Sommige mensen kunnen niet tegen afscheid nemen en houden het zo kort mogelijk. Nana Mouskouri hoort daar duidelijk niet bij.

In mei 2005 ging ze voor de laatste keer op wereldtournee. Ze was toen nog maar pas zeventig geworden en het was tijd om het wat kalmer aan te doen en van een welverdiend pensioen te gaan genieten.

Dat pensioenplan werd concreet toen ze in november 2005 aan een " farewell tour " begon. Ze zou nog éénmaal langs de podia van de hele wereld reizen. Maar ja, de wereld is groot, en de " farewell tour " duurde dan ook ... drie jaar. Daarbij kwam ze een paar keer hier in de buurt: na heel wat onduidelijkheid en loze geruchten over Nederlandse concerten kwam ze in maart 2006 dan toch naar de Lage Landen en in november 2007 was ze in Franstalig België en in Luxemburg. In de zomer van 2008 gaf ze dan haar laatste " Farewell " concerten in haar geboorteland Griekenland.

Ervaren tooghangers weten dat je nooit het laatste pintje mag bestellen, want dat is zo definitief, je houdt het dan beter bij het voorlaatste. "La Nana " heeft kennelijk geen tijd op overschot die ze in het café kan verdoen, want alle toogfilosofie ten spijt reisde ze na haar "laatste" concerten minstens nog een keer door Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, vorig jaar, en dat om haar vele fans te bedanken en om te herdenken dat ze 50 jaar voordien haar eerste hit scoorde met " Weisse Rosen aus Athen ".

Nu gaat ze opnieuw op reis, deze keer om voor de laatste keer haar vele fans over de hele wereld te bedanken en om samen met hen haar tachtigste verjaardag te vieren. Het feest zou een vol jaar gaan duren. Ze begint in oktober 2013 en ze gaat door tot ze in oktober 2014 de 80 kaarsjes mag uitblazen (ze is van 1934). In februari en maart 2014 doet ze daarbij ook België en Nederland aan. Nana Mouskouri heeft op de meest prestigieuze wereldpodia gestaan, het was dan ook een totale verrassing dat ze in Antwerpen in De Roma zal optreden. De Roma heeft de afgelopen jaren hard gewerkt en sterk geïnvesteerd om deze prachtige oude cinemazaal weer nieuw leven in te blazen. Daar waar andere zalen noodgedwongen de deuren moesten sluiten, slaagt De Roma er wonderwel in om het hoofd boven water te houden. De bezoekersaantallen stijgen en op de affiche prijken meer en meer ronkende namen. Het is een raadsel hoe ze dat voor mekaar krijgen.

Ook voor wie de laatste halve eeuw in een gat onder de grond heeft doorgebracht zal het duidelijk zijn dat Nana Mouskouri een ster is van wereldformaat. De ticketprijzen zijn dan ook navenant, maar wie dat nog niet genoeg vindt, die kan zonder problemen nog heel wat meer uitgeven door dezelfde kaartjes op de zwarte markt te kopen tegen het dubbele van de prijs.

Pantelis Thalassinos , Melina Kana en Vasilis Skoulas komen samen naar Düsseldorf en Brussel met een concert rond het thema "Melodieën van de Egeïsche Zee".

Zoals u kunt lezen in onze biografie van hem is Pantelís Thalassinós (°1958) een zanger en componist met een hele reeks successen op zijn naam. Zijn liedjes worden ook door vele anderen gezongen, met als gevolg dat zijn discografie bijna vijftig albums lang is. Daar zijn vijftien eigen platen bij, waarvan er drie platina haalden.

Zijn muzikale werkterrein bestrijkt het hele gebied tussen de traditionele eilandmuziek aan de ene kant en de betere laïka -ballades aan de andere kant. Sommige van zijn liedjes zijn onvervalste eilandmelodietjes, vooral dan van Chios (waar hij zijn roots langs vaderskant heeft, en waar hij opgroeide) en van de Cycladen (waar zijn moeder vandaan komt). Van Chios is het maar een boogscheut naar het Klein-Aziatische vasteland, en ook die ritmes (die later door de rembetika geadopteerd werden) zijn terug te vinden in zijn werk: karsilamas, chasapiko, zeïbekiko , ... Andere liedjes dan weer zijn "gewoon" te situeren binnen de laïka , maar dan wel van de betere soort, dus met één been in de endechna , om het zo te zeggen. Het is niet voor niets dat hij - naar eigen zeggen - sterk beïnvloed is door de tekstschrijvers Manos Eleftheriou en (vooral) Ilias Katsoulis .

Dat sluit dan naadloos aan bij het repertoire van Melina Kaná (°1966). Sinds ze in 1987 begon met zingen heeft zij zowat alle belangrijke hedendaagse songschrijvers vertolkt. Ook zij zingt bij voorkeur liedjes die niet al te complex in elkaar zitten, geen technische hoogstandjes dus, maar wel liedjes die, in al hun eenvoud, gewoon mooi zijn en die op een live-optreden door jong en oud meegezongen worden.

Melina Kana zal misschien bekend zijn van haar optreden op het Sfinks -festival (bij Antwerpen) in augustus 1999 , of onrechtstreeks via haar samenwerking met Sokratis Malamas . En mensen met een goed geheugen weten misschien zelfs nog dat zij twintig jaar geleden, in 1994, samen met Yorgos Dalaras op European Tour ging en daarbij ook Brussel en Den Haag aandeed.

Ook zij heeft inmiddels elf eigen albums op haar naam staan en daar bovenop nog een hele reeks bijdragen aan platen van anderen. Eén daarvan was een samenwerking met - jawel - Pantelis Thalassinos , met wie ze ook een hele reeks optredens deed.

Ook het repertoire van de Kretenzische zanger en lyra-speler Vasilis Skoulas (°1946) sluit perfect aan bij dat van Pantelis Thalassinos, maar dan vooral langs de kant van de eilanden. Hij werd geboren in Anogia op Kreta, dat hele speciale dorpje waar in zowat elke wieg een muzikaal toptalent wordt gelegd. De Xylouris-familie is wereldberoemd ( Nikos Xylouris , Psarantonis , en nog wat anderen) maar de familie Skoulas moet voor hen beslist niet onderdoen.

Ook Vasilis Skoulas is uit het juiste familiale hout gesneden. Hij speelt professioneel sinds zijn twaalfde, op zijn zestiende werd hij op Kreta al bij de top gerekend en hij raakte in heel Griekenland bekend toen hij op zijn negentiende zijn eerste plaat uitbracht. De teller staat inmiddels ergens in de buurt van de zestig, waarvan zowat de helft (!) eigen albums zijn.

Veel van die platen zijn mijlpalen geworden in de geschiedenis van de hedendaagse Kretenzische muziektraditie, maar hij kijkt (nog) verder dan dat. Hij is immers ook actief op het terrein van de endechna (of de betere laïka , afhankelijk van de definitie die je aan de termen wil geven) en op dat gebied werkte hij bijvoorbeeld samen met Marios Tokas , Ilias Katsoulis , Paris Perysinakis en nog een heleboel anderen, waaronder - jawel - ook Pantelis Thalassinos .

Deze drie artiesten zijn dus een goede keuze om een interessant, boeiend en meeslepend programma op poten te zetten rond het thema "de mooiste melodieën van de Egeïsche Zee". Met elkaar kunnen ze gemakkelijk meer dan één avond vullen met alleen maar bekende hits, maar het valt te verwachten dat ze er zich niet zo goedkoop vanaf zullen maken en dat ze met een goed uitgebouwd, evenwichtig programma zullen komen. Samen hebben ze immers honderdzestien jaar podiumervaring en, zoals bekend, "noblesse oblige"...

Tot slot moeten we nog vermelden dat er ook Griekse dansgroepen uit België zullen meedoen aan het optreden in Brussel.

De Griekse rembetika -groep Kompania is weer op pad. Het publiek in de Lage Landen kon voor het eerst met hen kennismaken in mei 2012 , toen ze doorheen Nederland en Belgie trokken onder de naam " Katerina Tsiridou & Kompania". Goed een jaar later, in april 2013 , breiden ze daar een vervolg aan en nu zijn we dus aan de derde aflevering van dit succesverhaal toe.

Tussenin is er heel wat water naar de zee gevloeid. Tijdens de eerste tour in 2012 traden ze ook op in het Luthers Kerkje in Nijmegen en dat concert werd opgenomen. Min of meer toevallig, de klankinstallatie had gewoon een recorder aan boord en de klankman liet die meedraaien. Enkele dagen later zaten ze uit te blazen van de trip (negen concerten op elf dagen) en ze luisterden naar de opname. Die bleek van prima kwaliteit te zijn en dat bracht hen op een ideetje. Hun vrienden in Athene wilden toch zo graag weten wat ze daar in "Evropi" zoal uitspookten, en ze wisten dat ze overstelpt zouden worden met vragen: hoe gaat dat, zo met allemaal "buitenlanders" in de zaal, hoe klinkt dat, wat spelen jullie dan, hoe reageren ze daar? Dus dachten ze: "Waarom branden we niet gewoon een paar exemplaren van de opname op cd, dan geven we die aan onze vrienden en dan kunnen ze het zelf horen?".

De groep vond het een prima idee. En toen opperde iemand anders om er een mooie wikkel omheen te doen, dan leek het op een echte cd. En dan was de volgende stap al half gezet, natuurlijk: "Laten we er dan gewoon een echte cd van maken!". Dat was niet onlogisch, want in de marge van hun concerten was er heel wat vraag geweest naar cd's, en ze hadden "alleen maar" een eigen cd van Katerina Tsiridou ("Kismet") en een eigen cd van Sotiris Papatragiannis , ("Romantza"), maar ze hadden niets van de groep. Deze opname was daar een uitstekende oplossing voor. Dan was er nog maar één probleempje: de groep had geen naam ... Ze hadden tot nog toe opgetreden als " Katerina Tsiridou en groep", omdat er toch iets op de affiches moest staan, maar ze wilden toch liever als groep naar buiten komen. Dus doopten ze zichzelf gewoon "groep", "Kompanía" in het Grieks.

Daarmee was dan alles geregeld. Normaal moet je dan nog iemand zien te vinden die de productie van de cd verzorgt, maar die hadden ze al. Hun optredens - het zal bekend zijn - werden geregeld door Margôt Schenk en Loek Schrievens van Palio-Paréa , en die hebben een eigen studio, XAPAaudio.

Zo kwam het dat hun eerste cd, " Kompanía Live ", in november 2012 aan het publiek kon voorgesteld worden tijdens een mini-tournee in België en Nederland.

De lancering in Griekenland moest nog even wachten, want in december van dat jaar verscheen daar de tweede eigen cd van Katerina Tsiridou , onder de titel "Όπου κι αν είσαι, γύρισε..." (Opou ki an ise, gyrise. Waar je ook bent, kom terug.), waar ook Glykeria aan meewerkt.

Op 7 februari 2013 was het dan zover: "Kompania Live" werd aan de pers voorgesteld.

Enkele dagen daarna rinkelde hun telefoon. Het was een vriend van hen, om te zeggen dat hun cd in de "World Music Charts Europe" stond, en wel op nummer 5. Ze vonden het een flauwe grap, tot bleek dat het geen grap was. De volgende maand, maart 2013, stond ze er nog steeds, al was ze dan gezakt naar nummer 11. Dan was het de beurt aan anderen, maar toen later de balans van 2013 opgemaakt werd stonden ze toch nog op de vijftigste plaats in de lijst van de 250 beste wereldmuziekplaten die dat jaar onder de aandacht van de Europese radio-omroepen gekomen waren (op een totaal van 913 genomineerde albums).

De volgende stap lag dan voor de hand: een studio-cd natuurlijk. Die werd opgenomen tijdens de schaarse vrije dagen tijdens hun tweede tournee in april en mei 2013, en dat gebeurde uiteraard in de studio van Margôt en Loek..Het ging er weliswaar professioneel maar toch vrolijk en ongedwongen aan toe.

Dat heeft onverwachte gevolgen, zoals Loek Schrievens die slide gitaar meespeelt op enkele nummers. Deze speeltechniek, waarbij de snaren niet met de vingers worden ingedrukt om de toonhoogte te veranderen, maar met een buisje, dat dan dwars over de snaren heen en weer wordt geschoven, is afkomstig uit de blues-muziek en dat is niet toevallig wat Loek in zijn vorige leven deed, voor hij met Palio-Paréa de Griekse muziek ging bedrijven. Tijdens de opnames was hij zo enthousiast geraakt dat hij na afloop wat mee ging jammen, maar de groep vond het wel goed klinken en hij werd mee ingeblikt met twee van de nummers van de cd.

Een andere gastmuzikant is Ulas Aksünger , een Turkse percussionist die al jarenlang in Nederland woont en die vroeger al met Palio-Paréa meespeelde. Hij is te horen in zowat de helft van de nummers en zorgt voor een oosters tintje.

Per saldo is de rembetika zelf ook ontstaan uit een vermenging van allerlei stijlen, dus op die manier zitten ze helemaal op dezelfde lijn. De titel voor de cd was dan ook gauw gevonden: " Round Trip ", wat in Griekse vertaling dan werd "Μετ’ επιστροφής".

De opnames gebeurden grotendeels "live", dus alle muzikanten samen. Er werd alleen maar apart opgenomen als er meer instrumenten nodig waren dan ze muzikanten hadden. Zo speelde Dimitris Kranidas bijvoorbeeld eerst bouzouki met de anderen. Nadien speelde hij dan slagwerk en de mengtafel deed de rest.

Overigens is het interessant dat hun eerste cd, dus "Kompania Live", ook in die zin "live" opgenomen werd. Bij zo'n concertopname, die bedoeld is om later uitgegeven te worden, registreert men doorgaans alle microfoons en instrumenten afzonderlijk. Op die manier kan dat nadien allemaal tot in de perfectie gemixt en geregeld worden, en dan heb je geen last van de steekjes die de klanktechnici tijdens het concert, in de hitte van de strijd met hun knopjes, wel eens willen laten vallen. Bovendien moet zo'n klankman ook rekening houden met de akoestiek van de zaal. Als die bijvoorbeeld - om maar wat te noemen - veel hoge tonen absorbeert, dan moet hij een extra portie daarvan naar de luidsprekers sturen, anders klinkt het te dof. Maar als je dat dan later in de huiskamer hoort, dan klinkt het weer te scherp.

Toch was dat precies hoe de opname van "Kompania Live" gemaakt werd. De recorder zat aan de uitgang van de mengtafel en registreerde het stereo-signaal exact zoals dat de zaal ingestuurd werd. Maar dat was hier geen probleem: de klanktechnicus had prima werk geleverd en het Luthers Kerkje heeft een uitstekende akoestiek. Gelukkig maar, anders was er geen cd van gekomen, en dan was allicht de tweede cd er ook niet geweest.

Die is er nu dus wel, en op "Round Trip" staan dertien nummers. Ze hadden er eerst zestien of zeventien gepland, maar dat vonden ze toch wat al te "Grieks" dus hielden ze het maar bij het "Europese formaat". De meeste zijn rembetika -liedjes, van bekende namen als Roza Eskenazy , Panayotis Toúndas of Vasilis Tsitsanis , maar ook van wat minder bekende namen als de Amerikaanse Griek Yannis Tatasopoulos (1928-2001) of de enigszins mysterieuze Dimosthenis Zattas, die in het begin van de vorige eeuw in Athene succes oogstte als opera-componist en dan met een Russische danseres naar Amerika verdween om daar enkel zijn naam op een paar oude rembetika -platen achter te laten en verder niets. Die liedjes worden de laatste jaren herontdekt en eentje daarvan staat dus op "Round Trip".

Er staan ook drie bekende traditionele nummers op, die pakweg een eeuw geleden samen met Griekse dorpelingen naar de grote steden kwamen en zich daar in de rembetika nestelden: "Melachrino mou prosopo", "Matia mou" en "Thalassaki mou".

En dan nog een weetje: de hoes van "Round Trip" is ontworpen door Sotiris Papatragiannis , die dus ook nog wat anders kan dan "alleen maar" zingen en gitaar en baglamas spelen.

Ook de tweede cd van "Kompania" maakte een vliegende start. In november werd ze officieel voorgesteld in Athene, in december 2013 sloop ze alweer de WMCE binnen op nummer 20 en in januari 2014 stond ze al op nummer 7...

Tijdens hun concerten in maart 2014 zullen ze uiteraard heel wat materiaal van "Round Trip" en van hun vorige cd "Kompanía Live" laten horen, maar er staat ook ander werk op het programma.

Het Atheense publiek kreeg daar al een voorsmaakje van in oktober 2013, toen ze in de club "1002 Nychtes" optraden.

Allicht zullen er een paar nummers bij zijn van Yorgos Mitsakis, al was het maar omdat ze in juni 2013 een huldeconcert speelden ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van het overlijden van deze grote componist. Het was een onderdeel van een groots opgezet evenement en het kreeg dan ook nogal wat aandacht in de pers. Die schreven geïntrigeerd over dat rare fenomeen, een Griekse rembetika -groep die succes heeft in het buitenland en zelfs in de WMCE staat (en toen wisten ze dus nog niet dat het zes maanden later alweer roos zou zijn). Het is dan interessant om zien dat de oer-Griekse naam van Kompania steevast met latijnse letters geschreven wordt...

Verder hebben ze niet zo heel veel omhanden. Katerina Tsiridou en Nikos Protópapas speelden in november 2013 een aantal concerten samen met Agathonas Iakovidis . Daarnaast hebben zowel Yannis Kalafatelis als Dimitris Kranidas een min of meer vaste baan in de huisorkestjes van respectievelijk de Kávoura en de Zivaeri, en Sotiris Papatragiannis speelt hier en daar waar hij de kans krijgt.

Veel is het niet, maar Griekenland zit dan ook in een diepe crisis en dat is ook te merken aan het uitgangsleven. De mensen hebben moeite om rond te komen - als ze al niet moeten aanschuiven voor een gratis warme maaltijd - en dan blijft er uiteraard niets over voor een avondje uit. Veel muzikanten moeten een andere baan zoeken, wat ook al niet eenvoudig is met een (officiële) werkloosheid van goed dertig procent. De groep zegt dan ook dat ze meer optredens hebben in het buitenland dan thuis, en het is niet zeker of dat als grapje bedoeld is of bittere ernst. Deze tour brengt hen in ieder geval naar België, Nederland, Oostenrijk en Duitsland. En in augustus 2014 treedt Kompanía op in Zwitserland.

Dan nog even terug naar de nieuwsgierige vrienden die hen in Athene het hemd van het lijf vroegen over hun concerten "in den vreemde". Die wilden weten wat het grootste verschil was met een optreden in Griekenland. Het antwoord is heel eenvoudig: een optreden in een club in Griekenland begint wel laat maar het gaat door tot het ochtendgloren, vijf, zes uur achter elkaar door. In "Europa" is dat anders, vertelden ze. "Daarginds duurt een concert exact twee keer drie kwartier! Het voordeel is dat je je voor zo'n korte tijd tot het uiterste kan concentreren, dat je dus echt alles kan geven wat je hebt". Meer moet dat niet zijn, of wel?

We geven nog even de bezetting:

• Katerina Tsiridou : zang, baglamas , zilia en percussie
• Dimitris Kranidas : zang, bouzouki , outi
• Sotiris Papatragiannis : zang, baglamas en percussie
• Nikos Protópapas : gitaar en zang
• Tzimis Gkinis : accordeon

Deze laatste vervangt Yannis Kalafatelis, die (voor deze tour) verstek moet laten gaan. Voor een korte bio van de anderen moet u op onze mei 2012 pagina zijn, daar waar het allemaal begon...

Op het concert en de cd-presentatie van 22 maart 2014 in Nijmegen treden nog de volgende gasten op:

• Loek Schrievers : slide gitaar en mandoline
• Ulas Aksünger: percussie
• Irini Androutsopoulou: dans

Het Roosendaals Grieks Ensemble organiseert elk jaar een paar concerten met liederen van bekende en minder bekende Griekse eigentijdse componisten, maar ook licht klassieke muziek of liederen uit de Griekse traditie schrikken hen niet af.

Over het programma van dit avondvullend concert in het Kerkelijk Centrum weten we alleen maar dat het hoofdzakelijk zal bestaan uit Griekse Kunstliederen.

Dimos Vougioukas en Tcha Limberger zijn twee gepassioneerde muzikanten die elkaar in Brussel tegen het lijf liepen. Ze ontdekten al snel dat ze, elk vanuit hun eigen achtergrond en geïnspireerd door diverse andere muzikale culturen, toch heel wat gemeenschappelijke kenmerken en interesses hadden, en daarop bouwden ze samen verder. Volks- en zigeunermuziek uit de Balkan, gipsy swing, jazz, Griekse traditionele muziek van het vasteland, van de Griekse eilanden, van Klein-Azië en rembetika -muziek, het zit allemaal in hun repertoire, en nog veel meer. Dit alles vullen ze aan met eigen composities en uiteraard laten ze genoeg ruimte voor improvisatie.

De Griekse accordeonist Dimos Vougioukas heeft in Griekenland een meer dan behoorlijke reputatie opgebouwd. Ook in België heeft hij door de jaren heen toch wel wat bekendheid verworven. Hij valt vooral op door zijn deskundigheid in álle hogergenoemde muziekgenres. Zelfs westerse muziek kent voor hem weinig geheimen. Hij kan dat alles ook overbrengen en zijn workshops zijn dan ook zeer gegeerd. Twee dagen na dit concert geeft Dimos opnieuw een deel van zijn deskundigheid prijs in een nieuwe workshop over Griekse rembetika -muziek en muziek van Klein-Azië. De workshop is bestemd voor alle instrumentalisten.

De Belgische violist Tcha Limberger stamt uit een zeer muzikale familie. Hij is vooral bekend in het circuit van de Hongaarse zigeunermuziek en de jazz manouche, maar hij is nog veel veelzijdiger dan "alleen maar" dat. Hij speelt in verschillende groepen, onder meer bij "Les violons de Bruxelles" waarmee hij op 23 februari laatstleden in de Art Base optrad voor de presentatie van hun eerste cd.

Over hem valt nog veel meer te vertellen, zoveel dat het eigenlijk onbegonnen werk is. Net als Dimos Vougioukas is ook hij niet in een paar woorden te vangen, en wat je ook schrijft, je doet hen altijd wel wat te kort. Gelukkig is Tcha Limberger voldoende bekend in België, zodat we het toch maar bij bovenstaande korte introductie houden.

Op dit concert brengen deze twee getalenteerde instrumentalisten-solisten samen een programma rond Griekse traditionele muziek, muziek uit vroegere Klein-Aziatische stedelijke tradities zoals die van Constantinopel of Smyrna, rembetika -muziek en muziek uit andere Balkanlanden, vooral Hongarije, Roemenië en Bulgarije. Ze worden begeleid door de gitarist Renaud Dardenne , die eveneens met "Les violons de Bruxelles" optreedt.

De veelzijdige accordeonist Dimos Vougioukas verdeelt zijn tijd tegenwoordig netjes over Griekenland en België. Hij pendelt heen en weer en hij is dus regelmatig in Brussel te vinden. Als het even kan organiseert hij dan meteen ook een workshop en een paar optredens.

Zijn workshops zijn intussen erg in trek. Het is telkens weer een unieke buitenkans om wat nieuws bij te leren van iemand die niet alleen kennis van zaken heeft, maar die kennis ook nog kan overbrengen. De vorige workshop in de Art Base was in oktober 2013 , als we ons niet vergissen. Hij richt zich tot alle instrumentalisten - en niet alleen accordeonisten - die zich (willen) toeleggen op Griekse rembetika -muziek en muziek uit Klein-Azië.

Twee dagen eerder treedt Dimos Vougioukas op dezelfde plaats op samen met Tcha Limberger en Renaud Dardenne met het programma " Greek & Balkan flavours ".

De Griekse Vereniging van Rotterdam en omstreken houdt haar jaarlijks feest op zaterdagavond 15 maart.

Zoals gewoonlijk is er dans-, drank- en eetgelegenheid en een loterij met tal van mooie prijzen.

Het duo Drigi-Drigi zorgt voor alomgekende Griekse live muziek en de nodige sfeer. Makis en Theo spelen bouzouki , gitaar en keyboard en ze zingen allebei. Hun natuurlijke biotoop zijn de Griekse restaurants en dankzij hun breed repertoire weten ze iedereen daar te vermaken.

Aliki Kayalóglou ( Αλίκη Καγιαλόγλου ) staat bekend om haar sterke vertolkingen.

Net als haar twee zusjes voelde zij zich reeds als klein meisje aangetrokken tot podiumkunsten zoals muziek, theater en dans. De ene zus wou later actrice worden, de andere zus droomde van een carrière als zangeres of danseres, en Aliki, die wist het niet meteen. Uiteindelijk, na een aantal omzwervingen, werd zij dan toch zangeres, maar de omzwervingen hebben hun sporen nagelaten. In haar recitals wisselt zij zang af met declamatie, een monoloog of een kort verhaal, allemaal opgebouwd rond eenzelfde thema, om zo de juiste context te creëren. Hierdoor schept ze een speciale band met haar publiek. Je zou haar dus een "performer" kunnen noemen, maar dan wel in de eigenlijke betekenis van het woord en zonder de soms negatieve connotatie van show erbij.

De titel van dit concert: " Voyages Poétiques et Musicaux " dekt nog het beste de lading. Kayaloglou neemt ons mee op een muzikale en poëtische rondreis met een uitgelezen selectie van liederen en gedichten uit haar repertoire van voornamelijk Griekse kunstliederen (de endechna ).

Dat repertoire is heel divers maar de poëzie loopt er wel als een rode draad doorheen. Dat is zonder twijfel het gevolg van de bijzondere band die ze heeft met de twee meest bekende en misschien wel grootste Griekse componisten: Mikis Theodorakis en Manos Hadjidakis . Met hen begon ze haar zangcarrière, en dus belandde ze automatisch bij de poëzie van de grote Griekse dichters, want het waren die woordkunstenaars die de teksten leverden voor de liederen die ze zong: Nikos Gatsos , Manolis Anagnostakis, Yannis Ritsos , Odysseas Elytis , Konstantinos Kavafis , maar ook gedichten van Sappho , Angeliki Eleftheriou (de zus van Manos Eleftheriou), Federico Garcia Lorca en vele anderen.

Verder verdiepte zij zich in Spaanse muziek en de Argentijnse tango-muziek van Astor Piazzolla. In haar discografie zitten ook liederen uit de Griekse en internationale filmmuziek, een cd waarop ze gedichten van Alexandros Papadiamantis leest en zingt en op een ander album combineert zij Portugese fado met gedichten van Fernando Pessoa.

Aandachtige luisteraars zullen Aliki Kayaloglou jaren geleden al opgemerkt hebben als een van de vier solisten op het concert van Manos Hadjidakis op het tweede Brugges Festival , dat doorging in februari 1989. Anderen hebben haar misschien gehoord samen met Maria Farandouri , Petros Pandis en Thanasis Moraïtis aan de zijde van Mikis Theodorakis en orkest in de Koningin Elisabethzaal in Antwerpen op 23 oktober 1986.

Minder lang geleden, in maart 2007 , gaf Aliki Kayaloglou een recital in Utrecht ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van het magazine Lychnari . De tekst die we bij die gelegenheid schreven over Aliki Kayaloglou bevindt zich nu in onze Achtergrond-rubriek .

Net als in Utrecht, laat Aliki Kayaloglou zich ook op deze twee recitals begeleiden door de pianist Frixos Mortzos .

De Kosmokrators zijn échte performers in alle betekenissen van het woord. Zij brengen liederen volgens de rembetika -traditie, en ze zingen die in het Nederlands, het Frans en het Grieks. Hun teksten zijn zeker het beluisteren waard, maar ze moeten minder au sérieux genomen worden dan het origineel, ook al is de teneur vaak wel serieus. De groep wil de mensen in de eerste plaats vermaken en een leuke avond bezorgen.

In november 2013 traden de Kosmokrators op in Parijs en voor die gelegenheid werden Franstalige teksten aan hun programma toegevoegd. In december 2013 stond er met het nieuwe repertoire ook een optreden in Brussel gepland, maar dat ging uiteindelijk niet door. Nu hebben ze de draad weer opgepikt: ze staan er weer met oudere en nieuwe liederen en met hun aangepaste vertalingen. Soms is de vertaling min of meer trouw gebleven aan het oorspronkelijke thema, maar op andere momenten blijft enkel het authentieke en marginale karakter van de song overeind en werd de harde Griekse tekst aangepast aan de soms banale problemen van het hier en nu.

Het stemt wel wat tot nadenken, ware het niet dat alle vertolkingen gepaard gaan met een flinke dosis humor, zonder daarbij afbreuk te willen doen aan het origineel. De Kosmokrators houden zelf te veel van de authentieke rembetika -liederen, die ze trouwens zelf ook in originele Griekse versie vertolken, zodat het zeker niet de bedoeling is om het toch wel harde leven van de manges te bagatelliseren.

Bezetting :

• Frans De Clercq: zang en bouzouki
• Karsten De Vilder: zang en gitaar
• Dimi Dumo: zang en percussie
• Michalis Karakatsanis: zang en bouzouki

De zanger en singer-songwriter Panos Gourgiotis ( Πάνος Γουργιώτης ) heeft in 2013 het plan opgevat om een reeks concerten op te dragen aan al die grote Griekse componisten of singer-songwriters die een grote invloed hebben gehad op hem en op zijn carrière.

Elk concert is dan ook volledig gewijd aan één van zijn "inspireerders". Zo bracht hij al drie van deze huldeconcerten: "The dark side of Manos Hadjidakis " in maart 2013 , "Stavros tou Notou", gewijd aan Thanos Mikroutsikos en Nikos Kavvadias in september 2013, en het laatste concert van december 2013 was met "Omorfi mera" een hulde aan Charis en Panos Katsimichas .

Nu, een jaar na het begin van de reeks, komt hij met de vierde aflevering en die is gewijd aan Manos Loïzos . Net als de andere vindt ook dit concert plaats in de Art Base.

De formule lijkt aan te slaan want het concert in december bleek uitverkocht. Panos Gourgiotis combineert met dergelijke optredens natuurlijk zijn eigen capaciteiten als zanger-gitarist met de populariteit van de zeer betekenisvolle figuren uit de Griekse hedendaagse muziekgeschiedenis aan wie hij hulde brengt. Iedere Griek is met de muziek van Manos Hadjidakis en Thanos Mikroutsikos vertrouwd en iedereen kent de liederen van de gebroeders Katsimichas en - uiteraard - die van Manos Loïzos . Ze hebben stuk voor stuk baanbrekend werk verricht en allemaal hebben zij op de een of andere manier een invloed gehad op de Griekse muziek van vandaag.

De uiterst getalenteerde componist, zanger en tekstschrijver Manos Loïzos ( Μάνος Λοΐζος ) (1937-1982) is helaas veel te vroeg overleden. Maar zelfs in zijn relatief korte leven schreef hij een onnoemelijk aantal successen bij elkaar. Veel van zijn songs zijn nog steeds zeer geliefd. Een heleboel daarvan schreef hij samen met zijn persoonlijke vriend en tekstschrijver Lefteris Papadopoulos . Maar uiteraard waren er nog tal van andere betekenisvolle samenwerkingen, zowel met andere componisten als met andere tekstschrijvers. Ook de lijst van de zangers en zangeressen die zijn liederen vertolken is indrukwekkend: Charis Alexiou , Yorgos Dalaras , Maria Farantouri , Dimitra Galani, Vasilis Papakonstantinou (bijvoorbeeld met het lied "Κι αν είμαι Rock (Ki an ime Rock)" uit 1980), en vele, vele anderen. Als ze over Loïzos praten is er één ding dat telkens terugkeert: hij was voor hen meer dan een getalenteerd componist, hij was ook een ware vriend. Vaak had hij een brede glimlach om de lippen, maar de blik in zijn ogen was steeds weemoedig.

Manos Loïzos was ook erg politiek en sociaal geëngageerd. Sommige van zijn liederen werden tijdens de militaire junta van 1967 tot 1974 gecensureerd. Hij werd op 17 november 1973 zelfs opgepakt en een aantal dagen vastgehouden. Het lied " Καλημέρα Ήλιε (Kalimera Ilie, Goedemorgen, Zon) " van het gelijknamige album uitgebracht in 1974, werd opgenomen in november 1973 tijdens de studentenopstand in de Polytechnio tegen het Kolonelsregime . Zowel de muziek als de tekst zijn van hem zelf. In de tweede strofe vernoemt hij ook zijn dochter, Myrsini.

Het lied gaat over de opkomende zon, die symbool staat voor de hoop op democratie en vrijheid. Daarom werd het geadopteerd door de PASOK, de socialistische partij in Griekenland, die ook een opkomende zon als symbool heeft en die het liedje van Loïzos als partijlied gebruikte. Maar in 2011 verbood Loïzos ' dochter Myrsini, in een open brief aan Yorgos Papandreou, toenmalig partijvoorzitter en tegelijk ook eerste minister, om haar vaders lied nog langer op hun bijeenkomsten te spelen. De PASOK-regering had net, op bevel van de geldschieters, een draconisch besparingsplan goedgekeurd dat vooral hard aankwam bij de gewone mensen. Myrsini schreef dat het lied toebehoort aan het volk en ze vond dat de PASOK-regering niets meer met het volk te maken had, maar dat ze integendeel verantwoordelijk was voor het grootst mogelijke debacle dat een volk kan ondergaan. "Jullie hebben ons alle hoop ontnomen", zo schreef ze. "Mijn vader heeft zich op zijn manier altijd ingezet voor Vrijheid, Democratie en Sociale Rechtvaardigheid. Er is geen enkel verband tussen de waarden waar jullie voor staan en hetgeen hij probeerde uit te drukken met zijn lied."

Het duo Irini Derébei & Karolos Kouklakis trad in april 2012 twee avonden op in de Brusselse Art Base. De afwezigen hadden ongelijk, want het concert was verrassend fris en toch ongelooflijk traditioneel tegelijk.

Bij de traditionele muziek van Kreta denken de meesten onder ons meteen aan een lyra in combinatie met één of meerdere luiten ( laouto ). Een andere combinatie en instrumentatie, zoals op dit concert het geval is, lijkt dan verrassend nieuw. Maar schijn bedriegt. In werkelijkheid gebruiken Irini Derebei en Karolos Kouklakis instrumenten die eigenlijk traditioneler zijn, en vaak zelfs ouder, dan lyra en laouto . Op Kreta werden vroeger bijvoorbeeld verschillende soorten fluit gespeeld, tot zelfs dubbele fluiten, maar die zijn tegenwoordig bijna allemaal in onbruik geraakt. De thiambóli is eigenlijk een Kretenzische flogera , een rieten fluit met een geschiedenis die ver in de tijd teruggaat. Er werden exemplaren van teruggevonden in Minoïsche graftomben in Agia Triada.

Ook de luit was op Kreta eeuwenlang in gebruik, in alle soorten en modellen. Tegenwoordig zie je nog vaak de laoúto met korte hals en grote peervormige klankkast, maar vroeger werden er in de Kretenzische muziek ook langhalsluiten gebruikt, zoals de saz of de bulgari . Dit laatste instrument werd bijvoorbeeld aangetroffen bij de tabachaniotika , een soort Kretenzische rembetika-muziek , maar het werd ook voor andere soorten muziek gebruikt. Het instrument was tot voor kort zo goed als verdwenen. Er waren nog enkele exemplaren bewaard gebleven maar niemand kon die nog bespelen. Toen enkele jonge muzikanten opnieuw de draad wilden oppikken moesten ze zich baseren op plaatopnamen van de laatste grootmeester op de bulgari , Stelios Foustalieris of Foustalierakis (1911-1992).

En ook de lavta of lafta , de luit zoals die gespeeld werd in Constantinopel, had de weg naar Kreta gevonden en was daar een veel gebruikt instrument geworden. Niet zo verwonderlijk als men weet dat er in het begin van de vorige eeuw ook op Kreta vluchtelingen uit Klein-Azië waren neergestreken die, met hun instrumenten en hun cultuur, voor een vernieuwing in de muziek hebben gezorgd.

Gelukkig is de Kretenzische muziek dynamisch genoeg en is er tegenwoordig een hele generatie jonge muzikanten die zich toelegt op die verloren gewaande instrumenten.

En dat met die instrumenten de ganse waaier van verschillende soorten Kretenzische muziek kan weergegeven worden, dat bewijzen Irini Derebei en Karolos Kouklakis . Zij brengen luisterliederen, rizitika , mantinades , tabachaniotika en alle mogelijke dansliederen in diverse ritmes.

Bezetting :

• Irini Derebei ( Ειρήνη Δερέμπεη ): zang, kaval , thiambóli en polítiko laoúto ( lafta )
• Karolos Kouklakis ( Κάρολος Κουκλάκης ): bulgari (of boulgari) en zang