De dansgroep Parea bestaat onder die naam sinds 2008, maar in feite ontstond ze al minstens acht jaar eerder. Hun eerste officiële optreden was in maart 2009 , op het feest van de Vereniging van Werkende Grieken in Rotterdam, waar zij een onderdeel van zijn.

Nu organiseren zij een dansstage over de dansen van de Dodekanesos. De leraar is Mikés Vezuropoulos .

Onze site richt zich op muziekliefhebbers - en dus ook dansliefhebbers - in België en Nederland, en daarom vragen wij altijd een korte biografie van de lesgever. Dat kan kandidaat-deelnemers helpen om in te schatten of de stage interessant genoeg is om er een (soms) verre verplaatsing voor te maken. Deze bio's volgen doorgaans allemaal hetzelfde stramien. Veel lesgevers hebben een universitaire opleiding tot sportleraar gevolgd, met specialisatie in traditionele dansen, zoals dat in Griekenland mogelijk is. In principe zouden ze dan de basisprincipes van didactiek moeten beheersen. Vaak doen ze zelf actief aan onderzoek naar het erfgoed van de streek waarvan ze de dansen brengen, wat maakt dat ze daarin toch wel enige expertise hebben. Meestal geven ze les aan dansgroepen in Griekenland en vaak kunnen ze bogen op internationale ervaring. Dat zegt dan iets over het vermogen om hun kennis over te dragen, op een efficiënte en/of aangename manier. Enkelen vermelden met gerechtvaardigde trots dat ze bij het Dora Stratou theater gedanst of lesgegeven hebben, wat dan betekent dat ze gedanst hebben voor een publiek van honderden belangstellenden.

Als Mikes Vezuropoulos ook over zo'n klassiek cv beschikt dan hebben we dat in elk geval niet doorgekregen, maar we hebben wel iets anders ontdekt: deze man heeft gedanst voor miljoenen toeschouwers. Niet voor allemaal tegelijk, natuurlijk, maar toch ... Rekent u even mee?

Vezuropoulos is één van de pakweg 31.000 inwoners van Kos. Met mooie zandstranden en een bruisend nachtleven is dit eiland een populaire vakantiebestemming: in 2007 leverden chartervluchten welgeteld 681.313 toeristen af op de internationale luchthaven, dat is 22 keer meer dan de totale plaatselijke bevolking. Daarmee is die luchthaven een van de drukste van Griekenland, alleen Athene, Thessaloniki, Iraklio, Rodos en Kerkyra krijgen meer charterpassagiers te verwerken. Tussen haakjes, in 1980 bleef de teller op Kos nog staan op 66.960.

Op enkele actieve strandliggers en zwembadklevers na nemen de meeste chartertoeristen graag deel aan georganiseerde uitstappen. Dat is op Kos niet anders. Een populaire uitstap daar is die naar het pittoreske bergdorpje Zia. Prachtige vergezichten en adembenemende zonsondergangen zijn daar de oorzaak van, en misschien ook wel de onafzienbare rijen souvenirwinkeltjes die voor de juiste sfeer zorgen. Maar ook voor de "Greek Folklore Night", die in het aanbod van elk reisbureau zit, rijden de tourbussen naar Zia. De meesten houden halt bij de Fantasia, een enorm grote taverna met 800 plaatsen, waar elke avond optredens zijn. En u voelt ons al komen, natuurlijk: inderdaad, daar danst Mikes "Mike" Vezuropoulos met enkele anderen. Dat doet hij al jaren na elkaar, en met 600.000 per jaar tikt dat snel aan, natuurlijk. U hoeft er dan geen telraam bij te halen om na te rekenen dat hij inderdaad al voor vele miljoenen buitenlanders heeft gedanst.

Kos is ook erg in trek bij de Nederlandse vakantiegangers. Steeds in 2007 (het meest recente jaar waarvoor de Griekse dienst voor Statistiek gedetailleerde cijfers beschikbaar had) waren ze met 98.437, met andere woorden, goed voor 14% van alle Kos-bezoekers. Daarmee moeten ze alleen de Engelsen (172.761) en de Duitsers (142.648) laten voorgaan (de Belgen zijn toch nog met 30.965). Met andere woorden, vele honderdduizenden Nederlanders hebben Mike al zien optreden.

Onder die honderdduizenden vindt men ook leden van Parea. Enkelen zijn er zelfs vaste klanten: ze brengen hun vakantie regelmatig door op Kos en dan gaan ze altijd naar de Fantasia. En nu nodigden ze Mike (de "draaiende" danser aan het begin van het eerste filmpje) uit om zelf naar Nederland te komen om hen daar de dansen van de Dodekanesos aan te leren.

De Helleense Gemeenschap van Brussel (EKB) organiseert haar tweede dansfeest van het jaar meestal in de buurt van de tweede Griekse nationale feestdag, rond 28 oktober dus. De formule is welbekend: Griekse live muziek, Griekse schotels, Griekse wijn, Griekse ambiance en Griekse dansen.

Veel details hebben we niet, maar we publiceren het nu reeds, opdat er rekening kan mee gehouden worden voor de organisatie van andere feesten of evenementen. Het onvermijdelijke is waarschijnlijk reeds geschied, want we vermoeden dat ook de Epirotische vereniging die datum vooropstelde voor hun tweede feest dit jaar. Het zou jammer zijn als beide feesten dezelfde avond zouden doorgaan, maar zulke dingen gebeuren natuurlijk wanneer de zalen lang op voorhand moeten vastgelegd worden.

De Vereniging van Kretenzers in België herdenkt ieder najaar de slachtoffers van het Arkadi-klooster op Kreta. Een droevige verjaardag van een gebeurtenis die dit jaar precies 145 jaar geleden plaats vond. Meer over dit gebeuren kunt u nalezen op onze november 2009-pagina .

Zo 'n herdenking belet de Grieken evenwel niet om feest te vieren en dat doen ze op gepaste wijze met traditionele muziek en dansen, Kretenzische wijnen en mezedes . In die traditionele muziek zitten trouwens veel liederen die de tragische gebeurtenissen uit de turbulente geschiedenis van Kreta verhalen en bezingen. Het is een manier om met die geschiedenis om te gaan, om de gebeurtenissen niet te vergeten en van generatie op generatie over te dragen.

Voor zover nodig krijgt dit feest een extra feestelijk tintje. De organiserende vereniging werd opgericht in 1981 en viert dus haar dertigjarig bestaan.

De live-muziek zal deze avond gebracht worden door Antonis Palamianakis en zijn ensemble.

Zoals gewoonlijk zijn er op dit feest een aantal dansvoorstellingen voorzien en ook een tombola, eten (Kretenzische mezedes) en drank zullen uiteraard niet ontbreken.

Het tweejaarlijkse Festival Voix de Femmes (Vrouwenstemmen) is dit jaar aan zijn tiende editie toe en daarom nodigen ze enerzijds nieuwe gezichten uit en anderzijds doen ze opnieuw beroep op enkele dames die tijdens de voorbije edities hun stempel gedrukt hebben op het parcours van de afgelopen twintig jaar. Tegelijk willen ze zich even bezinnen over hoe ze tot nog toe omgegaan zijn met hun eigenlijke thema: de culturele diversiteit zoals die door vrouwen uitgedragen en verspreid wordt.

Zo'n thema is Nena Venetsanou op het lijf geschreven. Ze komt naar het Festival met haar nieuwste project "1000+1 Πόλεις" of "1000+1 Cities" (1000+1 steden), dat ze in april van dit jaar in het prestigieuze Megaron Mousikis in Athene voorstelde. Ze wilde hiermee "een muzikaal-poëtisch landschap" uittekenen als "lofzang op de Stad, de Burger en de Cultuur". Dat klinkt een beetje krom, tot je bedenkt dat de drie bezongen begrippen in het Grieks dezelfde stam hebben. Niet verwonderlijk, de Oude Grieken hebben ze alledrie uitgevonden. Eigenlijk zei ze dus "een hymne aan de Polis, de Politis en de Politismo". De achterliggende gedachte is dat de hedendaagse mens, vooral de stadsmens, opnieuw voeling moet krijgen met zijn omgeving, die vol tegenstellingen en spanningen zit.

Voor de muzikale aankleding grasduinde ze in haar uitgebreide repertoire en ze sprokkelde liederen van de twee grote componisten Mikis Theodorakis en Manos Hadjidakis bij elkaar, op teksten van al even belangrijke dichters als Nikos Gatsos , Manolis Anagnostakis en anderen. Daar voegde ze een aantal zelf geschreven liederen aan toe, met teksten van Konstantinos Kavafis , Maria Komninou enzovoorts. Het was geen nieuw materiaal, alles was al eerder verschenen (tussen 1993 en 2003) maar de selectie rond dit thema was wel nieuw. Ze reeg de liederen aan elkaar met een "parlato" met gedichten van klassieke en hedendaagse dichters. Het project was opgedragen aan de belangrijke Griekse (stads)architect Dimítris Pikiónis (1887-1968).

Het concert in Athene werd trouwens voorafgegaan door een colloquium over stadsarchitectuur, met als veelzeggende titel "In welke stad willen wij leven?".

Tijdens het festival "Voix de Femmes" is er op de openingsavond in Antwerpen voorafgaand geen colloquium maar wel een ander concert. Dat wordt verzorgd door de Pools-Oekraïnse zigeunerband Čači Vorba . Het is niet meteen duidelijk wat die met geëngageerde-vrouwenstemmen te maken hebben maar ze schijnen wel goed te zijn. Ze brengen "gipsy fusion " maar dat is in feite wat zigeuners op de Balkan al eeuwenlang doen: als een soort roerstaafje fungeren en voor kruisbestuivingen zorgen tussen de verschillende culturen. Het boegbeeld van de groep is de jonge zangeres Maria Natanson en dat is natuurlijk wel een vrouwenstem, een stem die er mag zijn trouwens.

In Luik is het optreden van Venetsanou zelfs een deel van een "tripelconcert": naast Čači Vorba zal ook de Algerijnse zangeres Houria Aïchi met haar ensemble optreden.

Het festival loopt van 17 tot 25 november 2011, op drie locaties: de Espace Senghor in Brussel, de Caserne Fonck in Luik en het WCC Zuiderpershuis in Antwerpen.

De bezetting voor het concert van Nena Venetsanou ziet er als volgt uit:

• Nena Venetsanou : zang en klassieke gitaar
• Vivi Geka: mandoline
• Manos Avarakis: windinstrumenten
• Stavros Agianniotis: klassieke gitaar
• Charis Mermingas: contrabas
• Solis Barkis: percussie

Met min of meer dezelfde bezetting kwam Nena Venetsanou in april 2004 ook al naar Brussel afgezakt voor een concert samen met het LyrAvlos ensemble in dezelfde zaal, l' Espace Senghor.

Dit jaar is het precies honderd jaar geleden dat de grote Griekse dichter Odysseas Elytis het licht zag. Elytis (1911-1996) schreef een schat aan dichtbundels en was een inspiratiebron voor vele tijdgenoten, maar ook voor alle latere generaties. Niet alleen in Griekenland is hij een geliefd dichter, ook internationaal kreeg hij veel erkenning omwille van de kracht en de universele waarden die zijn poëzie uitstraalt. In 1979 mocht Odysseus Elytis de Nobelprijs literatuur in ontvangst nemen. Een deel van zijn werk werd op muziek gezet door toonaangevende componisten zoals Manos Hadjidakis en Mikis Theodorakis en vertolkt door de top van het Griekse lied: we denken dan in de eerste plaats aan Nena Venetsanou en Angélique Ionatos , maar er zijn nog vele anderen die zich door zijn oeuvre lieten inspireren.

Dankzij Guido Demoen , classicus en vurig bepleiter van de grote Griekse dichters, is een deel van het omvangrijke oeuvre van Odysseas Elytis in het Nederlands beschikbaar. Een aantal van Elytis' dichtbundels werden reeds eerder door hem vertaald en uitgebracht en nu komt er een nieuwe vertaling bij, uitgegeven door uitgeverij P.

Deze nieuwe vertaling omvat de volgende twee dichtbundels: Het Monogram (1971) en Ten westen van het verdriet (1995, geschreven kort voor het overlijden van Elytis ).

De dichter, zijn oeuvre en uiteraard ook de nieuwe uitgave worden voorgesteld door de vertaler zelf, Guido Demoen. Met een inleiding door prof. dr. Gunnar De Boel, tevens voorzitter van het Griekenlandcentrum .

Deze boekvoorstelling wordt opgeluisterd met voordracht door woordkunstenares Klaar Leyre en met muziek van het Monogram-ensemble .

Het is de laatste tijd altijd even bang afwachten of er een nieuwe editie van het Brugges Festival komt, elk jaar opnieuw. En elk jaar opnieuw bewijzen de organisatoren dat ze niet gemakkelijk opgeven. Ook dit jaar geen handdoek in de ring, maar integendeel weer een nieuwe editie, met alweer een stevige affiche, en dat al voor de vijfentwintigste keer.

Zoals altijd is er ook deze keer weer een Griekse bijdrage, en dit jaar deden ze hiervoor beroep op Nena Venetsanou . Die zal met haar ensemble het tweede luik van de zaterdagavond voor haar rekening nemen.

Op het podium zal het er dan als volgt uitzien:

• Nena Venetsanou : zang en klassieke gitaar
• Vivi Geka : mandoline
• Stavros Agianniotis : klassieke gitaar
• Solis Barkis : percussie

Voor het programma kreeg Nena min of meer carte blanche van de organisatoren. Ze stelde voor om "te grasduinen in haar repertoire van de laatste 25 jaar". Op vraag van het Brugges Festival zou ze daarbij bijzondere aandacht besteden aan Manos Hadjidakis , waarmee het Festival een bijzondere band heeft - net als iedereen eigenlijk die deze man van nabij gekend heeft.

Het zal niet verbazen dat deze omschrijving van haar programma evengoed toepasbaar is op haar nieuwste project "1000+1 Cities" , dat ze op het festival Voix de Femmes komt voorstellen, dat precies een week later begint dan het Brugges Festival. Ook voor dat project maakte ze een selectie uit bestaand werk, en daar zit - uiteraard - ook Hadjidakis bij.

Toch zal de speellijst in Brugge allicht niet helemaal hetzelfde zijn als op de andere concerten. In Brugge zijn de contrabassist en de blazer er niet bij, en Venetsanou houdt niet van half werk. Als er dus liedjes van "1000+1 Cities" zijn waar die instrumenten een belangrijke rol in spelen, dan zal ze die eerder vervangen door andere liedjes dan ze maar half tot hun recht te laten komen. Ze heeft keuze te over: haar repertoire is uitgebreid genoeg en haar begeleiders zijn topmuzikanten die al jarenlang met haar samenwerken en het repertoire op hun duimpje kennen. Het zou met andere woorden ook een totaal ander programma kunnen zijn dan op Voix de Femmes . Als dit een beetje klinkt als een Belgische weersvoorspelling ("droog met buien of regen met opklaringen") dan is dat geen toeval: we weten inderdaad ook niet wat het zal worden. We troosten ons met de gedachte dat weermaakster-van-dienst Nena Venetsanou het zelf ook (nog) niet weet...

Uw keuze tussen dit concert in Brugge en de drie andere, in het kader van Voix de Femmes (details hierboven ), zal u dan ook eerder moeten maken op basis van de afstand, de datum en de andere gebruikelijke criteria. Anderzijds kan ook een rol spelen wat u bij Nena als voorgerecht opgediend wil krijgen. In Antwerpen en Luik is dat Pools-Oekraïnse gipsy fusion , met in Luik nog een schoteltje Algerijnse zang erbij, in Brussel krijgt ze de avond voor zich alleen en hier op het Brugges Festival wordt ze voorafgegaan door Portugese fado.

Tijdens dit dansseminar kunt u dansen uit Noord-Griekenland aanleren, meer bepaald uit de streek van Episkopi en Aridea.

Dat zijn twee kleine dorpjes (respectievelijk iets van 2000 en 4500 inwoners) in Centraal-Macedonië. Episkopí ligt in de buurt van Veria, in de prefectuur Imathia, en Aridea ligt wat meer noordelijk, voorbij Edessa, in de prefectuur Pella. Daarmee zitten we volop in de streek van Alexander de Grote (en Aridea zou trouwens genoemd zijn naar diens broer). Beide dorpjes hebben een rijke traditie en wie zich in de cultuur van die streek verdiept komt ze dan ook onevenredig vaak tegen.

Toch zal het misschien raar klinken dat een workshop zich twee dagen lang kan verdiepen in de dansen van zo'n klein gebied. Vele cursussen leren immers in minder tijd meer dansen aan, en die komen dan nog uit heel Griekenland, dus totaal verschillende dansstijlen. Die aanpak heeft ook wel zijn charmes maar niet iedereen is het daar mee eens. Op die manier leer je immers alleen de passen aan, en dat is enkel een minuscuul onderdeel van de hele dans. Het zijn de details die belangrijk zijn, vooral dan de lichaamshouding, de "ékfrasi" (uit-drukking) zoals de Grieken dat noemen. Verwaarloos die en je danst alles op dezelfde manier. Het is zo'n beetje het equivalent van een restaurant waar je, naast spaghetti met bolognaisesaus, ook nog kip met bolognaisesaus, steak met bolognaisesaus en kabeljauw met bolognaisesaus kan bestellen.

De vraag is natuurlijk of iedereen bereid is om zich in die details te verdiepen. Wie dat niet wil kan prima terecht bij de algemene cursussen (en daar ook veel plezier aan beleven), voor de anderen zijn er workshops zoals deze.

Die wordt gegeven door Grigoris Grigoríou (Γρηγόρης Γρηγορίου). Hij is dezelfde mening toegedaan als de bekende Pontische dansleraar Nikos Zournatzidis , die ooit consternatie veroorzaakte bij zijn cursisten toen die na een half uur intensief oefenen eindelijk een nieuwe dans onder de knie hadden. Op dat moment zei Zournatzidis namelijk: "ziezo, nu kennen we de passen, nu gaan we leren dansen". Of zoals Grigoris Grigoriou het kernachtig uitdrukt: "De stappen zelf hebben geen waarde". In zo'n dans zit immers de hele geschiedenis, de hele cultuur samengebald van de mensen die hem dansen.

Grigoris Grigoriou zelf is afkomstig van Molyvos, op Lesbos. Door zijn ligging vlak voor de kust van Klein-Azië vertoont de cultuur van dat eiland nogal wat invloeden van het tegenoverliggende vasteland (iets wat bijvoorbeeld ook uitstekend tot uiting komt in de concerten van Solon Lekkas, enkele dagen eerder in Brussel). De familie Grigoriou is trouwens zelf afkomstig uit Klein-Azië.

Het was dan ook logisch dat hij "aan de overkant" op zoek ging naar de wortels van de traditionele dansen op Lesbos, toen hij zich daar ging op toeleggen na eerst als sportleraar gewerkt te hebben. Hij reisde rond en ging overal met de mensen praten, luisteren eigenlijk, en, zo zegt hij, dat stelde hem in staat "hun herinneringen te ‘lezen’ en hun cultuur aan te raken, hun stijl te benaderen". De belangstelling voor de traditie veranderde al snel in een passie voor de traditie. En de rest; zoals men dat zegt, is geschiedenis.

Hij werd zelf dansleraar en later richtte hij samen met collega en stadsgenoot Manolis Iskis een dansschool op. Ze gaven samen jarenlang les, tot Grigoriou in 1999 naar Athene verhuisde. Sindsdien, zo zegt hij, "werk ik in Athene als dansinstructeur in clubs (waaronder de Culturele Vereniging Anemotision Lesvos in New Smyrna, Pallesviaki Union Nea Ionia - Athene en Heraklion Centrum voor traditionele dans en muziek, ‘Emmelia’ Women's Association St. Stephen). Tevens werk ik als dansleraar in een aantal van de grotere sportscholen. Ik heb papers gepresenteerd tijdens seminaria over traditionele dansen in Griekenland, en ik heb dansvoorstellingen gechoreografeerd en geregisseerd, zowel op Lesbos als in Athene".

Het bleef niet bij de dansen van zijn geboortestreek maar hij verdiepte zich ook in die van andere streken, zoals Macedonië. Ook daar zijn overigens grote aantallen vluchtelingen uit Klein-Azië neergestreken, na de Megali Katastrofi van 1922, en dat is niet zonder invloed gebleven op de plaatselijke traditie. De sporen zijn er, je moet ze alleen weten te vinden...

Ook Manolis Iskis zocht andere oorden op. In 2004 belandde hij in Nederland, waar hij in Utrecht een dansstudio oprichtte om verder zijn passie te beleven. In maart 2010 nam hij bijvoorbeeld deel aan de productie "Zeibeiko II" van het Nederlands Blazers Ensemble, samen met Manos Achalinotopoulos en Vangelis Karipis . Het is ook Manolis Iskis die zijn vriend en collega uitnodigde om dit dansseminar te komen geven.

De vereniging Groningen-Griekenland viert haar derde lustrum en daarvoor hebben ze een heel programma in elkaar gezet. In de namiddag zijn er filmvertoningen en 's avonds is er een Grieks buffet. Tussendoor zijn er live optredens van de groepjes Spitiki kompania en Kompania Siga . Uiteraard mag een loterij niet ontbreken.

In het kader van de maandelijkse Griekse muzikale avonden in het CC Muziekcafé in Amsterdam speelt deze keer het ensemble Lamazi . Op het programma staat Griekse dansmuziek, maar dan met zigeuner- en Balkan-invloeden.

Het publiek bij dit optreden, en bij andere optredens van Lamazi in deze periode, zal misschien later aan kinderen en kleinkinderen kunnen vertellen dat ze getuige zijn geweest van een stuk muziekgeschiedenis. Het ensemble is ontstaan als duo, met cello en gitaar, en dat is nog steeds de vaste kern. Later is daar een santouri bijgekomen. In augustus van dit jaar speelde dat trio samen met gastmuzikanten op het Magneetfestival en met die formule experimenteren ze verder.

Het is duidelijk waar ze naartoe willen: een stijl die je Zigeuner-Balkan- Grieks zou kunnen noemen. Die is tegelijk vernieuwend en eeuwenoud, want de zigeuners hebben eeuwenlang, als rondreizende professionele muzikanten, voor kruisbestuivingen gezorgd tussen de verschillende muzikale culturen op de Balkan. Alleen werden er, vrij recent, muren opgetrokken tussen al deze culturen, in de vorm van staatsgrenzen, ijzeren gordijnen en etnomusicologische opdelingen, en het zijn die muren die Lamazi nu wil doorbreken.

Weten waar je naartoe wil is één ding, maar hoe kom je daar? Het antwoord: met zoeken en tasten. Lamazi heeft al een heel stuk van die weg afgelegd en is nu bezig met het laten uitkristalliseren. Van dat groeiproces kunt u dus getuige zijn - of er misschien deel van uitmaken, want muziek maak je natuurlijk niet in het luchtledige.

Op deze accordeonnacht biedt Muziekpublique u een dubbeloptreden aan. Op de affiche staan de Griekse accordeonist Dimos Vougioukas , in duo met de Belgische violist Nicolas Hauzeur, maar ook een optreden van de Finse accordeoniste Maria Kalaniemi Vilda Rosor trio. Een dubbelconcert dat twee getalenteerde accordeonisten met een totaal verschillende achtergrond in de schijnwerpers plaatst.

Er zal die avond dus relatief weinig of geen Griekse muziek te horen zijn, en dat niet alleen omwille van het dubbeloptreden. Dimos Vougioukas' interesses gaan veel verder dan Griekenland, ook al kan of wil hij zijn afkomst natuurlijk niet verbergen.

Deze jonge muzikant speelde in februari 2011 samen met Thodoris Mermingas en Yannis Karamaniolas in de Brusselse Art Base als "Trio Café Smyrne". Daar werd al snel duidelijk dat Vougioukas meer in petto heeft dan "alleen maar" het uitvoeren van Griekse traditionele muziek. Hij speelt ook in een ensemble met "Gypsy Balkan Swing", verdiept zich in de Argentijnse tango, in de valse-musette en nog veel meer. In de groepen waarmee hij optreedt, staat Dimos Vougioukas bovendien vaak in voor de arrangementen en de orkestraties en hij heeft ook ambities als componist.

Vougioukas speelt al accordeon sinds zijn elfde. Hij studeerde aan het conservatorium in Nea Ionia bij Volos en later aan het Filippos Nakas conservatorium in Athene onder leiding van Iraklis Vavatsikas.

Als geboren en getogen inwoner van Nea Ionia, is hij tevens één van de stuwende krachten achter het Estoudiantina orkest uit dezelfde streek, waartoe ook Andreas Katsigiannis en Kyriakos Gouventas behoren. Naast traditionele Griekse muziek speelt hij ook rembetika , zo speelde hij onder meer samen met Agathonas Iakovidis . Maar hij heeft natuurlijk nog veel meer samenwerkingen in zijn rijk gevulde cv staan. Dimos Vougioukas is daarenboven een meer dan verdienstelijk Karagiozis -speler, het Griekse schaduwtheater. Hij gaf reeds meer dan 200 voorstellingen met traditionele heldenverhalen, sprookjes en klassieke vertoningen doorspekt met de typische grappen en grollen van de hoofdfiguur, maar ook moderne versies.

Momenteel vertoeft Dimos Vougioukas in België en hier bouwt hij rustig verder aan zijn carrière, samen met andere muzikanten van diverse pluimage. Zijn meest recente projecten zijn vooral gericht op Balkanmuziek . Een voorbeeld daarvan zal op 3 december 2011 opnieuw in de Art Base te horen zijn, samen met dezelfde Nicolas Hauzeur op de viool en met nog twee andere kompanen. Dat project werd "Balkanology" gedoopt.

In januari 2012 is hij nogmaals te gast in de Art Base, maar dan in een andere bezetting en met een ander programma. Samen met twee Griekse muzikanten en onder de naam "Trio Balkan Express" speelt hij dan muziek van Klein-Azië, Griekenland en het zuidoosten van de Balkan.

De Griekse vereniging "Ελληνικός Κύκλος Σύγχρονων Μελετών" ( Ellinikos Kyklos Synchronon Meleton - Griekse Kring voor Eigentijdse Studies), kortweg Kyklos genoemd, pakt dit najaar weer uit met een goed gevuld programma: filosofie, geschiedenis, literatuur, actualiteit, ... maar ook Griekse muziek.

In september 2011 was er al een lezing over "Muziek en politiek in het Griekenland van de 20ste eeuw", nu gaan ze wat verder terug, naar de aloude Griekse volksmuziek, de dimotika .

De titel van de lezing is "Το μαγικό στοιχείο στο δημοτικό τραγούδι" (To magiko stichio sto dimotiko tragoudi, Het magische element in de dimotika ).

De lezing wordt in het Grieks gehouden door Artemis Menounou , die als maître-assistant verbonden is aan de Faculté de Traduction et d'Interprétation (Ecole d'Interprètes Internationaux) van de universiteit van Mons-Hainaut. De studenten worden daar in minimaal vijf jaar opgeleid tot congrestolk of vertaler.

De vraag is dan waar de lezing precies zal over gaan. Met een dergelijke titel kan je immers veel kanten uit. In het Grieks kan je de woorden "magie" en "magisch" ook voor andere dingen gebruiken dan voor "gewone" tovenarij. Je kan er ook iets mee aanduiden dat "betoverend" of "fascinerend" is. In het bekende liedje "Omorfi Thessaloniki" van Vasilis Tsitsánis heeft de zanger bijvoorbeeld heimwee naar de "magische avonden" in die mooie stad. En er zijn nog tientallen - of zelfs honderden - andere liedjes waarin allerlei magische toestanden voorkomen. Daarnaast zitten de teksten van de Griekse volksmuziek vol met verwijzingen naar "magische getallen", zoals drie, negen of twaalf, die merkwaardig genoeg ook in andere culturen een speciale betekenis hebben. Materiaal genoeg dus voor een "magische" lezing.

Het woord "magie" zou uit het Perzisch afkomstig zijn, waar "magos" gewoon "priester" zou betekend hebben. Toen de Oude Grieken de leer van Zoroaster (of Zarathustra) uit het Oosten importeerden kwamen ook zijn priesters mee, en zo deed ook de "magos" zijn intrede in de Griekse taal. Later werd het woord ook gebruikt om een tovenaar aan te duiden, misschien omdat de "magi" van Zoroaster zich - althans volgens de Grieken - bezig hielden met astrologie en tovenarij. Bij enkele schrijvers had "magos" ook de bijbetekenis van charlatan. Vanuit het Oud-Grieks vond de magos zijn weg naar het Latijn, waar hij een magus werd, en zo ging het verder naar het Frans, het Engels, het Nederlands enzovoorts. De drie wijzen die uit het Oosten kwamen om Christus te aanbidden werden ook de "magi" genoemd.

Die aloude oorsprong van het woord, en de frequente verschuivingen in de betekenis, sluiten aan bij een theorie die zegt dat de magie zo oud is als de mensheid zelf. De mens heeft - aldus die theorie - een ingebouwde behoefte aan ordening. Nogal wat dames zullen het daar op het eerste zicht niet mee eens zijn, maar het gaat hier dan ook niet om een behoefte om dingen netjes in ingebouwde kasten op te bergen maar wel om overal een verklaring voor te vinden. En dan blijkt dat er drie soorten verklaringen zijn, drie groepen van "te verklaren dingen", al sinds het Stenen Tijdperk of nog vroeger. In de eerste groep zitten die dingen waarvan de verklaring voor de hand ligt: als je een zware steen op je voet laat vallen, dan doet dat pijn. Andere dingen kan je met "wetenschap" verklaren, bijvoorbeeld dat je die voet kan genezen met bepaalde kruiden. (De geneeskunde zou trouwens één van de oudste vormen van "weten-schap" zijn.) En als je er echt niet uitkomt met die twee groepen, dan moet je naar groep drie, het boven-natuurlijke. Je laat dan bijvoorbeeld een god aanrukken om het dagelijks opkomen en ondergaan van de zon te verklaren.

Het zal duidelijk zijn dat de inhoud van die drie groepen in de loop der tijden veranderde (zo kon de zonnegod Helios zijn vurige wagen in de garage laten dankzij Copernicus, Galilei en anderen) maar de indeling in drie groepen is merkwaardig constant gebleven doorheen de geschiedenis van de mensheid.

Met alles zo netjes geordend had ook de primitieve mens al behoefte aan een manier om die ordening weer te doorbreken als dat nodig was, en dat is dan de rol van de magie. De opdrachten van een tovenaar kunnen heel verscheiden zijn, maar hij probeert altijd de "natuurlijke" gang van zaken te beïnvloeden. Er zijn vrij onschuldige taken, zoals het "betoveren" van een jongeman op vraag van een meisje dat misschien uit zichzelf geen betoverende schoonheid was. Andere dingen, zoals het opwekken der doden, zijn al wat griezeliger. Doorgaans wordt er over dergelijke dingen niet openlijk gepraat, en dus ook niet gezongen. In sommige liedjes wordt er wel op gezinspeeld.

Dat geldt overigens ook voor andere bovennatuurlijke verschijnselen waar ook het recente Griekse volksgeloof nog zo rijk aan was. Tot enkele decennia geleden geloofde de bevolking nog sterk aan een bonte verzameling van saters, nimfen en geesten, die rechtstreeks uit de mythologie der Ouden gekopieerd leken. Ze huisden overal, en elke bron, elke alleenstaande boom en elk kruispunt had zijn eigen gespecialiseerde wezens. Die hadden allemaal hun eigen gebruiksaanwijzing en wee diegene die ze niet goed gelezen had en zo'n bovennatuurlijke verschijning voor de voeten liep. In het omgekeerde geval kon je daarentegen je voordeel doen met zo'n ontmoeting, maar het bleef een riskante onderneming. Eén uitschuiver en je raakte bijvoorbeeld je verstand kwijt. Ook over die dingen werd niet openlijk gepraat, want dat bracht ongeluk, en je zal die dan ook zelden of nooit in volksliedjes aantreffen.

Toch is het niet daarom - denken wij - dat er nogal geheimzinnig gedaan wordt over de precieze inhoud van de lezing. Op onze vraag kwam er inderdaad een ontwijkend antwoord. De verschillende betekenissen van "magisch" zouden wel aan bod komen, verklapte men, maar de rest van het antwoord kwam ongeveer neer op de aanbeveling: "Kom gewoon eens luisteren, we denken dat het een magische middag zal worden". En wie zijn wij om dat tegen te spreken ...

De Oosterkerk in Amsterdam fungeert tegenwoordig als een ontmoetingsplek waar tentoonstellingen, lezingen en concerten worden georganiseerd. De meeste concerten zijn gratis toegankelijk, maar een vrijwillige bijdrage is steeds welkom.

Op dit koffieconcert speelt Ano Kato een programma rond Griekse muziek met de Byzantijnse en Klein-Aziatische traditie als uitgangspunt. Maar uiteraard komen ook een aantal bekende(re) Griekse traditionele liederen aan bod.

De bezetting is als volgt:

• Michiel Koperdraat , zang, bouzouki , outi en percussie
• Theo van Halen , klarinet
• Michiel van der Meulen, viool
• Jur Eilers , gitaar en zang

De vzw " Rizes " uit Genk is bekend van haar indrukwekkende theaterproducties (''Music roots of Greece 1930-1960", in première gegaan in januari 2006 , en "Niko en Eleni" in februari 2010 ), maar ze organiseren daarnaast ook een jaarlijks feest. Geen gewoon feest, uiteraard, ze maken er altijd wel wat speciaals van. In november 2008 bijvoorbeeld kozen ze de moderne Griekse bouzoukia als thema, compleet met hedendaagse muziek, video-clips enzovoorts.

Dit jaar kozen ze voor de formule van een ouzeri . Net als in een echte ouzeri kunt u daar allerlei hapjes verkrijgen, zoveel of zo weinig als u wil. En allicht zal er niet alleen ouzo te krijgen zijn om die door te spoelen maar ook andere drankjes.

Voor de muziek zorgt het duo "Assos2" dat speciaal voor de gelegenheid uit Duitsland overkomt.

Er zou ook nog een korte "verrassings-act" zijn van " Rizes Channel". Daarover wilde men alleen kwijt dat " Rizes Channel" een afdeling van de vereniging is die "voor entertainment zorgt". Daaronder verstaan ze dan allerlei sketches, dansjes, een "Grieks journaal" enzovoorts. Wat de "verrassings-act" precies zal worden, dat wilde men ons niet verklappen. Logisch, want dan zou het geen verrassing meer zijn natuurlijk.