Een aantal Brusselse muzikanten, die zich toeleggen op de rembetika, komen regelmatig samen in de Art Base voor een gezellige jamsessie. Dat "Rebetiko Café" is inmiddels een vaste waarde geworden in het Brusselse muzieklandschap. Normaliter is de inkom dan gratis. Dat blijft ook zo, maar in januari 2018 beslisten ze wel om er een benefietavond van te maken. Sindsdien staat dus een collectebus aan de ingang, en er wordt gevraagd om daar een geldelijke bijdrage naar keuze in te deponeren.

Die bijdrage gaat telkens integraal naar een zorgvuldig geselecteerde organisatie. Het selectiecriterium is eigenlijk eenvoudig: het initiatief moet kleinschalig zijn, zodat de werkingskosten tot een minimum beperkt blijven en al het opgehaalde geld effectief terecht komt bij diegenen die het nodig hebben.

Deze keer is opnieuw "O allos anthropos" aan de beurt, een grassroots organisatie die in Athene gratis warme maaltijden verstrekt aan mensen die anders in de vuilnisbakken zouden moeten gaan zoeken om niet van honger om te komen.

Het Selitsiani Rebetiko Trio brengt authentieke rembetika van de grote componisten uit de jaren '20 tot de late jaren '50 van de vorige eeuw.

Dat betekent dus succesnummers van bekende namen als Markos Vamvakaris , Vasilis Tsitsanis , Kostas Skarvelis, Yorgos Mitsakis, Manolis Chiotis en vele anderen.

Zoals gebruikelijk bestaat het trio uit drie leden, en dat zijn:

• Kostis Kostakis : gitaar, zang
• Dimitris Maris : bouzouki
• Eleni Chartalami : zang

Als trio waren ze nog nooit eerder in België (of alleszins niet in Brussel), maar twee van de drie zijn daar toch al oude bekenden.

Dimitris Maris (Δημήτρης Μάρης) bijvoorbeeld speelt ook bouzouki bij "Mále Vráse". Die groep werd gevormd in het kader van het Amsterdam Rembetika Festival in april 2014 , een festival dat ze trouwens mee op poten hielpen zetten. Ze hebben Amsterdam als thuisbasis maar ze opereren ook ver daarbuiten.

Dimitris Maris groeide op in Larissa, Griekenland. Zijn vader was gitarist. Vanaf zijn zevende volgde hij gitaaronderwijs bij Vangelis Sfikas. In 2008 begon hij naast folkgitaar ook baglamas en bouzouki te spelen als autodidact. Hij is naar eigen zeggen geïnspireerd door Griekse componisten uit de jaren dertig en veertig, zoals Spyros Peristeris, Vasilis Tsitsánis , Markos Vamvakaris en Kostas Skarvelis. Volgens onze laatste informatie woont hij in Nederland, maar de laatste jaren zit hij vaak in Griekenland, waar hij samenwerkt met gerenommeerde muzikanten uit o.a. Athene, Larissa en Volos.

De gitarist van het Selitsiani Trio, Kostis Kostakis (Κωστής Κωστάκης) was in oktober 2016 al te horen in de Lage Landen, maar dan als lid van het ensemble "Rebetien", waar ook Avgerini Gatsi (°Athene 1989) lid van is, en dat toen een hele reeks optredens verzorgde.

Kostís Kostakis werd in 1988 geboren in Nea Ionia (Athene). Van zijn vader, die in zijn vrije tijd accordeon speelde, kreeg hij de liefde voor de rembetika en de smyneïka mee. Toen hij acht jaar was ging hij toch maar klassieke gitaar en muziektheorie studeren aan het conservatorium. Een jaar of zes later ging hij zich ook toeleggen op de elektrische gitaar. Tijdens zijn studietijd speelde hij in allerlei amateur-groepjes maar vanaf zijn achttiende werkt hij als professioneel gitarist, onder meer in allerlei clubs, waar hij al optrad met o.a. Babis Golés en Agathonas Iakovidis . Naast Rebetien is hij ook nog lid van de rembetika -groep "Chipsi", van "Εlektrobalkana" en van het "Trio Katara" (Τρίο Κατάρα) - en nu dus ook van het Selitsiani Rebetiko Trio.

De zangeres daarvan, Eleni Chartalami (Ελένη Χαρταλάμη), werd geboren in Larissa. maar ze woont en werkt tegenwoordig in Athene. Daar rondde ze trouwens nog maar pas dit jaar (2018) haar studies af met een diploma van etnomusicologe.

Zoals zovele Griekse jongeren die gepassioneerd zijn door muziek heeft zij niet zolang gewacht om eerder al het podium op te gaan. Ze zat daar trouwens al vaker samen met Kostís Kostakis, zelfs toen er nog lang geen sprake was van het Selitsiani Trio.

Zij was bijvoorbeeld gastzangeres van het "Trio Katara" (waar hij - zoals gezegd - één van de drie is), en als vertelster zorgde zij nog maar pas in april 2018 voor de bindteksten tijdens de muziektheater-voorstellingen "Ο Κωστής μου" (O Kostís mou, Mijn Kostís). Daar was dan niet Kostis Kostakis mee bedoeld, ook al speelde hij mee in het orkestje dat voor de muziek zorgde die muziektheater nu eenmaal nodig heeft om niet gewoon maar theater te zijn. Het stuk ging integendeel over het leven van de rembetika -componist Kostas Bezos (1905-1943), iets minder onbekend onder zijn pseudoniem "A. Kostis". Door de oorlogsomstandigheden werd hij na zijn dood snel vergeten. Pas in 2015 bracht onderzoek aan het licht welke belangrijke rol deze illustere onbekende eigenlijk gespeeld had in de ontwikkeling van de rembetika en de laïka . Als u dus straks tijdens het concert van het Selitsiani Trio ineens de naam van Kostas Bezos hoort vallen, dan weet u waar dat vandaan komt.

Er zijn nog meer voorbeelden te vinden van (al dan niet geïmproviseerde) optredens waar Eleni Chartalami en Kostis Kostakis samen muziek maakten, en als je dan ook nog kijkt naar de namen van de anderen, dan valt op dat de wereld toch wel erg klein is. Tijdens dat muziektheater speelde bijvoorbeeld ook Sotiris Letsios mee, en die zit niet alleen met Kostakis in het "Trio Katara", maar hij vormde met de twee anderen ook een (kennelijk naamloos) trio dat rembetika -liedjes van o.a. Yorgos Mitsakis bracht. Dat trio werd een (al even naamloos) kwartet dat in juni 2018 in Chania (Kreta) ging optreden. De vierde man, die daarvoor nodig was, was niemand minder dan ... Charis Laurijsen, bekend van - jawel - "Mále Vráse". Toevallig of niet is hij geboren op Kreta.

En misschien is de geboorteplaats wel de sleutel om de naam van het "Selitsiani Rebetiko Trio" te ontraadselen. "Selitsiani" staat namelijk niet in de woordenboeken, wat ook logisch is want het is een plaatsnaam. Toch zoek je het ook tevergeefs op de (meeste) landkaarten, want "Σελίτσιανη" is de oude naam van een dorpje dat tegenwoordig Anatoli (Ανατολή) heet. De oude naam zou van Slavische herkomst zijn, en dergelijke "on-Griekse" plaatsnamen zijn in de loop der jaren massaal "weggezuiverd", en vervangen door nieuwe "goed-Griekse" namen. Als iets dergelijks in België zou gebeuren, dan zou je denken dat de bevoegde minister een vriend had met een plaatsnaambordenfabriek, maar in Griekenland heeft het natuurlijk (ook?) te maken met "nation building" en dus het creëren van een "nationaal bewustzijn". De plaatselijke bevolking trok zich meestal niks aan van de nieuwe naamborden en veel van die dorpen worden dus nog altijd bij hun oude naam genoemd.

De mogelijke link met het trio komt er als je weet dat Selitsiani - oeps, Anatoli - een dorpje is in de buurt van Larissa. En toevallig zijn zowel Eleni Chartalami als Dimitris Maris, dus twee van de drie leden van het trio, geboren in Larissa...

In december 2017 wuifden zij daar trouwens als trio het oude jaar uit met een rembetika -concert in een plaatselijke club. Alleen had hun trio toen nog geen naam. Maar ja, voor buitenlandse optredens kan je moeilijk als "Trio Zonder Naam" op de affiche gaan staan, en dan helemaal niet in de Lage Landen, waar er al een Zangeres met (of zonder?) die naam bestaat.

Zoals gezegd konden liefhebbers van Griekse muziek in de Lage Landen al eerder kennismaken met de twee heren van het Selitsiani Trio. De dame van het gezelschap is hier echter voor het eerst. Toch is het bekend dat ze al een hele tijd muzikaal actief is.

Het valt daarbij op dat ze regelmatig in Larissa te horen is, zoals in oktober 2018 (nauwelijks een maand vóór het optreden in Brussel), toen ze in een club in Larissa optrad met "drie stemmen en twee gitaren ". Eén van de twee gitaren werd bediend door Kostís Kostakis, en de tweede door ... Theodora Athanasiou . alweer een oude bekende. Een kleine wereld, inderdaad.

Mogelijk was dat een uitloper van een geïmproviseerd optreden in de "Pinoklis" in Athene. In juni 2018 waren Theodora Athanasiou en Kostis Kostakis daar te gast, en Eleni Chartalami zat gewoon in het publiek. Tot ze ineens naar voren kwam om mee te zingen - kennelijk niet echt tot verrassing van de twee anderen. Het lijkt bovendien duidelijk dat Chartalami ook geen onbekende was voor het publiek zelf, want het was op hun aandringen dat zij naar voren kwam. Een enthousiaste blogger filmde het gebeuren en plaatste het later online, en hij omschrijft haar daarbij als "το αηδόνι του Θεσσαλικού κάμπου" (to aïdoni tou Thessalikou kampou, de nachtegaal van de Thessalische vlakte). En inderdaad, Larissa ligt niet alleen in die vlakte, het is zelfs de hoofdstad van de gelijknamige regio (nomós).

Het is dus die nachtegaal die naar Brussel overgevlogen komt, samen met twee kompanen die hier al eerder hun sporen verdiend hebben.

Het "Centre Hellénique d'Etudes du Folklore - Tradidanse" organiseert niet alleen lessen Griekse dans en allerlei voorstellingen, ze doen daar uiteraard ook dansstages bovenop. Soms duren die een heel weekend, maar soms zijn het ook korte, intensieve stages. Dat is ook nu weer het geval.

Deze keer staan de Kretenzische dansen op het programma, en speciaal hiervoor laten ze Yorgos Markandonis (Γιώργος Μαρκαντώνης) uit Iraklio (Kreta) overkomen.

Yorgos Markandonis werd in 1974 geboren in Athene, maar zijn ouders waren wel afkomstig van Kreta. De dansmicrobe had hem al heel vroeg te pakken, en hij ging dus lessen volgen bij de Kretenzische Vereniging van Elefsina. Dat zou één van de belangrijkste Kretenzische verenigingen buiten het eiland zelf zijn, en in elk geval zijn hun danslessen van hoog niveau, gewoon omdat zij er in slagen om de beste leraars aan te trekken.

Ook in zijn eigen familie waren er uitstekende dansers, en het spreekt vanzelf dat die hem met veel plezier "onder handen namen" - en dan niet bepaald met fluwelen handschoenen. Hij mocht en zou de familie immers niet te schande maken.

Het gevolg van dit alles was dat de jongen op elk Kretenzisch feest altijd zowat als eerste op de dansvloer stond.

In 1996 sloot hij zich aan bij de dansgroep van de laografische vereniging "Kourites". Met hen nam hij deel aan een hele reeks dansvoorstellingen waar Kreta en/of de Kretenzische cultuur en traditie aan te pas kwam.

Tegelijk werd hij ook aangenomen bij de Kretenzische dansgroep van het befaamde Dora Stratou Theater in Athene.

Daar bleef hij tien jaar, maar dan werd de aantrekkingskracht van Kreta hem toch te sterk. In 2006 verhuisde hij dus met zijn gezin definitief naar Iraklio. Op Kreta zelf kon hij zich immers volop onderdompelen in de aloude tradities, met inbegrip van de dansen, en op die manier kon hij zijn kennis op dat vlak verder uitdiepen.

Om die tradities verder te kunnen doorgeven richtte hij al snel zijn eigen dansgroep op. In 2007 al namen die deel aan een project "Andalousia - Kreta". De voorstellingen daarvan kenden veel succes, met als gevolg dat ze niet alleen overal op Kreta zelf gevraagd werden, maar ook in Athene en elders, tot in ... Amerika toe.

Toen de daar wonende Kretenzers later vernamen dat hij nu ook voor andere dansgroepen seminaries en stages begon te geven, werd hij opnieuw naar Amerika uitgenodigd. Maar ook in Griekenland zelf werd hij vaak gevraagd, en de rest van Europa volgde dan vanzelf.

En nu is Brussel dus aan de beurt.