Het Roosendaals Grieks Ensemble Omonia organiseert elk jaar een paar concerten met liederen van bekende en minder bekende Griekse eigentijdse componisten, maar ook licht klassieke muziek of liederen uit de Griekse traditie schrikken hen niet af.

Over het programma van dit jaar weten we alleen maar dat het hoofdzakelijk zal bestaan uit Griekse Kunstliederen.

Vorig jaar, in 2013, kwam Savina Yannatou niet naar België of Nederland. In 2011 was ze er ook niet, en dan moeten we al helemaal terug naar 1999 om nog een Yannatou-loos jaar in onze archieven te vinden. Tussenin was ze telkens present, met een steeds wisselend repertoire.

Zoals bekend brak ze in 1994 door met "haar" Sefardische muziek, bewerkingen van de traditionele muziek van de Sefardische Joden die zich in 1492 in Thessaloniki vestigden nadat ze uit Spanje verdreven waren. Ze drukten daar vijf eeuwen lang hun stempel op de drukke havenstad, tot ze tijdens de Tweede Wereldoorlog uitgemoord werden door de Nazi's. Slechts enkelen overleefden de concentratiekampen.

Hun muziek werd aan de vergetelheid ontrukt (zoals dat dan heet) door Yannatou en haar ensemble, dat speciaal hiervoor opgericht werd en de naam "Primavera en Salonico" meekreeg, wat "Lente in Thessaloniki" betekent in het Latino, de taal van deze Joden.

Het ensemble volgde Yannatou op al haar omzwervingen, zowel muzikaal als geografisch. Na Thessaloniki spreidden ze hun netten verder uit, en ze visten in het hele Middellandse-Zeegebied, en ver daarbuiten, naar pareltjes uit de traditionele muziek, die ze dan op hun eigen manier presenteerden aan een enthousiast publiek in concertzalen en op festivals over de hele wereld.

Nu, twintig jaar later, zijn ze nog altijd samen, en nu keren ze terug naar waar het allemaal begon, naar Thessaloniki.

Het programma is helemaal gewijd aan de stad, maar deze keer worden de multiculturele aspecten belicht. Thessaloniki was niet voor niets een drukke handelsstad, ze lag op het kruispunt van belangrijke handelswegen, en dat was ook terug te vinden in de samenstelling van de bevolking. Er woonden dus niet alleen Joden maar ook Grieken, Turken, Bulgaren, Armeniërs, Albanezen, ...

Savina Yannatou en haar team sprokkelden liedjes van al deze mensen bij elkaar en schilderen op die manier een muzikaal portret van de stad zoals die er een eeuw geleden moet uitgezien hebben. Ze houden het overigens niet alleen bij muzikale schilderingen, want ze zouden ook visueel materiaal gaan presenteren.

Dit concert is een onderdeel van de reeks "Focus op Griekenland", en die reeks is op zijn beurt een onderdeel van een reeks "focussen" op de landen van de Europese Unie, die BOZAR organiseert in de periode dat het land in kwestie het voorzitterschap van de EU waarneemt. Zoals bekend is het in de eerste helft van 2014 weer de beurt aan Griekenland.

Een paar kanttekeningen zijn daarbij misschien op hun plaats.

De Griekse regering spendeert vijftig miljoen Euro - pakweg 100.000 (Griekse) (huidige) maandlonen - aan een voorzitterschap waarvan niemand weet waar het voor dient of wat voor nut het heeft, en dat terwijl er geen geld meer is voor onderwijs of gezondheidszorg of wat dan ook.

Echter, voor zover wij weten wordt het concert van Savina Yannatou niet gesponsord door de Griekse regering, en dat is maar goed ook. We mogen er dan tenminste van uit gaan dat zij geselecteerd werd door de mensen van BOZAR op basis van haar artistieke kwaliteiten, en niet door de één of andere Griekse politicus op basis van haar connecties. Dat laatste zou jammer geweest zijn, want het zou afbreuk gedaan hebben aan haar waarde. Mensen als Yannatou en haar team hebben geen "kruiwagen" nodig.

Trouwens, als het van politieke connecties had afgehangen zou ze waarschijnlijk weinig kans gemaakt hebben. Op 31 oktober 2013 was ze namelijk, samen met Evgenia Karlafti , te gast in de studio van de Griekse staatsomroep ERT - een omroep die toen al vier maanden niet meer bestond, wegens van de ene dag op de andere opgedoekt op bevel van premier Samaras.

En het was niet de eerste keer dat Yannatou tegen officiële schenen schopte. Na de sluiting, in juni 2013, was er een storm van protest opgestoken en ook de Griekse artiesten lieten van zich horen. Ze kwamen massaal naar het omroepgebouw en er werd een geïmproviseerd concert gehouden waar elke liefhebber van Griekse muziek alleen maar kan van dromen, zoveel bekende namen waren er. Ook Savina Yannatou was present, en toen zij aan de beurt was zong ze het bekende liedje "Kemal" van Manos Hadjidakis , op tekst van Nikos Gatsos .

Dat had een dubbele symboliek. Haar zangcarrière was indertijd in dat gebouw begonnen, toen Hadjidakis zelf daar directeur was, en het is hij die haar (zoals zovelen) op weg gezet heeft. Maar dat was niet alles. Amper twee weken voordien was datzelfde liedje nog in het Griekse nieuws geweest. Een vader in Thessaloniki was zijn beklag gaan doen bij de directrice van een lagere school omdat de muzieklerares dat liedje aanleerde aan de kinderen. Hij noemde het "islamistische propaganda". In plaats van de man aan de deur te zetten riep de directrice de leerkracht bij zich en verbood haar om dat liedje nog langer te gebruiken in de les. Het bericht ging viraal op het Internet en het veroorzaakte, zacht gezegd, behoorlijk wat deining, want nog niet iedereen is aangestoken door de racistische en onverdraagzame denkbeelden van de Griekse neo-nazi partij, en het liedje is een mijlpaal in de Griekse muziekgeschiedenis. Bovendien moet je al behoorlijk ziek zijn om die tekst als "islamitische propaganda" te zien. De commotie was zo groot dat het ministerie van onderwijs zich genoodzaakt zag om een onderzoek in te stellen, dat prompt weer gesloten werd omdat de betrokken lerares "geen formele klacht wenste in te dienen tegen de directrice".

Het was dus geen toeval dat Savina uitgerekend dat "verboden liedje" uitkoos om te protesteren tegen de sluiting van de ERT. Ze had in een interview enkele uren tevoren nog haar ongerustheid geuit omdat ze die sluiting zag als een onderdeel van een zorgwekkende trend van de Griekse samenleving om richting extreem-rechts op te schuiven. Yannatou is niet meteen het type om op de barricaden te gaan staan, wel integendeel, maar als ze ergens een hekel aan heeft, dan is het wel aan geweld en onverdraagzaamheid. Het is dan misschien ook geen toeval dat ze met haar nieuwste project de multi-culturele samenleving van Thessaloniki in de schijnwerper wil zetten.

Het ontslagen personeel van de ERT bezette de studio's en bleef koppig uitzenden, de eerste illegale staatszender ter wereld. Vandaar dus dat Yannatou en Karlafti enkele maanden later opnieuw in die illegale studio zaten. Maar er waren ook zowat elke avond gratis concerten op het plein voor het omroepgebouw. Al wie aan dat maandenlange protest meewerkte staat nu allicht op de zwarte lijst van het regime. Het is een lange lijst, en veel muziek zal er dus niet te horen zijn op de nieuwe staatszender - als die er komt.

Er was inderdaad een opvolger voor de ERT beloofd, de NERIT, maar die is er nog altijd niet. Misschien in maart (van 2014), zegt de regering nu, maar dat gelooft niemand meer. De Griekse bevolking mag er al wel belasting voor betalen, kijk- en luistergeld zeg maar, à rato van 3 Euro per persoon per maand, met ingang van 1 januari 2014. Verrekend samen met de elektriciteitsrekening, zoals de beruchte vastgoedtaks. Wie niet kan betalen krijgt ook geen elektriciteit meer. Maar die heb je toch niet nodig om naar de NERIT te kijken, de eerste imaginaire staatszender ter wereld.

De "I" in NERIT staat trouwens voor "Internet" en berichten als dat over "Kemal" zullen in de toekomst dan misschien niet meer zo'n deining kunnen veroorzaken, maar dat is een ander verhaal.

We vertellen dit alles vooral om te voorkomen dat u met gemengde gevoelens naar dit concert van Yannatou zou gaan, of er zelfs helemaal wegblijven. Dat is dus nergens voor nodig. Het zou ook jammer zijn, want het belooft een interessant concert te worden. Thessaloniki is een fascinerende stad en Yannatou en haar muzikanten zijn fascinerende artiesten...

Het gonsde al een hele tijd van de geruchten dat Yorgos Dalaras nog eens op stap zou gaan, deze keer met een programma "Rembetiko on the road" .

De geruchten zijn deze keer werkelijkheid geworden en de kaartverkoop is inmiddels ook gestart.

Het programma zal inderdaad bestaan uit rembetika-liederen, die hij "unplugged" en "zo authentiek mogelijk" zal brengen. Bij Dalaras is dat dan nog altijd wel met een orkest van tien man, en "unplugged" betekent bij hem dat de klank van de instrumenten "enkel via microfoons" zal versterkt worden.

Het optreden in Brussel kadert in het " Balkan Trafik " festival, dat dit jaar bijzondere aandacht heeft voor Griekenland. Lees verder meer hierover.

Er zijn ook nog concerten op 26 april in Upsala (Zweden), op 27 april in Helsinki (Finland) en op 29 april in München (Duitsland). Na Brussel en Amsterdam gaat het dan weer terug richting Duitsland, met een concert in Berlijn op 12 mei.

Praktische gegevens
Donderdag 1 mei 2014, 20u00 , Henry Le Boeufzaal , PSK (Bozar), Brussel (B) Tickets: € 68, € 49, € 44 en € 20 Dit concert is voorbij.
Vrijdag 2 mei 2014, 20u00, Koninklijk Theater Carré, Amstel 115-125, 1018 EM Amsterdam (NL) Tickets: € 65, € 58, € 52, € 46 en € 40, exclusief de "restauratietoeslag" van € 1 per ticket. De kaartverkoop is op 24 januari van start gegaan. Het concert is inmiddels voorbij. Wie de ticketprijzen te goedkoop vindt kan altijd terecht bij de zwarthandelaars, die u voor hetzelfde kaartje veel tot veel meer laten betalen dan de officiële verkooppunten (waar zij ze zelf ook vandaan hebben - als u geluk heeft dat u geen vals ticket krijgt). Sommige van die sites probeerden u al te strikken op de dag dat de echte kaartverkoop van start ging. Zij rekenen u dan wel ongeveer de helft meer aan: hun prijzen gaan van € 99 tot € 65 - en dat dan nog in de veronderstelling dat u voor uw € 99 geen kaartje van de laagste categorie (officieel dus € 40) in de bus krijgt. U moet dan niet gaan klagen, want ze hadden u gewaarschuwd. Er staat dan "de door ons gehanteerde categorie-indeling komt niet altijd overeen met de door de organisator van het evenement gehanteerde categorie-indeling" ... Pech gehad. Een "voordeel" van zo'n "zwart kaartje" is wel dat het extra spannend is. U weet namelijk nooit van te voren of u de zaal inmag. De meeste organisatoren verbieden de doorverkoop, wat betekent dat u met tickets loopt te zwaaien die officieel ongeldig zijn. Als u geluk hebt staan ze niet geseind... En anders is er de ticketgarantie van uw zwarthandelaar, zegt u? Lees dan maar eens de kleine lettertjes op hun website...

Vorig najaar gaf Filippos Pliatsikas in Londen met een aantal genodigden de aftrap voor zijn Europese Tour met als titel "The Other Side of Greece". Nadien, in november 2013 , deden ze Brussel, Amsterdam en Parijs aan, en nu is Düsseldorf aan de beurt.

De bedoeling is om de wereld een ander en vooral positief beeld van Griekenland te tonen. Griekenland is niet Europa's lelijke eendje, maar is door de eeuwen heen en tot op vandaag een bakermat van cultuur. De Grieken zelf kijken met opgeheven hoofd vooruit en blijven hopen op een betere toekomst. Filippos Pliatsikas gelooft ook sterk in het verenigen van mensen en culturen door middel van muziek en andere kunstvormen. Om dat te benadrukken bouwde hij een programma rond muziek met buitenlandse en Griekse artiesten enerzijds en nieuwe Griekse muziek met respect voor de traditie anderzijds. Tijdens de optredens worden ook video's getoond en tussen de muziek door worden gedichten van grote Griekse dichters voorgedragen in twee talen.

Voor Düsseldorf is de bezetting als volgt:

• Filippos Pliatsikas (zang en gitaar)
• Babis Stokas (zang)
• Georgia Dagaki ( Kretenzische lyra en zang)
• Special guest: Uwe Banton (Duitse reggae-zanger)

Samen met Babis Stokas en een paar anderen vormde Filippos Pliatsikas in 1989 de legendarische groep Pyx Lax . Manos Xydous , die destijds werkte voor de Griekse platenmaatschappij Minos EMI en die hun eerste demo-cassette te horen kreeg, ging de groep al vrij snel vervoegen. In mei 2002 stond er een Duitse tour met Pyx Lax op til maar die werd afgeblazen. Na wat artistieke perikelen werd de groep in 2004 in schoonheid ontbonden met een heuse afscheidstournee. Filippos Pliatsikas en Babis Stokas bouwden nadien elk een eigen succesvolle (solo-)carrière uit. In 2010 overleed Manos Xydous op 57-jarige leeftijd, op een moment dat er eigenlijk besprekingen aan de gang waren over een mogelijke hereniging van Pyx Lax . Die hereniging kwam er in 2011 uiteindelijk toch met een eenmalige tour doorheen Griekenland en met twee opzienbarende optredens in Athene en Thessaloniki.

Precies 10 jaar na de ontbinding van Pyx Lax en 3 jaar na hun legendarische reünie-optredens met afgeladen stadions in Athene en Thessaloniki tot gevolg, staan Babis Stokas en Filippos Pliatsikas opnieuw samen op een podium. In Londen, in oktober 2013, was Stokas er ook, maar bij de andere optredens van "The Other Side of Greece" in november 2013 niet. Het feit dat Babis Stokas in Duitsland geboren is - maar dat niet alleen natuurlijk - maakt dat hij ook daar zeer populair is.

Meer informatie over dit project kunt u nalezen op onze november 2013 pagina .

Het jaar is pas goed begonnen en de dansvereniging Terpsichori, voluit " Terpsichori Greek Dance Circle " kondigt al haar tweede volwaardige dansstage aan voor dit jaar. De dertiende al sinds haar oprichting in 2010. Tussendoor organiseert de vereniging op regelmatige basis ook nog mini-stages en danslessen met haar eigen danslerares.

Voor deze dertiende dansstage werd als gastdocent Yannis Karvounis uit Karditsa uitgenodigd. Ioannis (Yannis) Karvounis is voorzitter van de vereniging " Laografic Company of musical and dancing studies Nikolaos Plastiras ". Deze vereniging werd in 1983 door Menelaos Karvounis opgericht met als voornaamste doel de specifieke muziek- en danscultuur van de streek rond Karditsa in het zuidwesten van Thessalië te bestuderen, te registreren en door te geven aan de jongere generaties. De vereniging organiseert nog tal van andere culturele activiteiten rond folklore en traditie in de streek, maar de dansschool is toch één van de hoofdactiviteiten. Yannis Karvounis is niet alleen voorzitter, hij is er ook een van de drie dansleraren. Met de dansgroep(en) wordt er regelmatig opgetreden in binnen- en buitenland.

De dansstage van Yannis Karvounis is geschikt voor beginners en gevorderden. Er wordt aandacht besteed aan de voornaamste en meest bekende dansen van Thessalië, zoals de Karagouna en de Tsamikos, maar ook minder bekende en nog steeds levendige dansen van de streek rond Karditsa komen aan bod. Gevorderden die de basispassen reeds onder de knie hebben zullen blij zijn te vernemen dat er ook aan individuele figuren gewerkt zal worden.

Er zijn notities over de streek en de streekdansen beschikbaar in het Engels of Grieks. Ook een dubbele cd met 38 streekliederen en een dvd worden tijdens de stage te koop aangeboden.

• De dansstage neemt aanvang op zaterdag 24 mei om 11 uur en loopt tot 18 uur . Er is een lunchpauze van 13 uur tot 14 uur.
• Op zateragavond is er een avondfeest vanaf 19 uur tot 22 uur .
• Op zondag 25 mei start de cursus wat later omwille van de verkiezingen, dus ergens omstreeks 12 uur . Mits een kleine onderbreking van een half uurtje van 13u30 tot 14 uur, zou het einde dan voorzien zijn rond 16u30 .

De achtste editie van het Balkan Trafik Festival in Bozar in Brussel verlegt zijn grenzen. Voor het eerst worden er dit jaar ook groepen uit Oekraïne en Polen geprogrammeerd. Er is bovendien speciale aandacht voor de Roma-cultuur en zoals steeds is er een grote vertegenwoordiging van originele Balkanjazz.

Toch wordt er op deze editie ook bijzonder veel aandacht besteed aan Griekenland, misschien zelfs meer dan ooit. Dé blikvanger en publiekstrekker bij uitstek is natuurlijk het concert van Yorgos Dalaras in de Henry Le Boeufzaal op de openingsdag op donderdag 1 mei 2014. Dit concert kondigden we reeds aan in januari ( zie hoger op deze pagina).

Maar er staat nog meer Grieks op de affiche. Om het overzicht te behouden zetten we dat eerst even op een rijtje, om dan nadien, verder naar onderen, wat meer informatie te geven. Het rijtje ziet er als volgt uit.

Op donderdag 1 mei:

• Om 20u: het eerder aangekondigde concert van Yorgos Dalaras in de Henry Le Boeufzaal.
• Om 19u15 en om 23u is er ook Fildisi (rembetika) & Fanouris Trikilis (dansers) in het Vino Zirkus.

Op vrijdag 2 mei:

• Op verschillende tijdstippen (volgens de laatste informatie om 20u30, 22u30 en om middernacht): Rembetika-muziek en -dans in het Rembetiko Kafé met de dansers van Fanouris Trikilis en zijn Rembetiko Project (met live-muziek) .

Op zaterdag 3 mei is er onder meer:

• Een concert van het Balarom Trio , featuring Pantelis Stoikos & special guest Nedyalko Nedyalkov (Griekenland-Bulgarije) in Zaal M, om 20u .
• En net als vorig jaar komt de groep Imam Baildi optreden, in de Horta hal om 01u30 .
• Rembetika-muziek en -dans in het Rembetiko Kafé met de dansers van Fanouris Trikilis en zijn Rembetiko Project (om 18u45, 21u en om 23u)

Het Rembetiko Kafé kreeg er dit jaar trouwens een Turks broertje bij in de vorm van een traditionele Turkse bar in onvervalste jaren '20-stijl: de gloednieuwe Istanbul Meyhane.

Op vrijdag en zaterdag zijn er ook optredens van het "Ensemble of Folk Songs and Dances of Albania", wat misschien ook wel interessant is voor mensen met "Griekse oogkleppen", omdat de staatsgrenzen tussen die twee landen een eeuw geleden min of meer lukraak op de kaart getrokken werden, zonder in het minst rekening te houden met de mensen die er woonden. Ook Albanië kent dus een enorme verscheidenheid aan tradities, en die uit het zuiden overlappen naadloos met die uit Noord-Griekenland. Dit ensemble zou een totaalbeeld geven.

De slotdag op zondag 4 mei is gewijd aan de Roemeense film.

En dan nu een korte toelichting bij de Griekse groepen.

Fildisi

Het rembetika -groepje Fildisi is afkomstig uit Brussel. Ze hebben al een hele geschiedenis achter de rug, en daarover leest u meer op onze juni 2013-pagina .

Op Balkan Trafik spelen ze in de volgende bezetting:

• Zoi Sazaklidou : zang
• Michel Karakatsanis : bouzouki en zang
• Frans De Clercq : bouzouki en zang
• Christos Sarantidis : gitaar
• Kostas Michos : baglamas en zang

Met hun vijven nemen ze als het ware Yorgos Dalaras in de tang, met een optreden vóór zijn concert en een optreden nadien. Daar is telkens 30 minuten voor uitgetrokken, maar Fildisi zou Fildisi niet zijn als ze niet zouden proberen om dat tweede optreden tot een regelrecht feestje uit te bouwen. Ze spelen in het Vino Zirkus, pal aan de uitgang van de grote zaal waar Dalaras zijn ding doet, dus wat dat betreft zitten ze daar ideaal, u kunt er niet omheen. Zorg misschien dat u nachtvergunning hebt...

Fanouris Trikilis en het Rembetiko Project

De snode plannetjes van Fildisi kunnen rekenen op de medeplichtige steun van Fanouris Trikilis en zijn dansers. Ook de daarop volgende dagen zal hij proberen om het publiek aan het dansen te krijgen, maar dan wel naar het pijpen van zijn eigen muzikanten, en in het (inmiddels klassieke) Rembetiko Kafé.

Zoals bekend is Fanouris een Belgische Griek uit Charleroi, waar hij een dansschool leidt. Zijn "Rembetiko Project" , speciaal voor de gelegenheid geconcipieerd, is eigenlijk heel eenvoudig van opzet. Een aantal van zijn beste leerlingen, die bovendien over enig acteertalent beschikken, nemen plaats tussen het publiek. Dan begint de muziek te spelen, en al snel "laten ze zich meeslepen" en gaan "spontaan" aan het dansen. Het is dan natuurlijk de bedoeling dat de vlam overslaat op het publiek en dat de pannen daar van het dak gaan, zoals in een "rebetadiko" uit de jaren '50.

Dat moet dan wel snel gaan, want zoals altijd op Balkan Trafik opereert het "Rembetiko Kafé" in schijfjes van 45 minuten elk. Het zit daar elk jaar nokvol, dus wie deel wil uitmaken van dit "tableau vivant" (zoals Fanouris het omschrijft) moet er misschien snel bij zijn.

Zoals gezegd werkt hij op de eerste dag van het festival hiervoor samen met Fildisi, maar voor de volgende dagen laat hij vier muzikanten uit Griekenland overkomen. Na afloop van Balkan Trafik gaan die nog niet naar huis, bijlange niet. Misschien omdat hun moeder niet thuis is, maar toch eerst en vooral omdat Fanouris nog enkele andere activiteiten organiseert, waaronder een flashmob, een feest en een dansvoorstelling. Voor een situering van de muzikanten kunt u dus hieronder terecht. We geven u al wel hun namen:

• Argyris Kókoris : outi , laouto
• Spyros Tziatzios : slagwerk
• Lefteris Tsikouridis : bouzouki
• Asterios Trakas : viool

Imam Baildi

De Griekse groep Imam Baildi was vorig jaar al te gast op de vorige editie van Balkan Trafik en ze maakten daar zo'n indruk dat ze nu opnieuw gevraagd worden. Ze hebben hun naam dan ook niet gestolen, ze hebben hem geleend uit de Grieks-Turkse keuken, waar het een groentenschotel aanduidt met een kruidenmengsel dat zo onverwacht smakelijk is dat de imam er van op tilt ging. Een vergelijkbaar effect hebben ze op hun publiek, met hun aanstekelijk mengsel van allerlei muziekstijlen. Het resultaat is behoorlijk dansbaar en ze zijn dan ook prima op hun plaats in de Horta Hall. Meer informatie over de groep en hun geschiedenis kunt u lezen in een stukje dat we schreven naar aanleiding van een vorig optreden van deze groep in juni 2011 .

Sinds toen is er eigenlijk alleen maar meer van hetzelfde bijgekomen: het ene succes na het andere, en dat (schijnbaar) zonder daar enige moeite voor te hoeven doen. Zo spelen ze op 1 mei, dus twee dagen voor hun optreden op Balkan Trafik, nog in ... New York. Het is het laatste concert van hun eerste tournee in de USA. Als ze er dus wat flets uitzien, daar op Balkan Trafik, dan schrijft u het maar op rekening van de jet lag. Maar waarschijnlijk zal het zo'n vaart niet lopen. Als je ziet aan welk duizelingwekkend tempo ze de concerten aan elkaar rijgen, dan is er maar één conclusie mogelijk: ze kunnen echt wel tegen een stootje. Om u een idee te geven: na Brussel lassen ze een korte adempauze in, maar dan wordt het weer plankgas: van 14 tot 16 mei geven ze op Kreta drie concerten op drie dagen tijd, de dag nadien spelen ze in Nürnberg (Duitsland), enkele dagen later (22 mei) zijn ze in Amsterdam (zie onder) , en tegen de tijd dat de kalender 18 juli aanwijst, dus amper twee maanden verder, zullen ze alweer op podia gestaan hebben in Duitsland, Griekenland (Thessaloniki en Athene), Canada en Spanje.

Balarom Trio

Als Griekse (en andere) artiesten een nieuw project opzetten, dan kijken ze eerst welke muziekinstrumenten ze nodig hebben en dan zoeken ze iemand die dat kan bespelen. Artiesten van het kaliber van Yorgos Dalaras en anderen kunnen daarbij kiezen uit het beste van het beste. Dat zijn ze ook aan zichzelf en aan hun publiek verschuldigd. Het gevolg is dat zowat alle topmuzikanten elkaar persoonlijk kennen, gewoon omdat ze met elkaar ooit op hetzelfde podium gezeten hebben. Tussen het repeteren door praten ze dan - uiteraard - over hun gemeenschappelijke passie, de muziek, en als dan blijkt dat ze met elkaar een bepaalde visie delen, dan blijft het niet bij toevallige ontmoetingen, maar dan ontstaan er vriendschapsbanden en dan gaan ze zelf eigen projecten opzetten.

Iets dergelijks leidde in 2008 tot de oprichting van het Balarom Trio. Dat bestaat uit:

• Pantelis Stoikos : trompet, kaval , keyboard
• Kyriakos Tapakis : outi
• Loukas Metaxas: percussie

Deze drie muzikanten behoren stuk voor stuk tot de top in Griekenland, ieder op zijn terrein, maar de centrale figuur van het trio is toch wel Pantelis Stoikos . Die is hier vooral bekend van zijn optredens in de Brusselse Art Base, maar ook op Balkan Trafik was hij al eerder te gast. Dat was in 2012, maar zijn optreden was wel niet aangekondigd. Hij was er immers op uitnodiging van Ivo Papasov, de "Miles Davis van de Balkan". Die zou toen naar Balkan Trafik komen met een speciaal Balkan Project. Naar aanleiding van zijn 60ste verjaardag had hij zich omringd met een keur van de beste Balkan-muzikanten: de Turkse percussionist Okay Temiz, de Macedonische saxofonist (King) Ferus Mustafov, de Roemeense accordeonist Roberto de Brasov, de Hongaarse virtuoos op cimbalom Kálmán Balogh en de meester van de Albanese klagende klarinet Josif Shukallari. Kortom: de "crème de la crème". Hij had ook Pantelis Stoikos opgebeld en gevraagd of hij mee wou doen. Dat was in feite een domme vraag, want zoiets weiger je niet en bovendien heeft Stoikos een gigantisch respect voor Papasov. Dat respect was alleen maar toegenomen toen hij bij hem in de leer was gegaan. Stoikos pakte dus zijn koffer en zijn trompet, reisde naar Brussel, en wachtte in de coulissen tot het zijn beurt was om op het podium te komen.

Groot was zijn verbazing toen Papasov, vlak voor het afgesproken moment, de microfoon pakte en Stoikos persoonlijk aankondigde als een veelbelovende jonge trompettist uit Griekenland, een leerling van hem, die op zijn eigen geweldige manier datgene voortzette waar hij, Papasov, vijfendertig jaar geleden mee begonnen was. Dat is niet niks natuurlijk, en Stoikos is er nog steeds van ondersteboven.

Twee jaar later staat Pantelis Stoikos - die je dus in feite "de rechtmatige troonopvolger van de Miles Davis van de Balkan" zou kunnen noemen - zelf op de planken van Balkan Trafik, deze keer met zijn eigen trio.

En op hun beurt nodigden zij Nedyalko Nedyalkov uit, één van de beste Bulgaarse kaval -spelers, om hen te komen vervoegen.

Voor meer informatie over Pantelis Stoikos kunt u er ons artikeltje van december 2012 op nalezen.

Samenvatting

Het zal wel duidelijk zijn dat deze editie van Balkan Trafik niet ten onrechte de kreet "focus on Greece" op de affiche zet. Ze hebben inderdaad een uitgebreid aanbod, dat loopt van een commerciële mega-ster als Yorgos Dalaras tot en met plaatselijk talent, met daar tussenin twee vertegenwoordigers van die jonge generatie Griekse muzikanten die interessante dingen doet met het erfgoed van hun voorgangers. En ook binnen die laatste categorie hebben we twee tegenpolen: Imam Baildi kijkt ver over de grenzen heen en produceert een heel eigen geluid, dat een breed publiek aanspreekt. Pantelis Stoikos blijft korter bij huis, is misschien minder op zijn plaats op de gebaande paden (of snelwegen) van het internationale wereldmuziekcircuit, maar timmert wel in alle stilte (en met een grote hamer) mee aan de fundamenten van een nieuw genre dat je misschien nog het best kan omschrijven als "the revival of traditional (Balkan) music through the spirit of jazz" (niet toevallig de titel van de workshop van Papasov, die indertijd het leven van Stoikos totaal veranderde).

En er is niet alleen het aanbod op zich, er is meer.

We hadden in het verleden scherpe kritiek op Balkan Trafik, omdat we vonden dat ze grote namen uitnodigden om die dan vervolgens niet tot hun recht te laten komen. We veegden hen de mantel uit omdat ze op die manier grote verwachtingen creëerden die ze dan niet konden inlossen. We schreven ook dat dit tot op zekere hoogte onvermijdelijk was, omdat de Bozar nu eenmaal een beperkt aantal zalen heeft en dan is het natuurlijk onmogelijk om iedereen een volwaardig podium te geven.

Balkan Trafik bewijst nu dat we op dit laatste punt ongelijk hadden. Ze hebben inderdaad een optimale match gevonden tussen hun artiesten en hun zalen. We hebben het dan wel vooral over "de Grieken", over de anderen weten we te weinig om zinnige commentaar te kunnen geven. Maar bij "de Grieken" zit het in elk geval goed. Een superster als Dalaras programmeer je natuurlijk in de gigantische Henri Le Boeuf zaal, dat spreekt vanzelf. Die zaal is dan weer te groot voor Pantelis Stoikos , maar toch is die het waard om aandachtig beluisterd te worden. Dus krijgt hij Zaal M toegewezen, indertijd ontworpen voor kamermuziek, met comfortabele zitjes en een prima akoestiek. Voor een groep als Imam Baildi zou dat minder optimaal zijn. Met hun meeslepende en dansbare klanken is een staand concert meer aangewezen, en daar is de Horta Hall prima voor geschikt.

Een goede keuze dus, en als het goed is, dan mag dat ook gezegd worden.

Verder blijft gelden wat we altijd al gezegd hebben: Balkan Trafik is hoe dan ook het bezoeken waard omwille van de gezellige sfeer. Of zoals "iemand" het uitdrukte: het festival verandert elk jaar de statige Bozar in een oosterse bazaar. Schakel dus over op vakantiestemming en laat u gewoon meedrijven. Er is eigenlijk maar één reden om uw uurwerk niet gewoon af te doen van zodra u binnenkomt, en dat is om ruimschoots op tijd bij de ingang van Zaal M te kunnen postvatten voor het optreden van Balarom Trio, of bij de ingang van het Rembetiko Kafé, zodat u één van de schaarse zitjes kunt bemachtigen.

De crisis in Griekenland heeft veel mensen aan het denken gezet. Ze vragen zich af waar het met hen naartoe moet, wat de toekomst zal brengen. Het is ook duidelijk dat Griekenland een periode van ingrijpende veranderingen meemaakt, en ook dat roept vragen op.

De geschiedenis herhaalt zich, zei iemand ooit, en om het heden te begrijpen is het dus interessant om naar het verleden te kijken. Het is niet voor het eerst dat de Grieken het moeilijk hebben, wel integendeel. Welke impact heeft dat gehad op het Griekenland van vandaag, en welke lessen kunnen daaruit getrokken worden voor het Griekenland van morgen?

Het is niet eenvoudig om die dingen helder te zien, want er zitten een hoop vooroordelen in de weg: geïdealiseerde romantiek, ideologische waandenkbeelden en andere hersenschimmen. Daar moet je je dus van zien los te maken, maar toch mag je daar niet te ver in gaan, want anders ga je op jouw beurt "de geschiedenis beledigen". De tradities hebben hun waarde, je moet ze dus niet overboord gooien, maar je moet wel de essentie zien te vatten.

Dat is min of meer, prozaïsch samengevat en enigszins vrij verwoord, hetgeen u, in meer poëtische bewoordingen, in het programmaboekje van deze voorstelling zult kunnen lezen over de doelstelling ervan.

Het initiatief gaat uit van Fanouris Trikilis en het zal dan ook niet verbazen dat hij koos voor de dans als middel om deze doelstelling te realiseren. Fanouris geeft al jarenlang (Griekse) dansles in Charleroi en elders, en zijn credo is dat de dans een krachtig expressiemiddel is voor vele culturen, en voor de Grieken in het bijzonder.

Als u dan verder leest in het programmaboekje, dan legt hij u uit (in verschillende talen, waaronder ook het Nederlands) hoe hij dat concreet ingevuld heeft.

Tijdens het eerste deel van de voorstelling komen er traditionele dansen uit verschillende streken van Griekenland aan bod. Een stem uit de coulissen begeleidt de dansers. Die stem mag dan al rechtstreeks uit de Oudheid komen - het is immers een fee uit de mythologie van de Oude Grieken die spreekt - maar ze stelt wel indringende vragen bij een actueel thema: de gespannen verhouding tussen de Mens en de Natuur. Waar gaat het met deze planeet naartoe, met andere woorden. Op het eerste zicht zou je je dan kunnen afvragen of die geitewollen-sokken-fee misschien per ongeluk naar het verkeerde podium geteletransporteerd werd, maar eigenlijk is die invalshoek lang niet zo gek. De traditionele Griekse dansen zijn nu eenmaal afkomstig van het platteland, waar de mensen eeuwenlang in harmonie met hun omgeving leefden, en de klanken van de natuur zijn dan nooit ver weg in de muziek.

Na de pauze worden de toeschouwers dan meegenomen op een reis door de meer recente geschiedenis, te beginnen met het Griekenland van de jaren dertig van de vorige eeuw, tot en met vandaag. Filmfragmenten en dergelijke zorgen voor de juiste omkadering. Op die manier "stelt de voorstelling ons vragen over de thematiek van de nalatenschap van de vrijheid en de grens tussen fictie en werkelijkheid", zoals het programmaboekje het omschrijft.

Dat zou dan betekenen dat het tweede deel vooral de stadsmuziek in al zijn vormen zal belichten: de rembetika , de laïka , de endechna , enzovoorts, maar ook de westerse salondansen, want ook die maakten in die tijd opgang in Griekenland. De glamour en glitter van de "high society" van toen vormen als het ware het spiegelbeeld van het marginale bestaan in de vluchtelingenwijken van de grote steden.

In dat verband is het interessant om weten dat George Bangable aan deze voorstelling zal meewerken. Hij is één van de sterren van het (kleine) Belgische "cabaret burlesque" wereldje. Deze vorm van podiumkunst, die het publiek aan het lachen wil brengen met karikatuur en satire, kende een enorme bloei aan het begin van de vorige eeuw. De burlesque veroverde zowat de hele wereld, van de Moulin Rouge en de Folies Bergère in Parijs tot aan Broadway in New York, maar ook Hollywood maakte er dankbaar gebruik van. De stomme film, stijl Laurel & Hardy of Charlie Chaplin, zou niet denkbaar geweest zijn zonder dit genre.

Het is geen toeval dat George Bangable meewerkt aan dit project, want zijn echte naam is Yorgos Papadakis en dan weet u meteen dat hij van Griekse afkomst is. Hij studeerde in Brussel, Parijs en Athene, en als acteur werkte hij mee aan allerlei musicals, hij trad op in films en tv-spotjes, en hij speelde zelfs een tijdje mee in een (Belgische) boyband . Vijf jaar geleden, in Parijs, ging hij zich toeleggen op het Cabaret Burlesque. Later kwam hij daarmee terug naar België, waar hij twee jaar geleden zijn eigen gezelschap oprichtte, samen met de roodharige Lada Redstar en de blonde Lolly Wish - want knappe jongedames zijn natuurlijk onmisbaar bij dergelijke shows.

We weten niet precies welke bijdrage hij zal leveren aan de voorstelling van Fanouris, maar anderzijds is het wel zijn uitdrukkelijke bedoeling om beter bekend te worden bij de Grieken van de Brusselse diaspora, en dan zal hij allicht wel een goede beurt proberen te maken.

Fanouris Trikilis heeft ook nog een (andere?) verrassing in petto, zegt hij, maar uiteraard wil hij niet verklappen wat dat zal zijn. Dat is ook logisch, want dan was het ook geen verrassing meer. Maar misschien heeft hij wel een hint willen geven toen hij één zinnetje eerder vertelde dat niemand minder dan Melina Kana in de buurt is. Zij is een persoonlijke vriendin van hem en ze zal in elk geval aanwezig zijn op het feest dat hij daags voor de voorstelling organiseert - zie onder . Het zou dan erg raar zijn als ze in Brussel was en niet even in de Bozar kwam kijken, en als ze daar dan toch zit te kijken, dan zal ze allicht wel zachtjes meezingen, zoals alle Grieken, want ook zij - zeker zij - kent natuurlijk alle liedjes uit het hoofd. En als ze daar dan zo tussen het publiek zit mee te zingen, dan hebben ze daar in de Bozar misschien toch wel een microfoon op overschot, denken wij zo. En een plaatsje op het podium is dan gauw gevonden.

Alhoewel ... Aan de voorstelling werken zomaar eventjes zestig dansers en danseressen mee. De meesten van hen zijn leden van de Belgische diaspora, uit Charleroi en Brussel, maar er komen ook enkele Grieken uit Thessaloniki over om mee te dansen. Dat zijn dan leden van de "Choreftikos Omilos Thessalonikis" , te vertalen als "Dansgroep van Thessaloniki" (waar ook Melina Kana vandaan komt ...).

Fanouris heeft trouwens nog meer gasten uit Thessaloniki op bezoek. Voor de muziek laat hij namelijk een vierkoppig orkestje overkomen uit deze Noord-Griekse havenstad. Zoals geweten zit er daar behoorlijk wat talent en ook deze mensen zijn van hoog niveau. Bij dergelijke dansvoorstellingen is het dan altijd een beetje jammer dat de muzikanten een ondergeschikte rol spelen, want met muzikanten als deze zou je zonder twijfel een boeiend luisterconcert kunnen neerzetten. Anderzijds moet gezegd worden dat deze muziek toch wel van oorsprong dansmuziek is, en dus nooit als luistermuziek bedoeld was. Op die manier is het dan toch weer erg logisch dat de muzikanten helemaal achterin in een hoekje op het podium zullen zitten. U kunt hen trouwens ook meemaken in het "Rembetiko Kafé" op Balkan Trafik (zie hoger ) want ook daar spelen ze ten dans.

Deze vier muzikanten zijn de volgende.

Argyris Kókoris (Αργύρης Κόκορης, °1987) is eigenlijk advocaat maar hij heeft toch ook een gedegen muzikale opleiding achter de rug. Hij begon al heel jong met pianoles, gevolgd door klassieke viool en notenleer, maar dan ging hij zich toeleggen op iets wat hem al van in het begin geboeid had: de traditionele Griekse muziek. Zijn eerste lessen in Byzantijnse muziek kreeg hij van zijn vader, Athanasios Kokoris, die zelf psaltis was, en hij werd ingewijd in de geheimen van de traditionele dorpsmuziek door monumenten als Chronis Aidonidis , Sokratis Sinopoulos , Manos Achalinotopoulos en nog enkele anderen. Een en ander resulteerde in een karrenvracht diploma's. Hij legt zich vooral toe op snaarinstrumenten, vooral dan outi en laouto , en hij zingt ook.

Spyros Tziatsios (Σπύρος Τζιάτζιος, °1984) speelt percussie vanaf zijn zestiende. Zijn stokpaardje zijn de complexe ritmes van Macedonië, waar hij zijn roots heeft, maar hij legt zich ook toe op de dimotika uit de andere streken van Griekenland, en daarnaast speelt hij ook laiká . Hij werkte samen met veel bekende namen, zowel aan hun platen als hun concerten, en hij is ook regelmatig van dienst tijdens dorpsfeesten, dansstages en dergelijke.

Lefteris Tsikouridis ( Λευτέρης Τσικουρίδης , 1979) is in de Lage Landen allicht bekend vanwege zijn samenwerking met Palio-Paréa , enkele jaren geleden. Ook hij begon lang geleden met klassieke viool maar dan ging hij zich toeleggen op de rembetika . Hij is gespecialiseerd in de muziek zoals die aan het einde van de negentiende eeuw in Smyrna gespeeld werd en hij doctoreert momenteel op het onderwerp "Musicologische analyse van de rembetika 1900-1940". Hij geeft les in de driesnarige bouzouki , en natuurlijk ook in rembetika , onder meer aan de universiteit in Thessaloniki.

Asterios Trakas (Αστέριος Τράκας, °1981) is in feite autodidact op "zijn" instrument, de viool, maar inmiddels geeft hij wel zelf les op hoog niveau, onder meer aan het gerenommeerde instituut "En Chordais" en elders. Later studeerde hij opnametechniek en muziektechnologie, en ook daar geeft hij inmiddels zelf les in. Hij kreeg de liefde voor de traditionele muziek dan ook met de moedermelk mee binnen en hij speelt viool sinds zijn zesde levensjaar. Zijn kennis deed hij in de praktijk op, aan de zijde van bekende namen in het genre, en tijdens ontelbare concerten, feesten en plaatopnames. Sinds 2002 heeft hij zijn eigen commerciële opnamestudio, die heel toepasselijk Φωνόγραφος (Fonografos) heet (letterlijk: "klankschrijver").

Fanouris Trikilis en zijn dansgroep hebben begin mei een druk gevulde agenda. Samen met een vierkoppig orkestje uit Thessaloniki, speciaal voor de gelegenheid overgevlogen, werken ze mee aan Balkan Trafik 2014 , waar ze het Rembetiko Kafé verzorgen. Enkele dagen later is er dan hun eigen groots opgezette voorstelling "Dance love Greece" .

Tussendoor - en dat is meteen ook het onderwerp van dit artikeltje - organiseren ze een flashmob , gevolgd door een Grieks feestje .

Tijdens die flashmob zullen de dansers van Fanouris, onder begeleiding van dat orkestje, een aantal danspassen uitvoeren op het Sint-Katelijneplein, in het hartje van Brussel, en daarbij zullen ze drie keer "Ellada" (Griekenland) roepen.

Als u zich nu afvraagt wat daar de zin van is, dan heeft u feilloos de essentie van een flashmob te pakken. Het is inderdaad de bedoeling dat een aantal mensen samen totaal zinloze dingen doen. Nu doen mensen dat wel vaker, maar als ze dat elk apart doen, dan is dat geen flashmob maar gewoon dom. Als een aantal mensen dat in groep doen, dan is dat niet dom maar dan is het een flashmob. Zo simpel is dat.

Alle gekheid op een stokje: een flashmob kan wel degelijk zin hebben. Zo'n ding wordt vaak gebruikt om de aandacht van de media te trekken, en dat is ook hier de bedoeling: Fanouris en zijn team willen Griekenland op een positieve manier onder de aandacht brengen. Of hen dat zal lukken? Het is alvast het proberen waard.

De Griekse groep Imam Baildi was al eerder te gast in de Paradiso, namelijk in juni 2011 , ter gelegenheid van het Amsterdam Roots Festival. Deze keer werd de grote zaal voor hen gereserveerd, en dat zegt misschien toch wel iets over de toeloop die er verwacht wordt...

Voor meer informatie over deze groep verwijzen we naar het artikeltje op onze juni 2011 maandpagina, en voor een korte update kunt u elders op deze pagina terecht, in het kader van hun optreden tijdens het Balkan Trafik Festival in Brussel.

Tien jaar geleden zaten enkele Nederlanders gezellig bij elkaar in een huiskamer, ergens in Rotterdam. Ze hadden allemaal iets met Griekse muziek, en dus werden er enkele Griekse liedjes gezongen, gewoon voor het plezier.

Ze zaten daar niet toevallig bij elkaar. De gastvrouw was al jarenlang "gebeten" door Griekse muziek, ze zette vaak een plaat op en dan zong ze mee. Ze had dus uitgekeken naar een Grieks koor, maar daarvoor zou ze naar Amsterdam of Utrecht moeten. Ze stapte dan naar de Griekse vereniging in Rotterdam. Of het misschien geen idee was om daar ook zoiets te doen? Jawel, was het antwoord, doe maar. Dat was niet helemaal wat ze verwacht had, maar ze dacht "waarom niet?" en de vergadering in de huiskamer was dus bedoeld als proefballonnetje.

We zijn inmiddels tien jaar verder. Het handjevol zangers van toen is inmiddels uitgegroeid tot een georganiseerd koor van pakweg dertig mensen. De huiskamer barstte al snel uit haar voegen en daarom verkasten ze naar een wijkcentrum in de buurt. Daar komen ze twee keer per maand samen om te repeteren, onder de leiding van een professionele dirigent. Het koor heeft een bestuur, compleet met voorzitter en penningmeester, de dirigent heeft een assistent, en er zijn vier vaste muzikanten ( bouzouki , piano, gitaar , accordeon ).

Eén ding is hetzelfde gebleven: ze zingen nog steeds gewoon voor het plezier. De naam van het koor spreekt boekdelen. Ze heten namelijk "I Charoúmeni Chorodía", het vrolijke koor.

Je zou dat ook kunnen vertalen als "de zonnige zangers", temeer omdat de zon ook in hun repertoire schijnt. Het zijn allemaal Griekse liedjes, uiteraard, bekend en minder bekend, maar altijd goed in het oor liggend. Uiteraard veel Theodorakis en Hadjidakis , maar evengoed Loïzos of Andriopoulos of Tsitsanis of Vamvakaris of Parios. Voor de selectie laten ze zich inspireren door het repertoire van grootheden als Yorgos Dalaras , Maria Farantouri , Charis Alexiou en anderen. Het enige criterium, behalve dat het leuke liedjes moeten zijn, is dat ze tweestemmig moeten kunnen gezongen worden.

Het is ook interessant dat de meeste leden van het koor zelf geen Grieks spreken. Ze krijgen de teksten dus fonetisch aangeleverd, en om de uitspraak goed te krijgen luisteren ze een paar keer extra naar het origineel. Tijdens de repetities wordt dat dan bijgespijkerd, met de hulp van andere koorleden die de taal wel kennen. Enkelen hebben Griekse les gevolgd, iemand heeft zelfs jarenlang in Griekenland gewoond, en recent kwam er iemand aan boord die het Grieks als moedertaal heeft. Met andere woorden: kennis van het Grieks is geen vereiste om lid te mogen worden. Hun enige criterium voor nieuwe leden is plezier hebben in de muziek.

Het spreekt vanzelf dat hun tienjarig bestaan in dezelfde vrolijke stijl moet gevierd worden. Dat neemt niet weg dat ze al maandenlang ernstig bezig zijn met de voorbereiding ervan.

Ze nodigden ook de Kompanía Sigá uit om mee te vieren. Die komen vanuit Groningen naar Rotterdam afgezakt om het deel na de pauze voor hun rekening te nemen.

Dit concert brengt u enerzijds de traditionele plattelandsmuziek van de kusten van Klein-Azië en van het oostelijke Middellandse-Zeegebied, en anderzijds de stadsmuziek zoals die daar aan het begin van de vorige eeuw in alle stedelijke centra te horen was.

Uw muzikale reisleiders zijn:

• Dimitris Mystakidis : zang, gitaar
• Ourania Lampropoulou : santouri

Ze waren allebei al eerder in de Lage Landen, en het publiek hier heeft dus al zelf kunnen constateren dat ze een hoog niveau hebben.

Dimitris Mystakidis (Δημήτρης Μυστακίδης) was bijvoorbeeld, als lid van het groepje Apsiliës, in april 2011 op tournee in België en Nederland. Goed tien jaar eerder, in maart 2002 , tourde hij samen met de betreurde Nikos Papazoglou . Van 1994 tot 2004 was hij inderdaad lid van diens trouwe orkestje "Loksi Fálanga". Nog in 2002 sloot hij aan bij het vaste groepje rond Thanasis Papakonstantinou. Hij is ook één van de vaste begeleiders van Solon Lekkas, de bekende meester van de amanedes , die zelf ook al een paar keer in de Art Base te gast was.

Alleen al daaruit blijkt dat Dimitris Mystakidis (°Thessaloniki 1970) "tamelijk" veelzijdig is, en dat is dan nog maar het tipje van de ijsberg. Hij speelt immers al professioneel sinds zijn zestiende en hij werkte daarbij samen met een hele reeks bekende artiesten, waaronder zulke uiteenlopende namen als Mikis Theodorakis , Eleni Vitali , Chronis Aidonidis , Sokratis Malamas , Pantelis Thalassinos , Ross Daly , Vasilis Lekkas , en nog vele anderen.

Dat alles resulteerde in een honderdtal plaatopnamen waar hij aan meewerkte. Eén van die platen is zelfs helemaal van hemzelf. Ze verscheen in december 2006 onder de titel "16 Ρεμπέτικα Τραγούδια με Κιθάρα" (16 rembetika tragoudia me kithara) en het zal dan niet verbazen dat daar zestien rembetika -liedjes opstaan die enkel met gitaar gespeeld worden. In onze instrumentenrubriek kunt u, op de pagina over de kithara , nalezen dat dit instrument inderdaad een belangrijke rol gespeeld heeft in de vroege rembetika . Toch is daar niet zoveel over geweten en Dimitris Mystakidis wilde daar met zijn cd wat aan doen.

Hij speelt trouwens niet alleen uitstekend gitaar, maar ook laouto , tambouras en tzouras . Op al die instrumenten geeft hij ook les, vandaar dat hij in de Art Base niet alleen een concert zal geven maar een tweedelige workshop (zie onder) .

Dat ook Ourania Lampropoulou (Ουρανία Λαμπροπούλου) prima overweg kan met "haar" santouri , dat kon het publiek in de Art Base al merken toen ze daar in juli 2013 op het podium zat, samen met het ensemble Rebetroïka.

Tot voor kort gaf ook zij les op dit - naar men zegt - aartsmoeilijke instrument aan verschillende hogescholen in/van Epirus, Macedonië en Athene. Recent vestigde ze zich in Parijs en daar speelde ze niet alleen in een onvoorstelbaar aantal groepjes, ze gaf er ook les in rembetika en ze richtte er (samen met Katerina Vlachou) twee zangkoren op, het ene voor kinderen en het andere voor volwassenen. De koorleden leren zingen op de aloude manier: al doende. Geen theorie dus maar veel praktijk.

Ze heeft daar ook de nodige bagage voor. In Griekenland behoort ze bij de top van de santouri -spelers. Ze speelt dan ook op een indrukwekkend aantal plaatopnamen en dat met de meest bekende muzikanten. Zo werkte ze bijvoorbeeld samen met Domna Samiou , Chronis Aidonidis , Petro-Loukas Chalkias , Mikis Theodorakis , Christos Leontis , Ilias Andriopoulos en vele, vele anderen.

Ze speelde ook in een hele reeks orkesten en groepjes, gaande van grote orkesten als dat van de Griekse staatsomroep ERT, het Athens State Orchestra, het Cyprus Symphony Orchestra of het Orchestre de la Suisse Romande, over meer traditionele ensembles zoals het TRIAS van Aspropyrgos, tot en met de Soufra Band van George Pilalí, die unaniem als essentieel bestanddeel van de Griekse alternatieve muziekscène gezien wordt maar verder op allerlei manieren omschreven moet worden om er enigszins vat op te krijgen: icoon, showman, entertainer, bluesman, ...

Tussendoor speelde Ourania Lampropoulou ook nog quasi elke zondag in het tv-programma Kyriakatiko Trapezi, en daarnaast was ze nog ontelbare andere keren op antenne te zien.

In het kader van hun concert in de Art Base (zie hoger) geven Dimitris Mystakidis en Ourania Lampropoulou ook een workshop. Deze bestaat uit twee delen, en de deelnemers kunnen kiezen of ze één deel volgen of allebei.

De workshop is bedoeld voor muzikanten, zowel voor diegenen die al enige kennis van rembetika hebben, als diegenen die er belangstelling voor hebben en er zich in willen verdiepen. De voertalen zijn Engels en Frans.

Een "périple" is een rondvaart, en dit concert neemt u dus mee op rondvaart langs de Griekse populaire liederen.

De kapitein is een oude bekende: Photis Ionatos (broer van) woont en werkt al decennialang in België. Hij zingt en speelt bestaande rembetika-liederen, maar hij componeert ook zelf muziek, bijvoorbeeld bij gedichten van Griekse dichters als Sotiris Tsambiras en Nikiphoros Vrettakos, en nog veel meer.

Op zijn veelvuldige reizen langsheen de Belgische podia kan hij dus verschillende programma's brengen, maar het betere lied staat daarbij toch altijd wel centraal.

Ook de bemanning van deze "périples" zijn vertrouwde gezichten. Ze werken immers al vele jaren met Photis Ionatos samen. Dat is op het eerste gezicht niet zo vanzelfsprekend, want ze hebben elk hun eigen karakter en temperament, maar volgens Ionatos is dat juist een toegevoegde waarde. Op die manier kunnen ze de muziek vanuit verschillende invalshoeken benaderen, zegt hij, en bovenal hebben ze toch één ding met elkaar gemeen: hun passie voor de zang en hun liefde voor hun moedertaal, het Grieks. Daarmee zal duidelijk zijn waar het met dit concert naartoe gaat.

De namen op een rijtje:

• Photis Ionatos : gitaar, zang
• Stelios Manussakis : bouzouki , tzouras , zang
• Nikos Kondalis : baglamas , percussie, zang

De Brusselse Art Base laat regelmatig getalenteerde muzikanten uit Griekenland overkomen, maar ook korter bij huis weten ze waar je de mosterd moet halen. Eerder deze maand nodigden ze vanuit Luik Photis Ionatos uit, nu kijken ze richting Belgisch-Limburg en dus is het nu de beurt aan Giorgos Apostolakis en Manolis Koundourakis .

Zij zijn hier geboren en getogen, maar tegelijk zijn het toch ook rasechte Kretenzers, die zich al jarenlang toeleggen op de muziek van het geliefde eiland waar ze hun roots hebben.

Giorgos speelt lyra , Manolis laouto , en samen zullen ze het publiek van de Art Base vergasten op een selectie uit de rijke Kretenzische muzikale traditie. Zowat alle genres komen aan bod: mantinades , kondylies , pentozalis, sousta, chaniotikos, malevisiotis, ...

Ze komen niet alleen naar Brussel, ze hebben wat vrienden uitgenodigd en het spreekt dan vanzelf dat het niet lang zal duren vooraleer de stoelen en de tafeltjes aan de kant zullen worden geschoven om ruimte te maken voor de dansers. En uiteraard mag iedereen meedoen.