Geschiedenis van Griekenland

De Griekse onafhankelijkheid

Koning Georgios I

Die vonden ze deze keer in de persoon van de Deense prins Willem van Holstein-Sonderburg-Glücksburg, wiens vader later (op 15 novermber 1863) Koning Christiaan IX van Denemarken zou worden. Willem werd dus, op 30 maart 1863, de tweede koning van Griekenland, onder de naam Georgios I .

Bij zijn aantreden kreeg hij een mooi geschenk mee van de Engelsen: ze stonden de Ionische Eilanden af, die sinds de Middeleeuwen Venetiaans geweest waren, tot ze in 1797 door Napoleon ingenomen werden, twee jaar later een republiekje onder Russisch gezag vormden, dan weer bij Frankrijk aangehecht werden (in 1807) om tenslotte in 1814 onder Brits protectoraat te belanden. Nu kwamen ze dus "weer thuis" bij het moederland. Ze hadden weliswaar geen strategisch belang meer (anders hadden de Engelsen ze niet zomaar weggegeven), maar de Griekse staat kreeg daarmee in één klap 200.000 nieuwe onderdanen erbij, die bovendien welvarend en goed opgeleid waren, iets wat het jonge, straatarme koninkrijk best kon gebruiken.

De mogendheden hadden nog een ander geschenk voorzien: in 1864 werd een nieuwe grondwet aangenomen, die het koninkrijk omvormde in een "koninklijke democratie", met een verkozen kamer met brede bevoegdheden, maar waarbij de koning toch nog veel in de pap te brokken had.

In 1867 trouwde hij met Olga Konstantinova , Groot-Hertogin van Rusland en een nicht van de Tsaar.

De rest van de 19de eeuw in Griekenland werd gekenmerkt door een moeizaam streven naar stabiliteit, hervorming en economische ontwikkeling. Maar dit streven werd constant doorkruist door allerlei andere factoren, niet in het minst door de Megali Idea. En de onafhankelijkheidsstrijd van Kreta zorgde ook voor nogal wat complicaties.

Kreta was pas sinds 1669 in Ottomaanse handen gevallen, maar de Kretenzers zijn nooit gemakkelijke onderdanen geweest. Om de zoveel tijd waren er opstanden, die dan telkens weer bloedig onderdrukt werden, waarna het een tijdje stil bleef, om vervolgens weer te beginnen. En nu Griekenland onafhankelijk geworden was, groeide het verlangen naar Enosis (Eenheid) met het moederland. Er was een vrij rustige periode onder Mehmet Ali, de Egyptische pasha die het eiland gekregen had in ruil voor zijn hulp aan de Sultan bij de Griekse opstand. Hij schijnt een relatief goed beleid gevoerd te hebben, met een verregaande mate van zelfbestuur. Maar in 1840 pakte de Sultan hem het eiland weer af en daarmee kwamen ook de Ottomaanse ambtenaren weer terug. De Kretenzers revolteerden massaal. In 1866 riepen ze zelfs de Enosis uit. De Grieken van de diaspora stuurden uit alle hoeken van de wereld vrijwilligers, wapens, geld en zelfs volledig uitgeruste schepen. Griekenland zelf sloot een bondgenoodschap met Servië om samen Turkije aan te vallen. Het Griekse leger was al bijna op weg naar de grens toen het teruggefloten werd door de mogendheden. Die oefenden diplomatieke druk uit en dreigden zelfs met een maritieme blokkade. Griekenland werd gedwongen de Kretenzers aan hun lot over te laten, en in ruil moest de Sultan alleen maar wat vage beloften over zelfbestuur ondertekenen. Op de conferentie in Parijs kregen de Griekse afgevaardigden een flinke bolwassing, en er werd gewaarschuwd voor "ernstige gevolgen" als ze nog geweld gebruikten en zich nog langer zouden bemoeien met de Kretenzers.

Dit alles veroorzaakte uiteraard nogal wat frustraties in Griekenland. Daarbij kwamen nog de strubbelingen in het noorden, waar de grens nog steeds tussen Arta en Volos liep, en waar de bemoeienissen van de mogendheden voor nog meer vernederingen zorgden. In 1881 zorgden de Engelsen er wel voor dat Arta en Thessalië bij Griekenland kwamen, maar niet Preveza en Iannina. En toen de Grieken zich in 1885 opmaakten om West-Thracië in te nemen, werden ze na een drie weken durende blokkade van de Engelse vloot gedwongen van dit voornemen af te zien.