Dit is het eerste concert voor het nieuwe seizoen 2007-2008 dat ons ter ore kwam en het is meteen een uitschieter van formaat.

Het gaat immers om een trio dat de moeite van het beluisteren waard is:

• Christos Tsiamoulis, ud (of outi in het Grieks)
• Katerina Papadopoulou , zang
• Sokratis Sinopoulos , kemenche (dit is de polítiki lyra in het Grieks, in het Turks kemençe genoemd)

Christos Tsiamoulis is multi-instrumentalist. Hij specialiseert zich in de muziek van Klein-Azië en de Egeïsche Zee. Hij zat al verschillende keren in België en Nederland op het podium, altijd bescheiden op de achtergrond, gewoon als lid van een begeleidingsgroepje. Toch valt het kenners meteen op dat zijn vakmanschap en toewijding ver boven de middelmaat liggen. De man is inderdaad een fenomeen op muzikaal gebied. Op dit concert wordt Tsiamoulis min of meer de protagonist, want het programma draait helemaal rond de Griekse ud (outi) . Een fretloze luit, meestal bekend als Arabische luit. U vindt over dit instrument wat meer uitleg, een foto en een geluidsfragment in onze instrumentenrubriek , onder outi .

Katerina Papadopoulou ging bij Christos Tsiamoulis in de leer en leerde bij hem onder meer outi spelen. Tsiamoulis raakte op zijn beurt onder de indruk van de heldere, oosters getinte stem van Katerina Papadopoulou en dat resulteerde in een aantal interessante samenwerkingen. In januari 2005 was ze in België en Nederland met een programma rond dorpsliederen uit Klein-Azië. Het zal weinigen opgevallen zijn dat ze eigenlijk verkouden was ...

Sokratis Sinopoulos is ondertussen ook in de Lage Landen welbekend als virtuoos solist op de polítiki lyra én de polítiko laoúto , twee hoogst merkwaardige instrumenten die hij haast in zijn eentje weer laat heropleven. Hij kwam al meermaals aan bod op deze website, onder andere in januari 2005 samen met zijn beminnelijke echtgenote en zangeres Katerina Papadopoulou . Maar ook in maart-april 2005 naast onder meer Derya Türkan, een concert dat vooral interessant was omdat de Griekse polítiki lyra te horen was naast zijn Turkse tegenhanger, de kemençe. En in september 2006 speelde Sinopoulos samen met Periklis Papapetropoulos in duet op de polítiko laoúto. Op dit concert speelt hij politiki lyra , of simpelweg lyra , zoals hij het zelf noemt.

Dit concert wordt georganiseerd door NPS in samenwerking met de zalen. Het maakt deel uit van een serie rond Wereldsnaren . De serie omvat vier concerten:

• De Arabische ud uit Tunesië,
• De Griekse ud, of outi
• De tangogitaar uit Urugay,
• De ngoni uit Mali,

Vooral het eerste concert is ook interessant voor iemand die zich verdiept in de ud. Er zijn wellicht verschillen van land tot land, ook wat de speelwijze betreft. Voor al deze concerten is een inleiding voorzien.

Deze reeks concerten wordt ook opgenomen en op een later tijdstip op de radio uitgezonden in het NPS-programma In Concert: Passaat op Radio 6. Voor het concert met Christos Tsiamoulis, Katerina Papadopoulou en Sokratis Sinopoulos is dat op 18 december 2007 vanaf 22 uur.

In het kader van Europalia 2007-2008 worden deze keer de verschillende culturen van alle landen van de uitgebreide Europese Unie belicht. Alle vormen van kunst en cultuur van de 27 lidstaten komen vier maanden lang aan bod. Het festival kreeg voor de gelegenheid de naam Europalia.europa .

Wat Griekenland betreft zijn er twee opvoeringen van de Hellenic Dance Company, de dansgroep van de Nationale Balletschool van Griekenland, die onder de titel 'Acts of Light, Acts of Darkness' choreografieën van internationaal erkende choreografen danst. De voorstellingen gaan door op 24 oktober 2007 in het Centre Culturel Jacques Franck in 1060 Brussel en op 26 oktober 2007 in CC De Meent in 1652 Alsemberg (Beersel). Deze evenementen nemen we niet afzonderlijk in onze agenda op, omdat het hier niet specifiek Griekse muziek betreft.

Het eiland Cyprus daarentegen wordt wel met muziek naar voor gedragen. Het ensemble Kyprogenia staat onder leiding van Larkos Larkou en telt in totaal twaalf personen. De orkestleden zijn afkomstig van zowel Zuid- als Noord-Cyprus. Het zijn:

• Larkos Larkou: zang, luit, gitaar
• Christina Pieri: zang
• Zelish Sururi: zang
• Ersen Sururi: altviool, klavier
• Nenad Bogdanovic: accordeon
• Eleonora Rousou: fluiten
• Savvas Houvartas: elektrische gitaar
• Michalis Michael: trompet, flicorno (een Italiaans blaasinstrument dat lijkt op een saxhoorn)
• Charis Ioannou: sopraansaxofoon, bassaxofoon, klarinet
• Marios Nikolaou: drums, percussie
• Rodos Panayiotou: percussie
• Cahit Kutrafali: bas

Het ensemble brengt een hedendaagse interpretatie van traditionele Cypriotische muziek, maar ook nieuwe composities die deze traditie voortzetten. Alle gegevens over data en locaties leest u in het kader hieronder.

Bent u geïnteresseerd in de geschiedenis van Cyprus en hoe het eiland verdeeld raakte, dan kan u hiervoor terecht in onze Achtergrondrubriek .

De organisatoren van het Internationaal Brosella Folk & Jazz Festival organiseren naast het jaarlijks festival ook nog een aantal concerten gans het jaar door. Deze concerten gaan door op vaste locaties zoals de Palace Music Club - de muziekclub van hotel Le Palace (Crowne Plaza) - en het Gemeenschapscentrum De Muze van Meise. Deze keer hebben ze op beide locaties een concert van Palio-Paréa geprogrammeerd, waardoor deze Nederlandse groep, die zich al jaren toelegt op een uitsluitend Grieks repertoire, ook weer eens in België te horen zal zijn.

Het cultureel centrum De Herbakker en muziekclub N9 maken van de gelegenheid gebruik om de groep ook naar Eeklo te halen, in het kader van een mini-festival waarbij ze vijf groepen op één dag laten optreden. De optredens daar starten om 15 uur en sluiten aan bij het Europalia.Europa-project, een editie van Europalia waarbij dit jaar niet één maar alle landen van de Europese Unie aan bod komen. In datzelfde kader treedt ook het Cypriotische ensemble Kyprogenia op.

Het programma dat Palio-Paréa op deze drie concerten zal brengen is voorlopig nog steeds ' Rendez-vous ', wat ook de titel is van hun jongste cd, maar de groep is alweer naarstig aan het werk aan een volgende productie. En dat wordt een hommage aan Konstantinos Kavafis (1863-1933), de grote Griekse dichter uit Alexandrië, die een bijzondere plaats inneemt in het repertoire van de groep. In het verleden werden er reeds gedichten van Kavafis door groepsleden Loek Schrievers en Mattie Tans op muziek gezet, maar dé bekroning van vele jaren werk zou in 2008 moeten resulteren in een cd met een liederencyclus uitsluitend geschreven op gedichten van deze bijzondere dichter. In 2008 zal het precies 75 jaar geleden zijn dat Konstantinos Kavafis overleed. Volgend jaar zal in Griekenland dan ook ongetwijfeld uitgebreid hulde worden gebracht aan zijn leven en werk. Het is een mooie streefdatum voor Palio-Paréa voor het verwezenlijken van een droom die ze al jaren koesteren.

We vernamen bovendien dat Palio-Paréa begin december in Griekenland zou optreden. Eén van die optredens had zelfs door de thuisblijvers onder ons gevolgd kunnen worden via de Griekse zenders NET of ERT World. Palio-Paréa zou namelijk ook optreden in het Griekse tv-programma Echi gousto , een actualiteitenmagazine dat dagelijks, behalve op zaterdag en zondag, uitgezonden wordt. Op maandag 3 december van 16 uur tot 18 uur Griekse tijd (dus vanaf 15 uur onze tijd) zou Palio-Paréa er te gast zijn samen met een aantal andere Griekse muzikanten waaronder Yannis Lembesis. Op de cd 'Rendez-vous' heeft Palio-Paréa trouwens twee composities van Yannis Lembésis opgenomen. Diegenen die die dag naar het programma keken, hebben jammer genoeg kunnen vaststellen dat dit laatste optreden niet is doorgegaan. Wellicht passeren ze er volgend jaar de revue.

Van nul tot honderd in twintig seconden.

Voor een sportwagen zijn dat geen indrukwekkende cijfers maar de meeste dansorkesten kunnen daar alleen maar van dromen. Thimios Gogidis presteerde het vorig jaar op het traditionele Kerstfeest van de Culturele Vereniging van Thracië. Het gaat hier dan ook niet om km/h maar wel om mensen op de dansvloer. Toegegeven, het is een schatting maar het zal er niet heel ver naast zitten. Toen Gogidis zijn microfoon inschakelde en het feest inzette stond de dansvloer in geen tijd helemaal vol en dat zou de hele avond zo blijven ook. Zelfs tijdens de speeches, al waren het dan alleen de hele kleintjes die even de vloer voor zichzelf hadden.

Ook dit jaar heeft Thimios Gogidis weer toegezegd om met zijn vijfkoppig orkest voor de gepaste Thracische muziek en sfeer te zorgen. Zij komen ook deze keer helemaal vanuit Thessaloniki over, speciaal en uitsluitend voor deze avond.

Zoals bekend is dit feest nu al enkele jaren zo'n beetje het hoogtepunt van het seizoen, dat toch rijkelijk gevuld is met Griekse feesten in en om de hoofdstad van Europa. Er zullen niet veel dansgroepen zijn die verstek laten gaan en er komen uiteraard ook heel veel Grieken en filhellenen die niet bij een dansgroep aangesloten zijn.

De zaal is dan ook bijna elk jaar te klein. Eerst worden dan nog wat extra tafels en stoelen tevoorschijn getoverd maar ook daar komt al gauw een eind aan. Met andere woorden: wie niet op tijd is mag rechtstaan. Mits een goede fysieke conditie kan je uiteraard de hele avond op de dansvloer blijven staan, die is immers flink groot gehouden. Maar dat is dan wel zonde van het eten, dat altijd verzorgd en lekker is en waar op mysterieuze wijze een onuitputtelijke voorraad van aanwezig lijkt te zijn. We hebben trouwens ook nog (bijna) nooit meegemaakt dat de drank opraakte, en toch zijn er geen aanwijzingen dat ze ter plekke water in wijn veranderen. Achter de schermen wordt dan ook elk jaar hard gewerkt om er een succes van te maken.

Ook de dansgroepen van de vereniging zijn lang van tevoren druk aan het oefenen en ze zetten elk jaar weer een indrukwekkende prestatie neer.

En tussen haakjes: een Ford Mustang uit 1964 (hetzelfde bouwjaar als Thimios Gogidis ) deed er indertijd 7,5 seconden over om van 0 naar 100 km/h op te trekken. Alles in acht genomen dan toch niet zo'n slechte cijfers voor een sportwagen?

Net als vorig jaar organiseert vzw Kapa en dansgroep Kalitsa een tweedaagse stage met Pontische dansen onder deskundige leiding van Nikos Zournatzidis .

Nikos Zournatzidis is zelf een Griek van Pontische afkomst die de rijke traditie van deze tot voor kort een beetje vergeten streek onderzoekt en vastlegt voor de huidige en de komende generaties.

De formule van de dansstage is nagenoeg ongewijzigd. Net als in december 2006 richt de stage zich tot beginners en gevorderden. Op zaterdagavond is er een korte uiteenzetting over de muziek, kostuums en geschiedenis van deze toch wel bijzondere streek. Deze uiteenzetting wordt door Nikos Zournatzidis zelf gegeven en is een absolute aanrader. De man is een kenner van het Pontos-gebied en het vastleggen en bestuderen van alle traditionele Pontische dansen en alles wat daarbij hoort is zowat zijn levenswerk.

Hij schreef hierover een studie, uitgegeven door de Pontische dansvereniging Serra in samenwerking met het Dora Stratou Theater, bestaande uit een boek met twee begeleidende video's en drie cd's. Van deze studie is ondertussen een vernieuwde, verbeterde en aangevulde uitgave beschikbaar met vier dvd's in plaats van video's, met daarop alle Pontische dansen gerangschikt per streek en met alle varianten. De ondertussen vier bijhorende cd's bevatten nagenoeg alle traditionele dansen, opgenomen met alle traditionele Pontische instrumenten en met vooraanstaande muzikanten en zangers zoals de bij ons onder meer bekende Katerina Papadopoulou op de outi , en Michalis Kaliontzidis en Georgios Amarantidis op de kementzes . Georgios of Yorgos Amarantidis staat toevallig in het najaar op tal van podia in Nederland en België en ook Katerina Papadopoulou treedt in december op twee plaatsen in Nederland op.

Het programma van de dansstage ziet er als volgt uit:

Zaterdag 1 december :

• van 10 uur tot 14 uur: dansles voor beginners
• van 14u30 tot 18u30: gevorderden
• van 18u30 tot 19u30: uiteenzetting over de muziek, kostuums en geschiedenis van de Pontos
• vanaf 20 uur: avondfeestje met buffet, muziek en dans

Zondag 2 december :

• van 11 uur tot 17 uur: dansles voor gevorderden

Het Festival Voix de Femmes is veel meer dan een muziekfestival. Het is eerder een forum waar vrouwen van over de hele wereld de kans krijgen zich te uiten en elkaar te ontmoeten. Belangrijke onderwerpen worden daarbij ter discussie gesteld, aangeklaagd en onder de aandacht van media en publiek gebracht.

Het Festival Voix de Femmes vindt in principe om de twee jaar plaats. Dit jaar is het de achtste editie en het thema is deze keer " Overdracht/Voortbestaan ". Men zegt dat het vooral vrouwen zijn die daarvoor zorgen. Voix de Femmes brengt in elk geval een uitgelezen staalkaart van tradities die wereldwijd door vrouwen worden doorgegeven. Daarbij beperkt men zich niet tot muziek alleen, er zijn ook voorstellingen van dans en theater, en er zijn documentaires, werkateliers en een tentoonstelling.

Het festival loopt van 6 tot 15 december op drie locaties, netjes verdeeld over het communautaire België. In Wallonië, de thuisbasis van het festival, moet u naar het Museum van Moderne en Eigentijdse Kunst in Luik. In Brussel is voor deze achtste editie het cultuurschip Flagey ingeschakeld, en in Vlaanderen zijn er voorstellingen in het Antwerpse Zuiderpershuis. Maar het programma verschilt wel per locatie, niet alle voorstellingen vinden overal plaats.

Op de vorige editie, die plaatsvond eind oktober en begin november 2005 , was het bijna tropisch warm in België. In de bloedhete Hallen van Schaarbeek kon het publiek kennis maken met een aantal vaste waarden, maar daarnaast waren er een aantal verrassingen, ook wat de Griekse muziek betreft. Uit Griekenland waren voor de openingsavond Nena Venetsanou , Alis Fouroutzian en Angelina Tkatcheva overgekomen. Maar dé revelatie was voor velen het vurige optreden van Martha Frintzila , met een programma rond rembetika-liederen van, over of met vrouwen. Die liederen bracht zij met veel passie en ze gaf er telkens een woordje uitleg bij, in het Frans. Haar Frans was soms wat creatief maar daarom niet minder charmant, en het was in elk geval overduidelijk dat zij zich helemaal in deze liederen kon inleven en wou dat het publiek begreep waar het over ging.

Dit jaar koos het festival opnieuw voor een vaste waarde met Savina Yannatou en Primavera en Salonico . Zij treden op vrijdag 7 december om 22 uur op in Flagey met hun productie Terra Nostra . Diezelfde avond, om 20u15, treedt ook de Sardische Elena Ledda op met een negenkoppig ensemble zangeressen en muzikanten uit Sardinië. Geen slechte combinatie, aangezien Yannatou op Terra Nostra ook al een Sardisch lied heeft opgenomen en ook op vorige producties als Songs of the Mediterranean (1998) en Virgin Maries of the World (1999) dook hier en daar een Sardisch lied op. En daar bleef het niet bij. In oktober 2005 kreeg Savina Yannatou in Sardinië de Maria Carta Prijs voor de beste internationale artieste. De Maria Carta Stichting reikt jaarlijks een prijs uit voor de meest verdienstelijke muzikanten van traditionele Sardische muziek en wereldmuziek. Voor de eerste keer werd ook een internationale artieste gelauwerd en die eer viel Savina Yannatou te beurt.

In maart 2006 stonden Savina Yannatou en Elena Ledda, samen met instrumentalist Mauro Palmas, ook een Sardiniër, op de planken in de Half Note Jazz Club in Athene. Van deze Grieks-Sardische samenwerking werd een cd opgenomen, Tutti baci , die datzelfde jaar uitkwam. Er waren even geruchten dat hierop een vervolg zou komen in de vorm van een ECM-productie met Savina Yannatou en Elena Ledda, maar dat is niet juist gebleken. Er borrelt wel iets in de ECM-keuken maar dat wordt de nieuwe cd van Yannatou zelf, die ze in februari 2008 komt promoten.

Ondanks die samenwerking, en ondanks het feit dat Savina Yannatou en Elena Ledda op het Festival Voix de Femmes op dezelfde avond geprogrammeerd staan, zullen ze toch niet gezamenlijk optreden. Zoals hoger gezegd, zullen Yannatou en Primavera en Salonico hun programma Terra Nostra brengen. Terra Nostra werd in 2002 en 2003 op cd opgenomen en in oktober 2003 werd de cd via ECM op een uitgebreide tour, ook door België en Nederland, aan het publiek voorgesteld. Mogelijk worden er ook liederen uit de cd Sumiglia (2005) gezongen, over deze cd leest u meer op onze juni 2005-pagina .

Meer informatie over Terra Nostra en Savina Yannatou leest u ook in onze Achtergrond-rubriek . .

Let op: er circuleren hier en daar geruchten dat Savina Yannatou de avond nadien in Luik zou optreden maar dat schijnt niet te kloppen. Toch niet voor Yannatou, wel voor Elena Ledda.

In februari 2008 staan er in ieder geval wél nog een aantal optredens van Savina Yannatou in België en Nederland gepland, in het kader van een nieuwe tour.