De Brussels-Griekse zangeres Asimina Karamperopoulou gaat onverdroten verder met haar reeks kleinschalige concerten onder de informele titel "Asimina & friends".

Ze nodigt telkens een begeleider uit van hoog niveau. Nog maar pas in juni 2024 had ze Periklis Papapetropoulos naar Brussel gehaald, in maart 2023 was het Luca Isolani die haar begeleidde, en in december 2015 was het Yannis Efstathopoulos.

Dat zegt meteen ook iets over haar veelzijdigheid, want het repertoire is telkens op maat van (de specialiteit van) haar begeleider. En omdat ze allebei van hoog niveau zijn, is het gezegde "het geheel is meer dan de samenstellende delen" hier natuurlijk van toepassing.

Deze keer wordt ze begeleid door Christos Barbas op ney en lafta , en ook door Jacoba Kint op cello en lyra .

Het zal dan meteen duidelijk zijn welke kant het opgaat: traditionele muziek uit Griekenland, aangevuld met traditionele liedjes uit Turkije en het Midden-Oosten, met daar bovenop enkele nieuwe composities in dezelfde stijl.

Op die manier vullen ze elkaar prima aan.

Zoals u kunt lezen in onze bio van Asimina Karamperopoulou is zij (vooral) gespecialiseerd in zowat alle soorten Griekse muziek, maar wel met een uitgesproken belangstelling voor de traditionele dimotika . Zij heeft trouwens de leiding van het koor van de recent opgerichte "School voor Griekse Traditionele Muziek" in Brussel. Maar die muziek heeft natuurlijk wel haar roots in het oosten, vandaar dat zij ook op dat terrein de nodige kennis en kunde vergaarde.

Dat oosterse aspect is dan weer (een deel van) het werkterrein van Christos Barbas . In onze bio van hem leest u hoe dat zit, en ook dat hij als één van de beste ney -spelers van Griekenland beschouwd wordt. Zijn reputatie is trouwens tot ver buiten de grenzen bekend: zo werkt hij in november en december van dit jaar (2024) mee aan een aantal Belgische concerten van het “Soolmaan Ensemble”, een project van Tristan Driessens, met composities van hem rond Ottomaanse muziek. Dat is natuurlijk wel interessant, maar de bijdrage van Christos Barbas als muzikant is toch niet echt voldoende om dit project een plaatsje te geven op onze site over "Griekse muziek".

Zijn samenwerking met Asimina Karamperopoulou is dat natuurlijk wél, en er is trouwens nog een ander relevant gegeven: Christos Barbas heeft een voorkeur voor sobere, eenvoudige uitvoeringen, omdat die de essentie van de muziek weergeven. Dat maakt dit concert misschien extra interessant.

Ook de Belgische celliste Jacoba Kint (°Jette 1988) zit op dezelfde golflengte als de twee anderen.

Ze begon op haar achtste met cello, eerst aan de muziekacademie van Grimbergen en daarna aan die van Gent. Na haar humaniora maakte ze eerst een reis van zes maanden naar India, en ze volgde daar ook muziekles. Daarna ging ze naar de Universiteit van Gent, waar ze een bachelor in Kunstwetenschappen behaalde, met optie musicologie. Ze vervolgde dat met een master in musicologie aan de Universiteit van Amsterdam, die ze ergens in 2011 behaalde.

Dan ging ze aan de slag bij MuziekPublique in Brussel, waar ze verantwoordelijk is (of was) voor de wereldmuziekacademie. Ze geeft (of gaf) er zelf ook muziekles.

Op die manier raakte ze in de ban van de modale muziek, de muziek dus die haar roots heeft in het oosten en die zo sterk verbonden is met de traditionele muziek van Griekenland en Turkije. Ze wilde er meer van weten en daarom ging ze workshops volgen in het Labyrinth van Ross Daly op Kreta. Daar maakte ze kennis met de Kretenzische lyra en die maakte zo'n diepe indruk op haar dat ze les ging volgen bij Kelly Thoma. Tegelijk diept ze haar kennis van de modale muziek verder uit bij deskundige leraars als Derya Türkan , Efren Lopez en Tristan Driessens.

Dat brengt ze in de praktijk waar ze maar kan, onder meer met het "Duo Dostaki" dat ze samen oprichtte met Hélène Sechehaye (°1990), eveneens met een doctoraat in muziek en musicologie en eveneens gepassioneerd door modale muziek. Zij begeleidt de lyra van haar vriendin op bendir , en samen zingen ze liedjes uit Griekenland, Turkije en de Balkan, aangevuld met zelf gecomponeerde modale muziek.

Dat neemt niet weg dat Jacoba Kint ook nog cello blijft spelen als het zo uitkomt, bijvoorbeeld als gastmuzikante bij Belgische rock-groepjes.

Voor dit concert zou ze beide instrumenten spelen.

Na afloop wordt u een drankje aangeboden in het gezelschap van de muzikanten.

Dit concert is onderdeel van het festival "Bruxelles sur Scènes" , dat in de maand november plaatsvindt in zowat alle wijken van de Europese hoofdstad. Het is al aan zijn achtste editie toe, maar het concept blijft hetzelfde: dertien verschillende theatercafés, jazzcafés en andere kleine podia bieden een "verfrissend programma vol muziek, humor en gezelligheid" aan. In totaal zijn er niet minder dan 92 voorstellingen, concerten enzovoorts.

Er is trouwens een "festivalpas" te verkrijgen. Die kost € 25 en wie dat wil kan daarmee in elke deelnemende zaal één concert naar keuze bijwonen.

In november begint er in de Art Base een nieuwe reeks workshops onder de titel "Voices of Rebetiko".

Dat is al de vierde keer op rij. Ook in het seizoen 2022-2023 was er al zo'n reeks, en die waren op hun beurt eigenlijk het logische vervolg op een aantal eerdere, afzonderlijke workshops met hetzelfde thema, zoals in januari 2022 , februari 2022 of maart 2022 .

De accenten lagen telkens een beetje anders. De eerste workshops focusten telkens op één bepaalde zanger(es), in de tweede reeks werd er telkens één specifieke rembetika -componist onder de loep genomen.

In de derde reeks, die liep van oktober 2023 tot april 2024, stond er telkens één bepaald liedje centraal, en van daaruit wordt dan stijl en techniek van zowel de zanger(es) als de componist onder de muzikale microscoop gelegd.

Deze vierde reeks volgt min of meer hetzelfde stramien: nu wordt er uitgegaan van allerlei verschillende - maar wel belangrijke - zangers en componisten van de rembetika. Daarnaast komt nu ook de muziektheorie aan bod.

De deelnemers aan de workshop krijgen individueel advies over hun techniek en hun vertolking.

Voor meer uitleg over het programma en de aanpak verwijzen we naar de website van de Art Base zelf (zie onder).

Daar vindt u ook een goede bio van Vanessa Kourtesi ( Βανέσσα Κουρτέση ), die opnieuw de leiding van deze reeks op zich neemt.

En - ook niet onbelangrijk - op die site staan de datums van alle toekomstige workshops. Dat zijn er negen in totaal. Wij kondigen hier alleen het begin van de reeks aan.

De workshops kunnen desgewenst afzonderlijk gevolgd worden. Ze gaan wel alleen door als er minimaal 5 deelnemers zijn, maar gezien het succes van de vorige edities zou dat geen probleem mogen zijn.

De Griekse zanger Konstantinos (Kostas) Theocharis timmert ijverig verder aan zijn weg naar het Brusselse publiek. Tenzij we de tel kwijt zijn komt hij nu al voor de achtste keer naar de Art Base, en opnieuw wordt hij begeleid door zijn "friends".

Concreet geeft dat het volgende plaatje:

• Kostas Theocharis (Κώστας Θεοχάρης) : zang
• Andreas Mantzaris (Ανδρέας Μάντζαρης) : piano
• Frans De Clercq : bouzouki
• Nikos (Nick) Prosilias : gitaar

Met die bezetting draaide hij proef in november 2023 en dat was meteen goed voor twee uitverkochte concerten én een enthousiast publiek.

Kostas Theocharis is dan ook een man die van vele markten thuis is. Zo is hij bijvoorbeeld ook tekstschrijver en componist. Hij schrijft niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen, en omgekeerd zingt hij niet alleen zijn eigen liedjes, maar ook die van anderen. In een parallel universum is hij bovendien opera-zanger.

Ook in het lichtere genre is zijn repertoire bijzonder uitgebreid: van rembetika tot endechna , met af en toe een uitstapje naar de dimotika .

Een aantal van zijn eigen liedjes leverde hij aan bekende artiesten die eerder onder "pop" geklasseerd worden, zoals Yannis Ploutarchos , Sakis Rouvás en Chrispa, maar het grootste deel van zijn eigen werk wordt toch in de rubriek " endechna " ondergebracht.

Maar toen hij in november 2018 voor de eerste keer naar de Art Base kwam, had hij toch een programma samengesteld waarin bekende liedjes van anderen centraal stonden. Dat deed hij ook voor zijn tweede optreden daar in maart 2023 .

Voor zijn optredens in november 2023 breidde hij dat nog wat verder uit. Hij ging toen grasduinen in de "klassiekers" van de endechna en de rembetika , om daar een programma mee samen te stellen onder de titel "Van Hadjidakis tot Tsitsanis ". Dit is zonder meer populaire muziek, en dat bleek dus een schot in de roos.

Daarna hield hij het gewoon bij "Un air de Grèce" als titel, en dat "snuifje Griekenland" is dan ongetwijfeld een vlag die de lading helemaal zal dekken.

De internationaal bekende zangeres Savina Yannatou gaat opnieuw op stap, deze keer met haar "Salonico Trio", en dat is een afgeslankte versie van haar ensemble Primavera en Salonico .

De bezetting van dit concert bestaat dan uit:

• Savina Yannatou : zang
• Kostas Vomvolos : kanonaki , accordeon
• Charis Lambrakis : ney
• Michalis Siganidis : contrabas

Het programma wordt aangekondigd als "Geluid zonder grenzen, van eenvoudige liedjes tot hedendaagse muziek", of ook wel als "Mediterrane muziek tussen traditie en avant-garde".

Het zal duidelijk zijn dat ze opnieuw gaan putten uit hun enorm uitgebreide repertoire, misschien aangevuld met wat meer recent werk.

Na Groningen gaan ze ook nog naar Zwitserland, meer bepaald naar Zürich en Biel (Bienne), en daarna naar Duitsland (München en Berlijn), maar bij ons weten zijn er geen andere concerten in de Lage Landen gepland (stand 30.10.2024).

Over de "Kosmokrators" is (bijna) alles al gezegd en geschreven, onder meer door ons op onze maart 2017 maandpagina .

Daar leest u bijvoorbeeld dat ze al in de zomer van 2016 enige deining veroorzaakten in Griekenland, waar ze hun eerste cd "Frenetika" mochten gaan voorstellen. Die kreeg toen heel wat aandacht in de Griekse media, en dat was niet in de laatste plaats te danken aan hun repertoire, dat bestaat uit bekende liedjes uit de rembetika , waarop ze dan zelfgeschreven teksten hebben gemonteerd in het Nederlands, Frans of Engels.

Zelf omschrijven ze dat zo:

Zoals bekend wil de bezetting van de Kosmokrators nogal eens wijzigen, maar de harde kern is lange tijd dezelfde gebleven. Soms wordt die aangevuld met andere goede muzikanten, in functie van hun beschikbaarheid, maar dat zou deze keer niet het geval zijn.

De bezetting zou er dan als volgt uit gaan zien:

• Frans De Clercq : zang en bouzouki
• Karsten De Vilder : zang en gitaar
• Dimi Dumo : zang en percussie

Praktische gegevens

Zaterdag 30 november 2024, 20u00, Art Base, Zandstraat (Rue des Sables) 29, 1000 Brussel (B) Toevoegen aan uw agenda Tickets: € 15,- (normaal tarief), € 10,- (reductietarief voor werklozen en studenten < 26 j.). Meer informatie en reserveringen: http://www.art-base.be . Een computer-gegenereerde routeplanning is beschikbaar. (opent in nieuw venster) Toon deze locatie op de kaart [?] Kaart niet meer tonen [?] Afstand tot uw woonplaats: onbekend. [?] &nbsp;

Twee ensembles, namelijk " En Chordais " uit Thessaloniki (Griekenland) en "Constantinople" uit Montreal (Canada), bundelen hun krachten om, samen met enkele gasten, hun project "The Musical Voyages of Marco Polo" voor te stellen aan het Nederlandse publiek.

De titel verwijst natuurlijk naar de legendarische Venetiaanse reiziger Marco Polo (1254-1324), die in 1271 met zijn vader en zijn oom langs de Zijderoute naar China vertrok en pas 24 jaar later, in 1295, weer terugkeerde. Met dit project willen de twee ensembles een beeld geven van de muziek die deze reizigers onderweg zouden kunnen gehoord hebben.

Dat vraagt misschien een woordje uitleg.

Over " En Chordais " schreven we al uitgebreid op onze april 2012 maandpagina , en wie het liever wat korter heeft, kan voor een samenvatting terecht op onze mei 2024 maandpagina . Dat laatste artikel gaat weliswaar vooral over een ander project van hen, maar dat deel kan u gewoon overslaan.

In het kader van dit project willen we toch wel een paar relevante "details" herhalen.

Om te beginnen is " En Chordais " in feite een hele vereniging, een vzw met die naam, die zich sinds 1993 bezig houdt met muzikaal onderzoek, die ook een gerenommeerde muziekschool heeft en die bovendien boeken en platen uitgeeft met het resultaat van hun research. Het ensemble zelf heeft dan "alleen maar" tot taak om dat resultaat tot bij een breder publiek te brengen.

In hun onderzoek speelt de visie van hun oprichter en bezieler Kyriakos Kalaïtzidis een cruciale rol. Die visie is even helder als eenvoudig: de wortels van de Griekse muziek moeten in het oosten gezocht worden, en dat is dan ook precies waar het onderzoek van " En Chordais " zich op toespitst.

Dat onderzoek levert heel wat materiaal op dat ook voor specialisten erg interessant is. Mede hierdoor wordt Kyriakos Kalaïtzidis zelfs internationaal beschouwd als één van de grootste autoriteiten binnen zijn vakgebied. Het spreekt trouwens boekdelen dat een boek van hem over oosterse muziektheorie in het ... Arabisch vertaald zou zijn.

Voor hun projecten laten ze zich in hun onderzoek bijstaan door andere specialisten uit de Arabische wereld, uit Turkije, uit Iran of elders. Het gaat dan in de regel om mensen die zelf ook muzikant zijn en die zich bovendien zelf ook bezighouden met research op hun eigen vakgebied. Op die manier fungeert " En Chordais " als een soort "trans-culturele draaischijf" tussen de verschillende muzikale tradities van het Middellandse-Zeegebied.

Het is ook op die manier dat de samenwerking met "Constantinople" tot stand kwam. Dat ensemble werd in 2001 opgericht door de Iranese componist, zanger en sitar-speler Kiya Tabasian (°Teheran 1976), die in 1990 als tiener naar Canada emigreerde en zich daar verder specialiseerde in onder andere Perzische muziek. Met "Constantinople" - genoemd naar de eeuwenoude stad op het kruispunt tussen Oost en West - wil hij nieuw werk brengen dat elementen bevat van allerlei muzikale tradities.

Het was dus bij hem dat Kyriakos Kalaïtzidis ging aankloppen toen hij aan het "Marco Polo" project begon. Hij had zich laten inspireren door het boek dat de herinneringen van Marco Polo bevatte. Die waren neergeschreven door een tijdgenoot aan wie Polo vertelde over zijn reizen en over alles wat hij onderweg had gezien. Het boek werd niet voor niets populair onder titels als "Le livre des merveilles" of "Book of the marvels of the world". Het was immers de eerste Europese beschrijving van de onbekende maar fascinerende Oosterse wereld: China, Perzië, Indië, Japan, Mongolië enzovoorts.

Maar Marco Polo was natuurlijk wel een handelaar, en zijn verhalen bevatten uiteraard veel details die voor hem (en zijn vakgenoten) belangrijk waren. Kyriakos Kalaïtzidis vroeg zich echter af wat er zou kunnen ingestaan hebben als Marco Polo een muzikant was geweest. Tijdens zijn reizen moet hij onvermijdelijk in contact zijn gekomen met de muzikale cultuur van al die volkeren, maar daar vertelt hij dus zo goed als niets over.

Dat is meteen ook het uitgangspunt van het project "The Musical Voyages of Marco Polo". Wat zou de man zoal kunnen gehoord hebben? Daarmee had Kyriakos Kalaïtzidis meteen een nieuw thema om te onderzoeken. Op basis van de resultaten componeerde hij muziek "in de stijl van", en daarbij putte hij niet alleen uit zijn eigen kennis, maar ook uit die van Kiya Tabasian, die trouwens zelf ook enkele composities bijdroeg. En ook de leden van beide ensembles deden uiteraard hun deskundige duit in het zakje. Daarnaast kregen ze nog de versterking van enkele gespecialiseerde gast-muzikanten.

Het project ging in oktober 2009 in première ... in Hong Kong (!) en in 2014 verscheen het ook op een gelijknamige cd.

De vraag, of een modale Chinees uit de Dertiende Eeuw dit allemaal zou herkennen, is dan minder relevant. De deskundigheid van de projectmedewerkers staat er alleszins garant voor dat het beslist geen pure fantasie is, maar dat het wel degelijk gebaseerd is op de huidige kennis van de muziek van toen. En verder is het vooral van belang hoe het overkomt op de hedendaagse luisteraar.

Wat dat betreft waren de recensenten, die het album ter bespreking voorgelegd kregen, alvast unaniem positief. Ze prezen om te beginnen de afwisseling tussen de verschillende tracks. De ene keer klinkt het inderdaad Chinees, stelden ze vast, maar het volgende nummer heeft dan eerder een Byzantijns tintje, en vervolgens zit je ineens weer in Venetië. Maar het waren toch vooral de arrangementen die indruk maakten. Kyriakos Kalaïtzidis had een uitstekend evenwicht gevonden tussen Westerse instrumenten als blokfluit, viool en viola da gamba enerzijds, en de Oosterse instrumenten als outi , sitar, kanonaki , darbuka en bendir anderzijds.

Dat zal voor deze concerten zeker niet anders zijn. De uitvoerders zijn dan misschien niet allemaal dezelfden als tien jaar geleden, maar ze moeten beslist niet onderdoen voor hun voorgangers - en bovendien heeft het project tijd genoeg gehad om te rijpen en door te groeien.

Voor dit concert zou het podium ingenomen worden door de volgende muzikanten:

• Lingling Yu : pipa (China / Zwitserland)
• Marco Rosa Salva : blokfluit (Italië)
• Kiya Tabassian : setar, zang (Iran / Canada)
• Thanasis Koulentianos : kanonaki (Griekenland)
• Dalaijargal Daansuren : morin khuur, keelzang (Mongolië / Frankrijk)
• Hamin Honari : tombak, daf (Iran / Canada)
• Mathilde Gomas : viola da gamba (Frankrijk / Zwitserland)
• Kyriakos Petras : viool (Griekenland)
• Kyriakos Kalaïtzidis : outi , zang (Griekenland)
• Nikos Andrikos : zang (Griekenland)
• Petros Papageorgiou : darbuka , bendir (Griekenland)

Tussen haakjes en voor zover dienstig: volgens sommige (niet bevestigde) bronnen zou het kanonaki niet bediend worden door Thanasis Koulentianos, maar wel door Didem Başar, een Turkse die tegenwoordig in Montreal woont.

De muzikale leiding is alleszins in handen van Kyriakos Kalaïtzidis zelf, en uit de bezetting blijkt duidelijk dat hij zijn huiswerk wel degelijk grondig gemaakt heeft.

Het lag voor de hand dat hij "oosterse" instrumenten zou gebruiken die in Griekenland ingeburgerd zijn, zoals kanonaki en outi bijvoorbeeld. Maar er zullen weinig niet-ingewijden zijn die weten dat een "pipa" niet is wat u misschien denkt, maar wel een viersnarige Chinese luit met een geschiedenis die tweeduizend jaar teruggaat. Marco Polo moet het dus gehoord hebben tijdens zijn verblijf aan het hof van de keizer. Het instrument zou erg moeilijk te bespelen zijn, maar het zal niet alleen daarom zijn dat er voor dit project beroep gedaan werd op de virtuoze pipa-speelster Lingling Yu , want ze is toevallig ook een specialiste inzake oude traditionele Chinese muziek.

En wat te denken van de "morin khuur"? Ook dat is een eeuwenoud instrument, deze keer uit Mongolië, dat zijn naam "paardenviool" niet zozeer te danken heeft aan de twee snaren die bestaan uit haren uit een paardenstaart, maar wel aan de kop in de vorm van een paardenhoofd. Het zal niet verbazen dat het ontstond bij de nomadische ruiter-volkeren van de Gobi-woestijn in Mongolië. Het is wat minder vanzelfsprekend dat gastmuzikant Dalaijargal Daansuren daar ook geboren werd, en dat hij de "morin khuur" al bespeelde toen hij amper drie jaar oud was. Na conservatoriumstudies in Mongolië kwam hij in 2017 in Parijs terecht, en van daaruit veroverde hij de rest van Europa en omstreken als specialist, niet alleen van het instrument zelf maar ook inzake de bijbehorende cultuur.

Mathilde Gomas dan. Die is niet alleen een virtuoze op de (westerse) viola da gamba, maar ook zij heeft een internationale reputatie als specialiste, deze keer inzake de uitvoeringspraktijk van vroege middeleeuwse muziek. Voor meer info over haar kunt u opnieuw terecht op onze mei 2024 maandpagina, want zij was er ook al bij toen "En Chordais" hun project "Exoria" in Brussel kwamen voorstellen.

En als u daar dan toch aan het lezen bent, dan kunt u er misschien ook even onze toelichting bij Nikos Andrikos op nalezen, want hij misstaat geenzins in dit selecte kringetje van internationale specialisten ter zake.

En zoals meestal bij optredens van "En Chordais" reist ook deze keer hun vaste klankman met hen mee, en dat is Leonidas Palaskas (Λεωνίδας Παλάσκας). Deze man kent de muziek als zijn broekzak, en samen met de technici van de zalen is dat een extra garantie voor een perfecte uitvoering van deze concerten.

Praktische gegevens
Zaterdag 30 november 2024, 20u15, TivoliVredenburg, Vredenburgkade 11, 3511 WC Utrecht (NL) Toevoegen aan uw agenda Tickets: € 44,75 en € 36,- (incl. servicekosten). Meer info en reserveren : https://www.tivolivredenburg.nl/ . Een computer-gegenereerde routeplanning is beschikbaar. (opent in nieuw venster)
Zondag 1 december 2024, 20u15, Muziekgebouw, Piet Heinkade 1, 1019 BR Amsterdam (NL) Toevoegen aan uw agenda Tickets: € 45 en € 35 (kortingen voor CJP, Stadspas en jongeren). Meer info en reserveren : https://www.muziekgebouw.nl . Een computer-gegenereerde routeplanning is beschikbaar. (opent in nieuw venster) Toon deze locatie op de kaart [?] Kaart niet meer tonen [?] Afstand tot uw woonplaats: onbekend. [?]  

Vákia Stávrou komt opnieuw naar Brussel met een duo van een gitaar en een stem. Meer bepaald:

• Vakia Stavrou : zang
• Gustave Reichert : gitaar

Vakia Stavrou ( Βάκια Σταύρου ) is een Cypriotische, en ze zingt in het Portugees, het Frans, het Grieks en nog wat andere talen.

Haar liedjes gaan over de liefde, of over de zee, of over de liefde voor de zee. Die zee, dat is dan uiteraard de Middellandse Zee, en haar geliefde Cyprus situeert zij in het centrum daarvan. Met dat programma reist ze de hele wereld rond. En ze maakt overal indruk.

Zo introduceerden we haar toen ze in februari 2020 voor het eerst naar Brussel kwam voor een optreden. En wat bleek? Ook daar maakte ze een diepe indruk - met het voorspelbare gevolg dat ze nu weer terug komt. Tussendoor was ze daar ook al, met name in oktober 2021 (toen gaf ze daar trouwens twee optredens op rij), en recent nog in februari 2024 , toen ze daar haar nieuwste album kwam voorstellen.

Dat album heet heel gewoon "Vakia", en het was inderdaad ook bedoeld als een soort internationaal paspoort. Haar muzikaal visitekaartje, zeg maar. Daarom was er lang naar uitgekeken. Ze had er drie jaar lang aan gewerkt, en het resultaat werd wereldwijd alweer goed onthaald.

Er staan klassiekers op uit Peru ("Mechita") of Mexico ("Cucurrucucu Paloma"), plus andere bekende nummers van grote namen, waaronder "Alfonsina y el Mar" (Mercedes Sosa), "Εsperanza" (Charles Aznavour) en "In a manner of speaking" (Tuxedomoon), dat alles in haar eigen bewerking. Maar ze heeft er ook heel wat eigen nummers op gezet, zoals "Δάκρυ Φυλακτό" (Dakry Fylakto), "Που δεν σε νοιάζει" (Pou den se niazi), "Θαλασσινό νερό" (Thalassino Nero), "Sozinha" en "Ange ou Diable".

Met elkaar geven die elf nummers een goed beeld van haar werk - wat natuurlijk ook de bedoeling is van zo'n visitekaartje.

Na afloop van het Brusselse concert in februari kreeg ze een staande ovatie, en heel wat aanwezigen verlieten achteraf de zaal met een (gesigneerd) exemplaar van haar jongste album in de hand.

Dat zal haar extra plezier hebben gedaan, want dat was precies wat ze voor ogen had met dit album. Ze wilde "iets tastbaars" dat de mensen na haar concerten mee naar huis zouden kunnen nemen. Daarom werd het ook een "live studio opname": de nummers werden allemaal achter elkaar gespeeld, net als op een concert, en ze werden ingeblikt zonder enige correctie of bijregeling.

Nu komt ze dus weer terug vanuit Parijs, waar ze tegenwoordig woont en werkt. Ze zal opnieuw een aantal nummers van het " Vakia " album gaan brengen, aangevuld met andere liedjes uit Griekenland en elders, plus eigen werk. Kortom: haar gewone (succes-)recept dus.

Voor meer informatie over haarzelf, over haar leven en haar aanpak verwijzen we u gewoon door naar onze biografie van Vakia Stavrou .

Daar kunt u onder (veel) meer lezen dat Vakia Stavrou bij elke gelegenheid benadrukt dat ze heel veel te danken heeft aan haar medewerkers, en daar bedoelt ze dan de muzikanten mee die ze in Parijs leerde kennen. Net als zijzelf zijn ze discreet maar efficiënt. Ze begeleidden haar bij haar optredens, of ze zorgden voor de technische aspecten van opnames en dergelijke.

Deze keer komt ze met een andere begeleider dan de vorige keren, maar het is toch alweer iemand van hoog kaliber.

De Franse gitarist Gustave Reichert veroorzaakt inderdaad de laatste jaren heel wat deining binnen de Parijse jazz-scène. Hij is daar zo actief dat hij er als "incontournable" beschouwd wordt, en men omschrijft hem ook wel als "jeune prodige".

Deze "wonderboy" werd in 1990 geboren in Zuid-Oost Frankrijk. Zijn moeder is een Franse actrice en zijn vader een Belgische cineast, maar hun zoon had meer belangstelling voor de muziek, en dan meer bepaald de jazz. Op zijn vijfde begint hij met gitaarlessen en wat later stuurt zijn moeder hem eerst naar het "Conservatoire Darius Milhaud" in Aix-en-Provence en dan naar het conservatorium van Bordeaux.

In 2005 wordt hij al op plaat gezet, samen met zijn moeder en zijn twee jongere broers Tismé en Balthazar. Het album, heel toepasselijk "Family Groove" gedoopt, bevat invloeden van hip-hop, jazz en soul. Er volgen optredens op festivals in Frankrijk, Zwitserland en België, en zo doet de jongeman al snel een heleboel podiumervaring op.

In 2011 gaat hij voor een jaar naar Londen, om daar jazz-gitaar te studeren aan de "Guildhall School of Music and Drama", met een hele reeks master classes daar bovenop. Daarna keert hij terug naar Frankrijk en schrijft zich daar in aan de "Centre de Musique Didier Lockwood". Tijdens zijn twee jaar durende studies daar neemt hij intensief deel aan jamsessies, en op die manier komt hij in contact met heel wat groten uit de jazz-wereld, zowel in Frankrijk als internationaal. Dat verbreedt zijn visie en hij houdt er bovendien heel wat relevante ervaringen en een heleboel contacten aan over.

Al gauw treedt hij op met verschillende eigen groepjes, variërend van duo tot quintet. Ook het repertoire is variabel: nog maar pas in september 2024 bracht hij met zijn "Gustave Reichert Quartet" bijvoorbeeld een hommage aan Elvis Presley.

Het zal dan niet verbazen dat hij inmiddels ook zelf muziek was beginnen schrijven. Dat resulteert in twee eigen albums tot nog toe: "Take Off" in 2017 en "Mars" in april 2024.

In de context van zijn concert met Vakia Stavrou (waar dit stukje tenslotte over gaat) is het niet meteen relevant om deze albums onder de microscoop te willen leggen. Maar er is wel een opvallend detail in de besprekingen die ervaren jazz-kenners daarover publiceerden. Die merken op dat Gustave Reichert helemaal niet probeert om zelf "de show te stelen". Hij geeft integendeel zijn muzikanten volop de ruimte voor eigen inbreng. Dat doet hij trouwens ook tijdens zijn live optredens.

Vakia Stavrou heeft dat kennelijk ook opgemerkt, want zoals hoger gezegd is dat precies datgene wat zij op prijs stelt bij haar medewerkers: discreet maar efficiënt.

Dat helpt haar om haar doelstelling te realiseren, en die doelstelling, dat is niet het succes op zich. Dat geeft natuurlijk wel voldoening, zegt ze, maar voor haar is het toch veel belangrijker dat haar toehoorders na een concert tevreden naar huis gaan. Als het dan mensen zijn die zopas een lange, vermoeiende werkdag achter de rug hebben, en als die na afloop van het concert hun batterijen weer wat hebben kunnen opladen, dan pas is ook zij gelukkig.

Naschrift: op het laatste nippertje bleek de gitarist verhinderd. Zowat iedereen zou dan het concert hebben afgeblazen, maar niet Vakia Stavrou . Onder het motto "the show must go on" paste ze snel de playlist een beetje aan en ze zong "gewoon" de hele avond solo a capella.

Ballucinant is "een bal dat georganiseerd wordt voor jongeren en door jongeren". De "door-jongeren" (die organiseren) komen uit Gent, maar op de "voor-jongeren" staan geen beperkingen: iedereen is welkom.

Voor hun eerste editie, in 2023, focusten ze op folk en swing, deze keer zetten ze enerzijds de Griekse traditionele muziek in de kijker, en anderzijds de jazz.

Voor het Griekse deel doen ze een beroep op "To Schima" , het Belgisch-Griekse traditioneel ensemble rond Nikos Tsouvalas. Over dit trio leest u meer op onze maart 2024 maandpagina .

Daarna is het de beurt aan de 19 muzikanten van het "Ghent Youth Jazz Orchestra" om ten dans te spelen onder leiding van dirigent en trombonist Lode Mertens.

Twee optredens op één avond dus, maar toch wordt dit geen doordeweeks dubbelconcert - ook al vindt het dan plaats op een woensdag.

Vóór elk optreden is er immers een vrij uitgebreide dansinitiatie voorzien, zodat u met uw kersverse kennis meteen aan de slag kunt. Beide optredens zijn namelijk uiterst dansbaar, en het zou dan jammer zijn om aan de kant (en/of aan de bar) te blijven staan en toe te kijken.

Voor het Griekse deel gaat die initiatie natuurlijk over de traditionele dansen van de dorpsmuziek, en voor de jazz kozen ze voor de "Lindy Hop", een koppeldans die beschouwd wordt als "de grootvader van alle swing dansen". In vergelijking met de eeuwenoude Griekse dansen is het dan wel een piepjonge grootvader, want hij ontstond "pas" aan het begin van de vorige eeuw in de Zwarte wijken van het Amerikaanse Haarlem.

Tussen beide luiken in (Grieks en jazz) is er dan nog een intermezzo dat ingevuld wordt door de "Gentse Folk Studenten", een recent opgerichte studentenclub die, onder het motto "folk voor jong volk", om de veertien dagen op maandagavond samenkomt om deze muziek tot leven te brengen en natuurlijk ook om zich daar verder in te bekwamen.

De dansinitiaties duren telkens ongeveer drie kwartier en voor de twee optredens is telkens vijf kwartier uitgetrokken.

Samen met het "intermezzo" heeft Nikos Tsouvalas dus voldoende tijd om van gedaante te wisselen: van traditionele Griekse muzikant naar saxofonist, want hij speelt ook mee in het "Ghent Youth Jazz Orchestra". Dat hoeft niet te verbazen als u dat andere artikeltje op onze maart 2024 maandpagina even doorneemt. We schreven die tekst toen hij voor het eerst met zijn project "Ouranos" naar buiten kwam om zijn zelfgeschreven nummers voor te stellen, en we vertelden u toen dat hij zijn eerste muzikale stappen zette met een saxofoon en dat hij later jazz ging studeren aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten ... in Gent. De wereld is klein, zegt men dan.

Praktische gegevens

Woensdag 27 november 2024, 19u00, De Centrale, Kraankindersstraat 2 (Ingang Ham 72), 9000 Gent (B) Toevoegen aan uw agenda Tickets: € 10 of € 15 of € 7, naar keuze. Ze hebben inderdaad een originele formule voor de ticketprijzen. Standaard kosten die € 10, maar wie het initiatief wil steunen mag ook € 15 betalen. Omgekeerd mag het ook € 7 zijn als het standaardtarief economisch wat moeilijker ligt. Blijkbaar worden daar geen bewijsstukken voor gevraagd, ze rekenen duidelijk op de eerlijkheid van de koper. Meer info (o.a. over het tijdschema) en voorverkoop: https://www.ballucinant.be . Een computer-gegenereerde routeplanning is beschikbaar. (opent in nieuw venster) Toon deze locatie op de kaart [?] Kaart niet meer tonen [?] Afstand tot uw woonplaats: onbekend. [?]  

Het "Rebetikon" ensemble komt nu al voor de tweede keer naar Brussel. Hun eerste optreden in september 2023 was al van tevoren uitverkocht, en nu plannen ze dus twee concerten na elkaar.

De groep ontstond in 2016 in Keulen (D) en de harde kern is nog altijd dezelfde gebleven. Soms treden ze op met gasten, maar dat is deze keer niet het geval, behalve dat ze nu met een andere gitarist komen dan vorige keer.

Concreet geeft dat het volgende:

• Fevronia ; zang, baglamas en percussie (zoals zilia , defi ,...)
• Epaminondas Ladas : bouzouki
• Giorgos Evangelou : zang, bouzouki
• Dinos Bouzanis : gitaar

Als we de puntjes op de i zouden willen zetten, dan zouden we de naam van het ensemble moeten schrijven zoals ze dat zelf ook doen in hun logo en op hun affiches. Daar staat namelijk "REBETỊKON", dus met de letter "i" ondersteboven.

Dat betekent daarom niet dat ze de boel eens flink op z'n kop willen zetten, wel integendeel. Naar eigen zeggen streven ze immers naar authentieke uitvoeringen van bekende en minder bekende rembetika nummers. Ze willen die muziek opnieuw laten klinken zoals ze klonk aan het begin van de Twintigste Eeuw, zowat honderd jaar geleden dus, toen de klanken van de toenmalige Griekse stadsmuziek zich vermengden met die uit Klein-Azië.

Met dat repertoire hebben ze zich alvast in Keulen een ijzersterke reputatie opgebouwd, onder meer binnen de Griekse diaspora in die stad. En niet alleen daar, uiteraard, want de mond-aan-mond reclame zorgt ervoor dat ze ook elders gevraagd worden.

Dat komt misschien ook omdat hun belangstelling (of liefde, of passie, kies maar uit) voor deze muziek op stevige muziektheoretische fundamenten kan terugvallen. Met elkaar kunnen ze namelijk een hele stapel diploma's van conservatoria en universiteiten voorleggen.

We zouden nu een lange lijst kunnen geven van die diploma's, maar het is dan misschien interessanter om even in te zoomen op de vaste zangeres van "Rebetikon". Per saldo is zij (minstens in letterlijke zin) de centrale figuur in het ensemble.

We hadden over haar een heel verhaal geschreven toen zij in september 2023 voor het eerst naar Brussel kwam met Rebetikon. Maar in april 2024 kwam zij daar optreden als duo, samen met niemand minder dan Yorgis Xylouris en toen hebben we dat verhaal ondergebracht in een aparte biografie van Fevronia .

Die bio is moeilijk in een paar woorden samen te vatten, daarvoor is Fevronia te veelzijdig. Als we het toch zouden proberen, dan zou het iets zijn in de aard van: "een klassiek geschoolde sopraan die al begon te zingen van toen ze nog een klein meisje was en die inmiddels zowat alle genres zingt die er op deze planeet te vinden zijn, zoals fado, jazz, pop en blues, en dan natuurlijk ook Theodorakis, Hadjidakis, Xarchakos, Plessas en nog veel meer". Maar voor de rest moet u toch echt naar onze bio van haar . Daar kunt u lezen hoe haar carrière zich stap voor stap ontvouwde, van het ene naar het andere. Daarmee weet u dan meteen ook hoe ze vanuit Keulen in Brussel terecht komt.

Twee Griekse muzikanten, die momenteel in Rotterdam wonen vanwege hun studies aan de Codarts Universiteit, nodigen een collega (en het publiek) uit om samen een rondreis te maken in het gebied van de Egeïsche Zee en om daar de verschillende muzikale tradities te verkennen.

Dit gelegenheidstrio bestaat uit:

• Nikos Milas : viool
• Ilias Markantonis : outi , zang
• Panos Skouteris : klarinet , zang

Dit is dan misschien wel een "gelegenheidstrio", maar elk van hen kan toch wel terugvallen op zijn eigen muzikale bagage, die (onder veel meer) de relevante gespecialiseerde kennis omvat van de tradities van het gebied. Met muzikanten van dit niveau is dat meer dan voldoende om samen het podium op te gaan, desnoods zelfs zonder enige voorbereiding.

We overlopen het lijstje van onder naar boven, want dat is de volgorde waarin deze muzikanten naar Rotterdam kwamen.

Panos Skouteris

We beginnen dus met Panos Skouteris ( Πάνος Σκουτέρης ), want die kwam "al" in 2021 aan de Codarts studeren.

In onze biografie van hem leest u (onder meer) dat hij in 1996 in Athene geboren werd, dat hij zijn roots in op de noordelijke Peloponnesos heeft (meer bepaald in Kalavryta), dat hij dus een bijzondere belangstelling heeft voor de muzikale tradities van die regio, maar dat hij gaandeweg zijn belangstelling uitbreidde, eerst naar Noord-Griekenland en later in oostelijke richting, naar Klein-Azië en nog veel verder.

En niet te vergeten: zijn grote specialiteit is inderdaad de klarinet , het instrument dat hij ook tijdens dit optreden zal bedienen.

Ilias Markantonis

In het najaar van 2023 kwam ook Ilias Markantonis ( Ηλίας Μαρκαντώνης ) naar Rotterdam om daar aan de Codarts Universiteit te studeren.

Hij werd in 1993 geboren in Athene en hij houdt zich al van jongs af aan bezig met Karagiozis , het Griekse schimmentheater – en uiteraard ook met muziek.

In dit ensemble speelt hij outi en hij zingt, maar hij heeft nog veel meer noten op zijn zang. Zo studeerde hij bijvoorbeeld ook piano, klarinet en tambouras , en hij is autodidact op lafta , laouto , mandoline , gitaar , flogera , ney , tsambouna en misschien nog wat andere instrumenten.

Het helpt daarbij dan wel dat hij kan terugvallen op een stevige theoretische onderbouw. Uiteraard ging hij naar een muziekhumaniora (in zijn geval die van Alimos in Athene) en daar leerde hij zowel westers-klassieke als Byzantijnse muziektheorie. Dat combineerde hij met Europese harmonie enerzijds en modale muziek en rytmologie anderzijds, allebei aan het conservatorium van Athene - waar hij trouwens deel uitmaakte van het leerorkest voor traditionele muziek. Hij vervolgde dat met studies etnomusicologie aan de Universiteit van Athene en misschien nog wat andere dingen.

Als zo iemand dan zegt dat hij "autodidact" is op outi , dan bedoelt hij gewoon dat hij daar geen universitaire opleiding voor genoten heeft. Maar hij gaf wel enkele jaren zelf les op dat niveau, meer bepaald aan het "Musical Praxis" conservatorium in Athene, en zo'n aanstelling krijg je uiteraard niet zomaar. Hij had inderdaad privé-les gevolgd bij enkele zwaargewichten als Nikos Saragoudas , Haig Yazdjian en Alexandros Papadimitrakis, en hij nam deel aan workshops Turkse outi , gegeven door Yurdal Tokcan in het Labyrinth van Ross Daly op Kreta. Dat geeft meteen aan dat Ilias Markantonis ook in oostelijke richting kijkt, met lessen en workshops in makam bij Evgenios Voulgaris en bij Ross Daly zelf. Onder de "andere dingen" in dit kader vernoemen we enkel nog zangles bij Marios Papadeas en klarinet bij o.a. Alexandros Arkadopoulos .

Daarmee is het lijstje nog lang niet volledig, maar het zal zo ook wel duidelijk zijn dat hij zich meteen als een vis in het water voelde toen hij in de "pool" van muzikaal talent aan de Codarts Universiteit terechtkwam.

Het gevolg laat zich raden: op het einde van zijn eerste academiejaar had hij al een hele reeks samenwerkingen achter de rug in de meest uiteenlopende genres en stijlen: rembetika , jazz, Balkan, Turks, ... De meeste daarvan zitten muzikaal al te veel in oostelijke richting om in aanmerking te komen voor de "Agenda" van deze website over Griekse muziek, zelfs met de brede invulling die wij daar aan geven, maar dit concert in de Matrix valt helemaal binnen de lijntjes.

Nikos Milas

Dat is mede te danken aan de violist van het trio, Nikos Milas ( Νίκος Μήλας ).

In tegenstelling tot de twee anderen studeert hij (nog?) niet in Rotterdam, maar verder zijn er heel wat gelijkenissen.

Ook hij werd geboren in Athene (in zijn geval in 1990), hij ging naar een muziekhumaniora (in zijn geval die van Pallini) en hij vervolgde dat met hogere studies in muziek (in zijn geval aan het Conservatorium van Athene). Ook hij beschikt over een stevige theoretische basis, met inbegrip van westers klassiek, Byzantijns, Ottomaanse klassieke muziek en Griekse dimotika .

Hij beheerst meerdere instrumenten, waaronder tambouras en piano, maar zijn specialiteit is toch wel de viool . Hij begon daar al mee op zijn zesde en in de loop der jaren verkende hij zowat elke muzieksoort waarin dat instrument gebruikt wordt, meestal onder leiding van gerenommeerde leraars. Tijdens zijn "formele" studies waren dat bijvoorbeeld Yorgos Marinakis (laika) en Kyriakos Gouventas ( laïka en dimotika ). Daarnaast volgde hij gespecialiseerde workshops en seminaries viool bij o.a. Kyriákos Petrás (Thracië en de noordoostelijke Egeïsche Zee), Yannis Zeogolis (Naxos en omliggende eilanden) en – alweer – Kyriakos Gouventas (o.a. rembetika ). Inmiddels geeft (of gaf) hij zelf les in traditionele viool, onder meer aan het Stedelijk Conservatorium van Patras en aan een centrum voor culturele studies op Leros, waar hij tegelijk de muzikale traditie van het eiland onderzoekt.

Zijn overduidelijke focus op de eilandmuziek is geen toeval. Zijn wieg stond dan wel in Athene maar hij heeft zijn roots op Naxos, het grootste eiland van de Cycladen. Daar is men niet weinig trots op hun (verre) nazaat, en ze hebben daar ook wel reden toe. Hij komt regelmatig in het nieuws met optredens op festivals, concerten, dorpsfeesten, dans- en theatervoorstellingen, documentaires op radio en tv, en nog veel meer. Kortom: overal waar er een traditionele viool nodig is, weet men hem te vinden. Ook in dat opzicht is hij dus vergelijkbaar met zijn leermeester Kyriakos Gouventas – die hem trouwens zelf ook meeneemt voor optredens, onder (veel) meer met Savina Yannatou , Babis Tsertos , Solon Lekkas e.a. Dat leverde hem natuurlijk een schat aan ervaring op, die hem dan van pas komt in zijn eigen samenwerkingen met andere jongeren, en op die manier kan je dus gerust zeggen dat hij "goed bezig is".

Het programma

Het is dan ook met gepaste trots dat zijn twee "Rotterdamse" collega's hem nu aankondigen als "special guest" .

Als je dat allemaal weet, dan wordt zijn invloed op het programma van dit concert meteen duidelijk. De titel "Crossing the Aegean Sea" is inderdaad niet lukraak gekozen. Het trio verkent de verschillende muzikale tradities van de regio, met niet alleen veel aandacht voor de eilanden (zowat allemaal met hun eigen traditie), maar ook voor het aangrenzende vasteland, zoals Thracië en Klein-Azië, met - natuurlijk – ook specifieke aandacht voor Turkije.

En, zoals gezegd, hun muzikale bagage staat borg voor een kwalitatief hoogstaand concert.

Praktische gegevens
Dinsdag 26 november 2024, 20u00, Matrix, Mauritsstraat 16, 3012 CJ Rotterdam (NL) Toevoegen aan uw agenda Tickets: € 17,50 Meer info en voorverkoop : https://www.matrixrotterdam.nl . Een computer-gegenereerde routeplanning is beschikbaar. (opent in nieuw venster) Toon deze locatie op de kaart [?] Kaart niet meer tonen [?] Afstand tot uw woonplaats: onbekend. [?]