Na een geslaagd optreden in maart 2024 komt het ensemble "To Schima" opnieuw naar de Art Base.

Het ensemble bestaat uit:

• Nikos Tsouvalas : lyra, gaida , ukelele, fluit, zang
• Michaël Braeckman : laouto , bulgari , zang
• Niels De Jongh : percussie

Nikos Tsouvalas studeert jazz aan de KASK ("Koninklijke Academie voor Schone Kunsten"), zeg maar het Conservatorium van Gent (een afdeling van de Universiteit). Hij is al van jongs af aan bezig met muziek, en daarbij focuste hij op lyra en gaida - omdat hij zijn roots heeft op Kreta en op Chios.

Over hem en zijn roots leest u meer in ons artikeltje over een ander project van hem, "Ouranos", dat hij eveneens in maart 2024 voor het eerst aan het publiek kwam voorstellen. Met "Ouranos" brengt hij zijn eigen composities, maar met "To Schima" blijft hij wel degelijk bij de traditionele Griekse dorpsmuziek.

Michaël Braeckman studeerde Taal- en Letterkunde, specialiteit Latijn en Grieks, eveneens aan de Universiteit van Gent. Momenteel geeft hij les in Oudgrieks.

Niels De Jongh , de percussionist van het ensemble, studeert ook jazz, maar dan aan het Conservatorium van Antwerpen.

Onder de naam "Το Σχήμα" besloten ze om samen de Griekse traditionele muziek van Kreta, Thracië, Pontos en de Griekse eilanden te gaan spelen. Helaas was dat vlak vóór de corona-pandemie losbarstte en de plannen moesten dus even op ijs.

Later pikten ze de draad snel weer op, en in oktober 2021 speelden ze bijvoorbeeld op het dansfeest van de vzw Kapa , het eerste na de lockdown.

Ze spelen soms ook in restaurants en zo, maar dergelijke optredens nemen wij niet op in onze "Agenda".

Het betekent wel dat ze niet zomaar aan hun proefstuk toe zijn, maar dat ze toch al wel heel wat noten op hun zang en hun instrumenten hebben.

Het "Amada Ensemble" komt naar Brussel met een heel gevarieerd programma, samengesteld uit populaire liedjes "uit de tijd van toen", allemaal met een Oosterse insteek.

Het ensemble bestaat uit:

• Philomène Constant : viool, zang
• Kostis Papaloukas : gitaar, bouzouki , zang
• Sergio Dimopoulos : accordeon, piano, zang

Zij laten zich inspireren door de traditie van het befaamde "Café Aman". Het eerste etablissement met die naam opende zijn deuren in 1873, in de buitenwijken van Athene. Het kende een enorm succes en het vond al snel navolging in zowat alle havensteden van de toenmalige Levant. Pas omstreeks 1950 zou het fenomeen geruisloos uitdoven.

De naam "Café Aman" is natuurlijk een knipoogje naar het befaamde "Café Chantant", en de formule was ongeveer dezelfde: een taverna met een geïmproviseerd podium waar rondtrekkende muzikanten kwamen optreden.

Maar het was meer dan "alleen maar" een knipoogje. Griekenland was in die tijd nog maar pas onafhankelijk geworden en de nieuwe elite zocht aansluiting bij het Westen. Ze dansten walsjes en tango's en ze luisterden naar opera's en operettes, vaak opgevoerd door ensembles uit Parijs en elders. Op die manier had ook het "Café Chantant" zijn intrede gedaan in Athene.

Dat was niet naar de zin van het gewone volk, dat veel liever luisterde naar hun "eigen" muziek, maar na vier eeuwen Ottomaanse overheersing zat die natuurlijk vol Oosterse elementen. Met zijn "Café Aman" zette de pientere taverna -uitbater dan in feite een neus naar de elite, die dat allemaal maar erg vulgair vond.

Het repertoire van zo'n "Café Aman" was erg gevarieerd, gewoon omdat de muzikanten zowat overal in het vroegere Ottomaanse Rijk rondtrokken, en ze pikten dus overal wel wat volkse deuntjes op.

Ook het hedendaagse "Café Aman", dan nu naar Brussel komt, heeft een vergelijkbaar programma. Het bevat natuurlijk rembetika -liedjes uit de Smyrna-traditie, maar ook andere liedjes uit Griekenland, de Balkan en Klein-Azië.

Het wordt, zo zeggen ze:

De muzikanten zijn prima geschikt om deze klus te klaren.

Philomène Constant is niet alleen violiste en zangeres, ze is ook gediplomeerd muziekpedagoge en etnomusicologe. Ze werd geboren in Frankrijk maar ze reist nu al jarenlang zowat de hele wereld rond, op zoek naar allerlei muzikale tradities. In 2013 ging ze voor een jaar naar Palestina om daar mee een muziekschool op poten te zetten. Ze is actief in verschillende ensembles, die ze vaak mee oprichtte of waarin ze zelfs de spilfiguur is. Met het "Trio Acanthe " bijvoorbeeld brengt ze klassieke muziek, bij het "Trio Oulitsa" zingt ze Russische liedjes en zigeunerliedjes, en bij haar "Compagnie Amalna" staan er volkse liedjes uit het hele Middellandse-Zeegebied op het programma.

Over de twee anderen hebben we eigenlijk geen (betrouwbare) informatie, maar dat is eigenlijk ook niet nodig. De accordeonist Sergio Dimopoulos bijvoorbeeld was al twee keer in de Art Base te gast (in januari 2024 en in mei 2024 om precies te zijn), maar toen als lid van een trio rond Eirini Zogali . Dat moet voldoende zijn als referentie, zelfs voor wie deze concerten gemist heeft.

Drie jonge Griekse muzikanten, die recent in Rotterdam neerstreken om daar te studeren aan de Codarts Universiteit, brengen een programma met rembetika -liedjes uit de Smyrna- en Piraeus-traditie.

Dat op zich zou al voldoende moeten zijn om dit optreden naar waarde te kunnen schatten. De muziek dateert uit de jaren 1920 en 1930 maar ze is nog altijd bekend en geliefd bij het publiek van vandaag. En de muzikanten zouden niet in Rotterdam komen studeren als ze geen talent en passie hadden voor de muziek. Dat betekent ook dat ze - ondanks hun jeugdige leeftijd - toch al heel wat ervaring hebben opgedaan, plus de nodige diploma's.

Dat is inderdaad allemaal van toepassing op het trio dat deze concerten komt voorstellen. Het zijn:

• Eirini Zógali : bouzouki , outi , zang
• Yvonne Melissa : viool, zang
• Panos Tsamourás : gitaar, zang

Vooral de naam van Eirini Zogali ( Ειρήνη Ζώγαλη ) zal een belletje doen rinkelen bij het publiek in de Lage Landen. Zij kwam al in 2021 naar Rotterdam en ze zat daar al bijna meteen op een podium, samen met o.a. Vanessa Kourtesi . Daarna breidde ze haar werkterrein uit naar Brussel, waar ze ook workshops geeft. Ze was al zo vaak te horen dat je je afvraagt hoe ze nog tijd vond voor haar studies, maar voor haar was dat blijkbaar geen probleem.

Meer over haar leest u - voor zover nodig - op onze november 2021 maandpagina , in het artikel dat we schreven naar aanleiding van dat (bij ons weten) eerste optreden in Rotterdam.

De twee andere leden van dit ensemble kwamen pas vorig jaar naar Rotterdam. Ze werden allebei geboren in 1998 maar er er zijn nog meer gelijkenissen in hun levensloop. Dat hoeft niet te verbazen met dergelijke gepassioneerde muzikanten.

Zoals gebruikelijk op dit niveau begon ook Yvonne Melissa ( Υβόννη Μέλισσα ) al op haar zevende met muziekles. Zij had toen al een zwak voor de viool, en dat mondde in 2022 uit in een diploma klassieke viool en muziektheorie van het Orfeas Conservatorium in Athene.

Toen ze in 2016 vanuit haar geboortestad Kavala naar Athene verhuisde voor haar hogere studies, schreef ze zich maar meteen ook in aan de faculteit rechten van de Kapodistrias Universiteit in de Griekse hoofdstad. En ook die studies rondde ze af met een diploma.

Tussendoor had ze natuurlijk meegespeeld in allerlei verschillende ensembles, van kamermuziek tot de traditionele Griekse dorpsmuziek. Ze werkte mee aan theaterstukken, kortfilms en dansvoorstellingen. Niet zelden schreef ze daar zelf ook de muziek voor.

In december vorig jaar (2023) verscheen trouwens haar eerste eigen album. Dat heet "Myrra" ("Μύρρα") en ze maakte het samen met Tasos Kofodimos, bekend van het "Gidiki" ensemble dat ook al een paar keer te gast was in de Lage Landen, een eerste keer in mei 2023 . Het album is gebaseerd op de soundtrack van een dansvoorstelling, geïnspireerd door het klassieke stuk "Antigone" van de Oud-Griekse schrijver Sophocles. De muziek van die soundtrack was in feite spontaan gegroeid tijdens de repetities voor het stuk. Ze keken en luisterden, en de indrukken die ze zo opdeden verklankten ze al improviserend. Dat werd later uitgeschreven voor de opvoering zelf (in november 2022), en voor het album herwerkten ze het nogmaals, van een stuk voor viool en laouto naar een meer uitgebreide bezetting met klarinet, contrabas en een tweede viool.

De brede belangstelling van Yvonne Melissa is ook te zien aan het indrukwekkend aantal seminaries en workshops dat ze ging volgen, onder meer over compositie en arrangementen, maar ook over oosterse viool (o.a. bij Michalis Kouloumis ) en over Griekse traditionele muziek (o.a. bij Martha Mavroidí ). Die kennis gaf zij op haar beurt door met privé-lessen in Athene, voor studenten van alle leeftijden. Al bij al heeft ze meer dan drie jaar ervaring met het geven van muziekles.

In 2023 kwam ze dan naar Rotterdam om daar een diploma van "Bachelor of Turkish music" te behalen.

Over Panos Tsamouras ( Πάνος Τσαμουράς ), de "derde man" van het trio dat deze concerten zal spelen, valt een gelijkaardig verhaal te vertellen.

Hij begon "pas" op zijn tiende met klassieke gitaar en in 2021 studeerde hij af aan de muziekafdeling van de Universiteit van Thessaloniki. Naast klassieke gitaar behaalde hij daar ook een diploma hedendaagse compositie.

In het kader van die studies maakte hij uiteraard een hele reeks eigen composities, maar daarin verwerkte hij allerlei invloeden van andere muziekgenres waar hij belangstelling voor had, zoals de dimotika , de rembetika en de Ottomaanse klassieke muziek. Hij maakte ook zijn eigen bewerkingen van bestaande liedjes.

Eén van die transcripties van Ottomaanse klassieke muziek gebruikte hij voor zijn eindwerk. Het was een bewerking van het liedje "Mahur saz semai" van Kemençeci Nikolaki, een bekende componist van Griekse afkomst die aan het begin van de Twintigste Eeuw actief was in Istanbul. Zoals de naam van de componist al laat vermoeden werd het geschreven voor een kementzes , een lyra dus, maar Panos Tsamourás herwerkte het voor gitaar. Om de verschillen in stijl op te vangen had hij die gitaar dan wel helemaal anders gestemd dan gebruikelijk. Eén van de leden van de examenjury, de bekende gitarist Kostas Grigoreas, was er zodanig van onder de indruk dat hij Tsamourás vroeg om er een artikel over te schrijven in " Tar ", het gespecialiseerde gitaar -tijdschrift dat indertijd opgericht werd door Notis Mavroudis .

Andere composities van hem zijn geschreven voor andere kunstvormen waar hij belangstelling voor heeft, zoals theater en film. Dat was trouwens ook wat hem vorig jaar naar de Codarts bracht: hij volgt daar nu de richting "Composing for Film".

Ook hij had uiteraard zelf les gegeven in Thessaloniki, en dat doet hij nu ook in Rotterdam. Hij probeert zijn visie over te brengen op zijn leerlingen. In het kort komt die er op neer dat je de speeltechnieken van de klassieke gitaar en de Griekse volksgitaar moet zien te combineren met de kennis van muziektheorie, zowel die van de westerse als de modale muziek. Op zich is dat natuurlijk niet echt wereldschokkend, maar je moet het wel doen natuurlijk, en niet elke muziekleraar heeft dat allemaal voldoende onder de knie om het dan nog over te brengen ook.

Samengevat zal duidelijk zijn dat deze drie muzikanten ruimschoots over de capaciteiten beschikken om een geslaagd concert neer te zetten. Het doet er dan niets aan af dat ze voor de eerste keer samen op het podium zullen zitten. Met al hun muzikale bagage zullen er niet echt veel repetities nodig geweest zijn om elkaar te kunnen vinden.

Een punk band op een site over Griekse muziek? Hoe kan dat?

Het zou best kunnen, want wij definiëren "Griekse muziek" in essentie als "muziek geschreven door Grieken". Het maakt dan niet uit of het westers klassiek is of rock of nog iets anders.

Toch is dat niet wat er hier aan de hand is. Eén blik op de bezetting van de "Thrax Punks" is voldoende om dat in te zien. De groep bestaat namelijk uit:

• Yorgos Stavridis : daouli , Thracische lyra, zang
• Vaïtsis Charakopidis : gaida , zournas , kaval , zang
• Panos Gkinis : elektrische gitaar

Dat is niet bepaald de samenstelling van een doordeweekse punk rock band. Wel integendeel: op die ene elektrische gitaar na zijn dit allemaal traditionele instrumenten.

Hun muziek is dan ook "gewoon" traditionele Thracische muziek, meer "Thrax" dus dan "Punk". Je herkent meteen de gebruikelijke dansritmes: in de eerste plaats de zonaradikos natuurlijk, maar ook de mandilatos, de baïdouschka en nog meer. Ze leggen dan wel wat hedendaagse accenten, met die gitaar dus en kennelijk ook wat andere elektronica, zoals looping en dergelijke, maar wie de danspassen kent, zal allicht meteen de neiging voelen om enthousiast mee te gaan doen.

Je zou hen dus zonder meer op een traditioneel dorpsfeest kunnen neerzetten, en ze zouden het daar uitstekend doen.

Het enige probleem zou dan zijn om hiervoor een gaatje in hun agenda te vinden, want ze worden veel gevraagd op festivals, niet alleen in Griekenland zelf maar ook in het buitenland,

Dit optreden in Rotterdam is trouwens een onderdeel van een heuse "European Tour". Ze beginnen in Boedapest, en dan gaan ze in snel tempo naar Zürich, Berlijn en Hamburg. Na hun tussenstop in Rotterdam gaat het aan hetzelfde tempo verder naar Londen, Manchester en Edinburg, en dan via Parijs weer terug naar Duitsland voor drie concerten op rij. En dat alles op iets meer dan drie weken tijd ...

Het valt op dat het in de regel geen festivals zijn van wereldmuziek die hen uitnodigen. Ze zitten eerder in de hoek van de hedendaagse muziek. Op dat publiek maken ze kennelijk een diepe indruk met hun "ongewone, exotische klank".

Het helpt allicht wel dat de eeuwenoude Thracische muziek inderdaad nogal "levendig" is, met snelle, opzwepende ritmes. Er wordt gezegd dat die helemaal teruggaan tot in de Oudheid, toen Dionysios daar thuis was. Op de rituelen te zijner ere werden de deelnemers door die muziek in trance gebracht, zo zegt men. Maar het heeft er misschien ook mee te maken dat Dionysios de god was van de wijn ...

Wat er ook van zij, het is een feit dat de groep zeer goed weet waar ze mee bezig zijn. Yorgos Stavridis en Vaïtsis Charakopidis begonnen in 2008 als een "gewoon" traditioneel groepje, en ze speelden inderdaad op dorpsfeesten, trouwfeesten, dansvoorstellingen en dergelijke. Toen ontmoetten ze Panos Gkinis met zijn elektrische gitaar en ze besloten om samen wat aan de klank te gaan sleutelen.

Daarmee doen ze niets anders dan wat vele generaties traditionele muzikanten vóór hen ook al deden. Ook die bouwden verder op het erfgoed van hun voorgangers en ze voegden daar telkens wat van zichzelf aan toe. Op die manier was er een voortdurende evolutie, en dat is ook logisch, want dit is een levende traditie, en alles wat leeft, evolueert ook.

Niet iedereen is het daar mee eens. Er zijn "puristen" die vinden dat je die muziek moet spelen zoals ze aan het begin van de vorige eeuw vastgelegd werd door allerlei onderzoekers. Die beseften toen dat dit materiaal een hoge esthetische waarde heeft maar dat het met uitsterven bedreigd was door allerlei omstandigheden, zoals de plattelandsvlucht en andere aspecten van de "moderne tijd". Daarom trokken ze het veld in en registreerden wat ze nog konden vinden.

Dat alles heeft zeker zijn waarde, maar als je dat als maatstaf neemt, dan hoort de traditie in feite alleen nog thuis in het museum. Dat zou jammer zijn, want recent zijn ook jonge muzikanten zich daar opnieuw op gaan toeleggen, en met hun eigen accenten hebben ze vaak een belangrijke toegevoegde waarde.

Dat was vroeger ook al het geval, want de muzikanten van toen leerden het vak in de praktijk. Daar was heel wat talent voor nodig, en het waren ook de meest getalenteerde vaklieden die voor kleine of minder kleine verbeteringen zorgden. Het is op die manier, door die voortdurende "uitdieping", dat deze muziek in de loop der eeuwen zo'n enorme expressieve kracht heeft gekregen. Dat geldt niet alleen voor de Thracische muziek, maar evengoed voor alle andere vormen van traditionele muziek waar Griekenland zo rijk aan is. Alleen vinden niet alle groepen een formule die dit materiaal ook kan introduceren bij een publiek dat verder geen pap lust van "wereldmuziek". De "Thrax Punks" slagen daar dus wél in.

Naar jaarlijkse gewoonte organiseren de "Kosmokrators" opnieuw hun "Birthday Concert". De inkom is dan altijd gratis, maar het motto is wel "Don't be shy, bring a pie!" .

Over deze groep is (bijna) alles al gezegd en geschreven, onder meer door ons op onze maart 2017 maandpagina .

Daar leest u bijvoorbeeld dat ze al in de zomer van 2016 enige deining veroorzaakten in Griekenland, waar ze hun eerste cd "Frenetika" mochten gaan voorstellen. Die kreeg toen heel wat aandacht in de Griekse media, en dat was niet in de laatste plaats te danken aan hun repertoire, dat bestaat uit bekende liedjes uit de rembetika , waarop ze dan zelfgeschreven teksten hebben gemonteerd in het Nederlands, Frans of Engels.

Zelf omschrijven ze dat zo:

Zoals bekend wil de bezetting van de Kosmokrators nogal eens wijzigen. Zoals elke goede kok richten ook zij zich naar het aanbod van het moment. De harde kern is lange tijd dezelfde gebleven, en die wordt aangevuld met andere goede muzikanten, in functie van hun beschikbaarheid.

Deze keer spelen ze echter "gewoon" als trio, en de bezetting ziet er dan als volgt uit:

• Frans De Clercq : zang en bouzouki
• Karsten De Vilder : zang en gitaar
• Dimi Dumo : zang en percussie

De Griekse zanger Konstantinos (Kostas) Theocharis timmert ijverig verder aan zijn weg naar het Brusselse publiek. Tenzij we de tel kwijt zijn komt hij nu al voor de zevende keer naar de Art Base, en opnieuw wordt hij begeleid door zijn "friends".

Concreet geeft dat het volgende plaatje:

• Kostas Theocharis (Κώστας Θεοχάρης) : zang
• Andreas Mantzaris (Ανδρέας Μάντζαρης) : piano
• Frans De Clercq : bouzouki
• Nikos (Nick) Prosilias : gitaar

Met die bezetting draaide hij proef in november 2023 en dat was meteen goed voor twee uitverkochte concerten én een enthousiast publiek.

Kostas Theocharis is dan ook een man die van vele markten thuis is. Zo is hij bijvoorbeeld ook tekstschrijver en componist. Hij schrijft niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen, en omgekeerd zingt hij niet alleen zijn eigen liedjes, maar ook die van anderen. In een parallel universum is hij bovendien opera-zanger.

Ook in het lichtere genre is zijn repertoire bijzonder uitgebreid: van rembetika tot endechna , met af en toe een uitstapje naar de dimotika .

Een aantal van zijn eigen liedjes leverde hij aan bekende artiesten die eerder onder "pop" geklasseerd worden, zoals Yannis Ploutarchos , Sakis Rouvás en Chrispa, maar het grootste deel van zijn eigen werk wordt toch in de rubriek " endechna " ondergebracht.

Maar toen hij in november 2018 voor de eerste keer naar de Art Base kwam, had hij toch een programma samengesteld waarin bekende liedjes van anderen centraal stonden. Dat deed hij ook voor zijn tweede optreden daar in maart 2023 .

Voor zijn optredens in november 2023 breidde hij dat nog wat verder uit. Hij ging toen grasduinen in de "klassiekers" van de endechna en de rembetika , om daar een programma mee samen te stellen onder de titel "Van Hadjidakis tot Tsitsanis ". Dit is zonder meer populaire muziek, en dat bleek dus een schot in de roos.

Deze keer houdt hij het gewoon bij "Un air de Grèce" als titel, en dat "snuifje Griekenland" is dan ongetwijfeld een vlag die de lading helemaal zal dekken.

De Griekse zangeres, songwriter en producer Marina Satti (Μαρίνα Σάττι) zal bij het grote publiek - en dan minstens bij de bezoekers van deze site - allicht bekend zijn omdat ze haar land vertegenwoordigde op het "Eurovisie Songfestival" van mei 2024 in het Zweedse Malmö.

Met haar liedje "Zari" ("Dobbelsteen") wilde ze de culturele diversiteit van haar land in de kijker zetten. Ze wilde ook laten zien hoe de jongeren van haar generatie daar tegenaan kijken. Voor één keer had ze het liedje niet zelf geschreven, maar het paste wel naadloos in haar concept dat je je niets moet aantrekken van hoe anderen iets doen, je moet gewoon doen wat je zelf wil, en op de manier die jou het beste ligt.

Die "onconventionele" aanpak leverde haar natuurlijk heel wat kritiek op. Sommigen vonden het verwarrend, er zat geen eenheid in enzovoorts. Anderen vonden dat het liedje (en dan vooral de video die er bij hoorde) een verkeerd beeld gaf van Griekenland. Nog anderen schoten met scherp op het concept van het "Songfestival" zelf, dat volgens hen al lang niets meer te maken heeft met "song" en dat de verpakking laat primeren op de inhoud, en "Zari" was daar veel te veel in meegegaan.

Marina Satti lag daar niet van wakker. Ze is dan ook wel wat gewend: als dochter van een Soedanese vader en een Kretenzische moeder had ze al als klein meisje moeten opboksen tegen de perceptie van "anders zijn dan de anderen", en tegen het gevoel van uitgesloten te worden. In het begin probeerde ze dus krampachtig om "er bij te horen", maar inmiddels lijkt het of ze haar "anders zijn" als het ware heeft omhelsd. Ze is nu gewoon zichzelf, met een overdonderend succes als gevolg. Ze was bepaald geen onbekende meer toen ze geselecteerd werd voor Malmö.

De Griekse inzending haalde weliswaar de finale, maar "Zari" eindigde uiteindelijk "slechts" op de elfde plaats. Volgens sommigen komt dat omdat de uitzonderlijke capaciteiten van Marina Satti met dit liedje niet voldoende tot uiting kwamen.

Maar zij zelf keek tevreden terug. Alles was prima gegaan, zegt ze, en de uitvoering was goed gelukt, precies zoals zij en haar team het gewild hadden.

Als om een neus te zetten naar de kritiek bracht ze amper enkele dagen na het festival haar tweede album uit. Dat heet "Π.Ο.Π." (voor de internationale markt weergegeven met Latijnse letters als "P.O.P.") en dat staat voor "προστατευόμενη ονομασία προέλευσης" oftewel "beschermde oorsprongsbenaming", een label dat Europese streekproducten moet beschermen tegen namaak.

Het spreekt haast vanzelf dat "Zari" óók op dat album staat. Een ander liedje, "Tucutum", had ze al eerder uitgebracht (in de zomer van 2023) maar de vijf andere zijn nieuw.

Een opvallend "streekproduct" is het liedje "Stin Iyia Mas" , dat - samen met het bijbehorende video-clipje - een beeld geeft van de hedendaagse panigyria (dorpsfeesten). Ook de muziek komt daar (bijna) regelrecht vandaan.

Het laatste liedje van het album heet "Ah Thalassa" (Ach, Zee) en dat is misschien wel het meest beklijvende nummer van allemaal - vooral als je het clipje bekijkt (dat trouwens van Engelse ondertitels voorzien is). Voor dat clipje werkte ze samen met de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Het nummer is inderdaad bedoeld om de aandacht te vestigen op de vluchtelingencrisis, die als tragisch gevolg heeft dat er de voorbije tien jaar al 30.000 mensen verdronken zijn toen ze de Middellandse Zee probeerden over te steken op zoek naar een betere toekomst. Onder hen waren ook bijna 1.300 kinderen.

Alle opbrengsten van dit indrukwekkende nummer gaan naar de UNHCR, en bovendien heeft Marina Satti het opgedragen aan haar vader, die in april 2024 - enkele weken vóór het songfestival - overleed op 68-jarige leeftijd. Hij was in 1972 zelf veilig naar Griekenland gekomen om daar geneeskunde te studeren, maar dat neemt niet weg dat hij óók een vluchteling was.

Wat er ook van zij, het nieuwe album "P.O.P." verpulverde in geen tijd alle records. De clipjes werden tientallen miljoenen keren bekeken op de digitale kanalen, en Marina Satti zelf werd door Spotify uitgeroepen tot "meest beluisterde artiest" wereldwijd.

Uiteraard ging zij meteen op tournee, en Marina Satti zou Marina Satti niet zijn als deze "P.O.P. Tour" geen wervelwind-achtige proporties zou aannemen. Hij werd eerst aangekondigd met 40 optredens van juni tot november 2024, maar er waren nog een paar gaatjes en die zijn intussen bijna allemaal opgevuld, waardoor het er net geen 50 zullen worden. Een flink aantal daarvan was al van tevoren uitverkocht.

Het enige optreden in de Lage Landen is dat in Brussel (stand 27.8.2024), maar verder doet ze zowat heel Europa aan en ze eindigt in de Verenigde Staten.

Voor zover ons bekend zou ze voor deze optredens "enkel" begeleid worden door (een deel van) haar ensemble "fonès" en een paar muzikanten, met enerzijds een modern drumstel en anderzijds een aantal traditionele instrumenten zoals gaida en zournas .

Meer informatie over het fenomeen Marina Satti is te vinden op onze januari 2020 maandpagina . Toen kwam ze naar Groningen en naar aanleiding daarvan vertelden we u het een en ander over haar jeugd, haar opleiding en over het begin van haar duizelingwekkende carrière.

Op onze mei 2022 maandpagina vulden we dat aan met info over een paar nieuwe liedjes die ze intussen - tussen de golven van de corona-pandemie door - gemaakt had, en die zoveel indruk maakten dat ze allicht ook op het programma van haar "P.O.P. Tour" zullen staan.

Bij de Griekse diaspora in Brussel is er heel wat belangstelling voor theater, musical en dergelijke.

Het hoeft dan ook niet te verbazen dat ze de Griekse componist Dimitris Maramís ( Δημήτρης Μαραμής ) naar de Europese hoofdstad uitnodigen. De man heeft immers zijn faam te danken aan zijn muziek voor alle mogelijke podiumkunsten.

De voorstelling, waarmee hij nu naar Brussel komt, heeft de titel "Ο Τελευταίος Έρωτας" ( "O Telefteos Erotas" , "De Laatste Liefde") meegekregen. Dat klinkt nogal definitief, maar de rode draad wordt kennelijk wel gevormd door liefdesverhoudingen die niet zo best afliepen. Maramís zette bijvoorbeeld een aantal liefdesbrieven op muziek: brieven van Penelope Delta aan Ion Dragoumis, van Simone de Beauvoir aan Jean-Paul Sartre, of van Frida Kahlo aan Diego Rivera. Dat vulde hij aan met (door hem op muziek gezette) gedichten van Odysseas Elytis , Federico Garcia Lorca, Kostas Karyotakis , Maria Polydouri en andere.

Zoals (voor hem) gebruikelijk speelt Dimitris Maramís zelf piano, en er is ook nog een cello. Die zou bespeeld worden door ofwel Michalis Porfiris ofwel Sofia Evklidou - al naar gelang de bron.

Belangrijk is wel dat de teksten gezongen worden door Thodoris Voutsikakis ( Θοδωρής Βουτσικάκης ). Over deze belangrijke zanger vertelden we al uitgebreid op onze maart 2020 maandpagina , toen hij naar Brussel kwam met "La vita è bella" , een voorstelling met filmmuziek van Nicola Piovani, van Griekse teksten voorzien door Lina Nikolakopoulou .

Daaruit onthouden we vooral dat deze belangrijke tekstschrijfster niet de enige is die in Thodoris Voutsikakis gelooft. Ook Maria Farantouri zette haar schouders onder zijn carrière en - niet te vergeten - hij is inmiddels zowat de vaste medewerker geworden van Dimitris Maramís zelf. Dat zegt dat toch wel iets over zijn capaciteiten.

Aan de voorstelling in Brussel werkt ook Karyofylliá Karabeti (Καρυοφυλλιά Καραμπέτη) mee, een populaire actrice met een carrière van meer dan veertig jaar (sinds 1980). Ze is in heel Griekenland bekend vanwege de ontelbare rollen die ze speelde in theaterstukken, films en tv-reeksen.

Het is (ons) niet helemaal duidelijk welke rol deze actrice tijdens de voorstelling in Brussel zal spelen, maar haar aanwezigheid zou er wel kunnen op wijzen dat het gesproken woord een meer belangrijke plaats zal innemen dan bij een doorsnee concert. Dat zou dan betekenen dat een (goede) kennis van de Griekse taal van pas zou kunnen komen om ten volle van deze opvoering te kunnen genieten. Het is misschien niet zonder reden dat de publiciteit uitsluitend in het Grieks gevoerd wordt - wat natuurlijk niet betekent dat "anderstaligen" niet welkom zouden zijn of zo.