Maria Farantouri is in de Lage Landen het best bekend als een soort synoniem van (de muziek van) Mikis Theodorakis . Enkele decennia geleden was zij daar inderdaad onafscheidelijk mee verbonden maar sindsdien heeft zij een lange weg afgelegd. Dit concert is daar een sprekend bewijs van.

In november 2009 , tijdens het Brugges Festival, verraste ze haar fans al met een programma dat opgebouwd was rond heel andere muziek, namelijk de dimotika oftewel de Griekse traditionele muziek. Samen met haar zat ook Sokratis Sinopoulos op het podium, uiteraard met zijn onafscheidelijke politiki lyra .

Nog geen jaar later, in juni 2010, zat hij daar weer, deze keer niet in Brugge maar wel in Athene. Naast Farantouri deed ook de pianist Takis Farazis mee. En er was nog meer goed volk: van over de plas was de bekende Amerikaanse jazz-saxofonist Charles Lloyd komen overvliegen, en hij had ook de andere drie leden van zijn - haast legendarische - kwartet meegebracht: Jason Moran (piano), Reuben Rogers (contrabas) en Eric Harland (drums).

Lloyd had Farantouri voor het eerst ontmoet in november 2002, toen zij optrad in Santa Barbara, waar hij woont. Een gemeenschappelijke vriend had hen aan elkaar voorgesteld en Lloyd was na het concert behoorlijk onder de indruk. Toen hij het jaar daarop zelf in Griekenland optrad vroeg hij Maria als gastzangeres. Vanaf toen ging hij elk jaar naar Griekenland, voor optredens of anders gewoon met vakantie. Als goede gastvrouw troonde Farantouri hem overal rond - en ze liet hem ook kennismaken met de muzikale rijkdom van haar land. Zo raakte Lloyd in de ban van de endechna van Mikis Theodorakis , Eleni Karaindrou , Nikos Kypourgos en Agathi Dimitrouka, maar ook van de eeuwenoude Byzantijnse balladen en van de traditionele muziek van Epirus, de Egeïsche Eilanden en de Pontos.

Zo groeide bij beiden de gedachte om daar samen wat mee te doen, om de twee werelden van elk van hen, elk met hun rijke verscheidenheid aan klanken en stijlen, bij elkaar te brengen. Sokratis Sinopoulos , zelf ook altijd te vinden voor het verkennen van nieuwe horizonten, werd er bij gehaald om met zijn lyra de klankbruggen te bouwen en Takis Farazis zorgde met zijn virtuositeit en zijn technische bagage voor een naadloze overgang tussen de rigide Griekse muzikale structuren en de totale vrijheid van de jazz-improvisatie. Ook de drie andere leden van het Charles Lloyd kwartet zijn "avontuurlijke ontdekkingsreizigers" (zoals hij het uitdrukt) en ook zij zagen het helemaal zitten.

Het concert in juni 2010 was daar het resultaat van. Het werd opgenomen en later onder de titel "Athens Concert" uitgegeven bij ECM - en dat zegt wel voldoende, want dat prestigieuze label doet geen concessies als het op kwaliteit aankomt.

Het is ook dit concert dat aan de basis ligt van het "Jazz vanop de Akropolis" concert dat Farantouri en Lloyd in De Bijloke zullen opvoeren. De Gentenaars permitteren zich wel een kleine dichterlijke vrijheid, want het concert in Athene vond plaats in het Herodes Atticus Theater en dat ligt aan de voet van de Akropolis en niet er op, maar van zo'n spijkertje op laag water zal allicht niemand wakker liggen.

Met de Grieken op kop ziet de bezetting in Gent er als volgt uit:

• Maria Farantouri : zang
• Sokratis Sinopoulos : politiki lyra
• Charles Lloyd: saxofoon
• Jason Moran: piano
• Reuben Rogers: contrabas
• Eric Harland: drums

De andere Grieken, waaronder Takis Farazis , zouden er dus niet bij zijn.

Tot slot nog dit. Het zal wel duidelijk zijn dat dit totaal wat anders is dan wat u misschien van Farantouri gewoon bent. Een open geest en een open oor is dus wel een eerste vereiste om van dit concert te genieten, maar de opbrengst van die intellectuele inspanning zou wel eens erg lonend kunnen zijn. Het publiek in Athene was in elk geval laaiend enthousiast, en zelfs de perstekst van ECM noemt het "a stunning performance". Als u toch nog twijfelt, dan is de aanschaf van de ECM dubbel-cd misschien geen slechte investering. Mocht ze u bij de eerste beluistering dan toch niet meteen bekoren dan kunt u het nog altijd een tweede keer proberen. En als het van de eerste keer raak is dan moet u na het concert niet meer aanschuiven bij het standje waar ze verkocht wordt.

Op de Antilliaanse feesten van vorig jaar, in augustus 2012, maakte de Griekse groep Locomondo niet alleen hun BeNeLux debuut maar ook indruk. Het laatste komen ze nu overdoen in De Roma in Borgerhout.

Het zevenkoppige Locomondo wordt doorgaans omschreven als een reggae band, en soms wordt daar nog "ska" en "Carribean" aan toegevoegd, voor de volledigheid. Maar het zouden geen Grieken zijn als ze daar niet hun eigen invulling aan gaven. Ze vermengen die (voor hen) exotische klanken immers met de (voor hen) dagdagelijkse klanken van de Griekse muziek. Het gaat dan om de eeuwenoude traditionele dorpsmuziek, de dimotika , met bijvoorbeeld de bekende "Ikariotiko" van - uiteraard - Ikaria, of het al even bekende "Plataniotiko neró" van Samos. Maar je kan bij hen evengoed terecht voor een goede oude zeïbekiko of een chasapiko, allebei dansen uit de hoek van de rembetika . Dat laatste is alvast geen toeval. Eén van de oprichters en nog altijd spilfiguur van dienst, Markos Koumaris, groeide op in Duitsland, in de Griekse gemeenschap daar, en daar hoorde hij niets anders dan rembetika. Maar volgens hem en de andere bandleden hebben reggae en rembetika meer met elkaar gemeen dan alleen maar de eerste letters. Misschien komt dat, zeggen ze, omdat beide stijlen ontstonden aan de rand van de maatschappij, de ene in de sloppenwijken van Kingston (Jamaica) en de andere in die van Athene, en het zijn dus allebei uitingen van gewone mensen die hun miserie van zich af zingen. Hoe dan ook, hun cover van het overbekende Frangosyriani van Markos Vamvakaris werd een regelrechte hit in Griekenland.

Niet dat dit hun enige hit was, verre vandaar. De groep scoort inderdaad heel erg goed in hun thuisland. Ze ontstond in 2001, toen enkele van de leden elkaar willens nillens leerden kennen tijdens hun legerdienst. Sindsdien hebben ze zes albums uitgebracht, waaronder een heuse "best of", en ze hebben ontelbare optredens achter de rug. Ook op de Griekse tv zijn ze vaak te zien.

Een beetje tot hun eigen verbazing slaat hun mix ook aan in het buitenland en je vindt hen dan ook op allerlei podia in de hele wereld. Een blik in hun agenda van de laatste maanden spreekt boekdelen: Berlijn, Sofia, München, Parijs, Keulen, ... en nu zelfs Borgerhout. Toch zijn de meeste van hun teksten gewoon in het Grieks, ook die van hun eigen nummers.

De naam van de groep is een vrije vertaling van de titel van hun eerste cd "Ένας τρελός κόσμος" ( Enas trelos kosmos , Een gekke wereld) uit 2004. Ook hier klutsen ze vrolijk alles door elkaar heen: "Loco" is Spaans voor "gek" en "mondo" is Italiaans voor "wereld". En op het podium ziet het er al even gek uit, of toch gekker dan wat er doorgaans zoal op Griekse podia te zien valt. Maar schijn bedriegt: deze jongens weten heel goed waar ze mee bezig zijn en het zijn stuk voor stuk uitstekende muzikanten. Anders scheer je trouwens zo geen hoge toppen in Griekenland, het Griekse publiek slikt niet zomaar eender wat.

En als dat alles nog niet voldoende is als bewijs dat ze goed zijn: hun producer is Akis Golfidis , de bekende klanktechnicus met gouden handen, gouden oren, een gouden neus en nog veel meer. Het was hij die Notis Sfakianakis ontdekte en die anderzijds ook zijn (gouden?) schouders zette onder een project rond de traditionele Epirotische pentatonische muziek (meer over hem in ons stukje over het optreden van zijn echtgenote Eleni Dimou in Brussel in mei 2011 ). Zo iemand zou hen niet onder zijn hoede nemen als ze ondermaats waren.

Locomondo staat er in De Roma niet alleen voor. De opwarmer van dienst is de Aantwaarpse groep "Wahwahsda", met "een te gekke mix van reggae en hiphop", geserveerd in een mix van hun moedertaal, het Aantwaarps, en het Engels. Na afloop zorgt de dj BoBaLiciouS voor een passende landing.

De "Griekse volksdansgroep Zorbades vzw " organiseert al decennia lang Griekse danslessen. Als vzw bestaan ze "pas" sinds 1982 maar in feite zijn ze al bezig sinds 1966. Met andere woorden: binnen enkele jaren maken ze hun eerste halve eeuw vol.

Het spreekt vanzelf dat ze ook regelmatig feesten organiseren. Meestal komt de muziek daarbij uit blik, waardoor wij ze helaas niet kunnen plaatsen op onze muziek-site. Dat betekent natuurlijk niet dat dit op de een of andere manier slechter zou zijn. Wel integendeel, voor een dansgroep als dit valt daar heel wat voor te zeggen, en trouwens: hun feesten zijn (bijna) sneller uitverkocht dan een concert van U2, en dat wil toch ook wel wat zeggen.

Af en toe gaan ze dan toch voor live-muziek, zoals nu, en deze keer doen ze daarvoor beroep op de bekende groep "Ypsilon".

Die spelen natuurlijk Griekse muziek, en omdat het een Grieks feest is zal er ook Griekse wijn zijn, en Grieks eten, en natuurlijk ook Griekse dansen.

De dansers van de groep zullen twee voorstellingen geven: de ene met dansen van de Ionische eilanden, de andere met dansen van het vasteland.

De Griekse rembetika -groep "Kompania" was al een paar keer te gast in Nederland en België. We schreven al uitgebreid over hen naar aanleiding van hun tournee in mei 2012 , toen de groep nog gewoon " Katerina Tsiridou & Kompania" heette, en in november 2012 waren ze weer op stap, onder meer op het Brugges Festival.

De optredens vielen in de smaak, en dan niet alleen bij het publiek dat de optredens kon meemaken, maar ook ver daarbuiten.

Van het optreden in Nijmegen, tijdens hun eerste tournee, werd namelijk een live-opname gemaakt en die heet "Kompania -Live!". Het schijfje rolde net op tijd van de pers voor de tweede concertreeks, zodat ze in de wandelgangen verkrijgbaar was. De officiële aankondiging in Griekenland moest wachten tot 7 februari 2013 ... en nog diezelfde maand belandde de nieuwe cd op de vijfde plaats in de prestigieuze "World Music Charts Europe". Deze WMCE wordt samengesteld door radioproducers en -presentators van wereldmuziekprogramma's over heel Europa. De geselecteerde cd's zijn met andere woorden het beste wat er, volgens hen, in die maand op hun draaitafels belandde. Niet niks, dus.

Rond dezelfde periode als Kompania tourt er overigens nog een andere Griekse WMCE-laureaat doorheen België en Nederland, namelijk Kristi Stassinopoulou en Stathis Kalyviotis . Daarover leest u elders op deze site meer.

Wat Kompania betreft: voor deze concertreeks hebben ze een nieuw programma samengesteld, met een nieuwe selectie uit het beste wat de Griekse rembetika zoal te bieden heeft.

Meer informatie over de groep en de leden vindt u, zoals gezegd, op onze mei 2012 pagina.

De affiche van het Balkan Trafik Festival, editie 2013, begint stilaan vaste vorm te krijgen en zoals gewoonlijk zit het weer boordevol met interessante evenementen. Er zouden meer dan 200 artiesten optreden uit 17 landen.

Wij lichten er hier kort de twee Griekse bijdragen uit.

• Om te beginnen is er het bekende Brussels-Griekse rembetika -groepje Vinylio . Net als twee jaar geleden spelen zij zowel vrijdag als zaterdag in het "Rembetiko Kafé" de pannen van het dak. Zij spelen op vrijdagavond omstreeks 21u, 23u30 en 01u15. Op zaterdag is dat om 19u15, 21u45 en 01u45. Zij worden begeleid door de dansers van Fanouris Trikilis.
• Op zaterdag is er nog het groepje Imam Baildi , dat zich in juni 2011 liet opmerken op het Amsterdam Roots Festival. Ze spelen om 21u in de Horta Hall. De dag na hun optreden op Balkan Trafik zijn ze overigens te gast in De Centrale in Gent, daarover leest u elders op deze pagina meer. Nadien reizen ze door naar Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk, waar ze in de loop van de maand mei een vijftiental concerten zullen geven. Met andere woorden, hun optreden op Balkan Trafik is het begin van een heuse European Tour waar grotere sterren alleen maar jaloers kunnen op zijn.

De vaste klanten van Balkan Trafik weten intussen ook dat dit festival ook nog een andere troef heeft, en dat is de gezellige sfeer. Of, zoals iemand met kennis van zaken het treffend uitdrukte: "Balkan Trafik verandert elk jaar weer de Bozar in een oriëntaalse bazaar".

De Griekse groep "Imam Baildi" heeft zijn naam geleend van het van oorsprong Turkse gerecht op basis van aubergines. Naar het schijnt werd deze lekkere groentenschotel voor het eerst klaargemaakt voor een imam, en de brave man zou bij het eten ervan compleet van de sokken gegaan zijn.

Op hun luisteraars heeft de groep een vergelijkbaar effect. Hoe ze dat voor elkaar krijgen leest u op onze juni 2011 pagina. Hoe het klinkt moet u zelf maar gaan beluisteren, want hun unieke mix is niet echt met een pen te beschrijven. Op de website van De Centrale probeerde men het toch en dan krijg je het volgende: "Bouzouki meets electro swing, Griekse traditionals meet hip hop en mambo. Voeg daar een MC, een zangeres en een beetje Balkan flair aan toe en je komt automatisch uit bij de opzwepende global pop van Imam Baildi!".

Kenners weten allicht dat het deel "MC" ingevuld zal worden door niemand minder dan MC Yinka , de Grieks-Nigeriaanse rapper die bekend werd van zijn optredens met Filippos Pliatsikas . Daar deed hij zijn ding met zijn eigen Engelse tekst, die hij onbekommerd maar magistraal doorheen de Griekse teksten van Pliatsikas heen mixte.

De dag vóór Gent geeft "Imam Baildi" een concert op het Balkan Trafik Festival in Brussel. Daarover leest u elders op deze pagina meer.

Nadien reizen ze door naar Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk, waar ze in de loop van mei een vijftiental concerten zullen geven. Met andere woorden, hun optreden op Balkan Trafik is het begin van een heuse European Tour waar grotere sterren alleen maar jaloers kunnen op zijn.

In april 2010 streken er twee vreemde vogels neer in de Brusselse Art Base. Hun namen: Kristi Stassinopoulou en Stathis Kalyviotis . Het beviel zo goed dat ze er in oktober 2010 een vervolg aan mochten breien.

Nu komen ze terug voor wat je gerust een Europese Tour mag noemen: België, Nederland, Denemarken en Duitsland.

In die drie jaar tussentijd hebben ze niet bepaald stilgezeten. Ze hebben zelfs een nieuwe cd gemaakt, en voor hen is dat niet niks want het zijn allebei perfectionisten. Als het aan hen ligt, dan gaat het materiaal voor een cd pas naar de pers als het perfect is - nooit dus. Hun nieuwe liedjes worden niet alleen in hun eigen studio (lees: huiskamer vol apparatuur en kabels) op punt gezet, maar ook in interactie met het publiek van hun natuurlijke biotoop: de kleine clubs in Athene. Maar daar hebben de talrijke fans en supporters wereldwijd natuurlijk niets aan, en dus haalden ze diep adem en gaven dertien nieuwe nummers vrij.

De nieuwe cd werd "Greekadelia" gedoopt en ze zag het levenslicht op 18 juni 2012. De volgende maand stond ze op nummer zes in de prestigieuze World Music Charts Europe (WMCE), in augustus stootte ze door naar de eerste plaats en daar bleef ze ook de volgende maand kleven, om daarna geleidelijk weg te zakken en tenslotte plaats te maken voor andere albums.

Tien jaar eerder, in 2002, stonden ze al eens vijf maanden na elkaar in de WMCE (op nummer 9, 1, 2, 7 en 9) met hun album "Secrets of the Rocks". Dan was het vier jaar wachten op de volgende cd, "Taxidoscopio" (2006, WMCE nr. 3 in maart en april 2007), en dan zes jaar tot "Greekadelia". Niet bepaald lopende-bandwerk, dus.

Er zit een duidelijke evolutie in hun werk. De ingrediënten blijven min of meer dezelfde: traditionele en elektronische instrumenten, een subtiel gebruik van sampling en natuurlijk een professionele aanpak. Dat laatste is niet verwonderlijk: samen hebben ze er meer dan een halve eeuw podiumervaring opzitten ...

Hun handelsmerk zijn zonder twijfel de samples maar dat valt niet meteen op. Met "Taxidoscopio" bijvoorbeeld zit je in het ene nummer op een Duitse Autobahn en met het volgende rijd je dan langsheen de Spaanse snelweg langsheen de Middellandse Zee. Je hebt daar niet eens fantasie voor nodig, de illusie is zo sterk dat er gewoon geen ontkomen aan is. Het is pas als je je gaat afvragen hoe ze dat voor elkaar krijgen, en opnieuw en opnieuw luistert, dat het ineens doordringt dat het de subtiele achtergrondgeluiden zijn die er doorheen gemengd werden. Stathis heeft namelijk altijd een bandopnemertje bij zich waarmee hij de omgevingsgeluiden opneemt ...

Op Greekadelia doen ze die goocheltruc nog eens over. Voor deze cd putten ze het materiaal uit de rijke Griekse traditionele volksmuziek. Je zit dan te luisteren naar een dans van de eilanden en je waant je inderdaad op een traditioneel dorpsfeest, op het centrale plein vlak bij de haven. Je hoort de meeuwen schreeuwen, en je hoort het golfgedruis, of juister, het zachte kabbelen van de golven, en het gemurmel van het motorbootje dat de haven binnentuft, en je droomt al weg nar de volgende vakantie. En dan ineens realiseer je je met een schok: dit kan niet, dit is fake ! Op een echt dorpsfeest staat de muziek namelijk zo luid dat je je tafelbuurbuurman in het oor moet schreeuwen om een beetje conversatie te kunnen voeren ... Opnieuw heeft Stathis toegeslagen met zijn bandopnemertje.

In die zin is de titel van de cd goed gekozen. De associatie met "psychedelia" is natuurlijk geen toevallig toeval, en ook bij de muziek van Kristi en Stathis laten je anders o zo betrouwbare zintuigen je in de steek.

Het probleem - vinden wij een beetje - is dat dit "exotisch" etiket misschien een aantal mensen zal afschrikken, en dat is onterecht. Zoals gezegd gebruiken Kristi en Stathis de traditionele muziek en er zijn een heleboel mensen voor wie dat materiaal eigenlijk onaantastbaar is. Het mag alleen op de authentieke manier gebracht worden, vinden ze. Daar is wat voor te zeggen, het is waardevol materiaal en het verdient bewaard te worden voor het nageslacht. Anderzijds is dit eeuwenlang levend materiaal geweest, dat voortdurend evolueerde. Die evolutie werd stilgelegd, ergens pakweg rond het midden van de vorige eeuw, en het is die "momentopname" die nu als "authentiek" geldt. Op dezelfde manier blijft een foto van een persoon voor altijd ongewijzigd, terwijl de persoon zelf ouder wordt. De laatste jaren zijn er heel wat jonge Griekse musici die proberen om de draad weer op te pakken, om de muziek weer te laten evolueren en groeien.

Het zal duidelijk zijn dat Kristi en Stathis in het "evolutieve" kamp zitten. Het bijzondere aan hen is dat ze dit materiaal met enorm veel respect benaderen, met een zekere schroom zelfs. Het heeft niet voor niets tien jaar geduurd voor ze met "Greekadelia" voluit durfden gaan. Het resultaat klinkt dan ook zeer overtuigend, zo overtuigend dat het enkel de puurste puristen niet kan bekoren - en dan nog. Even afgezien van de samples is dit inderdaad de dimotika zoals ze er had kunnen uitzien als de evolutie niet was stilgevallen...

Een uitvoerige Nederlandstalige biografie van het duo vindt u in onze eigen rubriek "Biografieën" .

Het Griekse groepje "Diminuita" begint zo langzamerhand een bekende naam te worden in België en Nederland, en dat is niet in de laatste plaats te danken aan hun debuut in de Brusselse Art Base in maart 2010.

Enkele maanden later waren ze weer terug en toen schreven we er een heel artikel over, waarin we uitlegden waarom deze mensen zo'n belangrijke - om niet te zeggen baanbrekende - rol spelen in de Gypsy Swing Jazz muziek in Griekenland. Dat is nog steeds na te lezen op onze oktober 2010 maandpagina .

Deze keer komen ze als duo, en hun namen zijn:

• Yorgos Papadoyannis : gitaar
• Efi Saranti: gitaar

Het groepje Alcalica ontstond in de Berlijnse underground, toen een Grieks-Engelse jongen en een Duits-Iers-Belgisch meisje elkaar daar leerden kennen en ontdekten dat ze allebei verliefd waren op muziek en poezie.

Van het één komt het ander, en nog geen tien jaar na het begin, in 2004, hebben ze een vijftal albums op de wereld gezet. Zelf omschrijven ze het als "electro poetry" of "world industrial", en de laatste tijd hebben ze het over "industrial world music". Ze vermengen elektronische muziek waarin ze ook traditionele instrumenten gebruiken, en hun teksten zijn meestal in het Frans of Italiaans, soms ook Duits, Engels en Grieks.

Hun optreden is tegelijk de voorstelling van hun nieuwste album "Non lavoreremo mai" en als u weet dat dit betekent "We zullen nooit werken", dan zal meteen duidelijk zijn dat dit een vingerwijzing is naar de uitzichtloze situatie van de Griekse jeugd in deze droeve tijden.

Meer in het algemeen steekt Alcalica zijn sociale bewogenheid, zijn ecologische en politieke standpunten niet onder stoelen of banken. Na de bosbranden in Griekenland in 2008 brachten ze bijvoorbeeld een album uit onder de titel "Holy Tree". De trigger, of de druppel die de emmer deed overlopen, was echter de kerstboom in Athene. Die werd namelijk door protesterende betogers in brand gestoken maar prompt vervangen door een nieuw exemplaar - met aangebouwde politiebewaking. Absurd, vindt Alcalica, en geef ze eens ongelijk.

Binnen het Ottomaanse Rijk vormde het oostelijke Middellandse-Zeegebied eeuwenlang één groot geheel, waar verschillende culturen naast elkaar bestonden en tegelijk ook elkaar beïnvloedden . Pas in het begin van de vorige eeuw werden daar grenzen doorheen getrokken en meteen vielen de kruisbestuivingen grotendeels stil.

Het groepje "Lingua Franca" gaat nu op zoek naar de gemeenschappelijke elementen in de muzikale tradities van Griekenland, Turkije en Syrië.

Het bestaat dan ook niet toevallig uit muzikanten die elkaar vonden in Rotterdam, waar ze studeerden aan het Codarts Conservatorium.

De leden van het ensemble zijn:

• Michalis Cholevas : yaylı tanbur, tarhu , ney
• Bassem Alkhouri : zang, qanun
• Alexandros Papadimitrakis : outi , lavta

Een vierde lid van de groep, de percussionist Ruven Ruppik, komt niet mee naar Brussel. Hij is er wel bij in Utrecht in maart 2013 .

De Grieken van Zuid-Italië hebben een zeer boeiende en fascinerende cultuur. In feite zijn het zelfs twee totaal verschillende culturen, want men vindt hen in twee aparte regio's die zowat 600 km van elkaar verwijderd zijn en waartussen eigenlijk geen contacten zijn.

De ene regio is Calabrië, in de "punt van de voet van de Italiaanse laars", de andere is Salento, het uiterste zuiden van de provincie Apulië, of ook gewoon "de hak van de laars".

De Griekse aanwezigheid in Calabrië zou al dateren van de achtste eeuw vóór Christus, die in Salento ergens uit Byzantijnse tijden, of uit de Middeleeuwen. Zeker is dat allemaal niet, want er zijn geen geschreven bronnen die voor licht in de duisternis zouden kunnen zorgen. De Griekse kolonies aan de kust zijn bekend maar over de dorpen in het binnenland is niets geweten. Tot in 1820 wist de buitenwereld niet eens dat er daar Grieken waren. Ze werden bij toeval ontdekt door een Duitse geleerde.

Het enige wat vaststaat is dat ze daar al een tijdje moeten zitten. Dat valt op te maken uit hun taal, het Griko, waar zowel Dorische als Byzantijnse elementen inzitten, en natuurlijk ook flink wat leenwoorden uit het Italiaans van hun buren.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam het voortbestaan van deze etnische minderheid in gevaar, zoals overal elders. In Salento ging het wat langzamer, omdat de dorpen daar relatief welvarend zijn, maar die in Calabrië zijn heel wat armer en die liepen gewoon helemaal leeg.

In de jaren 1980 gingen onderzoekers zich in het fenomeen verdiepen en op die manier triggerden ze meteen ook mee een heuse revival. De groep "Canzoniere Grecanico Salentino" (of gewoon CGS voor de vrienden) is daar een resultaat van. Ze werd opgericht in 1975 en werd sindsdien van vader op zoon doorgegeven.

Zoals de naam het aangeeft houden zij zich bezig met de traditie van Salento, maar ze verpakken die op een manier die een heel breed publiek aanspreekt. Bij de zes muzikanten is er bijvoorbeeld ook een bouzouki -speler en dat is strikt gezien een anachronisme van formaat, maar het ligt wel lekker in het oor natuurlijk.

Een andere vleugje marketing is te vinden in de keuze van hun repertoire. Zoals ook in het Griekse moederland zijn er vele soorten traditionele muziek: wiegeliedjes, liefdesliedjes ("matinades" genoemd, zoals op Kreta), treurliederen, historische liederen (waarvan sommige verhalen over gebeurtenissen uit de Middeleeuwen), en dan natuurlijk ook de liederen die gezongen worden bij grote religieuze feesten als Kerstmis en Pasen.

Dat zit allemaal ook wel in het repertoire van CGS maar het overgrote deel van de aandacht gaat toch wel naar de bekende tarantella, en dan meer bepaald de pizzica, de variant uit Salento. Deze opzwepende dans zou bedoeld zijn geweest om de het gif van een spinnenbeet te neutraliseren. Die spin is natuurlijk de tarantula en het is geen toeval dat de hoofdstad van de regio Tarento heet.

Vroeger waren er muzikanten die daarin gespecialiseerd waren. Als er iemand door zo'n spin gebeten was, dan haalde men het "Muzikale Urgentieteam" erbij en het eerste wat die deden was naar de spin kijken. Afhankelijk van de kleur en de afmetingen kozen ze dan één van de twaalf verschillende ritmes en daarmee brachten ze het slachtoffer aan het dansen tot deze in trance. Dat duurde soms twee dagen aan één stuk, tot het gif uit het lichaam verdwenen was.

Er wordt gezegd dat dit gewoon camouflage was om de oude rites van Dionysios en zijn bacchanten te laten overleven. Die waren namelijk door de Kerk verboden en op deze manier had men een goed excuus om er toch mee door te gaan. Anderen zeggen dat het gewoon een manier was voor de vrouwen, die normaal erg kort gehouden werden, om zich eens lekker uit te leven. En natuurlijk sluit het ene het andere niet uit, want ook de volgelingen van Dionysios waren vrouwen.

Hoe dan ook, de opzwepende muziek van CGS - en de bijbehorende dans - spreekt het publiek enorm aan en dat maakt dat ze bijna permanent op pad zijn om over heel de wereld optredens te gaan geven. En uiteindelijk bereiken ze daarmee het doel wat ze voor ogen hadden toen de groep in 1975 opgericht werd: dit erfgoed bewaren en beter bekend maken.