Dit is één van de theaterconcerten die Tim Meeuws en groep geven onder de titel 'Als een vreemde'. Zoals bekend verscheen in maart 2008 de gelijknamige cd met dertien bewerkingen van Griekse liederen van verschillende genres. Het programma bevat zowel langzame ballades als meer ritmische nummers. Alle liederen hebben met elkaar gemeen dat ze in Griekenland enorm populair zijn in hun originele versie. Ze werden of worden bijvoorbeeld gezongen door coryfeeën als Charis Alexiou en Stratos Dionysiou .

Een hele onderneming dus om met een bewerking van zulke succesliederen uit te pakken. Maar Tim Meeuws en zijn zes wereldmuzikanten maakten er geen slappe covers van, ze horen deze liederen gewoon graag en deden er 'hun ding' mee, zonder daarbij het origineel te willen overtreffen.

Vinylio is de naam van het nieuwe rembetika -groepje rond de bouzouki -speler Yannis Sarris en zangeres Maria Spyroglou. In mei 2009 gingen zij onder de naam 'Laos kai Kolonaki' veelbelovend van start, maar dit trio werd inmiddels alweer opgedoekt.

De twee resterende muzikanten, Yannis Sarris en Maria Spyroglou, vormen nu de kern van Vinylio en zij blijven in hun project geloven. Ze zochten en vonden een andere gitarist en gaan gewoon door met het vertolken van oudere en meer recente rembetika-liederen. In het repertoire van Vinylio, wat gewoon Vinyl betekent, zitten zowel liederen uit de beginperiode van het genre in de zogeheten Smyrna-stijl, maar ook en vooral uit de tweede bloeiperiode van na de Tweede Wereldoorlog, wat vaak de 'klassieke' periode genoemd wordt. Rembetika-liederen die 'op vinyl' terug te vinden zijn sedert de opkomst van de platenindustrie.

Een nieuwe naam, een nieuw groepje en een nieuw elan. De thuisbasis van Vinylio, het Brusselse Art Base, volgt hen daarin en gaat ook steeds nieuwe uitdagingen aan.

Zo biedt Art base aan haar concertgangers op zondag de mogelijkheid om het concert te combineren met een lunch vooraf. Een nieuwe formule om in een relaxte sfeer de zondagmiddag door te brengen. Voor de lunch wordt samengewerkt met Brasserie-Restaurant Horta, dat zich aan de overkant van de straat bevindt, op het gelijkvloers van het stripmuseum. Brasserie Horta biedt hiervoor een speciaal menu aan met typisch Belgische gerechten.

Die zondag staat het volgende op het menu :

• Soep naar keuze (buffet)
• Gevogelte filet "en croûte" met peperkoek of Victoriabaars met prei
• Profiterolles met warme chocoladesaus

De kaart bevat trouwens niets dan "Belgitudes" en er heerst de gemoedelijke sfeer van de Brusselse brasserie van weleer. Dat komt mede door het decor, dat al even Belgisch is als de menukaart. De brasserie werd in 1906 ontworpen door de bekende Art Nouveau architect Victor Horta.

Nadien kunt u met een goed gevulde maag naar de overkant van de straat trekken om van het rembetika -concert te genieten.

Vinylio bestaat uit:

• Yannis Sarris, bouzouki en zang
• Maria Spyroglou, zang en defi
• Dimitris, gitaar

De Stichting Toonbeeld is een instelling voor kunsteducatie, gevestigd in Castricum. Ze organiseren lessen en cursussen op het gebied van muziek, beeldende kunst en drama.

Daarnaast organiseren ze ook zondagmiddagconcerten, en deze keer hebben ze daarvoor de bekende groep Ano Kato uitgenodigd.

Leren dansen zoals de Atheners dat deden tussen 1900 en 1930? Het kan, dank zij een unieke dansstage, georganiseerd door de vzw Tradidanse .

Op het programma staan acht verschillende dansen: zeïmbekiko, chasapiko, aptaliko, chasaposerviko, wals, tango, charleston en foxtrot. Uiteraard gaat het daarbij om de versie "uit de tijd van toen". U krijgt trouwens ook een woordje uitleg over de muziek en de kledij van toen.

De vzw Tradidanse haalt hiervoor twee specialisten naar België:

• Kalliopi Varoudaki is voorzitster van de afdeling Piraeus van de CID-UNESCO ( Conseil International de la Danse , de wereldwijde overkoepelende organisatie voor alle vormen van dans in de hele wereld). Zij deed onderzoek naar de dansen die in het Athene van die periode populair waren. Daaruit resulteerden al enkele originele voorstellingen in het befaamde Dora Stratou Theater in Athene.
• Koula Stravakou heeft samen met Kalliopi Varoudaki de choreografie van die voorstellingen uitgewerkt. Ze geeft zelf al twintig jaar dansles aan een breed publiek, en daarbij specialiseert ze zich vooral in deze Griekse, Europese en Latijns-Amerikaanse stads- of salondansen.

Beide dames zijn dus uitstekend geplaatst om u honderd jaar terug in de tijd te voeren. Maar minder valt er van Tradidanse eigenlijk niet te verwachten: de organisatie staat al jarenlang bekend om de hoge kwaliteit van de evenementen die ze organiseert.

Ook deze cursus belooft bijzonder interessant te worden. Meestal focust men op de dansen uit de dorpstraditie, en daarbij spendeert men dan soms uren en dagen aan een bepaalde dans die misschien enkel in een klein dorpje gedanst werd door een handvol inwoners. Niet dat zoiets verkeerd is, integendeel zelfs, maar het contrast met de stadsdansen is toch wel groot. Die komen zelden of nooit aan bod, terwijl daar toch honderdduizenden plezier aan beleefden. In die periode, dus 1900 tot 1930, was er immers nog geen radio en uiteraard geen televisie. De grammofoonplaten bestonden al wel, maar vooral in het begin waren zowel de platen zelf als de apparatuur nog veel te duur om zelf aan te schaffen. De mensen moesten dus naar buiten voor hun vermaak. In de dorpen waren er de dorpsfeesten en dergelijke, maar in de steden wilde men wel wat anders.

Zo gingen de Atheners bijvoorbeeld massaal naar revues en operettes. Het aanbod was groot: gemiddeld twee premières per week. Sommige stukken kwamen rechtstreeks uit het buitenland maar de meeste werden toch in Griekenland zelf geschreven. Vooral bij de revues kon dat eigenlijk ook niet anders, want daarin werd stevig de draak gestoken met allerlei plaatselijke (wan)toestanden. Ook een operette is veelal komisch van aard en daarbij is herkenbaarheid toch wel essentieel.

In al die stukken kwam heel veel muziek voor: twintig of vijfentwintig nummers per opvoering was geen uitzondering. Al die muziek werd speciaal voor het stuk in kwestie geschreven. Ook in muzikaal opzicht is dit dus een interessant (maar veelal onontgonnen) terrein: we hebben hier immers te maken met de eerste stapjes van het "Griekse lied" dat later zo'n hoge toppen zou scheren. Niet alles was toen van even hoog niveau, uiteraard, maar iemand als Theofrastos Sakellaridis heeft toch wel een aantal successen op zijn naam staan die nog jarenlang nazinderden. Hij zou later bijvoorbeeld ook een aantal liederen schrijven waarmee Sofia Vembo beroemd is geworden (en waarin, zoals bekend, de draak werd gestoken met Mussolini die in 1940 Griekenland aanviel). Het was ook Sakellaridis die in 1908 met de eerste Griekse operette kwam. Op vrij korte tijd verdrong die de - tot dan uiterst populaire - revue, en in 1915 gaf diezelfde Sakellaridis de revue de genadeslag met zijn operette "Στα Παραπήγματα" ( Sta parapigmata , In de barakken), die enorm populair werd. Het was meteen ook een van de eerste keren dat er in Griekenland een tango op de planken gezet werd, en toch was die nog maar pas uit Argentinië "ontsnapt".

Die tango werd enorm populair en hij werd nog jarenlang ijverig gedanst. Ook de "betere burgerij" deed enthousiast mee, en dat was eigenlijk wel een beetje merkwaardig want in de jaren '30 maakte hun politie jacht op de rembetika -muzikanten omdat het marginalen waren - maar ook de tango was ontstaan in de sloppenwijken van Buenos Aires. In de Atheense salons danste men natuurlijk wel de zogenaamde "ballroom tango", minder sensueel dan het origineel en dus beter aanvaardbaar.

Het is niet alleen de tango die zijn populariteit te danken heeft aan de theaterzaal. Ook andere dansen vonden hun weg van het podium naar de salons. De foxtrot bijvoorbeeld, "uitgevonden" in Amerika in 1914, werd in korte tijd wereldwijd razend populair, en in Griekenland duikt hij - voor zover bekend - de eerste keer op in een operette uit 1924. En de charleston (°1923) deed in Athene zijn intrede in 1928, alweer in een operette.

In feite is dat niet verwonderlijk, want voor dergelijke stukken gebruikte men uiteraard "lichte" muziek, met leuke, gemakkelijke deuntjes en dat is ook precies wat je voor dansmuziek nodig hebt. In de revues, in het begin van de eeuw, waren vooral Italiaans aandoende klanken te horen. Dat had deels natuurlijk ook te maken met de aansluiting van de Ionische Eilanden bij Griekenland, relatief kort tevoren (in 1863). Later keek men meer richting Frankrijk en vervolgens kwamen ook de Latijns-Amerikaanse deuntjes in Athene aanwaaien. Maar Grieken zouden geen Grieken zijn als ze dat alles gewoon slaafs kopieerden, en dat maakt deze periode juist zo interessant.

In de jaren voor en na 1922 kwam, met de vluchtelingen van de Katastrofi, ook de muziek van Klein-Azië naar Athene. Sakellaridis (alweer hij!) had enkele jaren tevoren nog voor een regelrecht schandaal gezorgd door een zeïmbekiko te laten dansen in (een bewerking van) "Εκκλησιάζουσες" (Vrouwenparlement) van Aristophanes . De commotie had natuurlijk deels te maken met de "onaantastbaarheid" van klassieke auteurs, maar het geeft toch aan dat die dans nog niet echt "ingeburgerd" was, letterlijk dan. Het zou snel veranderen. De Klein-Aziatische Grieken hadden ook tot de gegoede burgerij behoord en ze hadden zelf ook hun walsjes en tango's gedanst, maar op hun vele feesten kwamen ook de lokale dansen aan bod. Verreweg de meesten van die vluchtelingen waren alles kwijt en huisden nog jaren nadien in sloppenwijken, maar er waren er toch ook die de bui hadden zien hangen en op tijd gevlucht waren. Anderen konden zich snel opwerken. Met andere woorden, de rokerige hasj-tenten van Piraeus hadden beslist niet het alleenrecht op zeïmbekiko's en dergelijke. Ook in de Atheense salons zullen die gedanst geweest zijn, zij het misschien niet helemaal op dezelfde manier als in de kroegen.

Wie er het fijne van wil weten moet zich maar snel inschrijven voor de cursus.

Let wel : bovenstaande bespiegelingen over het Athene van toen willen geen beschrijving zijn van de cursus; ook wij weten niet precies wat u mag verwachten. Maar zo heeft u toch alvast een indruk van de tijdsgeest waarin u terecht komt.

Het wordt stilaan een traditie dat de Vereniging van Kretenzers in Keulen en omgeving "O Minos" een beroep doet op Nikos "Pathiaris" Gounakis om hun jaarlijkse "Vasilopita" op te luisteren, het aansnijden van het traditionele nieuwjaarsgebak (op onze januari 2003 pagina vertelden we al over de legende van Aï Vasilis, die aan de basis ligt van deze traditie).