Yorgos Dalaras (Γιώργος Νταλάρας) komt opnieuw naar Duitsland voor een aantal optredens.

Hij wordt daar aangekondigd als "ein phänomenaler Künstler" en dat is beslist niet overdreven. In Griekenland zelf is hij sowieso een mega-ster, en ook in het buitenland heeft hij een hele schare trouwe fans - en dat beslist niet alleen binnen de Griekse diaspora.

Het is dan niet zo belangrijk dat er, op het moment dat we dit publiceren (december 2021), nog niets bekend is over het programma van deze optredens, noch over de muzikanten die hem zullen begeleiden. Met iemand als hij koop je immers geen kat in een zak.

Meestal brengt hij ook enkele gastzangers en/of -zangeressen mee, en ook hier geldt een uitnodiging van Dalaras als een soort kwaliteits-keurmerk. Deze keer zou de eer te beurt vallen aan Violeta Ikari en Aspasia Stratigou (stand 14.4.2022).

Over eventuele concerten in de Lage Landen is op dit moment nog niets bekend. Dat is misschien wel het enige wat zijn fans in die regio nog kan tegenhouden om al meteen tickets te kopen voor Düsseldorf.

Er zijn wel nog enkele andere concerten in Duitsland (Stuttgart 21/5, München 22/5 en Neu-Isenburg 27/5) , maar die nemen we niet op in onze "Agenda" wegens te ver.

Praktische gegevens
Dinsdag 24 mei 2022, 20u00, Tonhalle, Ehrenhof 1, 40479 Düsseldorf (D) Tickets: van € 65 tot € 25, al naargelang de categorie. Dit concert vindt plaats in de Mendelssohn-Saal , goed voor bijna 2000 zitplaatsen. Dit concert is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.
Zondag 5 juni 2022, 20u00, Philharmonie, 1, Place de l'Europe, L-1499 Luxembourg (L) Tickets: € 75, € 55 of € 35. Dit evenement is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.

 

De editie 2022 van "Lunalia", het voorjaarsfestival van het Festival van Vlaanderen Mechelen, staat in het teken van de "zinderende stilte". In het goed gevulde programma zitten twee - min of meer - Griekse bijdragen, of toch minstens twee bijdragen met een Grieks tintje.

Eén daarvan draait rond eenzaamheid, want dat is natuurlijk ook stilte, de stilte van leegheid. Het heet de kwaal van deze tijd te zijn, en de corona-pandemie, met allerlei lockdowns en beperkingen van sociale contacten, heeft daar zeker geen goed aan gedaan.

Het documentaire-concert "While we live" is een project dat - vrij vertaald - een soort vaccin tegen die eenzaamheid wil zijn. De ondertitel is "a compass to connection", en in vertaling wordt dat dan "een kompas tot elkaar". De Nederlandse harpiste en muziek-journaliste Andrea Voets ging op zoek naar een middel tegen eenzaamheid en ze wil het publiek nu een handvat geven - een kompas zeg maar - om daar zelf uit te raken. De insteek is de manier waarop de Griekse samenleving daar mee omgaat. Zij voelde zich daar welkom, ook bij volslagen onbekenden. Als we weten hoe die mensen dat voor elkaar krijgen, dan kunnen wij dat hier misschien ook toepassen, aldus de redenering.

Tijdens de voorstelling worden video-fragmenten afgewisseld met live-muziek, gebracht door:

• Andrea Voets : harp
• Sarah Jeffery : blokfluiten
• Evi Filippou : percussie

Met de Griekse percussioniste Evi Filíppou kon het publiek van "Lunalia" al eerder kennismaken. We hebben een biografie van haar ter beschikking en in het artikeltje wat verder naar onderen op deze pagina hebben we die voor u samengevat. Voor de editie 2022 zorgt ze immers voor allebei de "Griekse" bijdragen. Maar nu eerst "While we live".

Wat eenzaamheid betreft is Andrea Voets een "ervaringsdeskundige", zoals dat dan heet. Ze werd in 1989 geboren in Nederland, maar amper twee jaar later verhuisde de familie naar Brugge, waar haar vader werk had. Omdat ze "anders" was dan de andere kinderen ("Ik spreek geen woord Vlaams", zegt ze diplomatisch), werd ze overal buitengesloten als "die Hollandse". Op haar zeventiende ging ze naar Amsterdam om daar aan het conservatorium te studeren, en daar was het meer van hetzelfde, maar nu was ze ineens "die Belgische". Zo kwam ze haast vanzelf terecht in de kringen van expats - of misschien: de andere expats. Ook die zijn immers "ontheemd" en zoeken toenadering tot elkaar.

Daar leerde ze ook haar vriend kennen, een Griek van Kos. Ze gingen er een paar keer op vakantie en zij merkte hoe gastvrij ze daar ontvangen werd. Het contrast was groot, de verleiding ook. Ze voelde zich sowieso toch al niet goed in haar vel in Nederland, en ze wilde daar het liefst weg. Griekenland leek dan wel wat, maar ze besefte dat "permanent wonen" misschien niet hetzelfde zou zijn als "vakantie houden". Daarom wilde ze alvast de taal gaan leren. Dat was misschien omdat ze uit ervaring wist dat de taal een belangrijk obstakel kan vormen om met de mensen in contact te komen.

Ze verhuisde voor enkele maanden naar Thessaloniki om daar Grieks te leren. En daar gebeurde er iets dat haar aan het denken zette. In haar beide "vaderlanden" had ze ervaren hoe de mensen een soort muur optrekken tussen zichzelf en een onbekende, en hoe moeilijk het kan zijn om daar als "outsider" overheen te klauteren en om opgenomen te worden in de "inner circle".

In Thessaloniki gebeurde het omgekeerde. Zij had zich wat afzijdig gehouden, uit gewoonte eigenlijk, maar net daarom kwamen de buren naar haar toe. Niet uit ongezonde nieuwsgierigheid, maar uit oprechte belangstelling, en misschien ook uit bezorgdheid: "We zien je bijna niet, is alles in orde?".

Ze vroeg zich af hoe dat eigenlijk kon, zo'n verschillende ingesteldheid. De eenzaamheid in Nederland was voor haar een enorm probleem, vertelde ze aan de NRC. "Ik wilde een uitweg vinden uit dat probleem. In Griekenland voel ik me welkom waar ik ook kom, het tegenovergestelde van eenzaam. Hoe dat komt begreep ik niet. Ik dacht: als ik dat onder woorden kan brengen, is dat misschien een uitweg."

Ze besloot om haar zoektocht tegelijk ook vast te leggen in de vorm van een "docu-concert", zodat ze het zou kunnen delen met anderen.

Ze was inderdaad al betrokken geweest bij een dergelijk project, namelijk "Xenitia". Ook dat stond trouwens al op het programma van "Lunalia", meer bepaald in mei 2018 . Zij speelde toen harp, en Evi Filíppou zorgde voor het slagwerk, net als nu. Dat concept werkte ze nu verder uit.

Voor dit nieuwe project ging ze samenwerken met de Griekse regisseur en cineaste Myrto Papadogeorgou (Μυρτώ Παπαδογεώργου). Vanuit haar thuisbasis in Thessaloniki maakt die vooral producties met een sociaal bewogen of thema, en "While we live" paste daar heel goed in. Tenslotte gaat het op zoek naar een essentieel element van de Griekse samenleving.

Samen gingen ze dus op stap, een half jaar lang, naar plaatsen in Griekenland die Andrea Voets nog niet kende. Ze praatte er met meer dan 150 mensen, meestal jongeren, en ze probeerde samen met hen een verklaring te vinden. Het was dan geen probleem dat de camera alles vastlegde.

Toevallig of niet koos ze voor Athene, Lipsí en Epirus. Dat zou voor drie verschillende invalshoeken moeten zorgen. Lipsí (of Lipsó) is namelijk een piepklein eilandje in de Dodekanisos, tussen Leros en Patmos, en Griekse eilandbewoners in het algemeen hebben de reputatie dat ze heel levendig en extrovert zijn. In Epirus daarentegen zouden de mensen introvert zijn, net als de majestueuze bergen waar ze wonen. En in de wereldstad Athene vind je natuurlijk alle maten en soorten bij elkaar. Gaan al die Grieken dan ook anders om met "eenzaamheid" en "samenhorigheid"? Dat zou uit de gesprekken moeten blijken.

En omdat het "musical journalism" moest gaan worden - een nieuw genre, naar het schijnt - hoorde daar natuurlijk ook veel muziek bij. Op zich niet zo moeilijk, want muziek is in dat land nooit ver weg, en het was dan bij wijze van spreken haast onvermijdelijk dat de camera ook wat muzikanten in actie kon vastleggen. Maar het was wel de bedoeling om er een concert met live-muziek van te maken, afgewisseld met video-fragmenten. Voor de montage daarvan zorgde Andrea Voets voor een eigen invulling, en dat is tegelijk ook de bezetting van de voorstelling in Mechelen.

Zo'n docu-concert kan je natuurlijk ook gewoon integraal inblikken, en dan heb je meteen een documentaire. Dat deden ze inderdaad, en wel tijdens de première in Amsterdam, in 2020.

Deze filmversie van "While we live" (speelduur 80') werd door NRC opgenomen in de lijst met "beste klassieke muziek van 2020", ze werd vertoond op het zesde Internationaal Documentaire Festival "Beyond Borders" in Castellorizo (Griekenland) in augustus 2021, en ze werd geselecteerd voor het "International Multicultural Film Festival" in Australië - september 2021. Goed bezig, zeggen de Vlamingen dan.

Praktische gegevens
Maandag 2 mei 2022, 20u12, Kunstencentrum nona, Begijnenstraat 19-21, 2800 Mechelen (B) Tickets: € 16 (jongeren tot 26 j: € 12) Dit evenement is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.

 

Twee getalenteerde, veelzijdige percussionisten verzorgen een concert in het kader van het "Lunalia" festival in Mechelen. Dat zijn:

• Evi Filíppou
• Aya Suzuki

Elk van beiden speelt eerst een solo en daarna sluiten ze samen af met een gezamenlijke improvisatie.

Evi Filíppou werkt ook nog mee aan het docu-concert "While we live" (zie het stukje hierboven ), en over haar leest u (bijna) alles in onze biografie van haar .

In een notendop: ze werd geboren in Volos en verhuisde later naar Berlijn om daar verder te studeren. Ze woont daar nu nog altijd, en behalve een kast vol diploma's (met "onderscheiding" er op) heeft ze een indrukwekkende reeks samenwerkingen op haar palmares. Ze werkt mee aan de meest uiteenlopende projecten, en ze was daar al een paar keer mee te gast op "Lunalia". In mei 2018 zorgde ze, samen met Andrea Voets en Katerina Fotinaki , voor de muzikale begeleiding van een ander "documentary concert" dat "Xenitia" heette. In mei 2020 had ze zomaar eventjes met twee projecten moeten deelnemen aan het "Lunalia" festival. Het eerste was het "ff duet" met Katerina Fotinaki , en het tweede was het "Blowslap" duo met de Nieuw-Zeelandse componist en saxofonist Hayden Chisholm. Dat was alleszins de bedoeling, maar de corona-pandemie heeft er anders over beslist.

De bio van Aya Suzuki loopt op merkwaardige wijze parallel met die van Evi Filíppou . Het zijn bijna alleen de geografische details die verschillen. Aya Suzuki werd geboren in Japan, zij kwam naar Gent voor haar bachelor en haar master in percussie, en zij woont nu in Antwerpen. Bij Evi Filippou is dat respectievelijk Griekenland en Berlijn. Nog een "belangrijk" verschil: Aya Suzuki was zes jaar oud toen ze met muziekles begon, Evi Filippou wachtte daarmee tot ze zeven was. Maar verder hebben al hun diploma's dezelfde vermelding, namelijk "met onderscheiding", ze hebben allebei een grote kast vol met prijzen en awards, een kamerbrede belangstelling voor alle mogelijke muzieksoorten, en een onblusbare drang naar kennis. Ze hebben allebei een stevige internationale reputatie en tegelijk zijn ze toch ook "sant in eigen land", want ze gaan regelmatig "terug naar huis" om daar op te treden. En niet te vergeten: ook Aya Suzuki kan bogen op een hele lijst met samenwerkingen in de meest diverse genres muziek, muziektheater en nog meer.

In die optiek is het voor hen dan misschien een koud kunstje om "even" in Mechelen op het podium te gaan zitten en daar een solo percussie te spelen. Evi Filippou is daar immers toch al, voor dat andere project, en voor Aya Suzuki is het bijna "om de hoek" vanuit Antwerpen. En als ze dan toch bezig zijn, waarom dan niet even een stukje gezellig samen muziek maken? Ze hebben wel nog nooit samen gespeeld, maar wat zou dat? Voor muzikanten van dit kaliber is dat geen enkel bezwaar.

Maar volgens de organisatoren van "Lunalia" wordt dit wel een "kernfusie in klank".

Praktische gegevens
Dinsdag 3 mei 2022, 20u30, Kunstencentrum nona, Begijnenstraat 19-21, 2800 Mechelen (B) Tickets: € 16 (jongeren tot 26 j: € 12) Dit evenement is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.

 

De Griekse zangeres, songwriter en producer Marina Satti (Μαρίνα Σάττι) was in januari 2020 op het "Eurosonic Noorderslag Festival" in Groningen. Daar maakte ze blijkbaar nogal wat indruk, want nu komt ze naar Amsterdam.

Dat is niet zo verwonderlijk. Een wervelwind maakt nu eenmaal altijd indruk, of het moest een heel kleintje zijn. Maar Marina Satti is beslist geen kleintje, ze walst nu al een hele tijd lang allerlei volle zalen plat.

We schreven al uitgebreid over dit natuurfenomeen op onze januari 2020 maandpagina , naar aanleiding van haar optreden in Groningen.

Daar is niet zo heel veel nieuws aan toe te voegen, want tussen Groningen en Amsterdam liggen twee jaar corona-pandemie, en als de zalen overal hermetisch dicht zijn, dan kan zelfs een wervelwind à la Satti die niet openblazen.

We weten ook (nog) niets over het programma waarmee ze naar Amsterdam zou komen, noch over de begeleiders die ze zou meebrengen. In Brussel daarentegen zou ze de stemmen krijgen van "fonés", haar vaste ensemble, dus misschien zullen die er in Amsterdam ook bij zijn. Of misschien ook niet. Natuurverschijnselen zijn vaak moeilijk te voorspelllen.

Tijdens (en ondanks) de lockdown heeft Marina Satti in 2021 wel twee nieuwe hits kunnen scoren, namelijk "PALI" en "Πόνος Κρυφός" ("Ponos Kryfos", lett. "Verborgen pijn"). Allerlei Griekse muziek-waarzeggers denken dat dit het begin zou kunnen zijn van een nieuw album, een album dat dan misschien in het voorjaar van 2022 zou kunnen verschijnen. Dat zou dan net op tijd zijn om het in Amsterdam voor te kunnen stellen.

Let wel: het is niet omdat Marina Satti een "wervelwind" is, dat dit ook een wervelende show zal gaan worden, toch niet in de zin van flashy lichten, rookgordijnen, disco-dreunen en acrobatische huppelsprongen. Dat is niet meteen haar ding. Een Marina Satti betovert haar publiek veel liever gewoon met haar stem en haar présence. Samen met haar begeleiders zet ze een "show" neer, een voorstelling dus, waarin alle details zo perfect afgewerkt zijn dat het niet eens meer opvalt, het lijkt allemaal heel vanzelf te gaan.

Die aanpak is ook te zien aan de video-clipjes waarmee ze steevast haar nieuwe liedjes introduceert.

Voor het decor van "Pali" koos ze een klein dorpje in de buurt van Serres, in het noord-oosten van Griekenland. Daarin wandelt en danst zij vrolijk rond, samen met de andere leden van "fonés", als een groepje vrolijke schoolmeisjes. Het is een soort geleid bezoek aan een dorp zoals er ontelbare zijn in Griekenland, met af en toe een inkijk in huiskamers met vergeelde foto's aan de muur. Heel wat dorpsbewoners spelen een figurantenrolletje, een kip en een paard doen ook gewillig mee, en de kijker wordt zelfs even meegenomen naar een traditioneel feest. Kortom: een heel doodgewoon dorp.

De muziek van het liedje is weliswaar nadrukkelijk aanwezig maar eist toch niet de volledige aandacht op. Ze laat ruimte om het decor te observeren. Het is dan geen toeval dat dit decor enige nostalgie ademt. Dat was precies de bedoeling, want "Pali" (Πάλη in het Grieks) betekent "opnieuw". Na al die maanden corona-miserie droomt heel Griekenland (en verre omstreken) inderdaad van een terugkeer naar pre-corona-tijden. Maar er zit nog meer achter. Voor de jongeren van haar generatie is het dorpsleven immers niet zo heel veel verder terug in de tijd: de meesten kennen dat minstens van de bezoeken aan hun grootouders.

Ook Marina Satti zelf zegt dat je dat "Pali" veel meer is dan "zomaar" een liedje. "Pali, dat ben ik zelf", zegt ze. En inderdaad, haar grootvader was afkomstig van Klein-Azië en ook voor haar is zo'n vluchtelingendorp een deel van haar jeugd, en dus een deel van zichzelf.

Voor "Ponos Kryfos" gooide ze het over een heel andere boeg. Je ziet enkel een roze achtergrond, en uit de bovenkant van het beeld hangt een enorme retro-microfoon naar beneden. Daaronder staat Marina Satti. En ze zingt.

De tekst gaat over inwendige pijnen die ze voelt, een pijn die je niet ziet maar die haar wel helemaal in de war brengt.

De tekst is natuurlijk in het Grieks, maar dat belette niet dat het clipje een diepe indruk maakte op het internationale publiek van "Colors", waar het geïntroduceerd werd. Dat is een populair Duits kanaal op YouTube dat interessante nieuwe dingen onder de aandacht wil brengen. Het was de eerste keer dat er daar een Grieks liedje te horen was. "Adembenemend" was een veel gehoorde commentaar.

De opname werd gemaakt in het najaar van 2021, toen er tussen de verschillende corona-golven door toch wat ruimte was voor optredens. Marina Satti maakte daar meteen gebruik van om "eventjes" op tournee te gaan: Frankrijk, Spanje, Zwitserland en Noorwegen. Zeven concerten in totaal, met dus een tussenstop in Berlijn om haar nieuwe clipje op te nemen.

Dat drukke reisschema lijkt zich nu te zullen herhalen, als het virus tenminste wat vakantie wil nemen. Na haar optreden in Amsterdam wervelt Marina Satti immers verder door naar Duitsland en Frankrijk. Haar doortocht zal sporen nalaten in Ludwigshafen (10.5), Keulen (11.5), Hamburg (12.5), Berlijn (13.5), München (14.5) en Grenoble (21.5). Tussen München en Grenoble in komt ze nog even aangewaaid in Brussel (zie onder). Dan komt de zomer er aan, met een festivalseizoen waarvan iedereen hoopt dat het in 2022 weer ("páli") als vroeger zal zijn. Marina Satti staat alvast geboekt voor festivals in Slowakije, Zwitserland en nog een paar andere landen.

Praktische gegevens
Maandag 9 mei 2022, 20u00, De Melkweg, Lijnbaansgracht 234a, 1017 PH Amsterdam (NL) Tickets: € 28,75. Dat is wel inclusief € 3,75 servicekosten maar het - verplichte - Melkweglidmaatschap is daar niet bij ingebrepen. Wie nog geen lid is betaalt dus € 4 (1 maand) of € 25 (1 jaar) extra. Dit optreden is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.
Maandag 16 mei 2022, 19u30, Botanique, Koningsstraat (Rue Royale) 236, 1210 Brussel (B) Tickets: € 19,50 ("early bird"), €23,5 (gewoon tarief) of € 16,50 (met "Botacarte"). Dit is een concert in het kader van "Les Nuits Botaniques". Voor de editie 2022, die loopt van 27 april tot 16 mei, worden er niet minder dan 96 verschillende namen aangekondigd. Meestal zijn er twee groepen of artiesten per avond. Ook de avond van 16 mei wordt verdeeld tussen Marina Satti en de Brusselse artieste "Roza". Dit evenement is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.

 

"Monsieur Doumani", het Cypriotische trio met de Frans-klinkende naam en de eigenzinnige muziek, pakt andermaal hun koffers voor een nieuwe "European Tour" .

In hun bagage hebben ze een nieuw album, hun vierde al. Alles goed en wel beschouwd is het zelfs kakelvers, want het verscheen nog maar pas op 10 september 2021. Eigenlijk hadden ze dat al in december 2021 willen komen voorstellen, maar dat is niet doorgegaan wegens corona. Toch is het niet alleen vanwege dat album dat ze op tournee gaan, en ook niet alleen om - met een jaartje vertraging - hun tiende verjaardag te vieren (ze werden opgericht in 2011), want ze hebben in die tien jaar nog niet veel anders gedaan dan de wereld rondreizen om overal te gaan optreden. En ze deden dat met zoveel succes dat ze inmiddels een goedgevulde prijzenkast hebben. Zowat elke onderscheiding die er in het genre "wereldmuziek" te behalen valt, hebben ze ook behaald.

Dat brengt hen natuurlijk op het radarscherm van heel wat zalen waar de programmator al eens over de rand van het doordeweekse aanbod durft kijken. Het publiek vindt dat helemaal niet erg, dat bleek al toen ze de vorige keren in de Lage Landen waren.

Naar aanleiding van hun eerste doortocht in april 2016 schreven we vrij uitgebreid over de beginjaren van de groep, over hun aanpak en hun visie. Dat artikel is nog altijd het nalezen waard.

Toen ze drie jaar nadien weer terugkwamen, schreven we heel uitgebreid over hun derde album, "Angáthin". Dat artikel staat nog altijd op onze april 2019 maandpagina en ook dat is eigenlijk verplichte lectuur om ten volle van het concert te kunnen genieten - alhoewel u zich natuurlijk ook gewoon kunt laten onderdompelen in hun muziek.

Als u dan toch die twee teksten gelezen heeft, dan kunnen we hier volstaan met het aanstippen van de verschillen en de gelijkenissen tussen de tijd van toen en die van nu.

Eén gelijkenis is alvast dat de toekomst van het Akamas schiereiland als natuurgebied nog steeds niet helemaal verzekerd lijkt. De plannen van de projectontwikkelaars lijken voorlopig in de koelkast te zitten, maar wie weet? En ook de toekomst van hun verdeelde vaderland Cyprus zelf lijkt even uitzichtloos als altijd - of misschien nog erger.

Wat de verschillen betreft is er alvast iets dat meteen opvalt als je de groep een beetje kent. Hun samenstelling is namelijk voor één derde gewijzigd. Nu bestaan ze uit:

• Antonis Antoniou ( Αντώνης Αντωνίου ) : tzouras , elektronica en zang
• Andys Skordis (Άντης Σκορδής) : gitaar, loops en backing vocals
• Demetris Yiasemides (Δημήτρης Γιασεμίδης) : trombone, dwarsfluit en zang

De gitarist en mede-oprichter van het trio, Angelos Ionás, verliet inderdaad de groep in 2019. Zijn plaats werd ingenomen door Andys Skordis, die al vaak met hen meegereisd was als sessie-gitarist en die nu full-time bij de band kwam. Hij bracht ook nieuwe ideeën met zich mee, die wonderwel aansloten bij een soort innerlijke drang die de anderen al een tijdje hadden gevoeld om nieuwe wegen te gaan verkennen.

Het resultaat is al te zien in de bezetting: elektronica en loops zijn nieuw voor "Monsieur Doumani". Maar ze gebruiken die bedachtzaam en weloverwogen. Hun nieuwe sound is veel rijker dan vroeger, en ook meer complex. Maar ze hebben er wel hard aan gewerkt om het allemaal overtuigend te laten klinken, voor het publiek uiteraard maar ook voor zichzelf. "Anders wordt het al snel vervelend", zeggen ze.

Hun teksten blijven ontzettend belangrijk, en toch blijven ze zingen in hun moedertaal, het Cypriotisch. Dat is voor het overgrote deel van hun publiek nog meer ontoegankelijk dan het standaard Grieks, en dus zorgen ze voor goede vertalingen en voor wat toelichting. Met onze eigen toelichting willen we daar gewoon wat op anticiperen. Het pad effenen, als het ware.

Licht brengen in de duisternis is echter het laatste wat we willen doen, zeker bij hun nieuwe album. Dat zou immers het hele opzet teniet doen.

Dat album heet namelijk "Pissourin" (Πισσούριν) en in het Cypriotisch betekent dat zoiets als "diepe duisternis". Niet alleen in het Cypriotisch eigenlijk, want ook het "standaard Grieks" kent het woord "πίσσα" (pissa). En nee, daar wordt geen Italiaans gerecht mee bedoeld - tenzij het te lang in de oven heeft gestaan, want "πίσσα" is pek of teer, en bij uitbreiding betekent het dus ook "zwart, donker". Enige gelijkenis met het Nederlandse "pikdonker" is niet louter toevallig, want ook dat woord zou op dezelfde Indo-Europese stam teruggaan. Zeker is dat niet, maar wel zeker is dat "pissourin" op Cyprus gebruikt wordt om de diepe duisternis in het holst van de nacht aan te duiden.

Het is die sfeer die "Monsieur Doumani" op dit nieuwe album wil oproepen. In die pikzwarte duisternis, in die schemerzone tussen droom en werkelijkheid, gaan ze op zoek naar de essentie der dingen, naar de betekenis van het leven. Het geeft hen de mogelijkheid om zich los te maken van aardse beslommeringen die overdag hun geest en hun ziel ketenen. Zoals ze het zelf uitdrukken is dat "a chance to leave behind what keeps our mind and soul down and to be able to fly towards freedom and love" .

Die duisternis is wel niet leeg. Je ziet de maan, de sterren en de planeten, en je hoort de rivieren kabbelen. Allemaal dingen die tot de verbeelding spreken. En dan zijn er natuurlijk nog allerlei schepselen die de nacht bevolken: uilen, vleermuizen, ... maar ook de bovennatuurlijke wezens komen dan tevoorschijn. Om het met de titelsong "Pissourin" te zeggen:

Στα πισσούρκα ξημουττίζουν

τζ̆αι σε ξ̆υούσιν

Τες οθόνες σου γυαλλίζουν,

στ’ όρομαν σου ξαγρυπνούσιν

Gelukkig zorgt "Monsieur Doumani", net als bij hun vorige albums, ook nu weer voor een uitstekende Engelse vertaling, en dan wordt dat:

They sneak out in the darkness of night 

and they scratch you

They polish your screens,

they stay awake in your dream

Al die nachtelijke verschijnselen zijn op het album vertegenwoordigd. Een citaat uit "Πούλια" (Poulia, Pleïaden) geeft een goed beeld van de surrealistische sfeer die de liedjes soms uitstralen:

Άφκει η πούλια, πέμπει σινιάλον

στο μαξιλάριν του νου το πλάνον

να με ζαλίσει, να με τζ̆οιμήσει

στην μαύρην τρύπαν να με ρουφήσει

Ξυπνούν τα δαχτύλια τζ̆αι παίζουσιν πιάνον

μες σ’ απροσγείωτον αεροπλάνον

λικνίζουν τα πόθκια, χορεύκουν σάμπες

κότσινoν ρεύμαν τζ̆αι σπάζουσιν λάμπες

Of in het Engels:

The Pleiades turn their lights on, sending a signal 

on my mind’s deceitful pillow

to make me dizzy, to put me to sleep 

to suck me into a black hole

The fingers wake up and play the piano

in a never-landing airplane

the feet sway dancing the samba

in the red current light bulbs shatter

Op die manier gaat het eigenlijk de hele tijd door. Bij daglicht zou je er geen touw aan kunnen vastknopen, maar in de geheimzinnigheid van de duisternis klinkt het ineens allemaal heel gewoon en vanzelfsprekend.

Een rivier die ondersteboven stroomt? Geen probleem als je (droomt dat je) een κουκκουφκιάος (koukkoufkiaos) bent, een uil dus, en je daarom vrij kan bewegen in "dezelfde lucht waarin ook vliegende tapijten varen". Als je dan de sterren ziet flonkeren, dan spring je omhoog, grijpt ze vast en plant ze in je geest. Zo simpel is dat, althans volgens het liedje.

De tracklist leest inderdaad als een inventaris van nachtelijke verschijnselen. De sterren en de uil hadden we al, maar het album bevat ook vleermuizen en een fee.

Ook Τιριτίχτας (Tiritichtas) en Αστραχάν (Astrahán) zijn ingeblikt. Die zijn respectievelijk de opener en de afsluiter van het album. Geen probleem als u hen niet kent, want zij bestaan alleen in de verbeelding van "Monsieur Doumani" (en hun luisteraars). De eerste bestaat misschien helemaal niet, want het liedje is een soort verslag van allerlei geluiden die ze 's nachts zoal horen, en dan vragen ze zich af waar die vandaan komen. "Άτζ̆απις σου εν ο Τιριτίχτας;" (Atzapis sou en o Tiritichtas), Zou het Tiritichtas kunnen zijn?

Astrahán is duidelijk de naam van een zeemeermin. Die zijn er 's nachts inderdaad ook. Cyprus is een eiland, weet u nog wel? Of misschien is het wel Afroditi, de godin van de liefde, die daar ooit uit het schuim (αφρός) van de golven verrees? Het liedje hoopt in elk geval dat Astrahán gauw terugkomt, want zonder haar is het toch maar erg gewoontjes en dus saai.

Tekst en muziek voor dit liedje werden geschreven door Andys Skordís, de "nieuwe" gitarist van de groep. De muziek voor al de andere liedjes staat op naam van Antonis Antoniou maar volgens hem is het ook hier "band-werk" geweest. Ook bij de vorige albums vertelde hij dat ze een idee voor een nieuw liedje altijd in de groep gooien, en dat ze dan samen aan de slag gaan om het verder uit te werken. Misschien was dat deze keer wat minder het geval, want voor een goed gebruik van hun nieuwe, rijkere instrumentatie moest er eerst goed nagedacht worden over de structuur van de muziek.

De meeste andere teksten zijn, net als de muziek, ook van Antonis Antoniou , maar er is er één die we voor het laatst wilden houden. Die tekst werd geschreven door Marios Epaminondas (Μάριος Επαμεινώνδας), de leraar met belangstelling voor geschiedenis en zelfverklaard "erratic activist" waar we het al uitgebreid over hadden in de bespreking van hun vorige album "Angathin" op onze april 2019 maandpagina .

Hij raakte bevriend met de jongens van "Monsieur Doumani" en om hen te plagen schreef hij enkele gedichten voor hen. Hij daagde hen dan uit om die op muziek te zetten, wat ze prompt deden.

Iets dergelijks gebeurde ook nu weer. Op het einde van een nachtje samen stappen filosofeerde Antonis Antoniou dat je eigenlijk gewoon gek moet zijn om in deze wereld te kunnen floreren. Als ze het goed hadden, dan hadden ze dat te danken aan hun waanzin, beweerde hij. Dat volstond voor Marios Epaminondas om de tekst voor "Καλικάντζ̆αροι" (Kalikandjari) te schrijven. Het kleinste (Griekse of Cypriotische) kind weet wat daarmee bedoeld wordt, en voor de anderen is er nog altijd onze januari 2005 maandpagina , waar we het uitgebreid hadden over deze mythische wezens.

Samengevat zijn de Kallikantzari een soort kwelgeesten die normaal onder de grond leven. Daar knagen ze het hele jaar door aan de wortels van de boom waarop de aarde rust. Tijdens de "Twaalf Dagen", de periode tussen Kerstmis en Driekoningen, mogen ze met vakantie boven de grond. Daar hangen ze dan - als zovele toeristen - eens flink de beest uit. Na Driekoningen moeten ze terug aan het werk, maar tegen die tijd zijn de wortels van de boom weer aangegroeid en kunnen ze van voor af aan beginnen. Tijdens hun vakantie zijn ze vooral 's nachts actief, want als goede ondergronders zijn ze bang van het zonlicht. Ze zijn een beetje gek, en ze zijn gevaarlijk voor mensen die hun pad kruisen. Gelukkig zijn ze niet al te snugger en snelle denkers kunnen hen dus vrij gemakkelijk om de tuin leiden.

In de tekst van het liedje speelt "Monsieur Doumani" natuurlijk de rol van de "gekke" Kallikantzari, en zij zingen:

Εν διούμεν γρόσιν τζ̆’ όπου μας νυχτώσει

Ποιος γρωστεί, ποιος έσ̆ει να πιερώσει;

Φούρνους να πυρώσει πριν να ξημερώσει

Μόνον η πελλάρα θα μας σώσει

In bovengronds Engels wordt dat:

We don’t give a damn, who cares where night finds us

Who’s in debt, and who can pay? 

Let the night stoke up the fire before the day breaks

Only our craziness will save us 

Met andere woorden: laat ons maar gewoon gek zijn, dat doet geen pijn, wel integendeel. Of, zoals ze het zelf uitleggen, "[it is] a way of saying we’ll provoke the system by refusing to be normal" .

Daarmee is het meteen ook de enige tekst op "Pissourin" die een beetje in de buurt komt van de "stekeligheid" van "Angathin", waar ze met scherp schieten op allerlei wantoestanden.

Overigens is er wel iets van aan, van dat "weigeren om normaal te zijn". Je zou inderdaad verwachten dat een groep als "Monsieur Doumani", die toch internationaal steeds meer waardering krijgt, zou overschakelen op Engelse teksten. Dat doen ze dus mooi niet, en - zoals we eerder al schreven - het feit dat ze consequent hun moedertaal blijven gebruiken is op zich ook al een statement.

Dat internationale succes moet je dan eigenlijk wel op rekening schrijven van hun muziek. Die heeft kennelijk voldoende expressieve kracht om ook indruk te maken op een luisteraar die de taal niet kent.

Hun zichtbaarheid zal allicht nog groter worden omdat "Pissourin" uitgebracht wordt door Glitterbeat Records, het relatief jonge Duitse label dat zelf al heel wat deining veroorzaakte op WOMEX en andere kanalen waar programmeurs van wereldmuziek zich informeren. Samen met de indrukwekkende internationale prijzenkast van "Monsieur Doumani" zorgt dat ook nu weer voor een "European Tour" met een duizelingwekkend reisschema. In november 2021 stonden Oostenrijk, Slovenië, Kroatië, Zwitserland, Denemarken en Zweden op hun programma, in december hadden daar Nederland en België moeten bijkomen. Een onooglijk klein virusje heeft anders beschikt. Nu komt er dus een tweede poging.

Praktische gegevens
Zondag 1 mei 2022, 16u00, Muziekclub 't Ey, Koutermolenstraat 6b, 9111 Belsele (Sint-Niklaas) (B) Tickets: € 18,- (of € 15 voor leden). Dit evenement is voorbey, reserveren is niet meer mogelijk.
Woensdag 4 mei 2022, 20u30, OCCII, Amstelveenseweg 134, 1075 XL Amsterdam (NL) Tickets: € 8,50 (incl. reservatiekost). Let op: "Monsieur Doumani" is niet de enige act op deze "Rebel Up! Soundclash night". Er zijn ook nog optredens van "Drone Alone" en van het Brusselse DJ Collectief "Rebel Up!" en van DJ Papelon Kifesh. Dit optreden is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.
Vrijdag 6 mei 2022, 21u00, Grounds, Pieter de Hoochweg 125, 3024 BG Rotterdam (NL) Tickets: € 15 in voorverkoop, € 17,50 aan de kassa. Dit is het uitgestelde concert van 19 december 2021. Gekochte tickets blijven geldig. Dit concert is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.
Zaterdag 7 mei 2022, 14u00, De-X (Qbus), Middelstegracht 123, 2312 TV Leiden (NL) Tickets: € 12,50 in voorverkoop, € 15 aan de kassa (€ 10 voor studenten). Dit is het verplaatste concert van 17 december 2021. Gekochte tickets blijven geldig. Dit concert is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.
Vrijdag 5 augustus 2022, 20u30, 't Folk Muziekcentrum, Dikkebusstraat 234, 8950 Dranouter (B) Het festival loopt van 5 tot 7 augustus, wij lichten er enkel de vrijdag uit omdat Mounsieur Doumani die dag optreedt. Zij worden voorafgegaan door nog heel wat andere groepen vóór hen, en ook na hen komen er nog andere. Er zijn verschillende prijsformules. Een dagticket kost bijvoorbeeld € 87 in voorverkoop, en voor een weekendticket is dat € 142. Dat is dan desgewenst te combineren met "food- en dranktickets", campingtickets e.d.m. Dit festival is inmiddels wel voorbij.
Zaterdag 6 augustus 2022, 20u15, Het Predikheren, Goswin de Stassartstraat 88, 2800 Mechelen (B) Tickets: € 10 (of € 2 voor houders van een Uitpas Mechelen met kansentarief). Dit optreden is een onderdeel van het "Predikheerlijke Zomer" festival, dat loopt van 24 juni tot 16 september (!). Wij lichten er enkel het optreden van Monsieur Doumani uit, maar uiteraard zijn er nog veel andere groepen te beleven. Dit evenement is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.

 

De Griekse stoner rock band "1000mods" gaat opnieuw op "European Tour".

Die verdient een plaatsje op onze "Website over Griekse muziek in België en Nederland", want ook dit is wel degelijk "Griekse muziek", wegens gecreëerd door Grieken.

Het is bekend dat "Griekse muziek" een vlag is die vele ladingen dekt, veel meer dan "alleen maar" sirtaki, bouzouki en tzatziki. Wel integendeel, want Griekenland heeft een "muziekcultuur", zoals andere landen een wijn- of kaascultuur hebben. En omdat de muziek daar alomtegenwoordig is, heeft de modale Griek evenveel kennis van muziek als een Eskimo van sneeuw. Een hoog niveau, met andere woorden. En als Griekse muzikanten zich gaan toeleggen op andere genres, van westers klassiek over latin tot modern, dan scoren zij daar meestal ook vrij goed tot uitstekend.

Dat is ook het geval met "1000mods". Ze maakten al indruk met hun debuutalbum in 2010, dat ze mochten gaan promoten met 40 concerten in 15 landen. Sindsdien gaat het alleen maar bergop. Elk nieuw album wordt nog beter onthaald dan hun vorige.

Hun vierde album, "Youth of Dissent", is geen uitzondering op die regel, wel integendeel. Het verscheen al in 2020 en het was ook nu weer de bedoeling om dat uitgebreid te gaan voorstellen. De plannen lagen klaar, maar ja ...

Het tekstje, dat wij toen over hen schreven, staat wel nog altijd op onze mei 2020 maandpagina . Veel is er in die tussentijd niet veranderd.

En minstens één ding is helemaal hetzelfde gebleven. Als de jongens van 1000mods "European Tour" zeggen, dan bedoelen ze ook "European Tour", ook nu nog. Alleen al in mei en juni 2022 staan er zowat dertig concerten op hun programma, verspreid over allerlei landen als Polen, Hongarije, Denemarken, Zweden, Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk enzovoorts. Je zou dan denken dat ze die min of meer in volgorde zouden afwerken, maar dat doen ze dus mooi niet.

Op de meeste plaatsen brengen ze een support act mee: de Amerikaanse groep "The Well" komt uit Texas "met een mix van de fuzzy, doomy riffs van Black Sabbath en Blue Cheer en de creepy psychedelia van Syd Barrett". Die zullen er ook bij zijn op de drie concerten hieronder.

Praktische gegevens
Vrijdag 6 mei 2022, 18u30, Muziekodroom, Bootstraat 9, 3500 Hasselt (B) Dit concert is een onderdeel van het "Nox Tumultum" festival. Zoals altijd staan er dan meerdere acts op het programma. Tickets: € 32,- (dit is een "all-in" festivalticket, geldig voor alle concerten). Dit concert is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.
Zaterdag 7 mei 2022, 14u00, Doornroosje, Stationsplein 11, 6512 AB Nijmegen (NL) Uitverkocht Tickets: € 47,50 (dagticket) of € 70 (weekend). Op 19 maart waren beide soorten tickets al uitverkocht. Dit optreden is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.
Donderdag 23 juni 2022, 19u00, De Melkweg, Lijnbaansgracht 234a, 1017 PH Amsterdam (NL) Tickets: € 20,70 (excl. verplicht lidmaatschap) Dit evenement is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.
Vrijdag 24 juni 2022, 20u00, Kulturfabrik, 116 Rue de Luxembourg, L-4221 Esch-sur-Alzette (L) Tickets: € 20 in voorverkoop, exclusief kosten. Dit evenement is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.

 

Alleen al bij het horen van de naam "Rodopi Ensemble" zal voor velen duidelijk zijn waar het met dit concert naartoe gaat.

"Rodopi" is immers (ook) de naam van de imposante bergketen in Thracië, in het noordoosten van Griekenland. Dat gebied is al bekend sinds de Oudheid, en tegenwoordig ligt het verspreid over drie landen: Griekenland, Bulgarije en Turkije. Die staatsgrenzen werden daar amper een eeuw of wat geleden op de kaart getrokken, de cultuur en de muziek daarentegen zijn vele duizenden jaren oud. Logisch dus dat er in de loop der eeuwen heel wat wederzijdse invloeden geweest zijn tussen de verschillende bevolkingsgroepen die daar woonden. Met de "Megali Katastrofi" kwamen daar in 1922 nog een heleboel vluchtelingen uit Klein-Azië bij, met hun eigen muziek en hun eigen cultuur - en dat gaf alweer aanleiding tot allerlei kruisbestuivingen.

Het resultaat van deze boeiende evolutie - of toch een deeltje daarvan - is meteen ook het repertoire van het "Rodopi Ensemble". Ze zijn al meer dan dertig jaar lang een soort "reizende ambassadeurs" van de Thracische muziek.

Ze begonnen in de jaren 1990, net als zovele andere jonge muzikanten, met optredens op plaatselijke dorpsfeesten, trouwfeesten en dergelijke. Het publiek wil daar natuurlijk in de eerste plaats de "traditionele traditie" horen, de dansen uit het eigen dorp, maar ze vragen ook andere dingen, populaire liedjes die ze bijvoorbeeld via platen of op de radio hadden gehoord en die op die manier óók onderdeel werden van de plaatselijke cultuur.

In 2000 begonnen ze dan een samenwerking met Sol Hassán, een moslim-zigeuner en een getalenteerd klarinettist, afkomstig uit een klein dorpje in de buurt van Komotini. De man was niet alleen een virtuoos muzikant, hij was ook een geboren en getogen entertainer met een fenomenaal geheugen en een navenante kennis van de muziek van de streek. Dank zij hem breidden ze hun visie én hun repertoire nog verder uit.

Hun ensemble heette toen nog " Lalitades ", en het is ook onder die naam dat ze in februari 2003 naar Nederland en België kwamen voor enkele optredens. Die waren georganiseerd door het Agentschap Sferra , dat in die tijd vanuit Amsterdam baanbrekend werk verrichte door onbekende of minder bekende muzikanten een podium te geven in de Lage Landen. Dat werd steeds moeilijker en uiteindelijk hield Sferra het voor bekeken.

Bij de " Lalitades " daarentegen hebben deze concerten blijkbaar iets losgemaakt. Rond die tijd begonnen ze namelijk wat actiever aan buitenlandse optredens te denken. Ze veranderden alvast hun naam, en het huidige "Rodopi Ensemble" is inderdaad een vlag die de lading helemaal dekt, en die ook voor buitenstaanders meteen herkenbaar is.

Ze vonden ook de weg naar Womex, de internationale beurs voor wereldmuziek waar programmatoren uit heel Europa hun mosterd komen halen, en dat opende natuurlijk alweer nieuwe horizonten.

Er was dan nog één obstakel op hun weg naar de internationale podia: ze hadden geen eigen cd ... Rond 2016 besloten ze om daar werk van te maken. Het duurde tot in januari 2019 voor het resultaat beschikbaar was. De titel was heel toepasselijk "Thraki", en de ondertitel is "Thrace - the paths of Dionysus". Het album werd uitgebracht door "ABC Records" in Londen - en het was amper een maand oud toen het al meteen in de "World Music Charts Europe" belandde, op de zevende plaats nog wel.

Geen wonder eigenlijk, want de Thracische muziek kan heel levendig en meeslepend zijn. De elf nummers van het album geven daar een goed overzicht van.

Eén nummer heeft voor de groep misschien nog meer betekenis dan de andere. Dat is "Roman Havasi" (The air of Gypsies) en het is een eerbetoon aan de - inmiddels overleden - Sol Hassán. "Dat was een groot verlies" zeggen ze. Zijn plaats werd ingenomen door Nikos Angousis, bekend van (onder meer) het "Loxandra Ensemble". Zijn geloofsbrieven zijn zonder meer uitstekend, want hij is de kleinzoon van niemand minder dan ... Kariofyllis Doïtsidis .

Er zijn nog een paar andere wijzigingen in de bezetting ten opzichte van (bijna) twintig jaar geleden, maar na zoveel tijd mag dat misschien geen wonder heten. Het is integendeel (bijna) een wonder dat twee van de belangrijkste instrumenten nog altijd bediend worden door de oorspronkelijke leden, Kyriakos Petrás en Alkis Zopóglou . Die zijn allebei ook vast lid van "En Chordais", en dan zal meteen duidelijk zijn dat ze niet van half werk houden. Ook met het "Rodopi Ensemble" proberen ze de traditie in de juiste context te plaatsen. Dat betekent: iets dat lééft, en dus niet iets uit een stoffig museum of zo, maar toch zonder al te veel concessies aan de oppervlakkige behoeften van de commerciële consumptiemaatschappij.

De huidige bezetting van het "Rodopi Ensemble" - en meteen ook de bezetting van hun eerste album - ziet er dan als volgt uit:

• Alkis Zopóglou : kanonaki
• Kyriakos Petrás : viool
• Nikos Angousis : klarinet
• Yorgos Pagozidis : percussie ( darbuka , toumbeleki , defi , bendir , zilia , ...)
• Drosos Koutsokostas : laouto en zang

Het is allicht geen toeval dat die laatste, Drosos Koutsokostas, óók al vele jaren een vast lid is van "En Chordais".

En dan nog een toemaatje, voor wie nog twijfelt aan de kwaliteiten van deze muzikanten: ze zouden indertijd "ontdekt" geweest zijn door niemand minder dan Lambros Liavas . Dat was geen bevlieging van hem, want bijna dertig jaar later deed hij op hen beroep voor een indrukwekkend project dat nog maar pas in april 2022 opgevoerd werd in het Megaron Mousikis van Thessaloniki. Dit jaar (2022) is het namelijk honderd jaar geleden dat de "Megali Katastrofi" een brutaal einde maakte aan de Griekse aanwezigheid in Klein-Azië. Liavas had dus heel wat andere gastmuzikanten uitgenodigd - eigenlijk zowat de hele "crème de la crème" van de Griekse (niet-commerciële) muziekscène - maar het "Rodopi Ensemble" zorgde toch voor de "kapstok" waar het hele programma aan opgehangen werd. Niet niks dus.

Praktische gegevens
Vrijdag 6 mei 2022, 20u00, Muziekpublique, Molière theater, Naamsepoortgalerij, Bolwerksquare 3, 1050 Brussel (Elsene) (B) Tickets: € 13 in voorverkoop, € 15 aan de kassa. Leden betalen € 9 en een ticket mét lidkaart kost € 19. Dit evenement is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.

 

Twee jonge, getalenteerde muzikanten brengen traditionele Kretenzische muziek, en ze doen dat op de oer-traditionele manier, als duo van lyra met laouto .

Hun namen zijn:

• Antonis Leontidis : Kretenzische lyra , zang
• Charis Laurijsen : laouto

Het Griekse woord voor zo'n traditioneel duo is " zygia ". Letterlijk betekent dat "weegschaal", maar eigenlijk is dat niet zo'n goede benaming. Als je in een echte weegschaal namelijk een gewicht in de ene schaal legt, dan gaat die omlaag en de andere omhoog. Bij een muzikaal " zygia " daarentegen gaan beide schalen omhoog, en als de muzikanten zwaar genoeg zijn, dan tillen ze elkaar zelfs tot tegen het dak - en dan gaan de pannen er af, natuurlijk.

Er is veel kans dat dit merkwaardige natuurverschijnsel ook nu te zien (en te horen) zal zijn, want de twee muzikanten van dienst zijn inderdaad geen lichtgewichten.

Van Charis Laurijsen zal dat inmiddels bekend zijn. Hij is een vertrouwde verschijning op allerlei podia in de Lage Landen, onder meer als lid van "Male Vrase" en nog een paar andere ensembles. Vaak speelt hij daar bouzouki , maar hij staat even goed zijn mannetje op de Kretenzisch laouto .

Ondanks zijn naam is hij namelijk geboren en getogen op Kreta, wat niet wegneemt dat hij op zijn achttiende naar Rotterdam kwam om daar aan de Codarts universiteit ... Turkse muziek te gaan studeren. Later studeerde hij verder in Istanbul.

Voor dit concert vervult hij de rol van begeleider voor zijn collega Antonis Leontidis. Dat valt niet te onderschatten, want het is de begeleider die de lyraris helpt om het beste van zichzelf te geven.

De man die zijn gewicht in de andere kant van de schaal gooit, Antonis Leontidis (Αντώνης Λεοντίδης), werd in 1996 in Athene geboren. Maar zijn roots liggen wel degelijk op Kreta, meer bepaald in een dorpje bij Rethymnon. Het was daar dat hij als kleine jongen gefascineerd raakte door de klanken van de lyra. Hij ging les volgen en kwam uiteindelijk terecht bij de gerenommeerde Yorgos Skordalós.

Hij verdiepte zich steeds verder in de traditionele Kretenzische muziek en ontdekte wat vele anderen voor hem ook al ontdekt hadden, namelijk dat die heel veel oosterse elementen bevat. Op die manier deinde zijn belangstelling ook uit naar de Turkse dorpsmuziek - en dan was het haast onvermijdelijk dat hij vroeg of laat in het " Labyrinth " van Ross Daly zou verzeilen. Daar volgde hij workshops en seminaries van - onder (veel) meer - Yorgis Xylouris ( Psaroyorgis ), Kelly Thomá en natuurlijk ook Ross Daly himself.

Het vervolg laat zich raden: al die invloeden begon hij te verwerken in zijn eigen muziek. Hij blijft weliswaar in de lijn van de Kretenzische traditie, maar hij drukt toch zijn eigen stempel. En zo gaat dat eigenlijk al eeuwenlang. De "traditie" is immers springlevend, zeker op Kreta, en al wat leeft, dat verandert ook.

Zijn liedjes vinden hun weg naar allerlei documentaires, maar uiteraard speelt hij ze ook op zijn concerten. Dat zal ook nu weer het geval zijn.

Toch laat hij ook veel ruimte voor de liedjes die hij erfde van de vorige generaties. Een goede illustratie daarvan is zijn eerste album "Kryfó" (Κρυφό, Geheim). De titelsong is van hem zelf, net als een paar andere tracks, maar de rest zijn onvervalste Kretenzische dansritmes: sousta, malevisiotis, ...

Het album zelf werd in 2020 opgenomen, met Yannis Lynardakis als begeleider, maar het idee ontstond al in 2017. Toen werd hem namelijk gevraagd om een paar liedjes te componeren voor een documentaire over "zijn" dorp, dat van zijn voorouders dus. Dat lijkt de trigger te zijn geweest om in die richting verder te doen, en dan ligt het voor de hand om daar een eigen plaat mee te gaan maken. Maar zoals gezegd kon Antonis Leontidis toch weerstaan aan de verleiding om de schijfruimte helemaal voor zichzelf op te eisen. Het album "Kryfó" zou dan ook prima bruikbaar kunnen zijn om er een Kretenzisch feestje mee te bouwen.

Dat zal het publiek in de Matrix natuurlijk niet doen. Dat is ook nergens voor nodig. Zij hebben de muzikanten immers live bij de hand ...

Praktische gegevens
Vrijdag 13 mei 2022, 20u00, Matrix, Mauritsstraat 16, 3012 CJ Rotterdam (NL) Tickets: € 15 (€ 12 voor studenten). Dit optreden is voorbij, reserveren is niet meer mogelijk.