In februari 2015 kwam de groep " Prigkipessa " ( Πριγκηπέσσα ) voor het eerst naar Brussel. De twee geplande concerten waren in geen tijd uitverkocht, en er moest een derde optreden ingelast worden. Een jaar nadien, in juni 2016 , kwamen ze terug, en toen werden er meteen al drie concerten geprogrammeerd. Ook die zaten flink vol.

Inmiddels is er alweer een jaartje verstreken en inderdaad, " Prigkipessa " komt weer naar Brussel. Toch worden er deze keer maar twee optredens voorzien, mogelijk omdat de groep het (nog) drukker heeft dan gewoonlijk. Daar zijn twee redenen voor.

Zoals we u uitgebreid vertelden op onze februari 2015 maandpagina is " Prigkipessa " in feite het huisorkest van de gelijknamige muziekclub in Thessaloniki, en die club is zowat het Mekka voor alle muziekliefhebbers in de grote Noord-Griekse havenstad en verre omgeving. Dat succes is te danken aan hun eigenzinnige aanpak, een aanpak die we ook al in februari 2015 uit de doeken deden.

Toch is het niet alleen aan het groeiende succes te danken dat het "huisorkest" een overvolle agenda heeft. De club opende namelijk voor het eerst haar deuren in december 2007, en dit jaar (2017) vieren ze dus hun tiende verjaardag. En hoe viert een muziekclub haar verjaardag? Met nog meer muziek, natuurlijk. Toch werd er nog een opening gevonden voor een uitstapje naar Brussel.

Zoals de vorige keren komt de groep ook nu weer hierheen met een vier man (m/v) sterke bezetting. Dat zijn:

• Triantafyllos (Lakis) Chalkias (Τριαντάφυλλος (Λάκης) Χαλκιάς): bouzouki en zang
• Christos Mastellos (Χρήστος Μαστέλλος): zang
• Maria Frangouli (Μαρία Φραγκούλη), zang
• Dimitris Sfingos (Δημήτρης Σφίγγος): gitaar en zang

Het enige verschil met de vorige keren is de zangeres. Toen was dat Iphigeneia Ioannou (Ιφιγένεια Ιωάννου), die telkens nogal wat indruk maakte. Haar plaats wordt nu ingenomen door Maria Frangouli.

Vermits we bij vorige gelegenheden - zoals bijvoorbeeld in februari 2015 - al uitgebreid ingegaan zijn op de groep, de filosofie en het repertoire, willen we nu wat meer focussen op het enige verschil met toen, en dat is dus Maria Frangouli.

Want inderdaad, deze wijziging in de bezetting op zich is immers al een goede reden om naar één van deze concerten te gaan, zelfs al heeft u " Prigkipessa " al een paar keer gehoord. Maria Frangouli is beslist een kennismaking waard, want ook zij is lang niet slecht - anders zong ze trouwens niet bij Prigkipessa .

Het is ook niet uitgesloten dat zij een invloed zal hebben op het repertoire van deze concerten. Zij komt namelijk vooral uit de hoek van de endechna, en de rauwe rembetika van de Piraeus-stijl ligt haar minder goed.

Ze zong - voor zover ons bekend - voor de eerste keer op plaat in 2000, met drie liedjes op het album "Του Αιγαίου Η Μοναξιά" (Tou Egeou i monaksia, De eenzaamheid van de Egeïsche Zee). Al de muziek en bijna alle teksten van dit album zijn geschreven door Kostas Agas (Κώστας Άγας). De enige uitzondering is een tekst van de bekende dichter Kostas Karyotakis , en samen met de titel van het album zal dan duidelijk zijn dat we hier wel heel ver van de rembetika vandaan zitten.

Over deze Kostas Agas zelf is ook een heel verhaal te vertellen. Eén voorbeeld als smaakmaker: hij is inmiddels al aan zijn zevende album toe, maar die zijn nergens te koop. Hij produceert ze in eigen beheer, betaalt zelf alle kosten, en geeft ze vervolgens gratis weg aan iedereen die er om vraagt. De rest van het verhaal zal voor een andere keer zijn, want tenslotte gaat dit stukje over " Prigkipessa " en we hadden het eigenlijk over het eerste album van (of met) Maria Frangouli.

Zoals gezegd was er op dat album geen spoor van rembetika te vinden, maar als we dan naar het meest recente album kijken waar ze aan meewerkte, dan zitten we er middenin. Het is wel geen "dertien in een dozijn" rembetika , want dat album heet "Amerika" en het is de meest recente productie van Dimitris Mystakidis. Het draagt dan ook zijn heel eigen stempel. Zoals bekend vindt Mystakidis (en hij niet alleen) dat de rol van de gitaar in de rembetika zwaar onderschat wordt, wegens "ondergesneeuwd" door de overbekende bouzouki . Hij probeert dus om de gitaar opnieuw de erkenning te geven die ze eigenlijk verdient, want ze is op allerlei manieren essentieel geweest voor de ontwikkeling van de rembetika . Over zijn visie en zijn aanpak schreven we een artikeltje op onze januari 2017 maandpagina , naar aanleiding van zijn optreden in Amsterdam, waar hij zijn - toen - recentste album "Esperanto" kwam voorstellen.

Na "Esperanto" kwam er dus "Amerika", vers van de pers in juni 2017. Naast Maria Frangouli zingt trouwens ook Iphigeneia Ioannou daar op mee, dezelfde zangeres die de vorige keren met de groep " Prigkipessa " mee naar Brussel kwam. Dat is niet zo verwonderlijk, want Dimitris Mystakidis is (niet) toevallig ook de mede-oprichter van de club " Prigkipessa ". De wereld is klein, zegt men dan - en zijn collega-oprichter, Dimitris Sfingos, komt trouwens wél mee naar Brussel.

Het bewijst tussen haakjes ook dat u helemaal niets moet zoeken achter de vervanging van Ephigeneia Ioannou door Maria Frangouli. Als er daar ergens een haar in de boter zou zitten, dan zouden ze immers niet allebei samen aan één album van de mede-eigenaar van " Prigkipessa " meewerken.

In de zeventien jaar tussen haar eerste en haar laatste album heeft Maria Frangouli niet bepaald stilgezeten. Meestal bleef ze daarbij actief in de endechna . Zo werkte ze bijvoorbeeld mee aan een huldeconcert voor Nikos Gatsos . Enkele jaren geleden kende ze ook veel succes als onderdeel van een groepje met Pantelis Theocharidis, Vasilis Pratsinakis en Nikos Taleas. Daar was het repertoire al wat breder: vanaf de rembetika tot en met de hedendaagse endechna .

Als we daar dan nog aan toevoegen dat " Prigkipessa ", sinds Maria Frangouli aan boord kwam, enkele concerten gaf die speciaal gewijd waren aan de rembetika van Vasilis Tsitsanis , dan is het plaatje allicht helemaal compleet. Het was immers Tsitsanis die na de Tweede Wereldoorlog de rembetika liet "opschuiven" van haar oosterse roots naar iets dat gemakkelijker in het oor lag bij westerse luisteraars, en er daarmee meteen ook voor zorgde dat deze muziek van de marge naar de salons verhuisde. En het is precies van die overgang dat " Prigkipessa " als groep een overzicht wil geven. Hun werkterrein loopt dus van de jaren '30 tot de jaren '50. Met haar muzikale achtergrond is Maria Frangouli dan uitstekend geschikt om het latere deel van die periode in te vullen.

Dat neemt niet weg dat Prigkipessa telkens weer een samenhangend en uitgebalanceerd programma brengt, met veel aandacht voor de originele interpretaties. Elk lid van de groep draagt daar zijn of haar steentje aan bij. Aan dat concept zelf verandert er niets. Daar is trouwens ook niet echt reden voor, vermits deze formule ook bij het publiek aanslaat. En als zowel de muzikanten als de luisteraars het naar hun zin hebben, wat kan je dan nog meer verlangen?

Tot slot nog een woordje over de eeuwige strijdvraag van de transliteratie. Anders gezegd: hoe schrijf je " Πριγκηπέσσα " met Latijnse lettertekens? Het probleem is de tweeklank -γκ- waar het Nederlands geen exact equivalent voor heeft. Nogal wat bezoekers van deze site kunnen Grieks lezen en weten dus uit zichzelf hoe het uitgesproken wordt: ongeveer zoals "anker" maar dan met een wasknijper op je neus. Om de anderen op weg te zetten zouden wijzelf dan eerder kiezen voor -ng-, en dus voor "Pringipessa". Maar de groep zelf kondigt zichzelf voor hun buitenlandse optredens aan als " Prigkipessa ", met -gk-. Geen tweeklank dus, maar gewoon letter per letter omgezet. In een Franse en/of Engelse mond zou dat (misschien) nog wel (ongeveer) het gewenste resultaat opleveren, maar een Nederlandstalige zou "Prigkip-" dan eigenlijk op dezelfde manier moeten uitspreken als "legkip", en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Toch respecteren wij de schrijfwijze die de groep zelf koos. Anderzijds heeft Μαρία Φραγκούλη die zelfde tweeklank in haar naam, en bij haar houden wij het toch maar bij "Maria Frangouli".

Veel belang heeft het allemaal niet, en voor uw reservering in de Art Base maakt het al helemaal geen verschil. Zelfs als u zou vragen naar "tickets voor Prikki Pressa", dan nog komt het beslist in orde - als u tenminste niet wacht tot beide concerten uitverkocht zijn...

Over de "Kosmokrators" is (bijna) alles al gezegd en geschreven, onder meer door ons op onze maart 2017 maandpagina .

Daar leest u onder meer dat ze in de zomer van vorig jaar (2016) enige deining veroorzaakten in Griekenland, waar ze hun eerste cd "Frenetika" mochten gaan voorstellen. Die kreeg toen heel wat aandacht, en dat was niet in de laatste plaats te danken aan hun repertoire, dat bestaat uit bekende liedjes uit de rembetika , waarop ze dan zelfgeschreven teksten hebben gemonteerd in het Nederlands, Frans of Engels.

We vertelden u toen ook dat ze nog een hele reeks optredens in België en omgeving in hun agenda hadden staan, en één daarvan is dat van november in de Brusselse Art Base, min of meer hun thuisbasis.

Het bijzondere aan dit concert is dat ze daar versterking krijgen van "special guest" Maria Spyroglou . Die is bekend als de zangeres van het "Cabaretiko" ensemble, dat eveneens vanuit Brussel opereert. Maria Spyroglou zingt meestal in het Grieks (en af en toe ook in het Spaans), maar speciaal voor dit gastoptreden zou ze een aantal nummers van de Kosmokrators in het .. Frans gaan zingen.

Zoals bekend wil de bezetting van de Kosmokrators nogal eens wijzigen. Zoals elke goede kok richten ook zij zich naar het aanbod van het moment. De harde kern blijft steeds dezelfde, en die wordt aangevuld met andere goede muzikanten, in functie van hun beschikbaarheid. Galant als we zijn zetten we de dame bovenaan, en dan ziet de bezetting van dit concert er als volgt uit:

• Maria Spyroglou: zang
• Frans De Clercq: zang en bouzouki
• Michel (Michalis) Karakatsanis: zang en bouzouki
• Karsten De Vilder: zang en gitaar
• Dimi Dumo: zang en percussie
• Stergios Papadopoulos: bas
• Carlo Strazzante: percussie

De vzw "12 heures pour la Grèce" ("Twaalf uren voor Griekenland") organiseert andermaal een benefietconcert om de (hoge) nood in Griekenland enigszins te lenigen. De opbrengst gaat inderdaad volledig naar het goede doel.

De affiches van hun evenementen spreken telkens weer boekdelen, ook al dekt de vlag de lading niet meer. In het begin duurde het evenement inderdaad (bijna) 12 uur, maar de laatste jaren houden ze het bij een avondconcert. Maar voor die concerten halen ze dan telkens wel indrukwekkende namen naar Brussel.

Deze keer is dat niet anders. Hun genodigden dit jaar zijn de groep TAKIM, Pantelís Thalassinós en Sofia Papazoglou .

Daarnaast zou ook de Brusselse afdeling van het Lykio ton Ellinidon meewerken, plus het "Grieks koor van Brussel" onder leiding van Christos Gakoudis, op piano begeleid door Alexandros Sarakenidis.

De rest van de avond komen dan de muzikanten uit Griekenland aan bod.

De groep "Takim" bestaat al sinds 2001. Ze omschrijven zichzelf als een "Folk-Ethnic band from Athens", maar ze vertellen er dan wel niet bij dat hun leden stuk voor stuk topmuzikanten zijn. Ook de naam van de groep is bedrieglijk eenvoudig: "Takım" is in feite een Turks woord dat gewoon "groep" of "gezelschap" betekent.

Het is dan wel goed gezelschap, want al de leden behoren op hun respectievelijke instrumenten tot de besten die er in Griekenland te vinden zijn.

De exacte samenstelling van de groep wil al wel eens wijzigen, zoals dat wel vaker gebeurt, maar ook hier blijft de "harde kern" steeds dezelfde. Momenteel zou "Takim" bestaan uit:

• Alexandros Arkadopoulos : klarinet.
• Panos Dimitrakopoulos : kanonaki
• Thomas Konstantinou : outi, zang
• Kostas Meretakis : percussie, slagwerk
• Yorgos Marinakis : viool, zang
• Yannis Plagianakos : contrabas

Hun namen zullen een flinke bel doen rinkelen bij iedereen die de laatste vijftien of twintig jaar naar een belangrijk Grieks concert is geweest. Want inderdaad, de lijst van grote namen, waar elk van deze muzikanten afzonderlijk mee samenwerkte, is gewoonweg onafzienbaar, en zelfs als groep zou het ons veel te ver voeren om al hun prestaties op te sommen. Dat zou ook niet nodig moeten zijn, want "Takim" is inmiddels zowat een begrip geworden.

Ook de twee andere gaststerren, Pantelis Thalassinos en Sofia Papazoglou, zullen nauwelijks enige toelichting behoeven.

Hoe dan ook is en blijft dit een benefietconcert, waar mensen met een hart voor Griekenland zelfs naartoe zouden gaan met een veel minder indrukwekkende affiche.

De Brusselse Art Base organiseert min of meer aan de lopende band concerten met (onder - veel - meer) Griekse muziek. Daar is uiteraard ook vrij veel rembetika bij, want dit genre is nu eenmaal erg geliefd, zowel bij Grieken als niet-Grieken. Heel wat liefhebbers zijn zo in de ban van deze muziek dat ze er zelf actief mee aan de slag gaan, en daarnaast zijn er in Brussel sowieso een aantal muzikanten die er min of meer hun brood mee verdienen. Al deze mensen hebben inmiddels ook de weg naar de Art Base gevonden, uiteraard.

In september 2017 wilde men daar het nieuwe seizoen 2017-2018 in stijl openen, en daarom organiseerden ze een gezellige jam sessie voor al deze liefhebbers.

Er kwamen heel wat bekende en minder bekende muzikanten uit Brussel en omgeving op af, en de avond werd dan ook een succes. Het is dan logisch dat er een vervolg aan gebreid wordt.