De baglamás (meervoud: baglamádes) is het kleine broertje van de bouzouki , en het heeft er zijn geschiedenis mee gemeen: door de vluchtelingen van de Megali Katastrofi meegebracht uit Klein-Azië, zich een plaats verworven in het onderwereld-sfeertje van de rembetika, en later respectabel gemaakt door grote componisten als Hadjidakis en Theodorakis.
Men zegt trouwens dat de baglamas precies vanwege zijn kleine afmetingen zo populair was bij de rembetes. De politie van onder meer dictator Metaxás maakte meedogenloos jacht op hen, en een baglamas kon je gemakkelijk in de binnenzak van een jas wegmoffelen tot het gevaar geweken was. Sommigen zeggen dat het instrument ook "gonato" (knie) genoemd werd, omdat de gevangenen het bij hun opname in de gevangenis "aan hun knie" bevestigden, zodat de bewakers het niet konden vinden .
Feit is dat een baglamas vrij eenvoudig te maken is, en geen hoge eisen stelde aan het materiaal waaruit hij vervaardigd werd. Er werden er dan ook in elkaar geknutseld binnenin de gevangenis, en als die ontdekt werden en stukgeslagen (de gebruikelijke procedure), dan had je net zo gauw weer een nieuwe.
Een baglamas heeft drie enkele of dubbele snaren en heeft net als de bouzouki vaste fretten (dwarsbalkjes). Voor het spelen gebruikt men een plectrum.
Het woord baglamas is van Turkse oorsprong. Het heeft in Turkije altijd al een vorm van de langhalsluit aangeduid die groter is dan het minuscule ding dat vandaag de dag in Griekenland als baglamas door het leven gaat. Dat laatste is zowat 30 tot 40 centimeter lang , vroeger was dat 50 centimeter of meer (zie foto). Het zou dus best kunnen dat de baglamas gaandeweg gekrompen is om beter aan te sluiten bij de praktische behoeften van het gevangenisleven. Meer hierover op onze pagina over de tzouras .
