Een toumbeléki is een soort trommel in de vorm van een zandloper of van een kruik zonder handvat. Vandaar dat het soms ook gewoon stámna (kruik) genoemd wordt. Nog een andere naam is taramboúka , onder die naam is het instrument ook in Bulgarije bekend . Op Syros, in het begin van de twintigste eeuw, noemde men het trambouka . In de Arabische wereld, meer bepaald in het Midden-Oosten en in Noord-Afrika (o.m. Tunesië en Marokko) komt het ook veel voor. Daar noemt men het darbuka. Die naam wordt dan ook vaak door buitenlanders (en sommige Grieken) gebezigd in plaats van het traditionele Griekse toumbeleki, ook al zoek je 'darboeka' vergeefs in Griekse woordenboeken (zie onze bronnen ). Om maar te zeggen dat ook hier verschillende vlaggen dezelfde lading dekken.
Het lichaam van een toumbeleki bestaat uit aardewerk (tegenwoordig soms ook uit metaal) en is aan beide zijden open. Aan één kant - die met de grootste opening - wordt er een trommelvel op gespannen, de andere kant blijft open. Vroeger werd het aardewerk versierd met allerlei figuren. Soms worden er ook kleine ronde belletjes op aangebracht, zolas bij het exemplaar op de foto.
Het instrument komt vooral voor in Macedonië en Thracië, en het wordt ook gebruikt op de eilanden in het oosten van de Egeïsche zee, onder meer op Lesbos en Chios.
De toumbeleki-speler klemt het instrument onder zijn linkerarm (of hangt het aan een riem over de linkerschouder) en bespeelt het met beide handen. Met de rechterhand slaat hij op het midden van het membraan om de zware, volle tonen van het basisritme te produceren, met de linkerhand tikt hij op de buitenrand, wat een lichtere, drogere klank voortbrengt.
De toumbeléki kan ook zittend bespeeld worden en wordt dan tussen de knieën geklemd. Heel af en toe worden ook wel trommelstokjes gebruikt.
Een toumbeleki wordt altijd gebruikt in combinatie met een ander instrument, meestal een gaida , soms ook een lyra .
