Maria Farantouri staat dit jaar 50 jaar op het podium, een mijlpaal die zij wil vieren met... nog meer optredens. Het eerste concert gebeurt in stijl: op 17 september in het Herodes Atticus Theater in Athene. Ze zal er niet alleen staan om haar jubileum te vieren want samen met haar muzikanten passeren ook nog Dionysis Savvopoulos , Elli Paspala en Savina Yannatou als special guests de revue. " Χθες άρχισα να τραγουδώ " (Gisteren begon ik te zingen) of " It was yesterday I started singing ", staat op de affiche. En op het programma: "Een panorama van muziek en poëzie". Voor de gelegenheid brengt Farantouri natuurlijk hulde aan Mikis Theodorakis en Manos Hadjidakis , zonder twijfel de meest betekenisvolle componisten uit haar beginperiode, maar ook andere niet onbelangrijke componisten uit binnen- en buitenland die haar carrière mee vorm gaven komen aan bod. Voor de arrangementen tekent de pianist Takis Farazis . Het woord is bij Farantouri minstens even belangrijk als de muziek en zo zijn de grote dichters nooit ver weg.

Als geëngageerde zangeres zingt Farantouri niet om het even wat, zij is steeds een vertolkster geweest met een boodschap. Sommige van haar optredens zijn hierdoor historisch geworden, maar helaas ook tijdloos en nog steeds actueel. Andere concerten zijn minder beladen en vrij recent was ze blijkbaar wel eens aan wat anders toe en keerde zij moeiteloos terug naar het Griekse traditionele volkslied, de dimotika . In april 2013 trad ze in Gent samen op met de Amerikaanse jazzmuzikant Charles Lloyd, van veelzijdigheid gesproken...

Op deze mini-tour laat zij zich begeleiden door Henning Schmiedt en Volker Schlott. Zij brengt ook bij ons hoogtepunten uit haar rijk gevulde repertoire wat meteen ook een zicht geeft op de evolutie van het Griekse lied gedurende de laatste vijf decennia.

Bezetting :

• Maria Farantouri (zang)
• Henning Schmiedt (piano)
• Volker Schlott (saxofoon en fluiten)

Bijna dag op dag één jaar na hun eerste optredens in de Art Base zit het Meraki Kwartet daar weer op het podium. Sinds de vorige keer, in november 2012 , zijn er wel een paar dingen veranderd.

Eén daarvan is de naam van het ensemble. Daar is namelijk één lettertje aan toegevoegd. van "Merak" is het nu "Meraki" geworden. Dat ziet er wat "Griekser" uit, en dat helpt dan misschien om de aandacht te trekken van de Brusselse Grieken, die doorgaans een groot deel van de Art Base vullen als er daar een Grieks concert op het programma staat. Maar ze hebben het beslist niet alleen voor Brussel gedaan, want ook op Cyprus en in Griekenland staan ze de laatste tijd "met -i" op de affiches. Overigens was de opkomst in Brussel de vorige keer lang niet slecht, en het publiek was tevreden, dus de plaatselijke tam-tam zal allicht voor nog meer volk zorgen.

Voor de symboliek van de naam maakt het geen verschil of het nu de Turkse dan wel de Griekse variant is die ze gebruiken. Alles wat u daarover wil weten (en nog veel meer) staat onderaan het artikeltje dat we in november 2012 over het ensemble schreven.

Een andere verandering ten opzichte van vorig jaar is meer ingrijpend, of zo lijkt het toch. De bezetting van het ensemble is namelijk grondig veranderd.

De huidige bezetting is de volgende:

• Stavroula Constantí : ney , zang
• Maria Constantí : outi , zang
• Élena Xydá : lâvta ( politiko laouto ), zang, percussie (houten lepels, zilia )
• Veronika Alonéftou : santouri , zang

Enkel de eerste, Stavroula Constantí, was er vorig jaar ook al bij, de overige drie namen zijn anders.

Toch is ook die wijziging niet zo ingrijpend als het op het eerste zicht lijkt. Muzikanten van dit kaliber zijn nu eenmaal vlot uitwisselbaar, en bovendien speelden ze al eerder samen, in andere ensembles maar met een vergelijkbaar programma en dus met hetzelfde materiaal.

Zo signaleerden we vorig jaar bijvoorbeeld al dat Stavroula Constantí al geruime tijd samenwerkt met Maria Constanti en Elena Xyda, en we gaven daar twee voorbeelden van, de ene keer met nog vier andere muzikanten in november 2011 en de andere keer met hun gedrieën in oktober 2012.

Er zijn niet alleen wijzigingen, sommige dingen zijn hetzelfde gebleven. Het thema van deze concerten bijvoorbeeld is nog steeds "liederen van Thracië, de Griekse eilanden en Klein-Azië" , en bovenaan ons artikeltje van november 2012 kunt u lezen waarom dat beslist geen onlogische combinatie is.

In de volgende acht paragrafen van dat artikeltje voerden we u dan evenveel eeuwen terug in de tijd, op zoek naar de achtergrond van de ondertitel " Bird why don't you sing ", en ook die komt deze keer weer terug.

Als u na het lezen van ons stukje van november 2012 zelf ook weer terugkomt, dan kunnen we u hieronder de vier muzikanten voorstellen. Alle vier zijn het zowel instrumentalisten als zangeressen en op dit concert wordt de nadruk eerder op het vocale aspect gelegd.

Over Stavroula Constanti (Σταυρούλα Κωνσταντή) vertelden we u vorige keer al dat ze op Cyprus geboren werd, dat ze daar Engelse literatuur en anthropologie studeerde en vervolgens naar het conservatorium van Athene overstak. U weet dat zij uitstekende leermeesters had, zoals Charis Lambrakis , Ross Daly , Christos Tsiamoulis en Ömer Erdoğdular , en dat zij in Griekenland inmiddels algemeen erkend wordt als één van de betere ney -speelsters van het moment, en dat zij recent op dat instrument een master-diploma behaalde aan het Conservatorium van Rotterdam, en wel met grootste onderscheiding.

We kunnen daar nog aan toevoegen dat ze naar eigen zeggen zowat bezeten is door muziek. Ze luistert naar alle mogelijke soorten, en ze speelt zelf waar en wanneer ze maar kan: thuis op haar eentje of met vrienden, tijdens optredens op allerlei podia, maar ook gewoon op straat.

Ze is bijvoorbeeld vaak te vinden in de "Odós Lydras", de Ledrastraat, in Nicosia. Deze hoofdader van de oude Venetiaanse handelswijk is tegenwoordig een drukke voetgangerszone, die dan wel doodloopt op de grimmige scheidingslijn met het door Turkije bezette deel van de Cypriotische hoofdstad, compleet met prikkeldraad, mijnen en zwaar bewapende norse soldaten. Tegenwoordig is het een (bewaakte) grensovergang, maar tot voor kort stond er een muur dwars over de straat, meer dan dertig jaar lang.

Stavroula Constanti zit daar dus gewoon op straat muziek te maken, samen met haar jongere zus Maria Constantí (Μαρία Κωνσταντή), die outi speelt.

Maria Constanti zat zelf een hele tijd samen met Elena Xyda (Έλενα Ξυδά) in een groepje dat "Tzisvés" (Τζισβές) heette. De naam was wel erg toepasselijk, want het is Cypriotisch voor zo'n kannetje met een steel dat in het standaard Grieks "briki" heet en waarin de Griekse koffie klaargemaakt wordt. Nu bereiden de Turken hun Turkse koffie precies op dezelfde manier ("briki" is trouwens afkomstig van het Turkse woord "ibrik", een kan met een tuit) en de groep maakte dan ook traditionele muziek waarin ze zochten naar wat Turks-Cyprioten en Grieks-Cyprioten gemeenschappelijk hebben. Ze keken zelfs verder dan hun eigen eiland, naar de (muziek van) andere Middelandse-Zeevolkeren "die hun koffie op dezelfde manier maken als wij". Het zal duidelijk zijn dat dit - de muziek, niet zozeer de koffie - een thema is dat deze meisjes nauw aan het hart ligt.

Samen met Elena Xyda traden Stavroula en Maria tijdens het winterseizoen 2012-2013 overal in Nicosia op onder de naam "Meraki", en het programma op de affiche was dan "Γιατί πουλί δεν κελαηδείς", "Vogeltje waarom zing je niet" .

Later kwam Veronika Aloneftou (Βερόνικα Αλωνεύτου) met haar santouri mee aan boord, en in die formatie traden ze in augustus van dit jaar op tijdens de openingsavond van het "Fengaros" muziekfestival bij Limassol. 's Anderendaags stond daar Thanasis Papakonstantinou op het podium, samen met Matoula Zamani .

Veronika Aloneftou is niet alleen nieuw bij Meraki, zowat alles aan haar is nieuw. Ze is jong (Nicosia 1990) en ze ging zich "pas" in 2008 op de santouri toeleggen. Voordien had ze zes jaar lang - dus vanaf haar twaalfde - de (Westerse) klassieke muziek ingestudeerd. Thuis luisterde ze veel naar traditionele muziek, en ze voelde zich daar ook toe aangetrokken. Maar de santouri was daar niet bij, die is op Cyprus nagenoeg niet meer te vinden. Op het hele eiland zouden er nog amper een vijftal spelers actief zijn. Veronika leerde het instrument dus kennen via de satellietuitzending van de ERT, de voormalige Griekse staatszender (die enkele maanden geleden brutaal door het regime opgedoekt werd) en ze raakte in de ban van de klanken.

Dat neemt niet weg dat ze als leerlinge klassieke muziek allerlei prijzen en beurzen in de wacht sleepte, allemaal (schijnbaar) met het grootste gemak. Met één van die beurzen kon ze naar Athene, om daar muziek te gaan studeren aan de Kapodistrias Universiteit. De muziekafdeling daar heeft vier specialisaties: Byzantijnse muziek, Westerse klassieke muziek, geluidstechniek en etnomusicologie. Veronika koos voor de laatste richting en ze heeft daar nog geen seconde spijt van gehad. "Dat leert je de mens achter de muziek zien", zegt ze, en dat helpt je om oog te krijgen voor de andere, voor de medemens. Het was voor haar een belangrijke levensles, zo zegt ze zelf.

Vermits ze dan toch in Athene was profiteerde ze van de gelegenheid om les op santouri te nemen in het Instrumentenmuseum in de Plaka. Later, in mei 2009, nam de bekende santouri-speler Marios Papadeas haar onder zijn hoede. Hij bracht haar de knepen van het vak bij, en hij deed dat op de manier waarop de oude meesters al eeuwenlang hun kennis aan hun discipelen doorgeven: al doende. Hij nam haar mee naar optredens op allerlei festivals in heel Griekenland.

En opnieuw liet ze zich opmerken. Zo speelde ze bijvoorbeeld een tijdje in het ensemble van Nadia Karagianni, de zus van Babis Tsertos en zelf een gerenommeerde zangeres, en ze kreeg een plaatsje in het volksmuziekorkest van de Universiteit van Athene. Terug op Cyprus zorgde ze vorig jaar in september in haar eentje voor de muziek (zang en santouri ) bij een voorstelling ter herdenking van de verovering van Nicosia door de Turken in 1570.

Gevraagd naar haar plannen in het leven zegt ze dat ze er geen heeft. De santouri is haar grote muzikale liefde, zegt ze, en ze volgt die overal waar die haar naartoe leidt. Dat is niet helemaal juist, ze lijkt wel degelijk bezig met een aantal plannen maar daar wil ze kennelijk nog niets over kwijt.

Anderzijds is het wel zo dat ze met haar santouri aan de meest uiteenlopende projecten deelneemt. Soms komt haar klassieke bagage daarbij uitstekend van pas. Zo werkte ze in februari 2012 nog mee aan een voorstelling op Cyprus met als titel "Griekenland: kruispunt tussen twee werelden" en met als ondertitel "De piano van het Oosten ontmoet de piano van het Westen". Die "piano van het Oosten" was natuurlijk de santouri van Veronika Aloneftou, en diens Westerse tegenhanger werd bespeeld door de jonge pianist Michalis Grigoriou. Samen met twee zangstemmen en een projectie van foto's en video's evoceerden ze voor een enthousiast publiek de evolutie die de Griekse samenleving tijdens de vorige eeuw doormaakte. Aan het project zou een vervolg komen, en misschien waait dat ook nog wel over naar onze contreien.

Iets waar zeker nog een vervolg aan komt, dat is aan haar recente samenwerking met het "Orchestra Mobile", een concept van Sonia Theodoridou en haar echtgenoot, de componist Theodoros Orfanidis . We schreven daar al uitgebreid over toen zij in maart 2012 samen met Mimis Plessas naar Brussel kwamen, maar het concept is eenvoudig. Voor meer complexe werken in de klassieke hoek heb je een heel orkest nodig, maar in deze crisistijden is het niet meer mogelijk om die allemaal op het vliegtuig te zetten als je het ingestudeerde werk op andere plaatsen wil gaan uitvoeren. Daarom bouwen Theodoridou en Orfanidis een netwerk uit van getalenteerde muzikanten, overal ter wereld, zodat enkel de dirigent nog op reis moet gaan. Het spreekt vanzelf dat je daarvoor muzikanten nodig hebt van topklasse, die in een minimum van tijd de meest ingewikkelde partituren kunnen absorberen, en het is dan ook veelzeggend dat Veronika Aloneftou sinds dit jaar deel uitmaakt van dit netwerk van hoofdzakelijk klassieke muzikanten. Een andere bekende naam in de ledenlijst is de al even getalenteerde Evgenia Karlafti , in november 2009 nog met Savina Yannatou in de Art Base en daar in december 2010 weer terug onder eigen naam, met haar "Music Soup" Jazz Ensemble.

Tussen dat alles door kunt u Veronika ook nog tegenkomen als u in Nicosia door de Ledrastraat kuiert, want ook zij is een fervent straatmuzikant. Dat heeft ze gemeen met de andere meisjes van Meraki, en ze zijn trouwens vaak samen in de Ledrastraat te vinden.

Op straat leer je heel veel, zegt Veronika, minstens evenveel als op de universiteit. Dat komt door het nauwe contact met het publiek dat je daar hebt. Dat publiek is heel gevarieerd, want de Ledrastraat is een plaats waar iedere bezoeker van Nicosia voorbij komt. Zo raakten ze ooit in gesprek met een Turkse Cyprioot, die enkele van hun liedjes herkende. Hij zette zich bij hen neer en zong mee in zijn eigen taal. Een andere keer passeerde er een Arabier met een outi , en ook hij bleef zitten om mee te spelen. Een Pontiër ging aan de overkant koffie halen voor hen, en een meisje bleef staan luisteren tot ze er mee ophielden. Dat is op zich niet ongewoon, maar dit meisje was de hele tijd met potlood en papier bezig. Ze dachten dat ze notities maakte in haar dagboek, tot ze hen na afloop een prachtige schets cadeau deed die ze van hen gemaakt had. En soms gaan de mensen spontaan aan het dansen en zingen. Iedereen is dan blij, meer moet dat niet zijn.

Het is dan te verwachten dat deze vier nachtegalen zich in de Brusselse Art Base als vissen in het water zullen voelen, want ook daar is het contact met het publiek een belangrijke troef. U weet nu in elk geval wat u te doen staat. Turkse koffie uit een Cypriotische tzisves kunt u hen misschien niet schenken, maar er zijn alternatieven genoeg.

Nawoord : De vier meisjes zongen in de Art Base een totaal akoestisch programma. Nu gebeurt het wel vaker dat concerten als akoestisch of "unplugged" aangekondigd worden om het kleinschalige of intieme karakter ervan te benadrukken. Maar zuiver akoestische concerten zijn eerder zeldzaam, al was het maar om praktische redenen. Het uitzonderlijke van dit optreden was dat het vooraf niet werd aangekondigd en dat het wel degelijk zonder microfoons en met onversterkte instrumenten plaatsvond. Wat op zich al een buitengewone prestatie is en voor het publiek een unieke ervaring. (11/11/2013)

Het zal alweer bijna vijf jaar geleden zijn dat de bekende Griekse zanger Filippos Pliatsikas (ook wel "Philippos" gespeld) voor de laatste keer in de Lage Landen optrad. Dat was in januari 2009 . Hij kwam toen naar Amsterdam en Brussel in het kader van een European Tour, in de eerste plaats om zichzelf en zijn (toen) nieuwste album "Ballerines Epitrepondai" aan het Europese publiek voor te stellen. De kennismaking met de vroegere zanger van de voormalige legendarische groep Pyx Lax beviel uitstekend, en dat langs beide kanten.

Ook nu gaat hij weer op European Tour , maar deze keer komt hij niet alleen, hij brengt een aantal gasten mee, waaronder Nikos Portokaloglou , Eleonora Zouganeli , Kostis Maraveyas en Georgia Dagaki . En hij komt niet zichzelf voorstellen, en ook niet zijn gasten, maar wel ... Griekenland.

De reden is niet ver te zoeken. Sinds 2009 is er heel wat gebeurd: Griekenland zit in een diepe crisis, en alsof dat al niet erg genoeg is krijgen de Grieken ook nog eens de hele Europese pers over zich heen, die hen collectief afschilderde als de grootste luiaards en profiteurs aller tijden. Dat doet pijn bij de gewone Grieken, waarvan de meesten keurig hun belastingen betalen (al was het maar omdat die aan de bron afgehouden worden) en die zelf allang vragende partij zijn om de corruptie uit te roeien (al was het maar omdat zij het zijn die het smeergeld moeten ophoesten om de meest vanzelfsprekende dingen gedaan te krijgen: een nummerplaat voor hun nieuwe wagen, een telefoonaansluiting, een dringende medische behandeling, ...).

De Europese pers is intussen weliswaar collectief uit een ander vaatje gaan tappen, en er komen nu ook schrijnende verhalen uit Griekenland, maar dat neemt niet weg dat de pijn nog altijd nazindert bij de gewone mensen.

Eén van die gewone mensen is Filippos Pliatsikas . Hij is iemand die veel belang hecht aan de teksten van zijn liedjes, en die teksten (en ook de liedjes in hun geheel) zijn zo sterk omdat hij schrijft en zingt over de dingen die hem beroeren en bedrukken, zonder daarom een soort militante prediker te zijn.

Dat is zowat de rode draad doorheen al zijn werk, en dat vinden we ook terug in het concept van deze tournee. Het thema "The other side of Greece" zegt eigenlijk alles: Pliatsikas en zijn gasten willen inderdaad aantonen dat er ook nog een ander Griekenland bestaat. Met " Η Άλλη Πλευρά της Ελλάδας " ( I alli plevra tis Elladas , De andere kant van Griekenland) willen zij de essentie van de hedendaagse Griekse cultuur belichten.

Ze zijn alle vier muzikant en het zal dan niet verwonderen dat de muziek de centrale rol toebedeeld krijgt in deze voorstelling. En daarbij beperkt Pliatsikas zich niet tot de presentatie van zijn meest recente cd, aangevuld met de gebruikelijke hoogtepunten uit zijn carrière. Neen, deze keer wil hij de nadruk leggen op ál het positieve dat Griekenland te bieden heeft, op de schoonheid van het land, haar cultuur en haar inwoners, met eerbied voor het verleden en de traditie, met oog voor het heden, maar vooral met een hoopvolle blik naar de toekomst toe. Verschillende soorten Griekse muziek komen aan bod, van melancholische Epirotische muziek tot de bijna reactionaire scherpe tonen van de Kretenzische lyra , maar ook hedendaagse muzikale strekkingen. Daarbij staan Griekse muzikanten samen op het podium met plaatselijke artiesten van het land waar de voorstelling plaatsvindt, als een soort statement.

Over de namen van deze gasten werd lang geheimzinnig gedaan. Later raakte bekend dat Liset Alea van de partij zou zijn. Deze Cubaans-Amerikaanse wereldburgeres is het best bekend als leadzangeres van Nouvelle Vague.

Voor het concert in Amsterdam is de Nederlandse popgroep Nits uitgenodigd. Die draait al sinds 1974 mee en scoorde in 1987 één van hun grootste hits met "In the Dutch mountains".

Ook poëzie komt tijdens deze concerten aan bod met de declamatie van gedichten van grote Griekse dichters zoals Kavafis en Seferis door de actrice Nadia Spiliotopoulou , indien mogelijk in twee talen. En er zijn nog andere kunstvormen te zien zoals een reeks kindertekeningen met als thema "Griekenland gezien door kinderogen" en foto's en video's van weinig bekende delen van Griekenland.

Om aan de heren in het publiek te tonen dat Griekenland heel wat te bieden heeft zijn Eleonora Zouganeli en Georgia Dagaki zeker geen slechte keuze. Beide dames mogen inderdaad gezien worden . Toch zijn ze beslist niet uitgenodigd om als decor te dienen, want de fraaie verpakking heeft ook heel wat inhoud.

Dat bewijst onze biografie van Eleonora Zouganeli die we speciaal voor deze tour schreven: het is één van de langste geworden in onze geschiedenis, en misschien ook wel één van de meest boeiende, of fascinerende. U kunt daarin lezen waarom deze jongedame (°1983) algemeen beschouwd wordt als één van de voornaamste vertegenwoordigsters van de mythische nieuwe generatie. Ze heeft niet alleen bij haar eigen generatie vele fans, maar ze wordt ook op applaus onthaald door de "ouderen". Die waanden de "Goede Griekse Muziek" eigenlijk al dood en begraven maar in Eleonora zien ze nu de redder in de nood. Het resultaat liegt er dan ook niet om: vier eigen platen, waarvan twee goud en twee platina - voorlopig.

Ook van Georgia Dagaki schreven we een biografie , speciaal voor deze tour. U zult merken dat ze niet moet onderdoen voor Eleonora . Ze staat haar mannetje op de Kretenzische lyra , meer nog, ze "speelt als een godin", schreef de Nederlandse recensente Saskia Törnqvist over haar. Zingen kan ze ook al, weet Törnqvist: "ze beschikt over een sensuele altstem waarmee ze zingt over verre horizonten en onbereikbare kusten". Haar Belgische collega Antoine Légat noemde haar "de Griekse Carla Bruni, maar dan eentje met een krachtige bruine stem, geknipt voor de melancholie en de passie van de Griekse liederen". Haar specialiteit is een soort kruisbestuiving tussen de Kretenzische traditionele muziek en de Westerse rock, waarvan ze momenteel de "grenzen van de raakvlakken" aftast. Toch is dat niet haar opdracht voor deze tour. Daar is het de bedoeling dat ze het buitenlandse publiek laat kennismaken met de Kretenzische traditie, maar dan wel enigszins in een modern jasje gestopt. Voldoende om te laten zien dat de traditie lééft, zonder daarom de kenners van het genre te shockeren.

Over Nikos Portokaloglou schreven we al het één en ander naar aanleiding van zijn optreden in Brussel in februari 2010 en over Filippos Pliatsikas zelf kunt u terecht in de biografie die we van hem schreven , ook al is die nog niet bijgewerkt sinds zijn vorige optreden in 2009.

Het reisschema van deze European Tour zou er als volgt uitzien (onder voorbehoud): 30/10 Londen, 23/11 Brussel, 25/11 Amsterdam (dus niet 27/11) en tenslotte 26/11 Parijs . In 2014 staan Duitsland, Rusland en Turkije op de agenda.

Het heeft even geduurd maar we hebben nu toch de volledige gegevens voor Brussel en Amsterdam. Londen en Parijs nemen we niet op wegens te ver. Düsseldorf is uitgesteld naar volgend jaar , naar mei 2014 .

Niet alle gastzangers (m/v) staan overal op de affiche. In het tabelletje met praktische gegevens hieronder hebben we per concert aangegeven wie er waar aangekondigd werd. Het volgende overzichtje vertelt u waar u wie kunt meemaken:

• Filippos Pliatsikas zal er overal zijn, uiteraard. Hij is immers de gastheer.
• Ook Georgia Dagaki en Nadia Spiliotopoulou zijn alomtegenwoordig.
• Eleonora Zouganeli komt enkel naar Londen en Brussel, dus niet naar Amsterdam of Parijs.
• Nikos Portokaloglou "doet" enkel Brussel. Voor Amsterdam en Parijs wordt hij afgelost door Kostis Maraveyas , voor Londen (en helaas alleen daar) door Babis Stokas .
• Liset Alea zal er in Londen niet bij zijn, op de drie andere concerten wel.
• In Amsterdam - en alleen daar - is de Nederlandse popgroep Nits de gast van dienst.
• In Londen en Parijs - en helaas alleen daar - komt ook Petroloúkas Chalkias de ploeg versterken.

Uiteraard geldt ook hier dat er geen zekerheden in dit leven zijn. Anders gezegd: wijzigingen voorbehouden, maar de informatie die we doorkregen lijkt wel redelijk betrouwbaar.

Drie Cypriotische artiesten komen naar Brussel voor een éénmalig benefietconcert. De opbrengst is integraal bestemd voor verenigingen op Cyprus die zich inzetten voor kinderen en families die in de problemen raakten door de crisis.

Hun namen zullen bekend zijn bij liefhebbers van het Eurovisie Songfestival: alles bij elkaar stonden Anna Vissi , Despina Olympiou en Constantinos Christoforou al zeven keer op de lijst van deelnemende artiesten.

Toen Anna Vissi ('Αννα Βίσση) in februari 1999 in Brussel kwam optreden schreven we nog: "Bij ons is ze wat minder bekend, maar in Griekenland wordt ze bij de top gerekend".

Intussen is er heel wat water naar de zee gevloeid: in 2004 liet ze zich opmerken tijdens de slotceremonie van de Olympische Spelen in Athene en in 2006 vertegenwoordigde ze Griekenland op het Eurovisie Songfestival, dat toen ook in Athene plaats had. In oktober 2007 kwam ze dan opnieuw naar Brussel en deze keer deed ze er ook Amsterdam bij. Door dit alles is haar zichtbaarheid enorm toegenomen. En het moet gezegd: ze is inmiddels al 55 en ze is zopas (eind september 2013) grootmoeder geworden, maar dat is haar niet aan te zien.

In onze biografie van Anna Vissi leest u - onder (veel) meer - dat ze in 1957 in Larnaka geboren werd, dat ze één van de pioniers was van het lichtere genre binnen de Griekse popmuziek, en dat ze vóór 2006 al twee keer eerder meedeed aan het Eurovisie Songfestival, namelijk in 1980 voor Griekenland en in 1982 voor Cyprus zelf.

Despina Olympiou ( Δέσποινα Ολυμπίου is heel wat jonger dan Anna Vissi . Zij werd in 1975 geboren in Limassol en begon haar zangcarrière al in 1992, dus toen ze 17 was. Een jaar later verhuisde ze naar Athene waar ze prompt op sleeptouw werd genomen door Yannis Parios .

Daarna volgde er een hele reeks samenwerkingen met de meest gerenommeerde artiesten van het betere Griekse lied, zoals Charis Alexiou , Dimitris Mitropanos , Kostas Makedonas , Pandelís Thalassinós , ... Ze werkte ook samen met bekende componisten als Mimis Plessas , Thanasis Polykandriotis en Marios Tokas .

In 2003 ging haar carrière eerder de kant op van het lichtere lied, toen ze een langdurige samenwerking begon met Michalis Chatzigiannis . Dat belet niet dat ze in mei 2010 samen met Yorgos Dalaras op European Tour ging, waarbij ze ook Brussel en Amsterdam aandeden. In Brussel stond ze toen ook al op het podium van de grote zaal van de Bozar, net als nu.

Eerder dit jaar, in 2013, vertegenwoordigde ze Cyprus tijdens het Eurovisie Songfestival in Zweden. Ze raakte niet door de halve finale, en dat werd mee toegeschreven aan het beperkte budget dat de Cypriotische delegatie ter beschikking had. Om hotelkosten (aan € 300/nacht) uit te sparen reisden alleen Despina zelf en een paar onmisbare medewerkers naar Malmö. De anderen, waaronder de componist en de tekstschrijver van het ingezonden liedje, arriveerden pas aan de vooravond van het optreden. Dan nog waren ze de kleinste delegatie van allemaal, en er was ook geen geld voor promotie. Spanje bijvoorbeeld - toch ook in een diepe crisis verwikkeld - had een half miljoen Euro uitgetrokken, maar dat geld had Cyprus gewoon niet. Bovendien liep alles in het honderd. Zo hadden de organisatoren bijvoorbeeld een busje ingezet, maar dat vergat haar op te halen voor de repetitie. Ze moest een taxi nemen en was te laat, de voor hen voorziene tijd was bijna om en er was ook geen tijd meer om de jurk aan te trekken waarin ze zou optreden. Ze repeteerde dus maar een stuk van het liedje, in jeans en t-shirt, maar wel met de glimlach. Achteraf bagatelliseerde ze zelf de problemen, de andere kandidaten waren volgens haar gewoon veel te sterk.

Constantinos Christoforou ( Κωνσταντίνος Χριστοφόρου) is de benjamin van het gezelschap. Hij werd in 1977 geboren in Limassol en verhuisde in 1996 naar Athene. In datzelfde jaar vertegenwoordigde hij Cyprus een eerste keer op het Eurovisie Songfestival. Het jaar nadien ging hij voor het eerst samen met Anna Vissi op tournee, later met Sakis Rouvas.

In 1999 sloot hij zich aan bij "ONE", de eerste boyband van Griekenland (en ook van Cyprus). De groep kreeg ruime bekendheid nadat ze in 2002 voor Cyprus meedeed aan het Eurovisie Songfestival. Dat was dus de tweede keer dat Constantinos Christoforou meedeed. Na afloop ging de groep optreden met Yannis Parios en (opnieuw) met Anna Vissi .

In 2003 verliet hij de groep (die kort daarna ontbonden werd) en hij ging opnieuw solo. Daarnaast werkte hij (opnieuw) samen met Anna Vissi . In 2005 stuurde Cyprus hem dan voor de derde keer naar Eurovisie.

Het heeft maar een haar gescheeld of hij was er een vierde keer naartoe gestuurd. In 2010 eindigde hij nipt tweede in de selectie voor de Cypriotische inzending.

Dit benefietconcert zou wel kleinschaliger zijn opgevat dan wat we van deze artiesten gewend zijn. Het wordt aangekondigd als " Cyprus Unplugged " en de zangers zouden door drie muzikanten begeleid worden: een gitaar , piano en een bouzouki . Anna Vissi heeft zich al vaker ingezet voor het goede doel en dan vooral voor het welzijn van kinderen. Zo gaf ze bijvoorbeeld in april 2011 ook een "unplugged" benefietconcert in Nicosia op Cyprus zelf, toen ten voordele van (de wederopbouw van) een weeshuis in Kenia.

Dan nog een woordje over de indeling van de avond .

Vóór het concert zijn er eerst enkele speeches van prominenten, waaronder de vertegenwoordiger van de Cypriotische Kerk bij de Europese Unie, maar ook enkele Europarlementariërs en andere politici. Deze speeches zouden heel kort gehouden worden, maximaal twee minuten. Daarna volgt er een korte lezing van een tiental minuten over de economische crisis op Cyprus, en dan is het woord aan de muziek.

Het is ook het vermelden waard dat dit concert een persoonlijk initiatief is van hoge (Cypriotische) functionarissen binnen de Europese Unie. Men moet dan niet meteen een rabiate Euroscepticus zijn om daar enige ironie - of zelfs cynisme - in te zoeken. Het is immers die zelfde EU die - zij het vanuit een ander kantoor - de draconische maatregelen oplegt die het leed veroorzaken dat door de opbrengst van dit concert enigszins zou moeten gelenigd worden. Dat neemt niet weg dat de organisatoren misschien wel de beste bedoelingen hebben. De EU is immers een mastodont en allicht staat niet iedereen die er werkt ook achter alles wat er gebeurt, en wie er werkt kan ook niet zomaar publiekelijk de gevoerde politiek afkeuren.

Tot slot nog dit: eerst was gezegd dat ook Evridiki en Konstantina aan het concert zouden meewerken maar dit gaat helaas niet door . De reden werd ons niet meegedeeld, waarschijnlijk waren ze gewoon niet beschikbaar. Rond deze tijd gaan in Athene de clubs weer open voor het winterseizoen.

Anderzijds is minstens van Evridiki geweten dat ze een uitgesproken mening heeft over de crisis, en ze steekt die niet onder stoelen of banken. Ze is van 1968 en ze heeft als klein meisje de Turkse inval van 1974 meegemaakt. Dat heeft op haar - net als bij iedereen die deze nachtmerrie beleefde - een diepe indruk nagelaten. Het is dan ook niet niks als ze begin 2013, vlak na de dramatische ontmanteling van de Cypriotische bankensector, verklaarde dat de huidige crisis haar deed terugdenken aan die Turkse inval. "We maken nu een tweede inval mee", zegt ze, "maar deze keer komt die niet van de Turken die ons vaderland willen inpikken, maar van onze bondgenoten die het op ons geld gemunt hebben". Volgens haar zijn alle Europeanen daar medeplichtig aan. Dat is stof tot nadenken, want de Europese Unie heet inderdaad een democratische instelling te zijn ...

Evridiki voegt daar een niet mis te verstane waarschuwing aan toe aan het adres van de Cypriotische politici: "Het volk heeft alles tot nog toe heel geduldig ondergaan, maar let op dat je ons niet verraadt, en onderschat ons niet, want dan zullen we een heel andere taal gaan spreken!".

Ze beperkt zich niet tot kritiek, ze zet zich ook actief in om te helpen. Ze is altijd wel te vinden voor een benefietconcert en ze is momenteel zelfs het boegbeeld van een campagne die geld wil inzamelen voor PASIKAF, een vereniging van kankerpatiënten en sympathisanten. De slogan is "Voor twee Euro kun je mijn engelbewaarder zijn". Dat is een bedrag dat iedereen kan missen maar toch hoopt men op die manier een half miljoen Euro bij elkaar te krijgen.

Is het dan zo vergezocht om te denken dat ze vriendelijk maar kordaat bedankte voor de uitnodiging, gewoon omdat die kwam vanuit de marmeren paleizen van de Europese hoofdstad?

Het is natuurlijk ook mogelijk dat ze op 9 november gewoon niet vrij was.

De Vereniging van Kretenzers in België organiseert elk jaar niet minder dan twee feesten, het ene in april en het andere in november.

Deze keer vroegen ze de bekende Limburgs-Griekse lyra -speler Nikos Gounakis om voor de muziek te zorgen.

Verder zijn er de gewone ingrediënten, zoals optreden van de dansgroepen, een tombola, en natuurlijk ook spijs en drank.

Ter gelegenheid van de Griekse nationale feestdag van 28 oktober organiseert de EKB, de overkoepelende organisatie van de Griekse verenigingen in België, een Grieks feest.

Voor de muziek zorgt het bekende duo "Aris en Yannis" en verder zijn er optredens van de dansgroepen van de verenigingen, eten en drank.

Voor het eerst sinds langere tijd komt Ross Daly weer eens naar België, samen met zijn kwartet en dat bestaat uit hemzelf, Kelly Thoma, Yorgos Manolakis en Yannis Papatzanis.

De laatste keer dat hij in België optrad was wellicht in december 2009 . In Nederland was hij vorig jaar nog met zijn trio, in november 2012 .

Over Ross Daly zelf valt heel wat te vertellen, maar dat deden we al in onze biografie van hem en op de hierboven vermelde maandpagina 's naar aanleiding van zijn vorige optredens.

Ross Daly heeft nagenoeg zijn hele leven gewijd aan de studie van de modale muzikale tradities van vooral het Midden-Oosten, Centraal-Azië en India. Daar vond hij de muzikale archetypes waar hij naar zocht en waarop hij voortbouwt. Sinds 1975 woont en werkt Ross Daly op Kreta en de Kretenzische traditionele muziek en instrumenten werden al even grondig bestudeerd. Met zijn trio of zijn kwartet improviseert en componeert hij "Hedendaagse Modale Muziek", een nieuw genre dat door hen in het leven werd geroepen. Met dit genre streven zij naar een nieuwe soort muziek die meer is dan een bewerking van regionale of etnische traditionele muziek. De groep zoekt naar de dieperliggende en tijdloze dimensie van 's werelds grootste modale muziektradities.

Stelios Petrakis , die met zijn trio in september in Gent optrad en met zijn kwartet in oktober in Brussel, ging bij Ross Daly in de leer. Petrakis zegt onomwonden dat het zonder meer de verdienste is van Ross Daly dat de traditionele muziek op Kreta nog zo leeft. Dankzij hem en zijn muzikale workshops Labyrinth gingen ontelbare jonge muzikanten zich in het genre verdiepen en kreeg de Kretenzische muziek op een innovatieve manier nieuwe zuurstof ingeblazen. Had Daly zich bijna veertig jaar geleden ergens anders gevestigd, dan zag het muzikale landschap op Kreta er vandaag wellicht anders uit.

Bezetting :

• Ross Daly : Kretenzische lyra , tarhu , rabab, saz
• Kelly Thoma: Kretenzische lyra
• Yorgos Manolakis: laouto en zang
• Yannis Papatzanis: percussie

Er zal zelden een vlag geweest zijn die zozeer de lading dekt als de titel van deze concerten: "Klarino". Kort en krachtig. Meer moet dat niet zijn.

Op het programma staat dan ook klarinet -muziek van Noord-Griekenland. In de eerste plaats is dat dan natuurlijk Epirus, maar ook in Thessalië en Roumeli bijvoorbeeld is de klarinet hét traditionele instrument bij uitstek. Vandaag de dag dan toch, want de klarinet is "amper" enkele eeuwen oud. Over dit instrument en over zijn rol in de Griekse traditionele muziek kunt u terecht in onze instrumentenrubriek , waar we een aparte pagina aan de klarinet besteed hebben.

De klarinet speelt in bepaalde streken zodanig de hoofdrol dat men het instrument vereenzelvigt met de instrumentalist. In de volksmond spreekt men dan gewoon over de " klarino ", of in het meervoud "klarina", en dan weet iedereen dat het gaat over een orkestje dat traditionele muziek speelt. De naam van de klarinettist staat op de affiche samen met die van de zanger, maar eigenlijk doen die namen er niet zo heel veel toe, of ze zijn in elk geval niet echt van doorslaggevend belang. De mensen daar gaan "naar de klarinetten" zoals filmliefhebbers elders naar de bioscoop gaan: het is mooi meegenomen als er iemand van topniveau op de affiche staat, maar gaan doen ze hoe dan ook. Het is natuurlijk wel zo dat er een soort ingebouwde kwaliteitsgarantie op zit, want de inrichters werken als een filter. Die willen alleen maar goede muzikanten en zangers, de anderen komen gewoon niet aan de bak. Het kan dus eigenlijk nooit tegenvallen.

Dat neemt niet weg dat de namen van de uitvoerders wel degelijk een toegevoegde waarde hebben. Een goede naam zorgt voor extra opkomst. Doorgaans houden de mensen het immers bij de feesten in hun eigen dorp, of die van de dorpen in de buurt, maar voor iemand van topniveau willen ze al wel eens wat verder reizen. De inrichters weten dat natuurlijk ook en zij maken dan, enkele dagen van tevoren, de reis in omgekeerde richting om de affiches te gaan ophangen. Op die manier deint de reputatie van een goede zanger of muzikant steeds verder uit, letterlijk en figuurlijk. Eigenlijk zou je die reputatie misschien zelfs in kilometers kunnen uitdrukken, gewoon door de afstand te meten tussen de plaats van het feest en de meest verafgelegen affiche...

De "klarinetten" die deze twee concerten zullen spelen zijn de volgende:

• Aris Dinas : zang, laouto
• Stavros Kouskouridas : klarinet
• Konstantinos Georgiou : percussie

Over de zanger Aris Dinas ( Άρης Ντίνας) valt niet zo heel veel te vertellen, en dat is ook niet nodig. Zijn naam staat elk jaar weer op ontelbare affiches, die overal langsheen Griekse wegen en op dorpspleinen de feesten in de omliggende dorpen aankondigen. En als daar "Aris Dinas" op staat, dan weten ze dat het goed is.

Dat weten ze zelfs tot helemaal in Athene, waar hij regelmatig te gast was in allerlei programma's van de voormalige Griekse staatstelevisie ERT. Zo werd hij bijvoorbeeld uitgenodigd toen het populaire programma " Stin Ygia Mas " een uitzending wijdde aan de betreurde Domna Samiou .

Aris Dinas is trouwens ook één van de weinige traditionele muzikanten die in blik te krijgen zijn. De meeste van zijn collega's hebben daar gewoon geen belangstelling voor, die hebben het te druk met feesten. Maar Aris Dinas heeft toch tijd gevonden voor minstens één cd en die heet "Ipirotika Choreftika", Epirotische dansmuziek dus.

Bij de Amerikaanse geheime dienst weten ze ongetwijfeld ook nog dat hij geboren werd in Vatsouniá (een dorpje met goed 600 inwoners op 10 kilometer afstand van Mouzakíou, een stadje met pakweg 10.000 inwoners op 50 kilometer van Kardítsa), maar ja, die jongens willen ook echt álles weten.

De klarinettist Stavros Kouskouridas (Σταύρος Κουσκουρίδας) heeft zijn wortels wat meer naar het westen, hij is afkomstig van Grevená. Dat ligt min of meer op de grens tussen Epirus en Macedonië en dat is te merken aan zijn speelstijl. Maar hij kijkt ver over de grenzen heen, en hij verdiept zich in de muzikale tradities van de Balkan en van West-Azië.

Net geen twee jaar geleden, in januari 2012 , zat hij al eens op het podium van de Art Base. Samen met accordeonist Dimos Vougioukas en gitarist-zanger Theodoros Mérmingas vormde hij toen het groepje "Balkan Express".

Als u meer wil weten over de percussionist Konstantinos Georgiou , dan zult u het hem zelf moeten gaan vragen, want wij weten er ook (nog) niets over.