De laatste jaren was er al meermaals sprake van een concert van Anna Vissi in de Lage Landen, maar tot nog toe was het er nog niet van gekomen. Deze keer is het dan toch gelukt, misschien omdat de populariteit van deze Griekse popzangeres alsmaar toeneemt, niet alleen in Griekenland zelf, maar ook daarbuiten. Ze liet zich al opmerken tijdens de slotceremonie van de Olympische Zomerspelen in Athene in 2004 en vorig jaar vertegenwoordigde ze Griekenland op het Eurovisiesongfestival , dat ook in Athene doorging.

In Brussel gaf zij op dezelfde locatie in februari 1999 een veelbesproken eenmalig optreden. En nu is ze er weer, het jaar waarin ze vijftig wordt, maar van dat laatste valt weinig of niets te merken, noch aan haarzelf, noch aan haar shows.

Anna Vissi komt pas terug van een tour doorheen de VS, Australië en Zuid-Afrika. Eerst leek het er op dat het concert in Brussel (dat we op 16.05.2007 publiceerden) een eenmalig concert zou zijn. Later (op 30.05.2007) bereikte ons via een omweg het bericht dat er toch zou gewerkt worden aan een optreden in Nederland, maar dat er nog gezocht werd naar een geschikte locatie. Nog een dag later (op 31.05.2007, het moment dat de ticketverkoop in Brussel van start ging) kregen we bericht van de Nederlandse organisator: het zou Amsterdam worden, maar de juiste locatie en andere details waren nog niet bekend. Later (09.07.2007) bleek het inderdaad een heuse Europese Tour te zijn, waarbij Anna Vissi naast Brussel en Parijs ook nog Duitsland, Nederland en Oostenrijk zou aandoen. Op 13.07.2007 kwam tenslotte de bevestiging dat ze in Amsterdam in The Max zal optreden, maar wel een dag eerder dan eerst gemeld.

Bovendien werd het concert in Parijs op het laatste moment om technische redenen afgelast en waren er dus uiteindelijk maar twee concerten, een in Amsterdam en een in Brussel.

De korte bio die we van haar enkele jaren geleden schreven naar aanleiding van haar concert in Brussel, kunt u nalezen in onze achtergrond-rubriek . Veel kunnen we daar niet aan toevoegen, behalve dan een hele reeks prijzen die ze intussen in de wacht gesleept heeft.

Er lopen al een hele tijd geruchten dat er een tour van Michalis Chatziyannis (Μιχάλης Χατζηγιάννης) zou komen in het najaar van 2007 en nu wordt die tour eindelijk concreet. De eerste berichten hierover kwamen uit Duitsland, waar er eerst een Duitse Tour werd aangekondigd. Later verdwenen die berichten blijkbaar even in de koelkast, misschien omdat de Europese Tour van Yorgos Dalaras op dat moment alle aandacht opeiste, maar de geruchtenmolen kwam opnieuw op gang en de Duitse Tour werd misschien wel een Europese Tour. Nog later bleek dat Michalis Hatzigiannis (in het Engels wordt zijn familienaam fonetisch anders gespeld en met een "H" geschreven) in Londen optrad op 5 mei 2007 in het Apollo Hammersmith Theatre. Dat concert werd aangekondigd als een "eenmalig optreden", over een Europese Tour werd toen met geen woord meer gerept.

Maar bij de ingang van de concerten van Dalaras in mei 2007 in Düsseldorf en Brussel werden briefjes uitgedeeld waarop dan toch een Europese Tour van Michalis Chatziyannis werd aangekondigd. Maar de datum was, zelfs naar Griekse normen, wel heel erg vaag: het zou ergens in oktober en/of november 2007 zijn. Er was aanvankelijk ook een optreden gepland in Nederland en de Nederlandse organisator schoof zelfs al een datum naar voor: 24 oktober. Later bleek dat helaas niet door te gaan, maar nog later dan toch weer wel, weliswaar met een andere organisator en ook op een andere datum.

We vernamen ondertussen de volgende data en locaties:

• 25/10: Brussel (BE), Koninklijk Cirkus
• 26/10: Frankfurt (DE), Jahrhunderthalle
• 28/10: Münich (DE), Zirkus Krone
• 31/10: Nürnberg (DE), Löwensaal
• 02/11: Zürich (CH)
• 03/11: Stuttgart (DE), Liederhalle
• 04/11: Düsseldorf (DE), Philipshalle
• 05/11: Amsterdam (NL), The Max (Melkweg)
• 07/11: Berlin (DE)
• 08/11: Hamburg (DE)

In de zomer van 2007 toert Michalis Chatziyannis van half juni tot half september doorheen gans Griekenland, eilanden inbegrepen, en dat zijn zomaar eventjes 45 concerten in totaal. Deze jonge zanger en liedjesschrijver is in Griekenland zeer populair.

Voor zijn Europese Tour in het najaar neemt hij de jonge accordeoniste Zoi (Zoe) Tiganouria (Ζωή Τηγανούρια) mee. In het kader hieronder vindt u enkel informatie over de dichtstbijzijnde concerten.

Net als in het voorjaar organiseert het Elliniko Kentro ook ieder najaar een feest in de welbekende zaal Aurore in Brussel. En dit volgens het aloude recept: livemuziek en dans, Griekse hapjes en Griekse dranken, een demonstratie van de Griekse dansgroep, een tombolatrekking en de onvermijdelijke speeches van de voorzitters, de organisatoren en de genodigden.

Wat naamsbekendheid betreft moet Mikis Theodorakis al lang niet meer onderdoen voor Beethoven of Mozart. Iedere halfweg geletterde aardbewoner zal wel weten dat het geen "coureurs" of "voetbalisten" zijn maar componisten. En nogal wat muziekliefhebbers zijn van oordeel dat Theodorakis ook op muzikaal vlak thuishoort in het rijtje van grootste componisten aller tijden. Het is dan ook logisch en passend dat de World Soundtrack Academy besloten heeft om hem dit jaar de Lifetime Achievement Award toe te kennen, ook al vormt de filmmuziek slechts een klein deeltje van zijn omvangrijke werk.

Vanwege de naamsbekendheid van Theodorakis krijgt dit nieuws ook aandacht buiten de eigenlijke filmkringen. Het persbericht van de World Soundtrack Academy gaat er echter van uit dat de context bekend is en focust bijna uitsluitend op de figuur van Theodorakis. Bij oppervlakkige lezing zouden enkele Theodorakis-adepten in de Lage Landen misschien al beginnen te dromen van een avondvullende Theodorakis-hommage, maar dat is - helaas voor hen - niet het geval. Dat neemt niet weg dat het een interessante avond kan worden.

De World Soundtrack Academy werd in 2001 opgericht in de marge van het Filmfestival Gent. Hun voornaamste doelstelling is het promoten van filmmuziek. Dat doen ze onder meer door het toekennen van onderscheidingen (awards), een beetje zoals de bekende Oscars maar dan op het gebied van filmmuziek: voor de beste componist, voor de beste soundtrack, .... Net als bij de Oscars worden elk jaar een aantal kandidaten voorgesteld, daaruit worden een aantal genomineerden weerhouden en een jury kiest dan de vier winnaars, eentje in elke categorie. Die winnaars worden op de slotavond van het Filmfestival Gent bekend gemaakt. Er is ook nog een onderscheiding van het publiek, dat via de website mag stemmen. Ook deze winnaar wordt pas op de slotavond bekend gemaakt. Op de relatief korte tijd sinds haar oprichting heeft de World Soundtrack Academy zich toch al een zekere reputatie verworven in de filmwereld. Ze hebben bewezen een goede neus voor talent te hebben en dat geeft hun Awards toch wel wat uitstraling.

De genoemde Awards worden jaarlijks uitgereikt. Daarnaast zijn er nog andere, die eigenlijk alleen toegekend worden als de bestuursraad er een geschikte kandidaat voor gevonden heeft. De voornaamste daarvan is wel de Lifetime Achievement Award , waar in de praktijk toch al elk jaar iemand mee naar huis mocht. Dit jaar is het - zoals gezegd - Mikis Theodorakis geworden.

Het is echter helemaal niet zeker dat Theodorakis zelf naar Gent zal komen om zijn prijs in ontvangst te nemen, en eigenlijk is dat zelfs hoogst onwaarschijnlijk. De man is tenslotte al een eindje over de tachtig en zijn gezondheid laat soms te wensen over. Hij verschijnt niet zo vaak meer in het publiek en reizen is er al een hele tijd niet meer bij. Bovendien krijgt hij de laatste jaren onderscheidingen en eerbetuigingen aan de lopende band, zodat het zelfs voor iemand in de fleur van zijn leven wat van het goede teveel zou worden. In maart van dit jaar kreeg Theodorakis bijvoorbeeld nog de hoogste onderscheiding van de Franse staat, die van Commandeur (commandant) in het Légion d'Honneur. Dat is een eer die maximaal 37 buitenlanders te beurt valt. Theodorakis was er bijzonder mee in zijn nopjes. Zoals bekend heeft hij een bijzondere band met Frankrijk, dat hem vaak gesteund heeft tijdens de vele moeilijke perioden in zijn leven. Daarbij kwam dat de onderscheiding tegelijk een eerbetoon was aan "de cultuur als efficiënt wapen in de strijd tegen onderdrukking" en dat is precies waar Theodorakis voor staat. De Fransen waren wel zo galant om de Franse minister van cultuur naar Athene te sturen met het lintje. Dat is ongebruikelijk, want normaal moet je zelf naar Parijs om je onderscheiding in ontvangst te nemen. Een andere filmlegende, Clint Eastwood, had dat een maand eerder ook gedaan. Dat was niet omdat hij slechts Chevalier (ridder) is - twee graden lager dan Commandeur Theodorakis - want ook Jerry Lewis moest in 2006 zijn commandeurslintje in Parijs komen afhalen (en zondigde daarbij tegen alle protocollaire regels door bijvoorbeeld op sandalen aan te komen zetten en zijn tong uit te steken naar de fotografen).

Met andere woorden, het zou niet rationeel zijn van Theodorakis om enerzijds de hoogste Franse onderscheiding naar Athene te laten brengen en dan anderzijds helemaal naar Gent te reizen om er een kwartiertje in de schijnwerpers te mogen staan en daarna met een al bij al veel minder prestigieuze prijs (en mogelijk een verkoudheid) weer naar huis te gaan. Maar kunstenaars zijn doorgaans niet erg rationeel, en Theodorakis heeft bovendien ook nog een andere agenda dan een doorsnee kunstenaar (zie bijvoorbeeld zijn reactie op de Mauthausen-versie van Liesbeth List, te lezen op onze mei 2003 pagina). Het valt dus nooit helemaal uit te sluiten dat hij toch komt. De mensen van de World Soundtrack Academy zullen in elk geval alles in het werk stellen om hem te overtuigen, maar toch zouden we er niet al te zeer op rekenen. [Zie ook onze aanvulling hieronder].

Wie er daarentegen wel zal zijn is de Griekse componiste Evanthia Reboutsika . Zij won in 2006 de Discovery of the Year Award en het is gebruikelijk dat elk jaar de winnaar van het vorige jaar nog eens voor het voetlicht gehaald wordt. Er zal in Griekenland overigens wel wat meewarig geglimlacht zijn toen het nieuws van de "ontdekking" daar bekend werd, want in eigen land is Reboutsika allang geen onbekende meer. Ook bij ons doet haar naam een belletje rinkelen als de componiste van de filmmuziek van Politiki Kouzina uit 2003, internationaal uitgebracht als A Touch of Spice . De film was in Griekenland een overdonderend succes. In minder dan een maand tijd waren er 750.000 kaartjes verkocht en op het Filmfestival van Thessaloniki werd hij niet alleen bekroond als de beste van de 23 Griekse inzendingen maar hij kreeg nog negen (!) andere prijzen. Een daarvan was voor de beste soundtrack. De cd met de filmmuziek ging in Griekenland zowat zestigduizend keer over de toonbank en haalde daarmee platina. Voor een soundtrack is dat toch wel uitzonderlijk, zeker in een landje met tien miljoen inwoners en een bloeiende zwarthandel in gepirateerde muziek.

In Gent werd ze bekroond voor haar muziek voor de film Babam ve Oğlum die in 2005 uitgebracht werd. De titel betekent "Mijn vader en mijn zoon" en het is niet nodig om uw kennis van het Grieks in vraag te stellen want het gaat hier om een Turkse film. Een kaskraker zelfs die in Turkije al miljoenen kijkers trok. Het is interessant dat een gevestigde Griekse componiste pas in Gent op het radarscherm verscheen met haar muziek voor een Turkse film, maar Turkije is nu eenmaal beter in de promotie van zijn culturele rijkdom dan Griekenland. Reboutsika zelf liet het in elk geval niet aan haar hart komen. In haar dankwoord zei ze integendeel dat ze niet alleen blij was met de Award zelf (die ze helemaal niet verwacht had), maar ook met het feit dat ze haar steentje had mogen bijdragen tot een betere verstandhouding tussen de volkeren. Muziek kent nu eenmaal geen grenzen. Dat bleek ook uit het feit dat veel van de juryleden nog nooit van haar gehoord hadden maar zich toch meteen aangesproken voelden door haar muziek.

Die muziek zal ook te horen zijn tijdens de slotceremonie van het Filmfestival, of toch enkele nummers uit de film. Er zal uiteraard ook muziek van Theodorakis uitgevoerd worden en daarvoor werden enkele nummers uit de film Zorba gekozen. Daarnaast is er ook muziek van de Canadees Mychael Danna (componist van de muziek voor Little Miss Sunshine , Capote , Monsoon Wedding , Ice Storm ), van de Engelse Harry Gregson-Williams (van Man of Fire , Shrek , Chronicles of Narnia ) en van de Belgische jazzmuzikant Jef Neve ( Dagen Zonder Lief ). De twee eersten zijn dit jaar genomineerd voor zowel Best Composer als Best Soundtrack. Gregson-Williams was trouwens al enkele jaren kandidaat maar greep er telkens naast.

Voor de uitvoering van de muziek doet men een beroep op het Vlaams Radio Orkest , wat op zich al een referentie is. Het VRO staat onder leiding van Dirk Brossé . Deze laatste hoopt misschien stilletjes dat Theodorakis inderdaad niet komt opdagen, want anders zal hij zijn dirigeerstokje toch even moeten afgeven.

Samengevat: een interessante avond voor liefhebbers van filmmuziek maar beslist geen Theodorakis-avond.

Aanvulling (02.10.2007) : zoals verwacht komt Mikis Theodorakis inderdaad niet zelf naar Gent. Hij zal zich laten vertegenwoordigen door zijn oude vriend, collega en geestesgenoot, de Turkse componist Zülfü Livaneli . Ze zijn allebei fervent voorstander van een betere verstandhouding tussen Grieken en Turken en in 1986 stichtten ze samen het "Grieks-Turks Vriendschapscomité". Livaneli is bovendien vertrouwd met de filmwereld: hij componeerde niet alleen muziek voor een dertigtal films maar drie daarvan regisseerde hij ook zelf. Hij zal in Gent niet met knikkende knieën op het podium staan, hij heeft immers nogal wat ervaring met het in ontvangst nemen van prijzen op filmfestivals. Zijn film Sis (Mist, 1989) - waarvoor hij zelf ook nog eens het scenario schreef - werd bekroond op de filmfestivals van Montpellier (Frankrijk), Valencia (Spanje) en Antalya (Turkije), en de European Film Academy in Berlijn nomineerde hem voor de Young European Film of the Year 1989 Award. Zijn soundtrack voor Yol ("The Road", 1982) behaalde een Gouden Palm in Cannes (Frankrijk), ex-aequo met Missing van Costa-Gavras. Bij ons zal Livaneli misschien het meest bekend zijn van zijn samenwerking met Maria Farantouri uit 1982 (met een live-opname in 1984). Ook hiervoor regende het prijzen over heel Europa. Daarnaast is Livaneli ook nog schrijver van bestsellers, politicus, columnist en dwarsligger. Hij heeft zijn mening over waar het met zijn land naartoe moet en die mening steekt hij niet onder stoelen of banken, ook al ligt die niet altijd helemaal in de lijn van het officiële denken in Turkije. In 2005 diende hij bijvoorbeeld een wetsvoorstel in om het beruchte Artikel 301 van het Turkse strafwetboek aan te passen. Dat artikel, toen nog maar pas ingevoerd, maakt het "beledigen van de Turksheid" strafbaar. Volgens onder meer Amnesty International wordt het in de praktijk al te vaak gebruikt om "afwijkende" meningen te vervolgen (zoals bijvoorbeeld het erkennen dat er een Armeense genocide is geweest). Livaneli stelde voor om het begrip "Turksheid" (dat een etnisch aspect heeft) te vervangen door "Turkse Staat", die immers ook inwoners heeft van bijvoorbeeld Koerdische of Armeense afkomst. Het voorstel werd niet aangenomen (maar na de moord op de Turks-Armeense journalist Hrant Dink in januari 2007 en druk vanuit Europa komt er misschien toch een aanpassing of zelfs een schrapping van Artikel.301). Net als Theodorakis heeft ook Livaneli een tijdje zijn land moeten verlaten toen er militairen aan de macht kwamen. Van 1971 tot 1984 leefde hij in Stockholm, Parijs en Athene.

Yannis Parios (Γιάννης Πάριος) is in Griekenland en ver daarbuiten al meer dan vijfendertig jaar zeer geliefd als zanger van vooral liefdesliederen. Met zijn fluwelen stem is hij een charmezanger bij uitstek en zijn populariteit neemt na al die jaren nog steeds niet af. Je zou hem een beetje kunnen vergelijken met Will Tura in Vlaanderen, in de zin dat ze allebei met hun tijdloze romantische liederen nog steeds oud en jong blijven bekoren.

Nogal wat mensen vroegen ons om zeker te melden als Yannis Parios in de nabije omgeving zou optreden. Nu blijkt dat hij naar Londen komt. Met de HST-trein ben je daar in een uurtje of twee, dus voor vurige fans is dat misschien geen obstakel. Jammer genoeg ziet het er naar uit dat het concert in Londen een eenmalig optreden zal zijn en ook daar was het vijftien jaar geleden dat Parios er voor het laatst op het podium stond.

Over Yannis Parios vindt u een beknopte biografie in onze Achtergrond-rubriek .

Irène Chalkia , artistiek directeur van het Espace Théâtral Scarabaeus in Schaarbeek, voert al jaren grote klassieke theaterstukken uit de Griekse antieke cultuur op. Zij is tevens een bewonderaarster van het werk van Nikos Kazantzakis.

Met haar nieuwste productie brengt Scarabaeus dit jaar een hulde aan Nikos Kazantzakis (1883-1957) , die precies vijftig jaar geleden stierf. De voorstelling draagt de titel: Arcs et Arcanes de Nikos Kazantzakis . Trois regards, trois chemins en trois langues.

De grote Kretenzische dichter en schrijver Nikos Kazantzakis hoeft waarschijnlijk niet meer voorgesteld te worden. Hij schreef onder meer de volgende internationaal bekende romans: Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά - Zorba de Griek (1946), Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται - Christus wordt weer gekruisigd (1948), Ο Καπετάν Μιχάλης - Kapitein Michalis (1950), Ο Τελευταίος Πειρασμός - The Last Temptation (1951) en Αναφορά στον Γκρέκο - Report to Greco (deze laatste werd na zijn dood in 1961 uitgebracht). Vele van zijn romans werden in verschillende talen vertaald en sommige ervan werden verfilmd.

Zijn theaterstukken, poëzie en proza zijn nog steeds tijdloos. Hij was naast auteur bovendien een humanist en filosoof die zich voor zijn ideeën liet inspireren door zowel Oosterse filosofieën en denkwijzen, maar ook door grote Westerse denkers en schrijvers.

Op zijn graftombe staan de hem zo typerende gevleugelde woorden: "Δεν ελπίζω τίποτα. Δεν φοβάμαι τίποτα. Eίμαι ελεύθερος." (Ik hoop niets. Ik vrees niets. Ik ben vrij.)

Vijftig jaar na zijn dood wil Irène Chalkia een hommage brengen aan deze vrije geest. De voorstelling is opgevat als een drieluik waarbij de eerste twee delen dezelfde avond na elkaar worden opgevoerd. Het derde deel is voor volgend jaar in januari 2008 . De drie delen kunnen als aparte entiteiten elk afzonderlijk bekeken worden, maar er zit natuurlijk een evolutie in waardoor ze mekaar opvolgen en als een geheel worden beschouwd.

Het is geen opvoering van één theaterstuk van Kazantzakis, maar een montage en bewerking van verschillende van zijn teksten, waarmee Irène Chalkia de rijkdom van het oeuvre van Kazantzakis probeert bloot te leggen.

De drie delen staan symbool voor de drie etappes in zijn spirituele zoektocht:

• Deel 1: Le Combat (De strijd). Om 20u15.
• Deel 2: Les joies de la vie (De geneugten des levens). Om 22 uur.
• Deel 3: Le retour éternel (De eeuwige terugkomst). Dit deel wordt in januari 2008 opgevoerd.

Aan deze voorstellingen nemen 20 acteurs deel die zich achtereenvolgens in het Grieks, Frans en soms wat Engels uitdrukken. Het tweede deel wordt opgeluisterd door de muzikale composities van Kostas Tzitros .

Het tweede deel ( Les joies de la vie ) toont ons het Griekenland van Homeros tot Zorba. Een ander Griekenland, waarbij deze keer niet de geest centraal staat, maar wel de levensvreugde, het met volle teugen genieten van het leven. Er komen traditionele muziek en dansen in voor, ons voorgesteld door de dansgroep Tradidanse van Maria Douvalis , maar ook Griekse wijn en hapjes.