Over de "Kosmokrators" is (bijna) alles al gezegd en geschreven, onder meer door ons op onze maart 2017 maandpagina .

Daar leest u bijvoorbeeld dat ze al in de zomer van 2016 enige deining veroorzaakten in Griekenland, waar ze hun eerste cd "Frenetika" mochten gaan voorstellen. Die kreeg toen heel wat aandacht in de Griekse media, en dat was niet in de laatste plaats te danken aan hun repertoire, dat bestaat uit bekende liedjes uit de rembetika , waarop ze dan zelfgeschreven teksten hebben gemonteerd in het Nederlands, Frans of Engels.

Zelf omschrijven ze dat zo:

Zoals bekend wil de bezetting van de Kosmokrators nogal eens wijzigen. Zoals elke goede kok richten ook zij zich naar het aanbod van het moment. De harde kern is lange tijd dezelfde gebleven, en die wordt aangevuld met andere goede muzikanten, in functie van hun beschikbaarheid.

Eén van die goede muzikanten is Stratos Stabourlos (bekend als bouzouki-speler van het duo "I Ellines"). Hij speelt regelmatig mee als vierde "Kosmokrator", maar enkel als hij vrij is. Dat zal voor dit concert blijkbaar ook het geval zijn.

Voor dit concert worden de "Kosmokrators" dus als volgt aangekondigd:

• Stratos Stabourlos : bouzouki
• Frans De Clercq : zang en bouzouki
• Karsten De Vilder : zang en gitaar
• Dimi Dumo : zang en percussie

Het nieuwe "Asia Minor Ensemble" komt met een aloud repertoire. Ze brengen inderdaad liedjes die tot pakweg een eeuw geleden te horen waren in Constantinopel, Smyrna en andere steden in Klein-Azië, en die in 1922 samen met de Griekse vluchtelingen naar Griekenland kwamen.

Zelf zeggen ze dat dit voor hen een "nieuwe, spannende reis" gaat worden doorheen genres als smyrneïka en rembetika , maar daar is misschien toch wel een tikkeltje valse bescheidenheid mee gemoeid.

Dat is niet alleen omdat ze dit project al in januari 2023 voor de eerste keer in Brussel kwamen voorstellen; maar ook omdat de muzikanten al heel wat ervaring hebben met deze (en andere) Griekse muziek.

Het ensemble bestaat namelijk uit:

• Marilena Chrysochoidi : santouri , zang
• Stratos Stabourlos : bouzouki , zang
• Dimitris Rossidis : gitaar, zang

Minstens de bouzouki -speler Stratos Stabourlos zal een bekende naam zijn, in de eerste plaats als de jongere helft van het duo "I Ellines", dat decennia lang ten dans speelde op allerlei Griekse verenigingsfeesten, trouwfeesten en dergelijke. Los daarvan heeft hij ook al indruk gemaakt met projecten als het "George Zambetas Tribute" of "Pentology". Daar stond eigenlijk " rembetika en laïka " op het programma, maar, zoals we schreven op onze mei 2015 maandpagina , werd dat vooral bij "Pentology" al snel opengetrokken tot " rembetika , laïka , smyrneïka , paradosiaka, nisiotika en endechna ". Alle genres populaire muziek, eigenlijk.

Ook op een traditioneel Grieks feest wordt er van het orkest verwacht dat ze al die dingen kennen. Daar is het immers "u vraagt, wij spelen". De bedoeling is om het publiek aan het dansen te krijgen, en als dat niet lukt, wordt er het jaar daarop gewoon een ander orkestje gevraagd. Dan weet u meteen ook waarom "I Ellines" jarenlang de vaste leveranciers waren voor heel veel van die feesten. Een tsamikos met bouzouki ? Geen probleem als Stratos Stabourlos de snaren bedient. Of een karsilamas, een ballos, of een tsifteteli ? Het kon allemaal, en alles al even overtuigend.

Het is dus zeker niet zo dat Stratos Stabourlos deze muziek nog nooit gehoord zou hebben, wel integendeel.

Dat geldt ook voor Marilena Chrysochoidi . In dit ensemble speelt zij santouri , maar ze is ook pianiste, actrice, operazangeres en lerares. En dat zijn niet zomaar visitekaartjes: bij elk daarvan horen diploma's, optredens en allerlei samenwerkingen, telkens meer dan voldoende om er een normaal cv mee te vullen.

Het begon allemaal in 1991. Toen zag ze in Athene het levenslicht en ze deed er al meteen haar eerste muzikale indrukken op. Haar ouders hadden hun roots in Klein-Azië, maar ze luisterden naar allerlei soorten muziek. Op haar zevende begon dochter Marilena met pianolessen, en ze wist toen al wat ze zou gaan doen als ze groot was: muziek.

Uiteraard ging ze later naar de muziekhumaniora, en daar kreeg ze nog meer belangstelling voor de traditionele muziek. Ze speelde toen al piano en tambouras , nu kwam daar nog de santouri bij. Dat was niet onlogisch, want die wordt soms de "piano van het oosten" genoemd. Toch liet ze de westerse muziek niet los, wel integendeel. Ze volgde klassieke zang en opera, en ze deed er ook nog toneelschool bovenop.

Dat bracht ze meteen in de praktijk, met rollen in werken van Mozart, Rossini, Händel, Léhar, Puccini en anderen, maar ze zong en speelde ook in hedendaagse opera en ander werk van Griekse schrijvers. Een willekeurige greep uit haar palmares maakt dat misschien wat bevattelijker.

In 2013 zong ze bijvoorbeeld mee in "La Moscheta", een opera uit 1529 van Angelo Beolco, grondlegger van de "Commedia dell'Arte" (en daarom qua belang soms vergeleken met Molière). De opvoering in Athene was een productie van het "Karolos Koun" theater, en de muziek was geschreven door Stamatis Kraounakis (enkel vergelijkbaar met zichzelf). Marilena Chrysochoidi zong de rol van "Donna" en ze speelde piano.

In 2015 werkte ze mee aan een Griekse bewerking van "Die Zauberflöte", de bekende opera van Mozart. In 2017 speelde (en zong) ze een hoofdrol in "Το Ονειρο του Θαύμα" ("Dream and Miracle"), een hedendaags theaterstuk van Kakia Igerinou, opgefleurd met liederen van Mikis Theodorakis .

Maar ze liet haar eigen traditie toch ook niet los. Recent, in juni 2022, zong ze mee in een concert dat een onderdeel was van een groots opgezet festival ter gelegenheid van "100 jaar Megali Katastrofi". Dat waren dan uiteraard traditionele liedjes uit Klein-Azië.

Tussendoor had ze enkele jaren gestudeerd aan het Koninklijk Conservatorium van ... Antwerpen. Daar behaalde ze in 2021 haar master klassieke zang. Dat kwam dan bovenop haar diploma's opera (2014) en toneel (2015) die ze al in Athene had gekregen.

Ook in Antwerpen zat ze natuurlijk niet stil. In het kader van haar opleiding zong ze mee in producties van het conservatorium en in 2021 regisseerde ze voor het eerst zelf een musical. Dat was niet niks, want "Therapeutic", zoals het werk heet, is vrij complex omdat het zich eigenlijk helemaal afspeelt in het hoofd van de protagonist, een psychiater. Die wordt bijgestaan door drie verpleegsters, plus (de schimmen van) enkele patiënten die hij in behandeling had, en dat is het dan zo'n beetje. Marilena Chrysochoidi deed niet alleen de regie, ze ontwierp ook de set, de belichting en de kostuums, en ze speelde zelf ook mee.

Haar aanwezigheid aan het Antwerpse conservatorium was uiteraard niet onopgemerkt gebleven. Een Griekse die santouri speelt en die meer dan behoorlijk kan zingen ... Elina en Maria Markatatou bijvoorbeeld kwamen bij haar aankloppen toen ze in oktober 2020 een goede zangeres nodig hadden om in te vallen voor een bijkomend concert van hun project "The Four Traditions of Mandolin Music in Greece". En nog maar pas in juni 2023 vroegen ze haar opnieuw als gastzangeres voor hun "Boîte" programma.

En nu werkt Marilena Chrysochoidi dus mee aan het nieuwe project van het "Asia Minor Ensemble", voor de tweede keer al.