Het programma van de "Kosmokrators" wordt kort en kernachtig omschreven als "Rembetiko F-NL-GR" en daarmee is meteen alles gezegd. Zij brengen inderdaad bekende rembetika -liedjes waarop ze hun eigen teksten hebben gemonteerd, onder andere in het Frans en het Nederlands. Soms zijn het min of meer letterlijke vertalingen van het Griekse origineel, maar vaak zijn het ook nieuwe teksten, aangepast aan de tijd van nu, maar altijd in de sfeer van toen.

De groep kwam vorig jaar (2016) met een eerste album, waaraan onder andere ook Agathonas Iakovidis meewerkte. Dat album kreeg "Frenetika" als titel, wat natuurlijk een woordspeling is die verwijst naar Frans, Engels, Nederlands en rembetika ,en Agathonas zong in al die talen.

Het zou overdreven zijn om te zeggen dat deze cd insloeg als een bom, maar inslaan deed ze wel degelijk, en de klap was ook zeer duidelijk hoorbaar. Het album werd opgenomen in Nederland maar in Griekenland verdeeld door Protasis Music, en dat zorgde op zich al voor de nodige zichtbaarheid. Daar bovenop kregen ze de steun van een hele reeks illustere figuren uit de Griekse muziekwereld. Om te beginnen was er natuurlijk Agathonas Iakovidis zelf, maar op de live voorstelling van de cd in Athene, in juni 2016, werd de groep verwelkomd door de bekende zanger Yorgos Margaritis. Die bedankte de Kosmokrators voor de inspanningen die ze deden om deze muziek in het buitenland beter bekend te maken, en hij maakte van de gelegenheid gebruik om te verklappen dat hij zelf werkt aan een cd met rembetika in het ... Turks. Daarmee maaide hij meteen het gras weg voor de voeten van diegenen die vinden dat rembetika een Grieks verschijnsel is en dus onaantastbaar Grieks moet blijven. Vervolgens werd de "Frenetika" cd ingeleid door de al even bekende (en alom gerespecteerde) musicoloog Panos Savvópoulos . En toen was het de beurt aan de Kosmokrators zelf om het talrijk opgekomen publiek te overtuigen met een live optreden. Daartoe kregen ze dan ook nog eens versterking van de gevestigde zanger Babis Tsertos en de jonge (°1986) maar veelbelovende multi-instrumentaliste Charoula Tsalpará , die hier "enkel" accordeon en baglamas speelde.

De commentaren in de Griekse pers logen er niet om. De Kosmokrators werden geprezen omdat ze dit materiaal duidelijk zeer grondig hadden bestudeerd en omdat ze het met zoveel respect behandelden. Ook de samenstelling van de groep trok de aandacht: twee Nederlanders en een Belg, bijgestaan door enkele Grieken uit de diaspora... De pers had het dus over "authentieke rembetika , gebracht door authentieke Europeanen" en de Kosmokrators kregen het denkbeeldige lintje van "waardige ambassadeurs van de rembetika " opgespeld.

Na de eigenlijke cd-presentatie volgde er nog een reeks optredens in Atheense clubs.

Dat was dus in de zomer van 2016, en uiteraard kwam er daar een vervolg op. In december 2016 gaven de Kosmokrators nog een reeks concerten op verschillende plaatsen in Griekenland, waaronder Athene, Volos en Trikala. Hiervoor konden ze onder meer rekenen op de medewerking van Sotiris Papatragiannis .

Daarmee was de vlam nog lang niet uit de pijp, want voor 2017 staat er een reeks optredens in België en Nederland op het getouw. Een eerste daarvan, in Oostende in juni 2017 , kondigden we al eerder aan. Het artikeltje dat u nu leest gaat in feite over hun optredens in hun thuisbasis, de Art Base in Brussel, maar we hebben dat in Gent er ook maar aan toegevoegd. Details hieronder.

Het is goed om weten dat ze hun programma telkens aanpassen aan het locale publiek. In Oostende zullen ze vooral hun Nederlandse en Griekse versies laten horen, in Brussel doen ze daar ook nog Frans en Engels bovenop. Dat gaan ze kennelijk in Gent ook doen.

Ook de samenstelling van de groep kan lichtjes wijzigen. De harde kern blijft steeds dezelfde, maar voor de begeleiding moeten ze zich richten naar de beschikbaarheid van goede muzikanten.

Voor het optreden in Brussel wordt de bezetting als volgt aangekondigd:

• Frans De Clercq: zang en bouzouki
• Michel (Michalis) Karakatsanis: zang en bouzouki
• Karsten De Vilder: zang en gitaar
• Dimi Dumo: zang en percussie
• Stergios Papadopoulos: bas
• Carlo Strazzante: percussie

In Gent zou Stergios Papadopoulos er blijkbaar niet bij zijn.

Praktische gegevens
Vrijdag 3 maart 2017, 20u00, Art Base, Zandstraat (Rue des Sables) 29, 1000 Brussel (B) Tickets: € 12,50 (normaal tarief), € 7,- (reductietarief voor werklozen en studenten). Dit concert is voorbij.
Dinsdag 7 maart 2017, 20u30 , ENTR, De Centrale, Kraankindersstraat 2 (Ingang Ham 72), 9000 Gent (B) Gratis inkom. Dit concert is voorbij.
Zaterdag 1 april 2017, 20u00, Art Base, Zandstraat (Rue des Sables) 29, 1000 Brussel (B) Tickets: € 12,50 (normaal tarief), € 7,- (reductietarief voor werklozen en studenten). Dit concert is voorbij.
Op het Brussels Jazz Marathon Festival Vrijdag 26 mei 2017, 20u00, Art Base, Zandstraat (Rue des Sables) 29, 1000 Brussel (B) AFGELAST ! Volgens onze informatie zou dit optreden dan toch niet doorgaan.

 

In het kader van de nieuwe "Midimix" formule, waarmee de Centrale dit seizoen uitpakt, halen ze onder meer ook Angélique Ionatos en Antonio Placer naar Gent. Over deze originele abonnementsformule hadden we het al op onze oktober 2016 maandpagina , naar aanleiding van het concert van En Chordais , een ander onderdeel van deze reeks van zeven concerten met muziek uit Zuid-Europa (le midi), waaruit u zelf een aantal concerten kiest en zo uw eigen abonnement samenstelt (mixt).

Angélique Ionatos is een bekend gezicht (of een bekende stem) in de Lage Landen. Ze trad hier al vaak op en we hebben dan ook een vrij uitgebreide biografie van haar opgesteld. We vatten die hier kort samen, omdat er opvallende gelijkenissen zijn met de levensloop van Antonio Placer.

Zij werd geboren in Athene in 1954, maar in 1969 week zij samen met haar familie uit naar het buitenland, weg van het Kolonelsregime (1967-1974). Ze belandde eerst in Luik (waar haar broer Photis Ionatos nog steeds woont en werkt) maar Angélique vestigde zich al snel in Parijs. Van daaruit bouwde zij een indrukwekkende internationale carrière op als zangeres en componiste. Eerst zong ze nog samen met haar broer, maar in 1976 ging ze solo. Zij houdt enorm veel van poëzie en het zijn dus vooral gedichten van grote hedendaagse dichters die zij zingt, meestal op muziek die zij zelf schreef. Daarmee heeft ze nu al een twintigtal albums gevuld. Eerst concentreerde ze zich op de Griekse dichters maar in 2003 kwam ze voor het eerst met een volledig Spaanstalige productie, gewijd aan de Mexicaanse schilderes Frida Kahlo.

Angélique Ionatos heeft ook een heel eigen stijl ontwikkeld, traditioneel maar tegelijk ook verrassend hedendaags. De belangrijke Franse krant "Liberation" noemde die vorig jaar nog "incomparable", met niets vergelijkbaar dus, oftewel: uniek.

Dat laatste is niet het enige wat ze gemeen heeft met Antonio Placer . Ook diens stijl is immers ondefinieerbaar. Dat is ook normaal, vindt hij zelf, want "iedere mens is uniek en elke artiest drukt zich dan ook op zijn of haar eigen manier uit".

Maar er is meer. Ook hij is een emigrant, alleen werd hij geboren in Galicië, in het noord-westen van Spanje. In 1978 verhuisde hij naar Grenoble, oorspronkelijk om daar economie te studeren. Tussen toen en nu heeft hij nog kort in Brazilië en Argentinië gewoond, maar Grenoble is toch definitief zijn nieuwe thuis geworden. Hij heeft er trouwens een gezin gesticht en zijn dochtertje gaat er naar school.

Ergens rond het einde van de jaren 1980 of het begin van '90 - het is (ons) niet duidelijk wanneer precies - begon hij op te treden als zanger. Maar ook hij heeft een zwak voor poëzie en hij schrijft zelf ook gedichten. Zijn eerste album, "Madre Latina", verscheen in 1992 en bevatte, naast enkele gedichten van Federico Garcia Lorca, vooral gedichten van hemzelf, op muziek gezet door de Franse pianist Pascal Lloret. Op zijn volgende cd, "La danza de los azares" (1995) staat één enkel traditioneel Spaans liedje, al de andere - 12 tracks in totaal - zijn van zijn hand, niet alleen de teksten maar ook de muziek, tot en met de arrangementen. De volgende vier cd's gaan volgens dezelfde formule: zowat alles is eigen werk, op één of twee nummers na, waar hij nu eens de tekst en dan weer de muziek elders vandaan haalt. Op zijn twee meest recente albums is ook dat verleden tijd, daar is alles van hemzelf. Hij zingt de liedjes allemaal zelf, en hij begeleidt ook zichzelf op gitaar, al dan niet samen met enkele gastmuzikanten. Zowat het enige wat hij (nog?) niet zelf doet is het opnemen, mixen en producen.

Het is dan enigszins opmerkelijk dat hij zichzelf omschrijft als een autodidact, maar het tekent hem wel: hij gaat onverstoorbaar zijn eigen weg, in alles wat hij doet. Zijn temperament helpt hem daarbij: dat is zo flamboyant als je van de meest stereotiepe Spanjaard maar kan verwachten. De gemeenteraad van Grenoble bijvoorbeeld zat telkens met een ei als de subsidies voor cultuur op de agenda stonden. Ze wisten dan dat Antonio Placer op de zitting zou verschijnen, en dat hij daar vehement het standpunt zou verdedigen dat er veel en veel meer geld op tafel moest komen, met zijn dragende stem en zonder daarbij een blad voor de mond te nemen. Het ergste was dat het niet bij wat geroep en getier bleef, want daar weten politici wel raad mee (je negeert het gewoon), maar Placer kwam telkens met stevig onderbouwde standpunten. Hij houdt nu eenmaal niet van half werk. Zijn argumenten waren dan ook niet zomaar van tafel te vegen - en het was ook niet bepaald verstandig om dat te proberen, want dan kwam hij pas goed op gang.

Zijn publiek daarentegen draagt hem op handen, en het is dan misschien niet alleen maar grootspraak als zijn eigen website stelt dat een concert van Antonio Placer "een onvergetelijke belevenis" is. Dat publiek zit verspreid over een heleboel landen maar is verder niet zo heel groot, misschien omdat hij een zwerver is die niet graag twee keer op dezelfde plaats optreedt - en als het even kan, dan ook liever niet twee keer na elkaar in hetzelfde land. Naar eigen zeggen heeft hij inmiddels al veertig landen aangedaan. Op die manier sta je natuurlijk altijd weer opnieuw voor een publiek dat je niet kent.

Daar zal binnenkort misschien verandering in komen. In het hartje van het oude stadscentrum van Grenoble staat namelijk een kapel uit de zeventiende eeuw, Sainte-Marie-d’en-Bas geheten. Na de Franse revolutie werd die jarenlang verwaarloosd, maar in 1986 werd ze gerenoveerd en in gebruik genomen als centrum voor podiumkunsten. Dat werd dertig jaar lang geleid door dezelfde directeur, maar recent kwam er een nieuw stadsbestuur in Grenoble aan het roer. Die vonden dat het hoog tijd was voor vernieuwing en de functie van directeur werd vacant verklaard. Antonio Placer zag de vacature, stelde zich kandidaat - en werd aangenomen. Er waren in totaal zeven kandidaten, maar in september 2015 viel de keuze dus op Placer. Volgens andere bronnen werd de keuze al gemaakt in januari 2014, maar men vond het beter om nog een seizoen te wachten. Veel doet het er overigens niet toe: met ingang van 1 januari 2016 is Antonio Placer officieel directeur van het "Nouveau Théatre de Sainte-Marie-d’en-Bas", met een mandaat voor drie jaar, één keer hernieuwbaar voor een zelfde periode. Die zaal was tussen haakjes de eerste waar hij indertijd optrad als beginnend muzikant, zoveel jaar geleden.

Het zou ons te ver voeren om zijn visie en zijn beleidsplannen in detail uiteen te zetten, maar het komt er op neer dat hij enerzijds wil focussen op "les racines d'ailleurs des gens d'içi" en dat hij anderzijds vooral de jeugd wil aanspreken. Die jeugd wil hij opnieuw laten geloven in hun eigen capaciteiten, in plaats van in de stereotiepen die ze dagelijks op televisie geserveerd krijgen. Het is dan misschien niet zonder belang om weten dat pakweg 15 procent van de bevolking van Grenoble van buitenlandse origine is, met ongeveer 10 procent afkomstig van buiten Europa, waarvan de helft uit de Maghreb-landen. De problematiek zal dan bekend zijn.

Hoe dan ook, Antonio Placer begon met een vliegende start. Iets anders was van iemand met zijn temperament ook niet te verwachten. Interessant daarbij is dat hij de eerste vier maanden van zijn mandaat allerlei evenementen organiseerde, niet in het theater zelf, maar wel elders in de stad. Volgens kwatongen is dat omdat de oude directeur zich niet zomaar aan de kant liet zetten, maar volgens Placer zelf is het omdat je niet mag verwachten dat de jeugd zomaar vanzelf naar zijn theater komt aandraven, hij wil integendeel zelf naar hen toegaan.

Hij gebruikte daarvoor zijn eigen productiehuis "Alma Musiques", genoemd naar de wijk waar hij woont. "Zie je wel", zeiden de critici, "Grenoble heeft 88 gezelschappen en amper een tiental podia, het is dan niet verstandig om de sleutels van één van onze belangrijkste podia aan één zanger te geven. Uiteraard gaat hij dat gebruiken om zichzelf te promoten". Maar Placer antwoordt dat dit maar tijdelijk is, hij wil het gebouw integendeel "teruggeven aan het volk dat er tenslotte (via de stad) de eigenaar van is". Daarvoor moet hij het theater dan eerst wel bekend maken, en dat doet hij dan in eerste instantie maar zelf.

Of niet helemaal zelf. Voor één van zijn eerste projecten zocht hij contact met Angélique Ionatos . Ze zijn allebei zelfverklaarde troubadours en ze geloven allebei in de belangrijke maatschappelijke rol van de kunstenaar binnen de maatschappij, namelijk wantoestanden aanklagen en tegelijk de weg wijzen naar een betere toekomst. Voor de visie van Ionatos kunt u er onze december 2015 maandpagina nog even op nalezen, waar we haar recentste cd "Reste la lumière" bespraken. Ionatos had enkele maanden eerder trouwens al meegewerkt aan een concert van Antonio Placer.

Angélique Ionatos aarzelde dus niet lang toen Antonio Placer haar voorstelde om samen een nieuw project op touw te zetten, en het resultaat was het programma "Chansons indignées". Verontwaardigde liedjes dus, maar in elk van die liedjes schuilt ook vreugde en hoop. Net als de troubadours van weleer willen ze met hun terechte verontwaardiging "de wonden van de wereld helen". Voorwaar geen gemakkelijke opdracht, maar ze geloven er in, en geloof kan bergen verzetten.

Die bergen zijn er volop in Grenoble - dat in de Franse Alpen ligt - maar toch presenteerden ze hun project eerst in Nantes, aan de Atlantische kust. Dat was op 20 januari 2016, in het kader van de bekende "Biennales Internationales du Spectacle", in samenwerking met het "Centre Culturel Franco-Espagnol de Nantes". De kritieken waren lovend.

Enkele dagen later deden ze dat nog eens over in Grenoble zelf, tijdens de officiële inhuldiging van het "Nouveau Théâtre Sainte-Marie-d’en-Bas".

Enkele maanden later, in juni 2016, presenteerden ze het programma nogmaals in Grenoble, maar deze keer niet in het "theater van Placer", maar wel in het prestigieuze Museum van Grenoble, tijdens de inhuldiging van een tentoonstelling met een belangrijk werk van de Grieks-Spaanse schilder El Greco (1541-1614) als pronkstuk. Dat doek wordt normaal bewaard in het Prado in Madrid, maar het Prado had een kostbaar werk uit het Museum van Grenoble in leen gevraagd voor een thema-expositie rond de Franse schilder Georges de La Tour, en in Grenoble vond men dat daar dan wel wat tegenover mocht staan. Ze vroegen dus of ze "Pinksteren" mochten lenen. Min of meer tot hun verbazing stemde het Prado toe, want het is één van de meesterwerken van El Greco.

Rond het doek werd een hele thema-tentoonstelling georganiseerd. De uitzonderlijke gebeurtenis genereerde nogal wat aandacht, en die aandacht straalde af op het openingsconcert, en daarbij werd ook het theater van "Sainte-Marie-d'en-bas" vernoemd, wat uiteraard de bedoeling was geweest van Antonio Placer. De symboliek zal overigens duidelijk zijn: op Pinksteren daalde de Heilige Geest neer over de apostelen en gaf hen het geloof en de kracht om de blijde boodschap uit te dragen en aldus de wereld te gaan verbeteren. Elke gelijkenis met het project van Ionatos en Placer is dan niet louter toevallig.

Iets minder dan een jaar later is het de beurt aan Gent om zich te laten bekeren (of minstens bekoren) door deze "Verontwaardigde liedjes" van twee onverbeterlijke wereldverbeteraars, elk met een uitzonderlijke stem en een gitaar. Ze nemen het publiek mee "op een grensverleggende poëtische reis die start op het eiland Lesbos in het oosten van de Middellandse Zee en eindigt op Kaap Finisterre, of wat ooit als het einde van de wereld werd beschouwd", zoals de website van De Centrale het uitdrukt.

Praktische gegevens

Dinsdag 4 april 2017, 20u00 , deuren: 19u30, De Centrale, Kraankindersstraat 2 (Ingang Ham 72), 9000 Gent (B) Het concert gaat door in de Turbinezaal. Tickets: € 18,- in voorverkoop en € 21,- aan de kassa. Met Uitpas is dat respectievelijk: € 15,- en € 18,-. Uitpas kansentarief: € 4,20. Met een Midimix-abonnement dat u zelf samenstelt, kunt u 5, 6 of 7 concerten kiezen uit de serie met muziek uit Zuid-Europa. U krijgt zo niet alleen korting voor de afzonderlijke concerten van uw keuze, maar u mag ook uw genummerde plaatsen kiezen. Een Midimix-abonnement met 5 concerten kost € 75,-, met Uitpas: € 65,-. Voor 6 concerten betaalt u € 90,- en met Uitpas: € 75,-. Kiest u voor alle 7 concerten dan kost het abonnement € 105,-, met Uitpas: € 84,-. Dit concert is wel voorbij.

 

Het "Duo Methi" brengt Mediterrane klanken met een viool en een gitaar.

Die klanken komen uit landen als Turkije, Spanje, Servië en natuurlijk ook uit Griekenland, want dat laatste is waar deze twee muzikanten allebei geboren en getogen zijn.

Het was ook in Griekenland dat zij elkaar leerden kennen, tijdens hun studies aan het conservatorium van Thessaloniki. Nadien gingen zij elk hun eigen weg, maar in de loop der jaren kwamen ze elkaar regelmatig tegen, en recent besloten ze om nog eens samen terug te kijken naar het verleden, maar tegelijk ook met de blik op de toekomst gericht.

Die blik is interessant, want hij is gekleurd door de heel uiteenlopende ervaringen die ze opdeden, en dat zou voor een hele aparte sfeer moeten zorgen tijdens dit concert. Althans, dat is wat zij daar zelf van vinden. Helemaal onterecht is dat zeker niet, als je kijkt naar de watertjes die deze beide jonge muzikanten zoal doorzwommen hebben.

Het gaat dan om:

• Stefanos Sekeroglou : viool
• Yiannis Efstathopoulos : gitaar

In september 2011 brachten ze in Griekenland al een gelijkaardig programma, maar dan nog veel meer gevarieerd. Ze speelden toen niet alleen traditionele en meer moderne liedjes uit het hele Balkan-gebied, maar ook barokmuziek van Johann Sebastian Bach (1685-1750) en de "nuevo tango" van de Argentijnse componist Astor.Piazzolla (1921-1992). Dat concert vond niet toevallig plaats in Serres (in het noordoosten van Griekenland), want ze zijn allebei afkomstig uit die streek.

Stefanos Sekeroglou

De violist Stéfanos Sekéroglou (Στέφανος Σεκέρογλου) werd geboren in Serres. Hij begon al jong met vioollessen te nemen aan het plaatselijk conservatorium, vervolgde dan zijn studies aan de Muziekhumaniora van Serres, en hij rondde af met diploma's van zowel de universiteit als het conservatorium van Thessaloniki. Op allebei die papiertjes staat "met onderscheiding". Dat was in 2008.

Al meteen daarna, in september 2008, sleepte hij een benoeming in de wacht als vioolleraar aan de Muziekhumaniora van Drama.

Toch had hij nog wat kale plekken op de muur voor meer diploma's, want hij trok naar Nederland, waar hij in 2011 aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag een master behaalde bij de bekende top-violiste Theodora Geraets, die bij besten van de wereld gerekend wordt als het op klassieke muziek aankomt.

Toen vond hij dat het hoog tijd was om dat allemaal in de praktijk te gaan brengen, en ook dat deed hij met verve. Hij speelde als solist voor symfonische orkesten van Thessaloniki en Volos, en daarnaast legde hij zich toe op kamermuziek. Dat bracht hem op een hele reeks festivals en concerten, niet alleen in Griekenland, maar ook in Nederland, Oostenrijk en Spanje.

Tussendoor greep hij elke kans aan die zich voordeed om zijn vakkennis bij te spijkeren met allerlei seminaries op hoog niveau, waarvan we u de (lange) lijst besparen. Er is namelijk een andere lijst, die minstens even lang is maar veel belangrijker om de man te kunnen duiden, en dat is de lijst van enkele (!) concerten waaraan hij meewerkte.

We beginnen in april 2007, toen hij nog in Thessaloniki studeerde. Toen werd er in Serres een concert georganiseerd om het publiek kennis te laten maken met drie - volgens de organisator - "zeer getalenteerde" ex-leerlingen van de Muziekhumaniora van hun stad. Bij die drie was ook Stefanos Sekeroglou, uiteraard met zijn viool. Het programma bestond vooral uit muziek van Manos Hadjidakis .

In 2008 werkte Stefanos Sekeroglou als violist mee aan het debuut-album van de in 2004 opgerichte band "Sleepin Pillow" (de -g- lieten ze weg uit de naam omdat ze vinden dat het zo "muzikaler" klinkt). De titel van dat album is “Apples on an orange tree” en het zal dan niet verbazen dat de groep gesitueerd wordt in de hoek van de "psycho-rock", maar het zal misschien wel verbazen - of toch ook weer niet - dat de klassiek geschoolde Sekeroglou zich daarin kon vinden.

Ergens rond 2010 of 2011 werd het Conservatorium van Nikopolis (Thessaloniki) opgericht. Dat is een kleinschalig initiatief van Dimitris Ikonomidis, ook bekend als pianist van Dimitris Zervoudakis en medewerker van Stamatis Kraounakis . Met zijn school wil hij muziek bereikbaar maken voor iedereen, en hij vond niet minder dan 24 jonge virtuoze muzikanten bereid om hun kennis te delen. Stefanos Sekeróglou nam de vioollessen voor zijn rekening.

In juni 2012 nam hij deel aan een benefietconcert in Drama. Een hele reeks bekenden werkte daar belangeloos aan mee, waaronder Dimitris Apostolakis (van de Chaïnides), Thodoris Kotonias (van de Makrina Xaderfia), de zangeres Mairi Doutsi en de accordeonist Dasho Kurti . De affiche vermeldde niets over het programma, maar met een dergelijke bezetting was dat ook niet nodig om te weten dat het heel gevarieerd zou zijn. Voor Stefanos Sekeroglou was dat alvast geen enkel probleem.

Vanaf december 2013 zat hij opnieuw in de Muziekhumaniora van Serres, maar deze keer niet meer als leerling maar wel als leraar. Uiteraard gaf hij er vioolles.

In januari 2014 was hij solist toen het Stedelijk Symfonisch Orkest van Thessaloniki een concert gaf in Serres. Dat was geen toeval, maar integendeel veelbetekenend. Dit orkest gaat namelijk doelbewust op zoek naar jonge veelbelovende muzikanten uit de streek. Zo willen ze hen de kans geven om als solist hun talenten te ontplooien. Op het programma stonden werken van Johann Christian Bach ("zoon van") en Wolfgang Amadeus Mozart.

In juni 2014 speelde Sekeroglou opnieuw in Serres, maar dan een heel ander concert. Dat werd aangekondigd als de "de meest melodieuze grote successen" van de endechna . De bezetting was ook heel anders, ze waren maar met z'n tweeën. De affiche vermeldde het duo "Stefanos & Yannis", maar de gitarist van dienst was toch niet Yiannis Efstathopoulos maar wel Yannis Kampantaïdis.

In juni 2015 speelde Sekeroglou mee tijdens een concert van de bekende gebroeders Konstantinos en Matheos Tsachouridis in Athene. Met respectievelijk zang en kementzes (Pontische lyra) geven de twee broers een heel eigen interpretatie van uiteenlopende componisten als Giacomo Puccini, Pyotr Ilyich Tchaikovsky, Manos Hadjidakis , Mimis Plessas , Joaquín Rodrigo, en ook van de liedjes die door Stelios Kazantzidis gezongen werden. Dat de broers wel degelijk ernstig genomen worden zal niet alleen blijken uit de locatie (het prestigieuze Megaron Mousikis ) maar ook uit het feit dat Mimis Plessas himself als gastmuzikant deelnam. Met hen inbegrepen zaten er in totaal achttien muzikanten op het podium, en Stefanos Sekeroglou had voor de gelegenheid zijn gebruikelijke viool ingeruild voor een altviool (viola).

In oktober 2015 had hij alweer nieuw werk moeten instuderen. Toen speelde hij immers bij "Iliodromio" toen die de 50ste editie van het "Dimitria" festival in Thessaloniki mochten afsluiten. Dat ensemble was in 2013 opgericht door Ilias Sarigiannidis en enkele mede-studenten aan de universiteit van Thessaloniki. De teksten van hun liedjes komen vaak regelrecht uit de dichtbundels van grote en kleinere poëten, en daaruit selecteren ze dan vooral gedichten die "de zon in je hart laten schijnen". Hun zelfgeschreven muziek sluit daar wonderwel bij aan, met echo's uit zowel de traditionele muziek als uit de betere laïka en de endechna uit de "gouden" jaren '60 en '70. Meer over dit ensemble leest u op onze februari 2015 maandpagina, toen ze in Brussel waren voor een geslaagd optreden (toen weliswaar nog zonder Sekeroglou).

Rond die zelfde tijd, dus in het najaar van 2015, werd hij dan benoemd als vioolleraar aan de Muziekhumaniora van Kavala. In die hoedanigheid trad hij op als solist toen de leerlingen van de school in december 2015 een concert gaven met kerstliederen, bij elkaar gezocht uit de hele muziekgeschiedenis, van het aloude "Ave Maria" en "Stille Nacht" tot en met het "Happy Christmas" van John Lennon. De eregaste was de wereldberoemde sopraan Sonia Theodoridou , en haar echtgenoot en dirigent Theodoros Orfanidis nam voor de gelegenheid de leiding van koor en orkest van de school op zich.

Dat was op 20 december, maar nauwelijks enkele dagen tevoren, op 16 december 2015, had Sekeroglou met zijn viool deelgenomen aan een concert in Serres met alweer heel andere muziek, namelijk de "retro" van de jaren '20 tot '60. Op het programma, dat de toepasselijke titel "Λες και ήταν χθες!" meekreeg (Les ke itan chtes, Je zou denken dat het gisteren was), stonden grote successen van Attik , Kostas Yannidis , Michalis Sougioul , Nikos Gounaris en andere bekende componisten uit die tijd.

Rond diezelfde tijd - dus ergens in 2015 - ontstond er een groep die "Tsumani’s Wrong" gedoopt werd. En nee, "Tsumani" is niet "wrong", of het is in elk geval geen schrijffout, het is gewoon de naam van de oprichter Stavros Tsumanis. Die werd geboren in Kavala maar groeide op in Drama, in een huis vol platen met de meest uiteenlopende muziekgenre's. Dat liet zijn sporen na, zowel in zijn muziekstudies als later, toen hij zelf begon te componeren voor theater en film, waaraan hij ook deelnam als acteur. Tenslotte richtte hij zijn eigen groep op, samen met nog vier andere muzikale duizendpoten, waaronder de pianist Neoklis Neofytidis . De muziek van "Tsumani's Wrong" wordt dan ook in de meest verscheidene hokjes geduwd, waarbij "elektro pop met vleugjes rock en disco" een veelgebruikt etiket is. Dus misschien niet "wrong", maar in elk geval toch ook niet "mainstream". De vaste kern van vijf muzikanten werd, al naargelang het project of het concert dat op touw stond, aangevuld met gelijkgestemde zielen, en kennelijk werden die dan nadien zelf ook min of meer vast lid.

Allicht is het op die manier dat Stefanos Sekeroglou toetrad tot "Tsumani's Wrong". Vanaf ongeveer het begin van 2016 vinden we hem inderdaad regelmatig in de bezetting van de groep. In april 2016 bijvoorbeeld speelde hij met hen in de "Faust" in Athene.

Van "elektro pop" naar swing jazz is maar een kleine stap, toch voor Tsekeroglou, want tussen de optredens van "Tsumani's Wrong" door vinden we hem, in oktober 2016, als lid van een naamloos ensemble van twaalf muzikanten dat een gipsy swing jazz programma bracht in het kader van een openluchtfestival in de "Muziektuin" naast het Megaron Mousikis in Thessaloniki.

Tussen beide evenementen in was er ook nog een concert in Epanomí, een voorstad ten zuid-oosten van Thessaloniki. Dat was in juni 2016, en niet toevallig was het een concert rond de vluchtelingenproblematiek. Op het programma stonden "Μικρά Ασία" en "Βυζαντινός Εσπερινός" , twee platen van Apóstolos Kaldáras . De man is misschien vooral bekend als rembetika -componist, maar zijn plaat "Μικρά Ασία" (Mikra Asia , Klein-Azië) wordt toch eerder als een mijlpaal van de laïka gezien. Deze plaat verscheen in 1972, precies vijftig jaar na de Megali Katastrofi. Ze was helemaal gewijd aan de vluchtelingen van toen en was nu dus weer brandend actueel. Met "Βυζαντινός Εσπερινός" (Vizantinos Esperinos, Byzantijnse Vesper), zette Kaldaras een jaar later alweer nieuwe bakens uit, want elk liedje van dit album is geïnspireerd door een andere "modus" uit de Byzantijnse muziek. De originele opnames werden voor beide albums indertijd gezongen door Yorgos Dalaras en Charis Alexiou (die met "Mikra Asia" trouwens haar debuut maakte). Die twee waren er in juni 2016 in Thessaloniki niet bij, maar onder de twaalf muzikanten die het koor begeleidden vinden we natuurlijk wel Stefanos Tsekeroglou en zijn viool - anders hadden we dit concert hier uiteraard niet vermeld.

In september 2016 richtte hij het "Markáb Trio" op, samen met de gitarist Yannis Karakalpakidis en de zangeres Roula Tsernou. Net als Stefanos zelf hebben ook de twee anderen een hele brede basis, en dito belangstelling. Het repertoire van het trio komt niet alleen uit Griekenland zelf, maar ook uit de Balkan, uit Turkije, Spanje, Armenië, Italië, Ierland, en vele andere landen. Hun bedoeling is om al deze verschillende muzikale culturen naast elkaar op één podium te zetten.

Het initiatief kreeg blijkbaar nogal wat aandacht, want in oktober 2016 speelden ze bijvoorbeeld al in Kozani, aan de andere kant van Noord-Griekenland.

In november 2016 was Stefanos Tsekeroglou nog altijd vioolleraar in Nikopolis, en hij gaf daar - als lid van het vierkoppige ensemble "Tangology" - op 6 november een concert met werken van Astor Piazzolla. Op 15 en 20 november speelde hij met het "Markab Trio" in Thessaloniki.

Ook op 28 december 2016 had hij met hen een optreden in Thessaloniki, in het kader van de eindejaarsfestiviteiten die het stadsbestuur had georganiseerd, en daags nadien trad het "Markab Trio" in dezelfde stad op in een muziekclub. Maar nauwelijks een maand later, op 27 januari 2017 speelde Sekeroglou met "Tangology" in Serres een avondvullend programma dat gewijd was aan de Argentijnse tango.

Tussenin had hij nog even een ander optreden gegeven in Serres. Dat was op 2 januari 2017 en daarmee ook meteen de aftrap van het nieuwe jaar in die stad. Onder de titel "Mediterranean" speelde hij Balkan, gipsy, flamenco en nog veel meer. Deze keer was dat dan wel niet met zijn "Markab Trio" maar wel met een ander - naamloos - trio, met Yorgos Dousos (blaasinstrumenten) en Yiannis Efstathopoulos (gitaar).

Met die laatste komt hij ook naar Brussel, en we naderen dus het doel.

Maar eerst moeten we nog even een oversteekje maken naar het Cycladen-eiland Naxos, waar Sekeroglou in februari 2017 viool speelde tijdens een toneelvoorstelling. Het thema was (bijna) even oud als de mensheid: de liefde van de zeegod Poseidon voor de nimf Amfitriti. De muziek daarentegen was nieuw: ze werd speciaal voor dit stuk geschreven door Stavros Tsoumanis. De teksten werden geschreven door de actrice en zangeres Vívian Kontomári, waarvan de roddelpers weet te vertellen dat ze al acht jaar gelukkig getrouwd is met Stavros Tsoumanis - die al bij al dan misschien toch niet zo "wrong" is.

Yiannis Efstathopoulos

Over de gitarist Yiannis Efstathopoulos (Γιάννης Ευσταθόπουλος) valt een gelijkaardig verhaal te vertellen. Hij werd geboren in Drama, in vogelvlucht ongeveer 50 km meer oostwaarts dan Serres. Ook hij begon al heel jong - op zijn negende - met gitaarlessen, en het ligt dan voor de hand dat hij nadien voor de Muziekhumaniora van Drama koos en niet voor een gewone humaniora. Later studeerde hij verder aan het conservatorium van Thessaloniki; waar hij samen met Stefanos Sekeroglou op de banken zat. Nog later studeerde Yiannis nog verder aan de gerenommeerde Accademia Musicale Chigiana , in Sienna (Italië), waar hij een master behaalde.

In 2011 kwam hij dan naar Brussel om er gitaarlessen te volgen aan het Koninklijk Conservatorium. Daarbij deinde zijn belangstelling verder uit naar de oude muziek en van daar naar de barokgitaar, de luit en de teorbe . Hij studeerde er met hoogste onderscheiding af bij de internationaal gerenommeerde professor Antigoni Goni (zelf trouwens ook een Griekse) en vervolgens begon hij aan een doctoraat, dat hem tegelijk ook een aanstelling als onderzoeksassistent aan het Koninklijk Conservatorium opleverde.

Zijn onderwerp is - uiteraard - de gitaar, maar dan meer bepaald de gitaarmuziek van de Spaanse "Generatie van 1927". Die stroming was indertijd baanbrekend voor de ontwikkeling van de Spaanse kunst in al zijn aspecten. Als belangrijke vertegenwoordigers worden Salvador Dali, Federico Garcia Lorca en Luis Bunuel genoemd. Het zal dan duidelijk zijn dat die stroming een eigen plaats verdient in de boeken over kunstgeschiedenis, maar helaas moet het muzikale hoofdstuk daarvan nog geschreven worden. De reden is eenvoudig: de sociale en politieke gebeurtenissen uit die periode, die de omwenteling in de kunst veroorzaakten, waren tegelijk ook de aanleiding voor de Spaanse burgeroorlog (1936-1939), en die werd op de voet gevolgd door het rechtse dictatoriale regime van Franco, dat tot 1975 stand zou houden. Maar de "Generatie van '27' was links georiënteerd en ging daarom ondergronds, met als gevolg dat er ook geen originele opnames beschikbaar zijn. Enkele van hun composities werden recent herontdekt en opnieuw gepubliceerd, en toen bleek dat deze componisten een vergelijkbaar niveau hadden als hun collega's in andere kunsttakken. Er is intussen nog veel meer materiaal opgedoken maar dat wacht nog op publicatie. Dat is precies wat Yiannis Efstathopoulos wil gaan doen: de muziek bestuderen en analyseren, en ze dan uitvoeren en opnemen. Hij wil dus met andere woorden muziekgeschiedenis gaan schrijven, in de letterlijke betekenis van het woord. De internationale belangstelling is groot, zoals bleek in december 2016, toen hij zijn doctoraatsproject mocht gaan voorstellen op een internationale conferentie met als titel "Instrument of change - The International Rise of the Guitar (ca. 1870-1945)", georganiseerd door de universiteit van Melbourne (Australië). Daar waren nog twee andere onderzoekers die over dat onderwerp kwamen spreken, waaruit blijkt dat Efstathopoulos wel degelijk een interessant thema heeft aangeboord. Ook Stathis Gauntlett gaf daar trouwens een presentatie, maar dan over de rol van de gitaar in de Griekse rembetika .

Yiannis Efstathopoulos zelf is al langer bezig met muziekgeschiedenis te schrijven, in figuurlijke zin dan, en (voorlopig) nog wel op kleinere schaal.

In maart 2003, toen hij nog leerling was aan de Muziekhumaniora van Drama, mocht hij toch al als solist optreden tijdens een recital met muziek van Vivaldi, gebracht door het Symfonisch Orkest van de school.

In april 2006 speelde hij elektrische gitaar in het (toen) pas opgerichte tienkoppige "Ορχήστρα Έντεχνης Μουσικής" (Orkest voor endechna -muziek), dat weliswaar Serres als thuisbasis had maar opgericht werd vanuit de Muziekhumaniora van Drama. Dit ensemble kwam in het plaatselijke nieuws toen het in Serres een hulde bracht aan de (veelvuldig op muziek gezette) poëzie van de grote Griekse dichter Nikos Kavvadias .

Enkele jaren later, in mei 2008, deed hij mee aan een jaarlijks gitaarfestival, georganiseerd door het Stedelijk Conservatorium van Veria, en daar behaalde hij de tweede prijs in de categorie "16 tot 21 jarigen". De eerste prijs in die categorie werd overigens niet uitgereikt, waaruit men dan misschien wel mag afleiden dat de jury de lat toch wel erg hoog legt.

In april 2011 speelde hij mee tijdens een festival voor kamermuziek, geschreven voor gitaar en andere instrumenten, dat georganiseerd werd in het kader van het bekende "Music Village" , een jaarlijks muziekfestijn in de buurt van Volos.

Dan kwam hij dus naar Brussel om er te studeren, maar hij vindt ook nog tijd om in de "hoofdstad van Europa" op te treden met andere dan klassieke muziek. Zo bracht hij in september 2014 een breed programma, gaande van traditionele Griekse muziek, over rembetika tot endechna . Hij deed dat samen met Asimina Karamperopoulou (zang) en Petros Damianidis (contrabas).

In november 2014 was hij weer terug in Griekenland, als lid van het ensemble "Omikron". Dat werd in dat jaar opgericht door en met jonge muzikanten met heel verschillende muzikale werkterreinen, met de uitdrukkelijke bedoeling om allerlei kruisbestuivingen tot stand te brengen. Een kolfje naar de hand van Yiannis Efstathopoulos dus, en hij was er dan ook bij toen het ensemble zijn allereerste productie voorstelde met "nieuwe" klassieke muziek. Op het programma stonden allemaal werken die in de vorige eeuw geschreven waren, zoals "Legende" van Doina Rotaru, "Ondine" van Maurice Ravel , "Piece in the shape of a square" van Philip Glass , "Fantasia" van Roberto Gerhard, "Towards the sea" van Toru Takemitsu, "Digital bird suite" van Takashi Yoshimatsu, enzovoorts. Naast de gitaar van Yiannis waren er ook nog een piano en twee fluiten.

Dan kwam hij opnieuw naar Brussel, waar hij een vervolg breidde aan zijn eerdere optreden met Asimina Karamperopoulou . Samen met haar verzorgde hij in februari 2015 een concert voor een liefdadig doel, met een programma dat inhoudelijk vergelijkbaar was met het eerste, en in december 2015 deden ze dat nog eens over in de Art Base, deze keer onder de titel "Greek songs of migration" .

Maar tussendoor stelde hij ook nog "gauw" een speciaal programma met klassieke gitaar op punt. Dat was in het kader van de viering van tien jaar masterclasses van Antigoni Goni aan het Koninklijk Conservatorium, en bovendien speelde hij met haar en nog twee andere alumni van haar mee tijdens de slotvoorstelling. Toch wel een hele eer, als je bedenkt dat Goni op die tien jaar tijd allicht (veel) meer dan drie goede leerlingen heeft opgeleid.

Volgens zijn bio zou hij ook nog lid zijn van andere ensembles, zoals "Les Alchimistes" (een trio dat oude muziek brengt) en "Brux!Duo" (gitaar en fluit).

Dat hij desondanks toch nog (ruimschoots) de tijd vindt om zich met zijn doctoraatsthesis bezig te houden bleek (minstens) in april 2016, toen hij op z'n eentje een gitaarrecital gaf in Dworp (ten zuiden van Brussel), met op het programma enkele werken van componisten van de "Generatie 27".

Het was geen toeval dat dit recital in Dworp plaatsvond, want daar is hij gitaarleraar aan de Jeugdmuziekschool “Mierennest" - en als om de overblijvende tijd te doden geeft hij in Brussel nog privé-les in klassieke gitaar ook...

Het "Duo Methi" en hun programma

Wat mogen we dan verwachten van dit concert?

Zoals (min of meer) gezegd worden er "sentimental melodies and expressive rhythms coming from Greece, Turkey, Spain and Serbia" beloofd, "geïnspireerd door flamenco, balkan, oosterse en Griekse muziek". Na het bovenstaande zal dat niet echt meer verbazen.

Volgens onze informatie hadden de twee kompanen eerst een andere titel voor dit concert vooropgesteld. Het zou "To treno tis zoïs" gaan heten, "De trein van het leven". Dat is dan in de eerste plaats de titel van een compositie van Stavros Lantsias , die ze in 2011 samen uitvoerden tijdens een concert in het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. Die titel zou echter ook heel toepasselijk geweest zijn voor hun programma in Brussel, als reflectie op de muzikale reiswegen die ze de laatste tien jaar in sneltreinvaart hebben afgelegd.

Toch kozen ze voor "Duo Methi" , en dat is misschien al even toepasselijk, als je tenminste bedenkt wie er straks op het podium zullen zitten. Het Griekse woord "μέθη" is namelijk "roes", en dat in de beide betekenissen van het woord. In de - doorgaans negatieve - betekenis staat het voor een toestand van verminderd waarnemingsvermogen en onzekere bewegingen, die bijvoorbeeld het gevolg is van een overvloedig drankgebruik.

Maar het woord heeft ook een meer positieve betekenis, namelijk een toestand waarin je zodanig uitgelaten en opgewonden bent dat je niet alleen denkt dat je boven jezelf en je normale mogelijkheden kan uitstijgen, maar dat je daar wel degelijk toe in staat bent ook. Het voorbeeld dat het woordenboek daarvan geeft is "de roes der overwinning", maar het zou natuurlijk ook "gewoon" de roes kunnen zijn van twee getalenteerde topmuzikanten die elkaar naar een (nog) hoger niveau tillen...

Praktische gegevens
Woensdag 12 april 2017, 20u00, Art Base, Zandstraat (Rue des Sables) 29, 1000 Brussel (B) Tickets: € 12,50 (normaal tarief), € 7,- (reductietarief voor werklozen en studenten). Dit concert is voorbij.

 

Het "Ορχήστρα Λαϊκής Μουσικής" (Orchistra Laïkis Mousikis, te vertalen als "Orkest voor populaire muziek") uit Larisa brengt een gevarieerd programma met Griekse stadsmuziek. Ze vertrekken bij de rembetika van Smyrna en die van Piraeus en volgen mee de evolutie naar de laïka die daaruit ontstond. Daarmee bestrijken ze dan de periode van pakweg 1920 tot 1980.

Het orkest zou deel uitmaken van het Stedelijk Conservatorium van Larisa, een belangrijke handelsstad in Centraal-Griekenland, maar ook een stad met een bruisend cultureel leven (en trouwens kandidaat voor de "Culturele Hoofdstad van Europa 2021").

Het conservatorium werd opgericht in 1930, net geen 50 jaar nadat Larisa, samen met de rest van Thessalië, in 1881 bij Griekenland kwam - maar natuurlijk wel net op tijd om klaar te zijn voor de herdenking daarvan. Momenteel heeft het conservatorium twee symfonische orkesten en een kinderkoor, waar dan de leerlingen deel van uitmaken.

De samenstelling van het "Orchistra Laïkis Mousikis" , zoals dat naar Brussel komt, wordt als volgt aangekondigd:

• Alexandros Tsionás (Αλέξανδρος Τσιωνάς) : zang
• Antonia Visviki (Αντωνία Βισβίκη) : zang
• Asteris Tsétsilas (Αστέρης Τσέτσιλας) : zang, viool
• Vangelis Tsiaplés (Βαγγέλης Τσιαπλές) : bouzouki
• Kostas Tamvakás (Κώστας Ταμβακάς) : bouzouki
• Spyros Kavalieratos (Σπύρος Καβαλλιεράτος) : gitaar en zang
• Yorgos Angelakis (Γιώργος Αγγελάκης) : accordeon
• Petros Pappás (Πέτρος Παππάς) : fluit
• Nansi Chatzí (Νάνσυ Χατζή) : contrabas
• Yannis Makriyannis (Γιάννης Μακρυγιάννης) : slagwerk

Het zijn stuk voor stuk jonge maar getalenteerde en veelzijdige muzikanten.

Zeven van hen brachten trouwens in september 2015 een heel ander concert. De titel was toen "Brasilentina" en het programma bestreek ook hier de hele muziekgeschiedenis van de vorige eeuw, maar dan in Brazilië. Ze gingen toen van de "choros" en de bossa nova tot aan de samba, met enkele uitstapjes naar de Argentijnse tango, wals en milonga.

En twee jaar eerder, in augustus 2013, kregen zangeres Antonia Visviki en zanger Asteris Tsetsilas net geen staande ovatie voor hun vertolking van liederen van Manos Hadjidakis .

In september 2016 begeleidden drie van hen, samen met nog twee andere collega's, een koor dat liederen bracht uit de "retro" muziek van de jaren '20 tot '60. Op het programma stonden toen de grote successen van Attik , Kostas Yannidis , Michalis Sougioul , Nikos Gounaris en andere bekende componisten uit die tijd.

Het is deze jongelui dan wel toevertrouwd om een soort historisch - en tegelijk toch boeiend - overzicht te brengen van de overgang van de rembetika naar de laïka , zoals ze dat in Brussel zullen doen.

Uit de manier waarop de kaartverkoop georganiseerd is (enkel ter plaatse) blijkt dat men met dit concert vooral mikt op de Grieken in Brussel.

Toch hebben we het in onze "Agenda" opgenomen, om de eenvoudige reden dat het een benefietconcert is. De opbrengst gaat inderdaad naar de "Solidarité Médicale avec la Grèce" . Deze organisatie, opgericht in het kader van de Brusselse UMC Sint-Pieter ziekenhuizen, stelde vast dat heel wat Griekse families, vanwege de crisis en de draconische besparingen, geen toegang meer hebben tot broodnodige gezondheidszorg. Daarom willen ze mobiele laboratoria aanschaffen en ter beschikking stellen van hun Griekse collega's. Een eerste resultaat was de "Argo 1", een "rijdend ziekenhuis" dat enkele maanden geleden in Evia operationeel werd. De opbrengst van deze avond is nu bedoeld om de uitrusting van dit labo te vervolledigen.

Praktische gegevens
Zaterdag 1 april 2017, 20u00, Het Volkshuis, St.-Gillis Voorplein 37-39, 1060 Brussel (B) Tickets: € 20 in voorverkoop, € 25 aan de kassa. Dit concert is voorbij.

 

Is het een concert, gevolgd door een feest? Of is het een feest, voorafgegaan door een concert?

Misschien wel allebei. De alom bekende Savina Yannatou opent immers de avond met een zittend concert, en daarna verhuist het publiek naar de foyer, waar er gegeten, gedronken en gedanst kan worden.

Met dat laatste onderdeel wil men de sfeer oproepen van de dorpsfeesten waar het Griekse eiland Ikaria bekend om staat. We schreven daar al over in november 2015 , ter gelegenheid van het "Ikaria Festival" in Brussel. Dat festival werd een groot succes en een jaar later, in november 2016 , kwam er dan uiteraard een vervolg op. Die keer bleef het niet bij Brussel, ook in Tilburg werd er toen gefeest. En momenteel wordt er hardop nagedacht over een derde editie, ergens in november 2017.

In Rotterdam hebben ze daar niet op gewacht om ook op de kar te springen. Tot zover is het allemaal vrij duidelijk.

Het is (ons) daarentegen minder duidelijk met welk programma Savina Yannatou naar Rotterdam zal komen. Volgens de website van De Doelen zou het een repertoire zijn dat "geïnspireerd [is] op de eilandensfeer en de mythen uit het oude Griekenland". Dat is dan ofwel een vrije vertaling van haar "gewone" repertoire, wat zeker niet uitgesloten is, maar het is - minstens theoretisch - ook denkbaar dat zij speciaal voor de gelegenheid met een heel nieuw programma komt. Ze heeft daar beslist de capaciteiten voor, maar anderzijds is zij ook een perfectioniste. Aan een dergelijk nieuw repertoire zou dan een maandenlange voorbereiding moeten voorafgegaan zijn, en daar hebben wij niets van opgevangen.

Voor het tweede deel van de avond, het "dorpsfeest", zou de muziek verzorgd worden door een "authentiek ensemble uit Ikaria", maar ook hier hebben we (nog) geen informatie over. Hetzelfde geldt voor de "dansworkshops en proeverijen" die aangekondigd worden.

Dat is dus de stand van zaken toen we publiceerden op 10 maart 2017.

Het is natuurlijk zeer de vraag of het er allemaal veel toe doet. Zowel de fans van Savina Yannatou als de liefhebbers van traditionele Griekse dansen zullen allicht wel aan hun trekken komen.

Praktische gegevens
Vrijdag 28 april 2017, 19u00, De Doelen, Schouwburgplein 50, 3012 CL Rotterdam (NL) Tickets: vanaf € 49,- (dat zou dan wel inclusief diner en een drankje zijn). Dit evenement is voorbij.

 

De vzw "I Ellines" wil de Griekse cultuur in België beter bekend maken. Net als in november 2015 doen ze dat ook nu weer met een "Griekse Avond" , waarbij twee aspecten van deze cultuur aan bod komen: de muziek en het eten.

Om met dat laatste te beginnen: er is een uitgebreide driegangen maaltijd voorzien (voorgerecht, hoofdgerecht, dessert) en dat in buffet-vorm, met vlees, vis, vegetarisch enzovoorts, naar keuze.

Het muzikale deel van de avond bestaat uit een concert van "Pentology" , en dat wordt gevolgd door een optreden van het duo "I Ellines" , die in feeststemming zullen afsluiten, en dat tot in de late uurtjes.

Pentology in Concert

Het muzikale luik van de avond wordt geopend door de groep "Pentology" . Die bestaat uit vijf gepassioneerde muzikanten van hoog niveau, die een programma brengen dat dwars door alle genres heenloopt.

Dat komt omdat ze dit eigenlijk voor hun plezier doen, en daarbij kiezen ze dan de liedjes die ze ook thuis voor zichzelf zingen. Met hun uiteenlopende achtergronden geeft dat een onafgebroken reeks "evergreens", bijna stuk voor stuk mijlpalen uit de Griekse muziekgeschiedenis. Die liedjes werden (en worden) doorgaans door de allergrootste namen gezongen - of soms zijn het zelfs liedjes waaraan die groten hun naam en faam te danken hebben. Het is dan opmerkelijk dat de uitvoering van Pentology zonder enig probleem de vergelijking met het origineel kan doorstaan, en het is eigenlijk al even opmerkelijk dat ze uit al die verschillende stijlen toch een harmonieus geheel weten te creëren.

Dat ze "gewoon" voor hun plezier muziek maken is meteen ook één van hun andere sterke punten. Het geeft hun optredens immers een natuurlijke spontaneïteit, en dat is iets waar veel andere artiesten hard moeten aan werken om enigszins in de buurt te komen.

De geschiedenis van "Pentology"

Groepen van dit kaliber komen meestal kant-en-klaar uit Griekenland overgevlogen, maar "Pentology" is een product van eigen bodem en hun ontstaansgeschiedenis heeft dan ook op onze site zijn sporen nagelaten. Bij vorige gelegenheden verwezen we daarom gewoon naar eerdere artikelen, maar nu wordt het toch stilaan tijd om alles nog eens even op een rijtje te zetten.

De groep ontstond in februari 2015, na een toevallige ontmoeting tussen enkele Grieken in een restaurant in Limburg. Enkelen van hen waren nog maar pas in Maastricht aangekomen om er muziek te gaan studeren. De anderen woonden daar al vele jaren lang in de buurt, maar ze hadden met elkaar de liefde - of passie - voor de muziek gemeen. Ze besloten samen te gaan optreden, en omdat z'n vijven waren, kozen ze "Pentology" als naam van de groep.

Nauwelijks enkele maanden later, in mei 2015 , ondergingen ze hun vuurdoop, met een allereerste optreden in de Agora in Luik. Dat was meteen een schot in de roos, met zowaar een staande ovatie na afloop.

Ondanks het overweldigende succes waren er toch ook een paar aanwezigen die niet helemaal tevreden waren. Die waren dan wel letterlijk op de vingers van één hand te tellen, want het waren de vijf leden van de groep zelf. Door agendaconflicten hadden ze amper drie keer samen kunnen repeteren, en daarom was het nog niet helemaal perfect, vonden ze. Het kon en moest nog veel beter.

Een maand later, in juni 2015 , speelden ze dan in de Brusselse Art Base. Net als in Luik bestond het publiek ook daar overwegend uit Grieken, en net als in Luik reageerde het publiek ook daar enthousiast. Dat is zelfs dubbel relevant, want de Art Base heeft toch wel een verwend publiek, en de vaste klanten daar weten echt wel wat kwaliteit is.

In september 2015 trad "Pentology" op in Lokeren, en in november 2015 in Heusden-Zolder. Dat laatste was, net als nu, een onderdeel van een "Griekse Avond".

En al die tijd sleutelden ze onverdroten verder aan hun programma. Daarbij liepen ze dan tegen praktische probleempjes aan. Het is nu eenmaal niet eenvoudig om vijf mensen met een drukke agenda regelmatig bij elkaar te krijgen, en dan al helemaal niet als die op een zekere afstand van elkaar wonen. Maar in mei 2016 waren ze dan toch weer klaar om er tegenaan te gaan, opnieuw in Luik en Brussel.

En nu zijn ze er dus weer, met een deels vernieuwde bezetting. Tijd dus voor een vernieuwde kennismaking.

De leden van "Pentology"

De bezetting van "Pentology", waarmee ze op de Griekse Avond zullen aantreden, ziet er als volgt uit:

• Eleni Nasiou : zang
• Stratos Stabourlos : bouzouki , zang
• Pandelis Voulgaris : gitaar, zang
• Michael Stabourlos : basgitaar
• Dimitrios Kosmidis : drums, percussie

Over de zangeres Eleni Nasiou ( Ελένη Νάσιου ) valt zoveel te vertellen dat we er een aparte biografie aan hebben gewijd. Samengevat is ze eigenlijk actrice van opleiding, en ze was ook van plan om daar haar carrière van te maken. Maar het moest dan wel iets zijn waar muziek en zang aan te pas kwam, want zingen deed ze graag. Ze deed het niet alleen graag maar ook goed, zo goed zelfs dat ze opgemerkt werd door niemand minder dan Yannis Spanos . Van het een kwam het ander. Na Spanos zong ze (minstens) mee met Andreas Karakostas, en dan met Lizeta Kalimeri , en dan met Dasho Kurti . Vooral bij die laatste liep ze in de kijker, ze was immers de enige zanger(es) van zijn groep. Er kwamen nog meer uitnodigingen tot samenwerking, en daarmee zat ze dan goed op weg naar een carrière als clubzangeres. Dat was in 2009, vóór de crisis in volle hevigheid losbarstte, en toen was dat nog een aanlokkelijke baan waar velen enkel maar konden van dromen.

Maar toen ging Eleni Nasiou plots op de rem staan. Ze vond zich nog te jong om nu al zo'n ingrijpende - en allicht definitieve - keuze te maken. Het ging haar allemaal ook een beetje te snel, ze wilde zich eerst nog even bezinnen, en haar eigen weg zoeken. Dus trok ze naar het buitenland, naar Berlijn, waar ze eerst jazz zong en daarna "post-wave", allebei met succes. Dan keerde ze terug naar Athene, waar ze al snel een duo vormde met Maria Róka. Dat heet(te) "Melatonini" en ze brengen "minimalistische vrouwenstemmen met een vleugje soul en veel elektronica".

In de zomer van 2014 verhuisde "Melatonini" naar Brussel en daar begon Eleni Nasiou met alweer een ander project. Samen met twee andere Grieken, die recent in Brussel neergestreken waren, zette ze een ensemble op poten dat "Retro Greek Music" gedoopt werd. De première, in maart 2015 in de Art Base in Brussel, zat afgeladen vol. Het overwegend Griekse publiek was zonder meer overdonderd. Ze waren op de muziek afgekomen, de zangeres kenden ze niet - toen nog niet, maar nadien wel. Op algemeen verzoek kwamen er verschillende herhalingen, en op één daarvan was ook Stratos Stabourlos aanwezig - die in dezelfde periode met Pentology begonnen was. Het is dan geen toeval dat Eleni Nasiou nu ook deel uitmaakt van deze groep.

De zanger en bouzouki -speler Stratos Stabourlos is niet alleen lid en mede-oprichter van "Pentology", hij is ook wijd en zijd bekend als de helft van het duo "I Ellines", dat al jarenlang overal in België en omgeving voor Griekse muziek zorgt. En als Vlaanderen een bouzouki nodig heeft, dan komt men vaak bij Stratos Stabourlos terecht. Zo speelde hij al met het "Theodorakis Ensemble" en met het "Amanti dell'Arte" (met Liesbeth List en Johan Verminnen als gasten), en hij werkte ook mee aan enkele producties van "I Rizes Mas".

Het is minder bekend dat Stratos ook een gedegen muzikale opleiding achter de rug heeft, ook al valt dat misschien wel af te leiden uit zijn hoge niveau. Die studies hielden hem bezig van 1985 tot 1989, en daarbij waren zijn voornaamste instrumenten de piano, de gitaar en de cello.

Zijn liefde voor de bouzouki - en voor de muziek in het algemeen - heeft hij te danken aan zijn vader, Christos Stabourlos, die hem zo'n ding leerde vasthouden toen hij amper vijf jaar oud was, en hem ook leerde hoe hij er zijn eerste liedje moest op spelen.

Later paste hij dat zelfde recept toe op zijn eigen zoon, Michael Stabourlos . Die kreeg van zijn papa een baglamas in de kleine handjes gedrukt. Daarmee had ook hij de microbe te pakken, met muziekstudies in Maasmechelen, Hasselt en Antwerpen als het haast onvermijdelijke gevolg. Ook hij vatte belangstelling op voor de jazz en hij verdiepte zich in jazz-gitaar. Ook op bouzouki staat hij echter zijn mannetje, en dat bewees hij in het "Georges Zambetas Tribute", waar hij naast zijn vader op het podium zat.

Bij Pentology neemt hij toch maar de basgitaar voor zijn rekening.

De gitarist Pandelis Voulgaris (Παντελής Βούλγαρης), werd geboren in Volos in 1982. Zijn eerste gitaarlessen kreeg hij aan de plaatselijke muziekschool, bij de bekende Stathis Milános. Dat vulde hij aan met een grondige praktijkstudie in de "Skala tou Milanou", waarmee dan niet het operagebouw in Milaan bedoeld is maar wel de beroemde taverna "Skala" van de gebroeders Károlos en Nikos Milános in Volos. Het Griekse woord "σκάλα" betekent "trap" of "(toon)ladder", maar de naam van de kleine taverna zou afgeleid zijn van het werkwoord "σκαλώνω" (skalono), "blijven hangen, haperen". En inderdaad, wie er eenmaal binnenraakte bleef er "plakken" tot sluitingstijd. De klanten kwamen immers vooral voor de muziek en die was van topkwaliteit. Dit "instituut" was in 1919 geopend door vader Stéfanos Milános, zelf een begenadigd muzikant en fervent liefhebber van de rembetika . Die passie en talent droeg hij over op zijn drie zonen, en de twee oudsten kregen er ook nog de taverna bovenop en maakten die - min of meer ongewild - tot de "place to be" voor al wie met rembetika en laïká bezig was. Alle grote namen kwamen er over de vloer, vanuit heel Griekenland, en later werd het een soort muzikaal bedevaartsoord voor de jongere generatie, zoals Nikos Papazoglou , Dimitris Kontogiannis , Eleftheria Arvanitaki en vele anderen. Er werd dus heel veel muziek gemaakt, niet in het minst door de twee broers zelf. Károlos kende naar het schijnt 3000 liedjes gewoon uit het hoofd, en als dat niet genoeg was haalde hij gewoon het schriftje van zijn vader tevoorschijn en dan gingen de pannen helemaal van het dak. Maar ook de klanten lieten zich natuurlijk niet onbetuigd. Dat duurde tot in 2006, toen beide broers kort na elkaar overleden en er met hen een belangrijk stuk Griekse muziekgeschiedenis begraven werd.

Het was daar dus dat Pandelis Voulgaris de theorie, die hij kreeg van de jongste van de drie zonen Milanos, aanvulde met praktijk, vooral dan door zich onder te dompelen in de sfeer en door aandachtig te luisteren en te kijken.

Op zijn zestiende had hij genoeg bagage bij elkaar gesprokkeld om professioneel muzikant te worden. Hij speelde niet alleen in clubs en taverna 's maar ook op traditionele trouw- en dorpsfeesten. In het eerste geval begeleidde hij de bouzouki , in het laatste de klarino . Daarnaast speelde hij ook mee in het befaamde " Estoudiantina Neas Ionias . Later begon hij ook nog eens Byzantijnse muziek te studeren.

De drummer en percussionist Dimitrios Kosmidis (Δημήτριος Κοσμίδης) werd geboren in Thessaloniki. Ook hij is al van jongs af aan gebeten door muziek, en hij speelde in verschillende amateurgroepjes. Hij ging naar de bekende muziekschool van Toumba, bij Thessaloniki, waar men veel waarde hecht aan de individuele begeleiding van de leerlingen. Na drie jaar was hij klaar voor het Conservatorium Filippos Nakas, en toen hij ook dat met succes afgerond had, vond hij nog steeds niet dat hij volleerd was. Om zijn kennis (nog) verder uit te diepen ging hij in 2008 naar Maastricht, waar hij aan het conservatorium daar eerst een bachelor haalde (in 2012) en vervolgens een master (in 2014).

Naast de theorie verwaarloosde hij uiteraard ook de praktijk niet, en hij heeft dan ook aan talloze optredens van ontelbare groepen en artiesten meegewerkt - en nu kan hij ook "Pentology" toevoegen aan het rijtje.

Het programma van "Pentology"

Uit de hoger geschetste profielen zal duidelijk zijn dat elk van de vijf leden van de groep zijn of haar eigen invalshoek heeft. Al van in het begin bleek dat ze elkaar uitstekend aanvullen, ook zonder dat ze daar veel voor hoefden te doen. Het klikte gewoon vanzelf, en dat is meteen ook een deel van de charme die er van hun optredens uitgaat. Het is immers duidelijk dat ook zijzelf veel plezier beleven aan het samen muziek maken, en dat straalt natuurlijk af op het publiek.

Naar aanleiding van hun optreden in juni 2015 namen we hun speellijst eens onder de loep. Dat leverde - zoals hoger al gezegd - een hele lijst "evergreens" op, bij elkaar gesprokkeld uit de meest verschillende genres van het Griekse muzieklandschap.

Die liedjes zijn natuurlijk niet voor niets zo populair geworden (en gebleven), en heel veel Grieken kunnen ze gewoon uit het hoofd meezingen. Het was dan ook niet overdreven dat hun optreden toen aangekondigd werd als een "unforgettable evening". Dat geldt dan natuurlijk ook voor de andere concerten van "Pentology". De formule blijft immers dezelfde, alleen hebben ze recent hun selectie wat bijgesteld, zodat alle leden van de groep nu (nog) beter tot hun recht komen.

Het optreden van "I Ellines"

Het concert van "Pentology" wordt gevolgd door een optreden van "I Ellines" dat tot in de late uurtjes zal duren. Het duo voorstellen hoeft in principe al lang niet meer, maar we geven toch nog maar even de namen:

• Dimitris Tsimbiropoulos: zang en gitaar
• Stratos Stabourlos: bouzouki , synthesizer en zang

Zij spelen alle soorten populaire Griekse muziek, en het valt daarbij op dat ze ook alle soorten publiek aankunnen. Zo zorgen ze niet alleen moeiteloos voor sfeer in Griekse restaurants waar mensen gewoon een hapje komen eten, maar ze spelen met hetzelfde gemak op feesten van - bijvoorbeeld - Belgisch-Griekse dansgroepen, waar een heel andere soort muziek nodig is. En tenslotte worden zij ook regelmatig gevraagd voor feesten van de Griekse diaspora zelf - en dat is dan misschien nog wel het beste "keurmerk" van al.

Als we ons niet vergissen ontstond het duo trouwens op vraag van de Griekse gemeenschap zelf, en dat was al in 1992. Dat betekent dat ze dit jaar 25 kaarsjes mogen uitblazen...

Praktische gegevens
Zondag 30 april 2017, 19u00 (deuren 18u30), CC Muze, Dekenstraat 40, 3550 Heusden-Zolder (B) Tickets: € 49 (eten inbegrepen). Studenten, gepensioneerden en leden van de vzw I Ellines betalen € 44. Kinderen tot 6 jaar mogen gratis naar binnen, tussen 7 en 12 jaar is het € 20. Dit evenement is voorbij.

 

De Kretenzische dansleraars Ioannis Plagiotakis en Nikolaos Koufakis komen opnieuw naar België om er een dansstage te geven. Ze deden dat ook al in november 2015 .

Het zijn allebei geboren en getogen Kretenzers, en allebei gespecialiseerd in de dansen van hun eiland.

Ioannis Plagiotakis (Ιωάννης Πλαγιωτάκης) werd geboren in Iraklio. Hij behaalde het diploma van sportleraar aan de universiteit van Athene, met specialiteit Griekse dansen. Daarna keerde hij terug naar Iraklio, waar hij in 2002 de dansschool "Choróspito" oprichtte. Daar wordt een breed programma aangeboden. Er is zelfs een afdeling voor peuters van 3 tot 5 jaar, waar men hen leert "bewegen op muziek". Het gaat dus niet zozeer om de danspassen zelf maar wel op het leren aanvoelen van de muziek, met spelletjes, liedjes en dergelijke. Daarnaast zijn er natuurlijk ook de gewone afdelingen voor kinderen, jongeren en volwassenen, waar niet alleen dansen van Kreta zelf aangeleerd worden maar ook die van de andere streken van Griekenland. Er is zelfs een zangkoor voor volwassenen.

Plagiotakis zelf heeft inmiddels nog een andere dansschool opgericht, specifiek gericht op dansleraars, aan wie hij een methode bijbrengt om anderen te leren dansen.

Nikolaos Koufakis (Νικόλαος Κουφάκης) geeft al dansles sinds 1998, en momenteel is ook hij als leraar verbonden aan "Choróspito". Hij werd geboren in Sitia en op zijn diploma van sportleraar staat de stempel van de universiteit van Thessaloniki, maar verder zijn er meer gelijkenissen dan verschillen. Allebei gaven en geven ze danslessen en stages, voor scholen, verenigingen en festivals, en dat in binnen- en buitenland.

Deze dansstage is zowel bedoeld voor beginners als voor gevorderden.

• Op zaterdag begint het vanaf 9u30 met de ontvangst van de deelnemers. De stage begint om 10u en duurt tot 13u. Dan is er een uurtje lunchpauze (koffie en thee zijn gratis ter beschikking, voor de rest zorgen de deelnemers zelf). Daarna volgt er een tweede sessie, van 14u tot 16u30
• Op zondag loopt de stage vanaf 10u tot 10u.

De origanisatie van de stage is in handen van "Opa-Parea". Zij zijn nu al een paar jaar bezig met het organiseren van dansstages en af en toe geven ze ook een dansavond.

Praktische gegevens
Van zaterdag 22 tot en met zondag 23 april 2017, Espace Beau Bois, Rue de Tubize, 11, 1440 Braine-le-Château (B) Deelname: € 50 voor de twee dagen samen (zaterdag € 40 , zondag € 20). Deze stage is voorbij.