Hun optredens kenden nogal wat succes, en ze werden steeds vaker gevraagd, eerst in Athene zelf, later ook (ver) daarbuiten. In maart 2016 kregen ze zelfs een uitnodiging van de Griekse consul in Boekarest (Roemenië). Die had hen bezig gehoord en ze was voldoende onder de indruk om hen te laten overkomen voor twee optredens in het kader van de Griekse nationale feestdag op 25 maart.

Dat gaf meteen een heel andere dimensie aan de titel van hun voorstellingen. Dat was "Με μια κιθάρα… γυρίζοντας τον κόσμο" (Me mia kithara gyrizontas ton kosmo, Met een gitaar de wereld rond). Tot dan toe hadden ze daarmee vooral de muziek bedoeld. Maar waarom zouden ze het niet wat breder zien? Waarom niet de rest van Europa gaan veroveren? En na Europa ... wie weet?

Maar eerst moest Teti Kassioni nog even een ander klusje klaren. Ze was namelijk zelf ook liedjes beginnen schrijven, en natuurlijk smeekten die om op plaat gezet te worden. Alleen had ze er (nog) niet genoeg bij elkaar om een album mee te vullen. Daarom contacteerde ze enkele jonge, getalenteerde muzikanten, waarmee ze eerder al had samengewerkt en waarvan ze wist dat die zelf ook componeerden. Of ze misschien ergens nog wat liedjes in hun la hadden liggen? Nee, dat hadden ze niet, maar ze schreven prompt wel wat nummers, speciaal voor haar, als cadeautje.

De bekende componist en multi-instrumentalist Thymios Papadopoulos ( Θύμιος Παπαδόπουλος ) maakte er met zijn arrangementen een evenwichtig geheel van, dat hij samen met zijn broer Sotiris in hun eigen opnamestudio inblikte. Het resultaat was haar eerste album "Πέταγμα" ( Petagma , Vlucht), dat in september 2016 verscheen bij het onafhankelijke label "Mikros Iros".

Het is allicht geen toeval dat Thymios Papadopoulos (°1957) de echtgenoot is van Areti Topouzidi ( Αρετή Τοπουζίδη ), de zanglerares van Teti Kassioni . Maar dat betekent daarom nog niet dat het album een vanzelfsprekendheid zou geweest zijn. Zowel Topouzidi als Papadopoulos zouden hun reputatie niet op het spel zetten om iemand te promoten waarin ze niet geloofden. En met hun respectievelijke staat van dienst weten die echt wel het kaf van het koren te scheiden. Teti Kassioni is er dan ook terecht trots op dat Papadopoulos bereid was om haar eerste album mee op poten te zetten.

Thymios Papadopoulos deed trouwens nog meer: hij speelde er zelf ook fluit op. Daarnaast waren er nog een viool, een piano, een cello, een accordeon en een gitaar op te horen. Die gitaar werd bespeeld door Yorgos Athanasiou , inmiddels de vaste medewerker van Teti Kassioni .

Papadopoulos en Topouzidi hadden zich niet vergist. Het album deed zijn naam "Petagma" alle eer aan. Het kende een vliegende start, en Teti Kassioni mocht het her en der in Griekenland gaan voorstellen met haar muzikanten.

Maar toen werd het tijd om weer aan die internationale carrière te gaan denken. Het speelde natuurlijk ook mee dat de crisis in Griekenland nog lang niet voorbij was, en zelfs voor getalenteerde muzikanten lag het werk niet meteen voor het oprapen. Ook op andere terreinen was er trouwens de voorbije jaren al een massale uittocht van jong Grieks talent.

Ook Teti Kassioni en Yorgos Athanasiou verhuisden in die periode (begin 2018) naar Nederland. In stilte hoopten ze natuurlijk wel dat het voor hen de toegangspoort tot Europa zou kunnen worden, maar toch bleven ze met hun twee voeten stevig op de grond.

Teti Kassioni vestigde zich in Den Haag. Ze had in Athene meer dan tien jaar lang taallessen gegeven, en die draad nam ze in Den Haag ook weer op. Je kan bij haar (uiteraard) Grieks en Frans leren, maar ook Italiaans en Engels. Ze heeft er zelfs een heuse school voor opgericht, die "Singing Birds Languages and Music" gedoopt werd. Het zal duidelijk zijn dat er daar een flinke dosis liedjes tussen het lesmateriaal zit. Er zijn saaiere manieren denkbaar om een taal te leren ... Je kan er ook terecht voor lessen "moderne zang" en Yorgos Athanasiou verzorgt lessen klassieke gitaar en muziektheorie.

Uiteraard bleven ze ook optreden, overal waar ze maar konden. In januari 2019 kwamen ze bijvoorbeeld naar Brussel met een programma onder de titel "Dans le port d'Amsterdam". Het was eigenlijk een avond die gewijd was aan het Franse chanson, maar ze hadden wel allemaal liedjes gekozen die op de één of andere manier met Griekenland te maken hadden. Er waren Franse liedjes bij die in het Grieks vertaald waren en daar enorm populair werden, maar omgekeerd waren er ook een heleboel Griekse liedjes die in Franse oren als muziek klonken. Onder meer dank zij de vele verrassingen was dat programma een schot in de roos, en het was dus een veelbelovend begin.

Een goed begin is het halve werk, en ze zorgden dus voor een vervolg. Dat zou "The Sound of Greek Cinema" gaan heten, met alweer verrassende en originele keuzes uit een enorm aanbod. Ze zouden daar in april 2020 mee naar Brussel komen, maar dat project strandde op de klippen van de corona-pandemie.

Door al de maatregelen daar omheen werd de wereld als het ware even "on hold" gezet. Maar creatieve geesten hebben nu eenmaal geen aan/uit knopje, en er zijn in die periode dus heel wat nieuwe projecten ontstaan.

Ook voor Teti Kassioni was het de gelegenheid om eindelijk eens werk te maken van iets wat ze al langer had willen doen. Een hele tijd geleden had ze al eens een gedicht van Ilias Papakonstantinou op muziek gezet. Zij was niet de enige, want er wordt van hem gezegd dat hij "de laatste is van een generatie van grote tekstschrijvers". Daar zijn dan mensen mee bedoeld als Lefteris Papadopoulos, bij wie de muziek als het ware in de verzen ingebouwd zit, of Nikos Gatsos. Zo eenvoudig is het natuurlijk niet helemaal, maar als je een goede componist op zo'n gedicht loslaat, dan ontstaan er toch prachtige dingen. Er zijn dus heel wat jonge componisten die een tekst van Ilias Papakonstantinou zien als een soort opwarmingsoefening. Het resultaat is niet altijd even overdonderend, maar de muziek van Teti Kassioni had toch wel zijn aandacht getrokken.

Na een eerste ontmoeting in Athene bleven ze contact houden, en ze vonden allebei dat een album er echt wel inzat. Hij stuurde af en toe gedichten naar Den Haag en zij stuurde muziek terug, maar er waren zoveel andere dingen die prioriteit moesten krijgen ... De lockdown was de aanleiding om zich stevig vast te bijten in dat project, en toen de wereld langzaam weer op gang begon te komen, waren ook zij klaar met de voorbereidingen.

In totaal had Teti Kassioni niet minder dan negen gedichten van hem op muziek gezet. En met haar belangstelling voor talen en haar kennis van het Frans had ze van elk gedicht ook meteen maar een Franse vertaling gemaakt, en dan haar muziek wat herschreven om beter aan te sluiten bij de nieuwe woorden. Eigenlijk staan er dus achttien verschillende liedjes op de cd, samen goed voor meer dan één uur muziek.

En dat is niet alles, want kennelijk had ze de smaak te pakken en ze vertaalde nog elf andere gedichten van Papakonstantinou naar het Frans. Die schreef ze dan wel geen muziek voor, maar ze beslisten toch om zowel de orginele Griekse tekst als de vertaling aan het album toe te voegen. Het is dan ook eerder een (vrij dik) boek geworden (zowat 60 bladzijden A5 formaat) en je kan het eigenlijk net zo goed als een dichtbundel beschouwen.

Ze hadden in elk geval ook al een naam voor het nieuwe album: in het Grieks zou het "Από κάστανο και έρωτα" gaan heten ("Apo kastano ke erota"), naar de titel van het eerste gedicht dat Teti Kassioni op muziek gezet had, en in het Frans werd dat dan "De Marron et d'Αmour" . De "kastanje" staat symbool voor de haard waarin die gepoft wordt, en daarmee dus ook voor de huiselijke warmte, en de "liefde" staat hier voor de warmte van het leven zelf. Dat was alleszins van toepassing op een wereld die nog maar net uit een nachtmerrie ontwaakte, maar het was evengoed van toepassing op de teksten van Ilias Papakonstantinou die nu een nieuw leven gingen leiden nadat Teti Kassioni ze in de haard had gelegd. Of je zou kunnen zeggen dat dit het eerste "product" was dat helemaal in de "haard" van Teti Kassioni was ontstaan (want het was het eerste album waarvoor zij zelf al de muziek geschreven had). En misschien zijn er nog andere verklaringen mogelijk, dat is nu eenmaal het voordeel van poëzie. Trouwens: als je gewoon naar de muziek luistert, hoeft er niet noodzakelijk een strikt logische verklaring bij.

Feit is wel dat het album nogal wat bijval kende toen het in april 2022 in Griekenland aan de pers voorgesteld werd.

Er had dan ook heel wat "belangrijk volk" aan meegewerkt. Teti Kassioni zong alle nummers zelf, op één Grieks na: daarvoor hadden ze Dionysis Tsaknis bereid gevonden om dat voor zijn rekening te nemen.

De productie werd opnieuw verzorgd door Thymios Papadopoulos , en die speelde zelf ook fluit. Daarnaast waren er nog zes andere muzikanten, waaronder natuurlijk Yorgos Athanasiou (klassieke gitaar), maar bijvoorbeeld ook Dimos Vougioukas (accordeon en bandoneon) en nog een paar anderen.

Blijkbaar werd het album in juni 2023 voorgesteld in Den Haag, waarvoor ook Ilias Papakonstantinou zelf zou overgekomen zijn, maar daar hadden wij geen weet van en dus konden we het ook niet aankondigen op onze website...

Nog in juni 2023 verscheen er in Athene een ander opmerkelijk album. Dat heette "Εδώ στο Μετά" (Edo sto Meta) en het bevatte dertien liedjes met teksten van jonge dichters, die hadden deelgenomen aan een seminarie "tekstschrijven" dat Kostas Fasoulás gegeven had aan het opleidingsinstituut "Mikro Polytechneio". Dat is een vrij unieke instelling, opgericht in 2002, waar intensief seminaries en workshops gegeven worden. Mensen van alle leeftijden kunnen zich daar bekwamen in allerlei kunstvormen, en daar bovenop krijgen ze ook nog wat hulp van externe kunstenaars.

In dit concrete geval bijvoorbeeld waren er twee componisten ingeschakeld om de kersverse teksten, die de deelnemers geschreven hadden, meteen op muziek te zetten. Die componisten waren Nikos Doukas en - natuurlijk - Teti Kassioni . Het componeren zelf had ze vanuit Den Haag gedaan, maar voor de opnames - of toch minstens voor de voorstelling van het album - moest ze wel even over en weer naar Athene. Zij zong namelijk enkele van de liedjes zelf en bovendien speelde ze klassieke gitaar. Thymios Papadopoulos was er ook weer bij, met o.a. saxofoon, klarinet, fluit en piccolo.

Het was niet de eerste keer dat Teti Kassioni samenwerkte met de "Mikro Polytechneio", en het zal blijkbaar ook niet de laatste keer zijn. Voor dit jaar (2024) staat er een gelijkaardig seminarie op het programma.

Gedurende het voorjaar van 2024 zal Teti Kassioni zich alleszins niet verveeld hebben.

In maart 2024 kwam zij met haar vaste begeleider Yorgos Athanasiou naar Brussel voor een concert onder de titel "Khandan". Ze hadden gedichten van vijf verschillende dichters gekozen die op muziek gezet was door negen verschillende componisten, en het duo zette een indrukwekkende prestatie neer - dat was althans de mening van het publiek.

In april 2024 gingen ze naar Athene om daar opnieuw hun album "Apo Kastano ke Erota" voor te stellen. Ook deze keer werd ze begeleid Thymios Papadopoulos , Yorgos Athanasiou en Stavros Parginós, maar daarnaast werd het werk uitgebreid toegelicht door vijf sprekers in totaal: een schrijver, twee radio-producers en twee andere componisten.

En in mei 2024 werkte ze mee aan de "BeNeLux Tour" van Lina Nikolakopoulou . De beroemde tekstschrijfster had zelf de artistieke leiding op zich genomen en het project was bewust sober gehouden: alle concerten vonden plaats in een kerkgebouw, er waren slechts drie muzikanten met een eerder klassieke instrumentatie, en behalve een zangkoor waren er nog twee zangeressen, namelijk Argyró Kaparoú en Teti Kassioni . Die laatste zong een aantal liedjes waarvan ze de originele tekst van Lina Nikolakopoulou zelf in het Frans had vertaald.

Recent (ergens eind 2023 - begin 2024) verhuisde ze met Yorgos Athanasiou naar Tervuren, bij Brussel. Eerst pendelden ze nog regelmatig naar Den Haag vanwege de school, maar later werd ook die naar Brussel overgebracht.

Het was ook in Brussel dat Yorgos Athanasiou, samen met nog een Griek en twee Italianen, een groepje oprichtte dat "Nostos" gedoopt werd en dat zich toelegt op de traditionele muziek van Zuid-Italïe, waarin de tarantella een centrale plaats inneemt. Het zal niet verbazen dat Teti Kassioni daar regelmatig meezingt als gastzangeres. Tien jaar eerder had ze dit materiaal immers al bij "Antidotum Tarantulae" gezongen, maar dat vertelden we u hoger al.

Het zal duidelijk zijn dat we hier in de Lage Landen nog vaker zullen horen van Teti Kassioni . En met een stem als die van haar zal niemand daar rouwig om zijn.