Mode Plagal brengt een heel eigen combinatie van jazz en Griekse volksmuziek ten gehore. Met bovendien invloeden van Amerikaanse groove, soul en funk die vermengd worden met melodieën uit Epirus, Macedonië en Thracië. De naam is al even verrassend en intrigerend: Plagal is een toonsoort uit de Byzantijns-orthodoxe kerkmuziek.

Dit is het laatste van de reeks concerten van Mode Plagal die op 28 november van start ging. De andere data en locaties vindt u op onze november -pagina. Ook meer informatie over de groep vindt u daar. Het is het tweede concert uit een serie van vier Griekse concerten dat in samenwerking met Sferra georganiseerd wordt. De andere zijn Savina Yannatou , Byzantijns koor Agiopolitis en Nikos Papazoglou . (Niet alle zalen organiseren alle vier concerten).

Het concert in de Warande in Turnhout wordt wel heel intiem gehouden. Het optreden gaat door in het keldercafé (en niet in de grote zaal), wat betekent dat er slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar zijn (100). Men heeft echter de mogelijkheid om tijdens het concert iets te drinken, eventueel wat te praten of tussendoor even een sigaretje op te steken.

Dit concert werd verplaatst naar zondag 10 februari 2002. Ook de locatie bleek niet helemaal correct te zijn. U vindt nu de (schaarse) informatie die we hebben op onze februari 2002 - pagina.

Nomades is de nieuwe band opgericht door en rond zanger Tim Meeuws. De groep gaf haar eerste voorstelling deze zomer op het Noorderzon Festival in Groningen. Zij waren o.m. ook te horen op het lustrumfeest van de vereniging Groningen-Griekenland vorige maand. In Nederland zijn er ondertussen reeds een aantal groepjes muzikanten die zich uitsluitend toeleggen op Griekse muziek en met name in Groningen lijkt men op dat gebied nogal actief. Tim Meeuws zong eerder in het toenmalige trio Ano Kato, zelfs tot in Griekenland. Tegenwoordig bestaat Ano Kato uit 5 musici.

Vóór Ano Kato was Tim Meeuws vooral actief in het muziektheater, maar ook nadien hield hij zich beroepshalve bezig met muziek. De andere leden van de nieuwe band hebben een jazz-achtergrond. De bezetting is als volgt:

• Tim Meeuws: zang
• Johan Huizing: sopraan- en tenorsax
• Bert Kleijn: drums
• Fons Sluyter: contrabas
• Dick Rusticus: gitaar

Vijf Nederlanders dus die zich nu vooral richten naar Balkanmuziek en Griekse muziek. Hun repertoire behelst 12 stukken van dé componist van Balkanmuziek bij uitstek, Goran Bregovic, met bruilofts- en begrafenisliederen. Daarnaast ook Griekse rembetika muziek.

Het concert is in open lucht. Hopelijk slaagt de groep er in om wat van de Balkan-warmte naar het hoge Noorden over te brengen!

Grieken en Turken zijn door de eeuwen heen altijd cultureel sterk door elkaar beïnvloed geweest en dit geldt zeker voor het gebied dat vroeger als Klein-Azië werd aangeduid.

Onder de benaming "Café Turc" organiseert De Centrale in Gent een Turkse concertreeks, waaronder één met zelfs flink wat Griekse rembetika, vertolkt door een Turkse muzikant. De naam "Café Turc" is in dit verband zeker niet verkeerd gekozen. Hij herinnert ons aan het "Café Aman", waar in Griekenland vooral muzikanten afkomstig uit Klein-Azië speelden. (Over dat fenomeen kan u desgewenst meer lezen in onze rubriek " Achtergrond " waarin een hoofdstuk geschiedenis is ondergebracht.)

Het programma behelst drie concerten en een lezing. Onze aandacht gaat vooral naar het concert op vrijdagavond (waarover straks meer) en de lezing over rembetika op zaterdagnamiddag, door dezelfde Turkse muzikant. Maar niemand zal u uiteraard tegenhouden indien u de andere concerten ook wil meepikken. Want al besteden wij er op onze website minder aandacht aan, toch zijn deze niet-Griekse concerten van aanverwante landen eveneens heel boeiend, alleen al omwille van de reeds vermelde wederzijdse invloeden.

Hier krijgt u het programma:

• Donderdag 20 december, 20u30, Hasan Yükselir: Eigentijdse Turkse Volksmuziek.
• Vrijdag 21 december, 21u30, Muammer Ketencoglu: Reis door de Balkan.
  • Muammer Ketencoglu ( accordeon en zang)
  • Sumru Agiryuruyen ( mandoline en zang)
  • Aytunc Matraci ( klarinet en sax)
  • Rahmi Gocmen (percussie)
• Zaterdag 22 december, 14u, Lezing over rembetika door Muammer Ketencoglu
• Zaterdag 22 december, 21u30, Aysegül: Jazzy folkpop uit Anatolië.

Muammer Ketencoglu werd geboren in 1964 in Tire (Izmir) in Turkije. Tijdens zijn lagere en secundaire schoolopleiding, die hij volgde in een speciale school voor blinden, was hij al gefascineerd door de meest diverse genres van volksmuziek. Al snel begon hij accordeon te spelen. Zijn interesse ging vooral uit naar Griekse muziek, met name de Griekse laïka en rembetika, maar later ging hij zich ook verdiepen in de volksmuziek uit andere omringende landen en de Balkan.

Het is waarschijnlijk niet toevallig dat deze Turkse muzikant, afkomstig van Izmir, het voormalige Smyrna, zoveel interesse voor Griekse muziek ontwikkelde. Begin negentiende eeuw bestond de bevolking van deze Klein-Aziatische stad voornamelijk uit Grieken, naast Turken, Armeniërs en Joden. In Smyrna heerste een rijk cultureel leven, mede dankzij deze harmonieuze samenleving van verschillende volken. Rond het einde van de 19de eeuw kende het "Café Aman" een grote bloei. Rondtrekkende, professionele muzikanten brachten er oosters klinkende muziek. In 1922, tijdens de Klein-Aziatische bevolkingsuitwisseling (voor meer informatie hierover verwijzen wij opnieuw naar onze geschiedenis-rubriek ), waarbij meer dan een miljoen Grieken uit Klein-Azië gedwongen werden te verhuizen, verplaatste deze muzikale traditie zich naar Griekenland. Deze muziekstijl werd toen de "Smyrna-stijl" genoemd en was melodieus en klagerig, met viool , sandouri (hakkebord), kanonaki (cimbaal, en outi (oud) als meest toonaangevende instrumenten. Uit de vermenging van die Smyrna-stijl en de Griekse stadsmuziek uit Athene ontwikkelde zich later de rembetika-muziek.

Muammer Ketencoglu heeft het niet allemaal zelf meegemaakt, maar deze rijke culturele traditie behoort voor hem slechts tot een recent verleden. Traditionele volksmuziek werd dan ook zijn stokpaardje. In Istanbul treedt hij vaak op met Griekse muzikanten en hij bracht ook reeds twee cd's uit met archiefopnames van rembetikamuziek. Vermeldenswaard is dat Muammer Ketencoglu een fervent voorstander is voor het nauwer aanhalen van de Turks-Griekse vriendschapsbanden. Bewijs daarvan is het concert dat hij in september 1996 nog gaf in Livadia (Griekenland), naar aanleiding van de zeventigste verjaardag van Mikis Theodorakis. Hij trad er op met Ivi Dermanci, een Griekse amateurzangeres uit Istanbul, maar ook met bekendere Griekse zangers als Petros Gaïtanos en Vasilis Lekkas . In april 1997 vertoefde hij op Cyprus, waar hij deelnam aan een concert dat, voor de eerste maal sedert de Turkse bezetting van het noordelijk deel van het eiland in 1974, artiesten samenbracht van beide gemeenschappen. Dit lovenswaardige initiatief slaagde erin om duizenden Griekse en Turkse Cyprioten samen te brengen. Muammer trad ook reeds met succes op in Athene en, buiten Turkije, ook nog in Bulgarije en Frankrijk en nam er deel aan verscheidene festivals.

Op vrijdagavond zal hij ons een muzikaal palet brengen van Balkanmuziek tot muziek van en rond de Egeïsche Zee.

Zijn lezing op zaterdag over rembetika, zal hij toelichten met eigen spel en met historische opnames.

Dit kerstfeest wordt opgeluisterd door het vijf leden tellende Thracische orkest " Akrites " dat uit Duitsland komt.

Aanvankelijk was de Thracische lyra (peervormige lier met drie snaren en een strijkstok) hét hoofdinstrument in de Thracische muziek. Nadien kwamen daar de gaïda (doedelzak) en de kavála (soort herdersfluit, een grote flogera ) bij. De klarinet kwam er pas veel later bij, net als de viool , de outi (oud) en een soort psalter ( kanonaki ).

Het veelgevraagde orkest "Akrites" is op instrumentaal gebied minder traditioneel, maar daarom misschien veelzijdiger. Het bestaat uit een bouzouki , klarinet , synthesizer, zanger en drums. Naast Thracische muziek spelen zij ook muziek vanuit andere streken van Griekenland.