Vorig jaar organiseerde de vereniging "Balkan Brugge" voor het eerst een cursus Griekse dansen. Daarvoor deden ze een beroep op Kyriakos Moïsidis uit Thessaloniki. Blijkbaar is het goed meegevallen want er komt ook dit jaar een vervolg. Het programma zal bestaan uit Macedonische en Pontische dansen. Er zijn ook twee andere (afzonderlijke) cursussen Bulgaarse dansen, enkele details vindt u summier hieronder (vlak boven het kadertje met "praktische gegevens").

Al deze cursussen richten zich tot dansers die al enige ervaring hebben met Balkan-dansen.

De vereniging "Balkan Brugge" ontstond al in 1996 omdat er een behoefte was aan mogelijkheden om aan traditioneel dansen te doen in de regio. In het begin deden ze dat met "gewone" wekelijkse lessen en oefensessies, maar al snel gingen ze ook weekendcursussen organiseren. Onder leiding van specialisten kunnen de leden (en andere belangstellenden) daar hun kennis uitbreiden en verdiepen.

Zoals de naam het al aangeeft beperkt "Balkan Brugge" zich niet tot één specifiek land, ze leggen zich integendeel toe op alle landen van de hele Balkan. Dat is een hele brok, aangezien zowat elk land afzonderlijk al een bijzonder rijke danstraditie bezit, maar anderzijds zijn de grenzen in het gebied van relatief recente datum. Er zijn dus een heleboel onderlinge invloeden en met een aanpak als die van Balkan Brugge kunnen die ook zichtbaar gemaakt worden.

Dat wil niet zeggen dat ze alles tegelijk aanpakken. Een olifant eet je met kleine hapjes, zeggen de Chinezen (of er wordt toch gezegd dat ze dat zeggen) en de vereniging lijkt ook de Balkan per land aan te pakken. In 2008 focusten ze bijvoorbeeld op Bulgarije en in 2009 was dan Griekenland aan de beurt.

Aan goede dansleraars met internationale ervaring is in Griekenland geen gebrek, maar de meesten specialiseren zich in één bepaalde streek. Kyriakos Moïsidis daarentegen houdt zich bezig met dansen van Macedonië, Thracië en de Pontos, en daarmee bestrijkt hij ongeveer heel Noord-Griekenland. Hij geeft dansles sinds 1989, zegt hij zelf, maar daar vertelt hij niet bij dat hij al enkele jaren eerder, in 1985, kleine kinderen hun eerste danspasjes aanleerde. Dat vormde blijkbaar de aanleiding om zich in de materie te verdiepen. Van het een kwam het ander en tenslotte ging hij zich in 1997 beroepshalve met dansen bezighouden. In 2000 organiseerde hij zijn eerste tiendaagse seminarie, in Griekenland maar met veel buitenlandse deelnemers. In 2005 stichtte hij, samen met "enkele" anderen (50 !) een vereniging om zich samen bezig te houden met onderzoek naar Griekse dansen. De vereniging heet Κύκλος (Kyklos) en ze profileert zich als een "Κέντρο Μελέτης Παραδοσιακών Χορών" (Centrum voor de studie van traditionele dansen).

Ter plaatse is een cd verkrijgbaar met de aangeleerde dansen. Er zal ook een dvd opgenomen worden, als u die wil aanschaffen moet u wel vooraf bestellen.

Voor de volledigheid vermelden we ook nog de twee andere cursussen van Balkan Brugge: op 18 en 19 september een cursus "Bulgaarse volksdansen" met Belčo Stanev (uit Varna) als leraar, en op 11 en 12 december een cursus "Dansen uit Pirin en andere Bulgaarse streken" met Nikolaj Cvetkov (uit Blagoevgrad).

Het Amsterdam World festival vindt plaats in Amsterdam. De Griekse zangeres Eleftheria Arvanitaki hoort in haar geboorteland bij de top. Het zijn twee zinnen die weinig openbaringen zullen bevatten. Nieuw is dan weer wel dat Arvanitaki dit jaar optreedt op dat festival. En er staan nog meer imposante namen uit het Middellandse Zeegebied op de affiche van de derde editie van dit festival, maar zoals gewoonlijk belichten wij alleen de Griekse bijdrage.

Arvanitaki is inderdaad één van de weinige Griekse artiesten die actief is in het internationale festivalcircuit. Gezien het bruisende Atheense uitgangsleven kunnen de muziekclubs, naar men zegt, veel beter betalen dan wat een internationaal festival ooit kan bieden. En er is meer dan geld alleen. Als Griek in Griekenland ken je je publiek, je weet wat ze willen, en het publiek kent jou en je repertoire, daar komen ze voor. De vlam zit dus al in de pan van zodra je het podium opstapt. In het buitenland is dat wel even anders, zeker als je daar voor de eerste keer op een podium staat. Daar moet je je uitsloven om vat op je publiek te krijgen maar je weet niet waar de handvatten zitten. Het is dus tasten en zoeken en als het dan eindelijk op gang komt is het uurtje, dat (meestal) voor jou voorzien was, zo goed als om. En dan zijn er nog wat details zoals zeulen met zware koffers, ongemakkelijke bedden in al dan niet goedkope hotelkamers, ongewoon voedsel, ... Zeg nu zelf, wat zou u doen als u mocht kiezen tussen een leuk, eenvoudig en goed betaald karweitje enerzijds, en een zware, ondankbare klus waar je niets aan overhoudt anderzijds? Je moet de vraag dan ook nog aan je muzikanten stellen, want ook die moeten meewillen. Een beetje een zwart-wit voorstelling, natuurlijk, maar toch zijn er niet zovelen die systematisch de festivals aandoen: behalve Arvanitaki zijn er nog enkele groten als Savina Yannatou of Kristi Stassinopoulou , en nog een paar anderen. Zij beschouwen het duidelijk als een investering op lange termijn: na verloop van tijd bouw je inderdaad ook in het buitenland een publiek op en dan wordt het wel weer leuk om te doen. Ook dan blijft het een open vraag of je daar rijk van wordt, maar daar ligt dan alleen de fiscus van wakker.

De echt héle groten, genre Yorgos Dalaras of Charis Alexiou , deden vroeger ook wel het buitenland aan maar dat was dan steevast in het kader van een promo-tour voor een nieuwe cd. De laatste tijd komt dat wat minder vaak voor, als ze nu nog op pad gaan is het naar het schijnt minder om cd's aan de man of vrouw te brengen, maar gewoon omdat de concerten zelf behoorlijk verdienen. Ook Arvanitaki deed dergelijke promo-optredens en veel van haar concerten doet ze nog altijd om nieuw werk voor te stellen.

Het een met het ander maakt dat ze al relatief vaak in de buurt was. In 1991 was ze voor de eerste keer in Nederland en België, samen met Yorgos Dalaras en Elli Paspala . Kort voor we met onze site begonnen (in 1998) signaleerden we haar nog in Brussel (1997) en op het Sfinksfestival (zomer 1998). Daarna konden we haar aankondigen in mei 1999 (Parijs), in juni 2002 (Brussel, Londen en Duitsland), in september 2008 (Utrecht en Amsterdam) en in oktober 2008 (Brussel en Londen). Toegegeven, je kan niet zeggen dat ze hier de deur platloopt, maar in vergelijking met haar evenknie Alkistis Protopsalti is het toch heel wat. Enkele jaren geleden vernamen we dat deze laatste niet echt zit te springen om buitenlandse optredens: ze zegt niet nee maar ze vraagt wel gewoon de prijs die ze in Griekenland voor een optreden kan krijgen, en dan ben je al gauw uitgepraat. Of dat nog steeds zo is, weten we niet, maar het is een feit dat je haar hier niet zo vaak te zien krijgt, haar optredens in oktober 2010 zijn eerder uitzonderlijk. Wie het glas altijd half leeg vindt zal misschien betreuren dat Protopsalti en Arvanitaki deze keer bijna tegelijk Amsterdam aandoen, maar de halfvollers onder u zullen het fantastisch vinden dat ze op amper een week tijd van twee hele grote sterren kunnen gaan genieten.

Het concert van Arvanitaki zou vooral opgebouwd zijn rond haar meest recente cd " Mirame ". Die werd in Spanje opgenomen, onder leiding van de bekende producer Javier Limón, een man die vijf Grammy Awards en nog wat ander prestigieus spul in zijn prijzenkast heeft staan. Arvanitaki is enorm populair in Spanje, ze is daar (nog) veel vaker te horen dan in de Lage Landen en omgeving. Vandaar dat de nieuwe cd oorspronkelijk enkel in Spanje op de markt zou komen. Toen haar Griekse fans daar lucht van kregen kwam er eerst een storm van protest en daarna toch een Griekse editie. Die had zowaar een Griekse titel gekregen: "Και τα μάτια κι η καρδιά" (Ke ta matia ke i kardia, Zowel de ogen als het hart). Die versie lag eind november 2008 in de platenzaken, wat later dan verwacht. Ze was niet alleen te laat voor de Europese tournee van Arvanitaki in oktober 2008 , ze kwam ook net op het moment dat Eleftheria druk in de weer was met een reeks optredens in Thessaloniki. Ze stond daar enkele weken na elkaar, op vrijdag en zaterdag, samen op de planken met Dimitra Galani , nog zo iemand die al jarenlang aan de top staat. Die optredens kenden een enorm succes en er werd pas in januari een punt achter gezet, na twintig (!) uitverkochte concerten. Arvanitaki had af en toe wel een nummertje van de nieuwe cd in haar optredens binnengesmokkeld maar echt veel promotie had er niet ingezeten. Er waren enkel een paar interviews, in de kranten en op radio en tv, maar in Griekenland is dat voldoende - als je een goed product hebt tenminste. In dit geval waren de kritieken uitstekend en de verkoop liep als een trein. De Griekse pers schreef vol lof over het Spaanse sfeertje dat de cd opriep: "Het hééft toch wel iets, die Spaanse muziek", stelden ze vast.

Intussen was ook de lancering in Spanje een beetje in het honderd gelopen. Er waren twee promo-concerten voorzien voor begin december, in Madrid en Barcelona, maar die moesten afgeblazen worden wegens geen cd. Pas in mei 2009 lag Mirame dan toch in de Spaanse winkels (en wat later ook in de UK, de USA en Canada). Oorspronkelijk had er een dvd moeten bijzitten, met live opnamen van Arvanitaki 's grootste successen uit haar loopbaan, maar ook dat bleek niet het geval te zijn. Maar deze keer ging er dan wel een Spaanse promo-tour tegenaan, en in plaats van twee werden het nu zes concerten. De reeks moest even onderbroken worden voor een tournee bij de tegenvoeters in Australië, maar kort daarna was ze weer terug in Spanje voor het vervolg. De zalen liepen vol en de Spaanse pers schreef lovend over het Griekse sfeertje dat de cd opriep: "Het hééft toch wel iets, die Griekse muziek", constateerden ze.

Het zal duidelijk zijn dat Javier Limón en Eleftheria Arvanitaki geslaagd zijn in de opdracht die ze zichzelf gesteld hadden: een cd maken die de twee muzikale culturen bij elkaar bracht. Een Spaanse journalist in een poëtische bui vergeleek het album met "de Middellandse Zee die beide landen omspoelt". Ondanks dat is het toch geen waterig aftreksel geworden, zoals dat helaas met fusion zo vaak het geval is. U kent dat wel: wat noten in een pot gooien en dan flink hakken, mengen en kneden, tot er een ondefinieerbaar, smakeloos papje overblijft. Maar voor zo'n recept moet je niet bij Javier Limón zijn. Hij heeft een eigen kijk op fusion en het resultaat daarvan heeft zo langzamerhand zelfs een eigen naam gekregen: de "Son de Limón". Met de vertaling daarvan kan je verschillende kanten uit. Bedoeld is natuurlijk "de sound van Limón". "Son" is gewoon "klank, geluid" (of 'lawaai") maar de uitdrukking "en son de ..." betekent soms ook "op de wijze van". En een "limón" is natuurlijk gewoon een citroen, dus je zou er ook "citroenklank" kunnen van maken. Wat die sound precies inhoudt is niet met een paar woorden te omschrijven, maar de manier waarop de man zijn medewerkers kiest spreekt wel boekdelen. Hij heeft in de loop der tijden een harde kern van muzikanten om zich heen verzameld, die allemaal verschillende stijlen vertegenwoordigen en die op hun gebied tot de top behoren. Sommigen zijn zelfs levende legendes, zoals Bebo Valdés (°1919), die mee het gezicht van de Cubaanse muziek bepaalde. Maar ze beschikken daarnaast ook - en dat is belangrijk - over een haast encyclopedische kennis van de geschiedenis en de achtergronden van "hun" muziek. Eigenlijk is het heel eenvoudig, zegt Javier Limón . "Om Guaguancó met flamenco te mengen moet je weten dat salsa ontstond uit Guaguancó , dat Afro-Cubaanse muziek van Haïti afkomstig is, van de Yoruba muziek, die op haar beurt weer rechtstreeks uit Afrika komt en in Haïti vermengd werd met 'la malagueña ', zoals Bebo het noemt". Alzo sprak Limón in een interview met Flamenco World Magazine in 2005 en als hij het zegt, dan zal het wel waar zijn. Hij had er misschien wel een tekeningetje mogen bij maken, voor wie minder thuis is in niet-Griekse muziek, maar voor zijn muzikanten is het gesneden koek. Met al die wetenschap op zak, en met al die stambomen tussen hun oren, kunnen ze veel beter op elkaar inspelen, ze doen dan de juiste dingen op het juiste moment en hupsakee, daar heb je dan je fusion . Con limón, met citroen.

Net als zijn medewerkers heeft Javier Limón zelf ook behoorlijk wat bagage in huis. Hij werd geboren in Madrid (1973) maar heeft zijn roots in Andalusië, waar ook de flamenco vandaan komt. Na een klassieke opleiding begon hij zijn loopbaan dan ook als componist van flamenco-muziek. Later kwam hij in contact met Latijns-Amerikaanse jazz en daarna met een aantal Cubaanse topmuzikanten en via hen met de tango. Van het een kwam het ander en van componist werd hij producer. In die hoedanigheid drukte hij niet alleen zijn naam maar ook zijn stempel op een onafzienbare reeks albums van de grootste namen uit de Spaanse muziekwereld. Zijn producties staan altijd met één been stevig in de flamenco, het andere been steunt op andere stijlen uit de Spaans-sprekende wereld - en die wereld is behoorlijk groot en heel verscheiden. Zoals bekend is de flamenco op zijn beurt zelf ontstaan uit een versmelting van Moorse, Sefardische, Byzantijnse en zigeuner-invloeden. Over de juiste "formule" zal wel tot het einde der tijden geredetwist worden, maar over de ingrediënten zelf is iedereen het wel (min of meer) eens. Het stond dan ook in de sterren geschreven dat Limón ooit eens de Griekse muziek zou gaan verkennen. Daar zitten namelijk die zelfde elementen in, maar dan wel vermengd volgens een ander recept. Voor iemand als Limón moet het een onweerstaanbare dwang geweest zijn om dat uit te spitten zodra hij de kans kreeg. En die kreeg hij toen Arvanitaki op zijn radar verscheen. Het had geen betere match kunnen zijn. Had hij een personeelsadvertentie geplaatst voor een "medewerker m/v met grondige kennis van alle relevante Griekse muziekgenres (andere genres een voordeel) en met gedegen internationale ervaring", dan had Eleftheria maar gewoon haar biografie hoeven in te sturen om op staande voet aangeworven te worden. Maar een advertentie was niet nodig, een postzegel al evenmin. Hij kwam gewoon naar een van haar talrijke concerten in Spanje, zag de mogelijkheden, en ging haar opzoeken. En "Mirame" is het resultaat.

Het eerste wat opvalt, nog voor de cd goed en wel in de speler zit, is de instrumentatie. Op de hoes staan goed-Griekse instrumenten als bouzouki , laouto en outi broederlijk naast speciaal-Spaanse spullen als flamenco-gitaar en ... handgeklap. Ook de percussie is Spaans, en de meeste van de negentien (!) muzikanten hebben onvervalst Spaanse namen. De muziek en de teksten van de twaalf nummers komen uit verschillende hoeken van de wereld, maar daar staan toch overwegend Griekse namen te lezen, en het zou geen Arvanitaki-cd zijn als er geen oude bekenden bij de auteurs waren. Zo leverden bijvoorbeeld Nikos Moraïtis en Michalis Ganás enkele teksten aan, en bij de componisten vinden we Thodoris Papadopoulos en Yannis Mitsis . Maar er zit ook een bewerking bij van de internationale super-hit "Je t'aime" van de Belgisch-Canadese (en half Siciliaanse) Lara Fabian , een nummer van de Serviër Željko Joksimović en twee bewerkingen van traditionele liedjes, het ene uit Yemen en het andere "van de Balkan" (ergens uit de buurt van Roemenië of Oekraïne), dit alles van Griekse teksten voorzien door Nikos Moraïtis .

Het zal wel niet verbazen dat de cd ook een portie Spaans bevat, maar de keuze voor een bewerking van "Cárcel de oro" (Gouden kooi) lag toch niet meteen voor de hand. Dat liedje, een copla , is namelijk een klassieker in zijn soort, en het is bovendien van de hand van de "maestros Quintero, León en Quiroga", het drietal dat rond 1940 met dit genre begon en het enorm populair maakte. Het liedje behoort dus zo'n beetje tot het Spaanse muzikale erfgoed en dan moet je toch wel erg zeker van je stuk zijn voor je met zoiets aan de slag gaat. Maar Javier Limón wist duidelijk wat hij deed. En gelijk had hij. De Spaanse journalisten waren in de wolken, ze schreven unaniem en met veel uitroeptekens over een "impresionante interpretación" van de "gran diva griega" (wie zei daar dat Spaans een moeilijke taal is?). Voor hen is het duidelijk geen bezwaar dat Eleftheria het liedje in het Grieks zingt, op een tekst van Lina Nikolakopoulou . De titel daarvan is "Στο παλάτι της καρδιάς σου" (Sto palati tis kardias sou, In het paleis van je hart). Eén van de versregels leverde meteen ook de titel voor de Griekse versie van de cd.

Een tweede Spaans nummer op "Mirame" is van de hand van Javier Limón zelf, en het heet - jawel - "Mirame". Arvanitaki zingt het in het Spaans, de eerste keer dat ze dat doet. Tenminste, dat zegt ze zelf, maar dan heeft ze het waarschijnlijk enkel over haar cd's. Tijdens haar concerten in Spanje doet ze er al wel eens een klassieker als "Bésame mucho" bovenop, waarbij het publiek dan helemaal dol wordt. Het zal dus niet uit linguistieke veiligheidsoverwegingen zijn dat ze "Mirame" in duet zingt met Concha Buika , de Spaanse zangeres uit Equatoriaal Guinea die op Mallorca geboren werd temidden van zigeuners die haar met flamenco opvoedden en die eerst Las Vegas voor zich won en daarna thuisland Spanje stormenderhand veroverde. Dat ze op Mirame meezingt is misschien ook wel deels omdat Javier Limón ook voor haar albums de productie doet, maar de echte reden moet je toch gaan zoeken in de visie van Limón op dit liedje. Voor hem is "Mirame" een eerste uiting van een nieuwe soort muziek, de muziek van de toekomst, die alle culturen van alle werelddelen onder één noemer zal brengen.

Is het misschien daarom dat dit nummer de laatste track inneemt van de internationale editie? Symbolisch voor het einde van een tijdperk en het begin van een nieuw? Zo ja, dan vinden ze die "nieuwe muziek" in Griekenland toch wel een beetje teveel van het goede want op de Griekse cd's hebben ze er nog gauw twee "bonus tracks" achteraan gezet, zodat de symboliek al even symbolisch doorbroken is. Het gaat telkens om een zogenaamde "Soumka Mix", bewerkingen van nummers die ook in "gewone" versie op het album staan, en Soumka is bij de Griekse jeugd nogal bekend als producer en componist van "elektronische dansmuziek". Ook dat is natuurlijk een "nieuwe soort universele muziek" die in alle discotheken over de hele wereld hetzelfde klinkt. Toch zal Soumka met zijn ouderwets-romantische versie van "Pes mou" (het "Je t'aime" van Lara Fabian) ook bij de tegenstanders van het genre weer wat in de achting stijgen. En tot spijt van wie 't benijdt is het laatste nummer, een bewerking van de Roemeense traditional die we eerder al tegenkwamen, zodanig meeslepend dat een Griekse commentator opmerkte dat je zowaar zin krijgt om aan het dansen te gaan. Hij voegde er wat spijtig aan toe: "... ook al ken je de passen niet". Nogal wat Lage-Landers zullen dat gevoel herkennen - en met enig leedvermaak vaststellen dat het dus ook Grieken kan overkomen ...

De vzw Rembetika, organisator van het Brugges Festival, moet ieder jaar opnieuw vechten voor het voortbestaan van het festival... en ze geven niet snel op. Voor deze 24ste editie hadden ze aanvankelijk een paar grote namen te pakken, die hier en daar zelfs al aangekondigd werden, maar naarmate de tijd vorderde zag de organisatie zich genoodzaakt om het programma bij te sturen.

Wat de Griekse bijdrage betreft, traditiegetrouw op de slotavond van het Brugges Festival, werd eerst gedacht aan Nena Venetsanou , maar dat gaat dus niet door.

In plaats daarvan krijgt u op zaterdag 13 november een dubbelconcert geserveerd, met in het eerste deel Africapella en special guest Sioen en na de pauze is het de beurt aan Photis Ionatos en ensemble.

Met Photis Ionatos en zijn twee (min of meer) vaste kompanen keert de vzw Rembetika terug naar een van haar stokpaardjes, de Griekse rembetika .

Photis Ionatos houdt zich al jaren met dit genre in en hij doet dat op zijn eigen manier. Bij hem hoor je geen rauwe stemimitaties, zoals zo vaak gebeurt bij het klakkeloos nabootsen van de klassiekers in het genre. Hij gebruikt zijn mooie volle stem en geeft deze muziek een eigen(tijdse) invulling. In het verleden durfde hij ook wel eens experimenteren met instrumenten die niet zo gebruikelijk zijn voor een rembetika -formatie, zoals de viool en de contrabas. (Zie bijvoorbeeld zijn concerten in november 2000 en in december 2002 ). Maar met dit trio grijpt hij echter wél terug naar de typische instrumentatie voor de rembetika in de Piraeus-stijl: bouzouki , baglamas en gitaar . Het trio werkt al jaren samen op het podium en bracht in 2004 de cd "Rébétika" uit.

• Photis Ionatos , zang en gitaar
• Stelios Manoussakis, bouzouki en zang
• Sakis Kyrkos, baglamas en zang

Het Brusselse rembetika -groepje Vinylio gaat internationaal! Het is nog niet echt een European Tour, maar Rome werd ook niet op één dag gebouwd.

De primeur voor Nederland gaat naar Café Whispers in Assen, naar eigen zeggen een "geweldige muzikale tempel". Meestal programmeren ze daar jazz en/of rustige muziek, maar blues en roots kan en mag ook. Het is hun bedoeling om beginnende muzikanten, bijvoorbeeld die van het conservatorium te Groningen, een podium te bieden.

Nu, "beginnende muzikanten" zijn de jongens en het meisje van Vinylio niet bepaald, ze hebben al flink wat ervaring in het Brusselse uitgangsleven. En "ophoudende muzikanten" zijn het ook al niet, als ze eenmaal begonnen zijn spelen ze tot de laatste man publiek (misschien daarom dat ze er deze keer ongewoon vroeg aan beginnen?). Dat ze "onderhoudende muzikanten" zijn, dat bevestigt zowat iedereen die ze al bezig gehoord heeft.

De bezetting, voor wie ze nog niet uit het hoofd kent:

• Yannis Sarris (zang en peervormige bouzouki )
• Maria Spyroglou (zang en defi )
• Christos Sarantidis (zang en gitaar)

In hetzelfde muziekcafé was in september 2008 ook al Psarantonis te horen.

Een kleine twee weken later spelen ze dan opnieuw een "thuismatch" in Brussel.

Het Roosendaals Grieks Ensemble Omonia viert dit jaar zijn vijfentwintigjarig bestaan. Ze werden immers opgericht op 8 mei 1985. Ter afsluiting van dat jubileumjaar schoeit het zijn traditioneel herfstconcert op een lichtvoetige leest.

Het programma bestaat immers uit liederen van de eilanden en uit vooral lichtere liedjes van Vasilis Tsitsánis , Yorgos Mitsakis, Nikos Ignatiadis, Mikis Theodorakis , Manos Hadjidakis en Manos Loïzos.

Speciale gasten voor dit concert zijn Theodorakis-vertolker Pieter Hendriks en bouzouki -speler Demis Iossifidis .

Zoals gebruikelijk heeft Omonia een gastkoor uitgenodigd, en dat is het Roosendaals mannenkoor Concordia . Een kwart eeuw geleden stonden zij mee aan de wieg van het Grieks Ensemble Omonia , en eigenlijk is het zelfs hun schuld dat Omonia nu al die kaarsjes moet uitblazen.

Het mannenkoor Concordia zelf vierde dit jaar trouwens zijn negentigste verjaardag (°1920), maar van ouderdomsslijtage is er nog lang niets te merken. Speciaal voor deze gelegenheid zullen de heren, naast enkele ‘eigen’ werken, ook een vijftal Griekse liederen ten gehore brengen.

Na afloop is er een warm en koud Grieks buffet .

In oktober 2010 organiseerde de vzw Kapa al een dansstage met dansen van Anatoliki Romilia, en nauwelijks een maand later doen ze daar een tweede bovenop.

Deze keer gaat het over de dansen van de Sarakatsanen. Over dat semi-nomadische herdersvolk schreven we al het een en ander op onze pagina over Epirus , en die pagina is een onderdeel van onze Geschiedenis van Albanië . Als u niet weet wat het verband is heeft u meteen een goede reden om die pagina's (nog) eens door te lezen.

De dansleraar die Kapa hiervoor uitnodigde is zelf van Sarakatsaanse afkomst.

Zoals gewoonlijk loopt de stage van zaterdag tot zondag, en op zaterdagavond is er een traditioneel buffet met dans en muziek.

Vangelis Germanos komt opnieuw naar Brussel (zie onder ) maar zijn optreden wordt voorafgegaan door een vertoning van "Once in a lifetime" , een Engels ondertitelde Griekse film van Nicole Alexandropoúlou die zowat een jaar geleden verscheen en die intussen een must is geworden voor elke Griekse muziekliefhebber. De reden? Het is in feite een documentaire over het leven en de carrière van Yannis Petridis .

De radio-producer Yannis Petridis ( Γιάννης Πετρίδης ) is een fenomeen binnen de Griekse muziekwereld, en trouwens ook ver daarbuiten. Hij begon in 1975, dus kort na de val van het Kolonelsregime , met een radioprogramma waarin hij moderne muziek presenteerde van Griekse en buitenlandse artiesten. Hij stelde nieuwe platen voor, hij gaf er interessante achtergrondinformatie bij en hij nam interviews af. Dat alles ging live op antenne, een hele omwenteling na jaren van censuur die vooraf goedkeuring moest geven voor elk punt en elke komma. Vandaag, anno 2010, zijn we vijfendertig jaar later en dat zelfde radioprogramma loopt nog altijd, elke dag, van maandag tot vrijdag, 's namiddags van vier tot vijf, volgens dezelfde formule en ... nog steeds met dezelfde Yannis Petridis achter de microfoon. Dat is niet alleen een record voor Griekenland, het zou zelfs een wereldrecord zijn.

Daar komt nog bij dat Petridis nog altijd zijn eigen visie brengt, wat ook al niet vanzelfsprekend is in tijden waarin producers in Griekenland (en in Vlaanderen!) steen en been klagen omdat de inhoud van "hun" programma's hun voorgeschreven wordt door hun rechtstreekse chefs, die op hun beurt hun instructies krijgen van de platenmaatschappijen, die in ruil dan een deel van hun winst besteden aan reclamespotjes. De radiobazen geven op hun beurt ook aanwijzingen aan de platenfabrieken: "als jullie dat liedje nu eens wat meer rock maken, dan kunnen we het ook nog in dit en in dat programma stoppen". Dan komt er een "remix" en die komt op nog meer "playlists" te staan. Het is een triestige illustratie van het gezegde "wiens brood men eet, diens woord men spreekt". Maar van dat soort brood lust Petridis geen pap, en hij komt daar nog mee weg ook, misschien omdat hij door zijn staat van dienst zo goed als onaantastbaar is. Hij werkt dan wel voor de staatszender, en die wordt wel minder geteisterd door de beruchte playlists dan de commerciële stations, maar dat betekent niet dat die er immuun voor is. Petridis wel. Een staatszender, zeker in Griekenland, heeft dan weer het nadeel dat elke regeringswissel ook daar gevoeld wordt. Er verandert vanalles, "tot en met de deurkrukken", zoals Petridis het ooit uitdrukte. Maar hij blijft zitten waar hij zit. Hij heeft overigens ook voor de platenindustrie gewerkt, op directieniveau bij de grootsten, maar toen hij niet langer zijn zin mocht doen trok hij de deur achter zich dicht.

Hij heeft een enorme invloed gehad op de ontwikkeling van de Griekse muziekscène, en als hij spreekt wordt er nog steeds naar hem geluisterd, ook al zit hij niet voor de microfoon. Het respect is universeel, en het argument " Petridis heeft het gezegd" maakt een abrupt einde aan eender welke discussie over muziek. Hij kent iedereen, al was het alleen maar omdat hij iedereen, van klein tot groot, voor zijn microfoon heeft gehad voor een interview. Niet alleen Grieken, ook buitenlanders als Ennio Morricone, Dire Straits, Roxy Music, David Byrne, Joe Cocker, Nick Cave, John Barry, Cat Stevens, Michael Jackson, Brian Ferry, Elton John, ... noem maar op, ze kwamen allemaal bij hem langs of hij ging hen opzoeken. Zijn kennis over muziek van na 1900 schijnt encyclopedisch te zijn, en hij zou bovendien ook de trotse eigenaar zijn van de grootste private platenverzameling ter wereld. Zelf weet hij niet precies hoeveel hij er heeft, of hij wil het niet zeggen. Hij rekent trouwens niet in aantallen platen maar in aantallen liedjes en "dat zijn er miljoenen". Meer wil hij niet kwijt. En ook nog dat Elton John op dat gebied zijn grote concurrent (en collega en vriend) is.

Zelf blijft Yannis Petridis meestal op de achtergrond. Enkele jaren geleden kon tekstschrijver en programma-maker Lefteris Papadopoulos (zelf ook een levende legende) hem strikken voor een interview in zijn uitzending "Synandisis" (Ontmoetingen), en daarmee kon het muziekminnende Griekse publiek voor de eerste keer kennismaken met "het gezicht van de stem die iedereen kent". Wie gehoopt had om ook nog de mens achter het gezicht te kunnen ontdekken, die kwam bedrogen uit. De uitzending ging vooral over de visie van Petridis op de Griekse muziek. Maar met zo iemand is "uiterst boeiend" dan toch wel een understatement.

De film "Once in a lifetime" gaat ongeveer dezelfde richting uit, al worden er hier toch wel wat meer tipjes van de sluier opgelicht. Er komt veel archiefmateriaal in voor, maar ook interviews met mensen die Yannis Petridis van nabij kennen. Daarnaast zijn er ook beelden van alle plaatsen waar Petridis ooit thuis was (Athene, Piraeus, ...) maar ook van die plaatsen waar hij zich thuis voelt , en dat zijn de "muzikale hoofdsteden" van de Verenigde Staten: Los Angeles, San Francisco, ...

Op deze manier is dit portret van "de man die zijn volk leerde luisteren" niet alleen een reisverhaal door diens leven, maar ook een reis door de muziek van de vorige eeuw, vanaf 1900. Voor de meeste Grieken zal het meteen ook "de soundtrack van hun jeugd" zijn, zoals een commentator het uitdrukte.

De film werd gemaakt door Nicole Alexandropoúlou , ( Νικόλ Αλεξανδροπούλου ) en "maken" betekent in dit geval dat ze het scenario schreef, de regie voerde en de productie voor haar rekening nam. Ze groeide op in Thessaloniki en in Rome, en ze studeerde kunstgeschiedenis en publicitaire fotografie. Ze werkte twaalf jaar lang als fotografe voor de grootste Italiaanse tijdschriften en ze stelde ook vaak haar werk tentoon. In 2000 besloot ze haar eerste film te maken die het jaar daarop prompt de eerste prijs voor kortfilm haalde op de tweede editie van het Trani Film Festival in Italië. De productie heet "I Fantastici Boors" en het gaat over "een zekere Giorgio die muziek schrijft en met zijn zoon Emmanuele een rustige namiddag wil doorbrengen ...". Wat die puntjes te betekenen hebben weten we ook niet, en als we het wisten zouden we het niet verklappen.

Met "Once in a lifetime" (2009) blijft ze in de wereld van de muziek. Het is pas haar tweede film en meteen ook haar eerste langspeelfilm (80 minuten). De versie die in Brussel vertoond wordt is Engels ondertiteld.

Interessant om weten is ook dat zowel Nicole Alexandropoulou als Yannis Petridis zelf met de film mee naar Brussel komen. Ze zullen "op al uw vragen antwoorden", lezen we, maar de eerste vraag is dan natuurlijk of Vangelis Germanos nog ooit aan zijn concert toekomt ...

De zanger, componist en tekstschrijver Vangelis Germanos ( Βαγγέλης Γερμανός ) is bij ons minder bekend. Toch staat hij al bijna veertig jaar op allerlei muzikale podia in Griekenland.

In het begin van zijn carrière vormde hij samen met Vasilis Zaroulias een rockgroepje, Dioskouri genaamd, en in 1971 verscheen hun eerste plaat. Rock Simera ("Rock vandaag"). Later evolueerde zijn werk meer in de richting van de ballade en hij staat dan ook bekend als een "rock-troubadour". In tegenstelling tot sommige anderen produceert hij niet bepaald aan de lopende band. Toch bracht hij verschillende eigen platen uit, de meeste ook met werk van zijn hand, en daarnaast schreef hij ook voor anderen. Zo werkte hij samen met Dionysis Savvopoulos op de plaat Ta Barakia uit 1981. Op die plaat zingt ook Elefheria Arvanitaki , toen nog een illustere onbekende aan het begin van haar carrière.

Vangelis Germanos is in Brussel voor een eenmalig optreden, waar hij een overzicht zal geven van al zijn bekende en minder bekende liedjes. Hij was er al eerder, in mei 2006 , en toen werd het in elk geval een succes.

Voor het concert is er nog een zeer interessante film, zie hierboven .

De Universiteit van Amsterdam (UvA) gaat er prat op de enige Nederlandse universiteit te zijn waar je een volledige studie Nieuwgrieks kunt doen. Er wordt niet alleen gefocust op de taal, maar ook de rijke cultuur van Griekenland komt aan bod.

Net als het Griekenlandcentrum in Gent, organiseert de leerstoelgroep Nieuwgriekse taal- en letterkunde en Byzantinologie van de UvA naast het reguliere programma regelmatig variacolleges. Deze colleges gaan door op vrijdagmiddag en handelen over zeer diverse onderwerpen. Ze zijn voor iedereen toegankelijk.

Op uitnodiging van het instituut geven wij ook in Amsterdam onze lezing over "Muziek en politiek in het Griekenland van de Twintigste Eeuw".

De twintigste eeuw was bijzonder turbulent in Griekenland: vijf of zes oorlogen, drie dictaturen, twee bezettingen en een paar burgeroorlogen, en dan nog diverse staatsgrepen, gemanipuleerde verkiezingen en politieke moorden. Allemaal beschreven in ontelbare geschiedenisboeken, maar: hoe spartelde Yannis-met-de-pet zich overal doorheen en hoe keek hij aan tegen de politiek die hoog boven zijn hoofd bedreven werd, maar die wel zijn dagelijks leven overhoop haalde?

Voor een antwoord dient de populaire muziek hier als een goede invalshoek: nauw verweven met het dagelijkse leven van de Grieken, met teksten die vaak een uniek inzicht bieden in het gedachtengoed van toen. Het gaat ons hier dus om het raakvlak muziek-politiek, maar ook dat kan alle kanten opgaan: opzwepende strijdliederen, bijtende spot, subtiele humor, onschuldig ogende teksten met dubbele bodem... Het aanbod is enorm – en de selectie dus streng. Geen al te bekende of voor de hand liggende liedjes (dus geen Theodorakis deze keer), en de teksten moesten behalve mooi zijn vooral ook iets te vertellen hebben, en dan nog van allerlei soort zijn, om samen een goed beeld te geven van de muzikale rijkdom van het land. Een woordje uitleg voor de historische omkadering en de petite histoire , maar het is vooral de muziek die aan het woord komt – een Grieks woord, uiteraard, maar met tekst én vertaling op het scherm – dan weet u na afloop tenminste waar het pantserschip uit de titel vandaan komt...

Meer details over de inhoud en de opzet van deze lezing staan op onze maart 2009 pagina.

Na afloop van dit variacollege vindt tevens de diploma-uitreiking plaats van de certificaatsexamens Nieuwgrieks van het Centrum voor de Griekse Taal in Thessaloniki (K.E.G.) van afgelopen mei.

Het "Elliniko Kentro Agora" in Luik organiseert weer een Griekse avond. Ze weten te vertellen dat er "live muziek, eten en dans" voorzien is. Meer moet dat niet zijn, natuurlijk. Hun vaste klanten weten zo ook wel dat ze bovenop dat alles nog mogen rekenen op de beschikbaarheid van drankjes en op een gezellige sfeer.

Michalis Hatzigiannis ( Μιχάλης Χατζηγιάννης ) was al een paar keer op European Tour. Blijkbaar beviel hem dat wel, want hij lijkt vastbesloten om een Internationale Ster te worden. Misschien is het daarom dat hij elke gelegenheid aangrijpt om in het buitenland op te treden.

Zijn naam is voor een buitenlands publiek niet van de makkelijkste. Er zijn verschillende fonetische schrijfwijzen mogelijk, afhankelijk van het land waar hij optreedt. Michalis Chatziyannis , zoals wij zijn naam in oktober 2007 schreven, leek ons voor een Nederlandstalig publiek de meest logische transcriptie. Maar hij wordt ook aangekondigd als Michalis Chatzigiannis , Mihalis Hatzigiannis of zelfs een combinatie van die twee, Michalis Hatzigiannis .

Op zijn eerste Europese Tour in 2007 trad hij op samen met de accordeoniste Zoi Tiganouria. Zijn tweede Europese Tour kwam al vrij vlug na de eerste, in april 2009 , en die toer werd simpelweg de "MX-Tour 2009" gedoopt. Aangezien deze zeer populaire singer-songwriter aan een internationale carrière timmert, werd het tijd om een internationale naam te kiezen en aan te houden. In augustus 2010 bracht hij in Duitsland een nieuw album op de markt dat duidelijk ook voor een internationaal publiek bestemd is. Het album heet " Mihalis " en bevat een aantal van zijn grote Griekse hits die hij voor de gelegenheid in het Engels vertolkt, maar ook een aantal nieuwe songs, allemaal in het Engels. Of zijn naam hiermee nu eindelijk vastligt weten we niet.

Hij maakt er deze keer in elk geval een vluggertje van, een weekend-uitstapje als het ware. Op amper drie dagen doet hij drie optredens, het eerste in Zwitserland (Zürich) op vrijdag 19/11, de twee andere in Duitsland (Frankfurt op zaterdag 20/11 en Düsseldorf op zondag 21/11). Wij nemen daarvan enkel Düsseldorf in onze Agenda op, de andere zijn te ver weg.

De Brusselse afdeling van het Centre Hellénique d'Etudes du Folklore , de vzw Tradidanse , onder leiding van Maria Douvali , organiseert een dansstage met dansen van de eilanden.

Vooral Ikaria, Samos, Serifos, Naxos en Amorgos komen aan bod. De gastdocente is Christiana Katsarou , die in november 2003 ook al werd uitgenodigd door Tradidanse . Op onze november 2003 pagina leest u wat meer over haar.

Christiana Katsarou specialiseerde zich gaandeweg meer en meer in de dansen van de Oost-Egeïsche eilanden en van Ikaria in het bijzonder. Momenteel geeft ze geen dansles meer bij de plaatselijke afdeling van het Lykion ton Ellinidon , maar dat betekent helemaal niet dat ze stil zit of heeft gezeten, wel integendeel. Ze doet onderzoek naar de plaatselijke feesten op Ikaria in het kader van haar master's diploma in Griekse cultuur en etnografie aan de universiteit van Athene. Ondertussen geeft ze dansstages in binnen- en buitenland en zit ze mee in de organisatie van het "Ikaria Dance Seminar" project, dat onder meer dansseminaries op het eiland Ikaria organiseert.