Geschiedenis van Griekenland

De Griekse onafhankelijkheid

De aansluiting met Kreta

De frustraties kwamen tot een uitbarsting in 1897, toen er op Kreta voor de zoveelste keer de Enosis uitgeroepen werd. Er volgde massale steun, er werd een Griekse vloot naar Kreta gestuurd, en deze keer viel het Griekse leger daadwerkelijk Turkije binnen. Maar de Grieken werden teruggeslagen en in mei stonden de Turken op een paar dagmarsen van Athene.

Toen grepen de mogendheden opnieuw in en dwongen een wapenstilstand af. Een internationale "vredesmacht" bombardeerde de Kretenzische rebellen tot ze zich overgaven, en Griekenland moest een zware schadevergoeding betalen aan de Turken. Dat was niet gemakkelijk voor een land met een economie die maar niet van de grond kwam, en dat in feite al bankroet was. Vele Grieken werden gedwongen te emigreren om te overleven. Daar bovenop kwam nog de politieke instabiliteit, omdat door de niet aflatende stroom vernederingen de gevestigde orde in vraag gesteld werd. En dan was er nog de "taalstrijd", de strubbelingen tussen de aanhangers van de Katharevousa, de officiële maar kunstmatige taal die door de intelligentia tijdens de Onafhankelijkheidsstrijd ontworpen was, en het Dimotika, de taal die door het volk gesproken werd.

De voortdurende instabiliteit was een doorn in het oog van de mogendheden, en in 1908 vonden ze dat het welletjes geweest was. Ze vormden een internationale politiemacht die voor stabiliteit in de regio moest zorgen. Engelse, Franse, Italiaanse en Russische troepen landden respectievelijk in Drama, Serres, Monastir en Thessaloniki. Later op het jaar werden de Turken door Engelsen en Russen gedwongen verregaande hervormingen door te voeren.

Eén en ander had ook gevolgen aan Turkse zijde. Ook daar was men de voortdurende bemoeienissen en vernederingen beu. Het Turkse garnizoen in Thessaloniki kwam in opstand, en in Istanbul grepen de "Jonge Turken" de macht. Dat was een groep die zich tot doel had gesteld om op de ruïnes van het Ottomaanse rijk een nieuw en modern Turkije op te bouwen.

Ook bij de Grieken kwam het tot een uitbarsting. Niet onverwacht begon het alweer op Kreta, waar in 1908 voor de zoveelste keer de Griekse vlag gehesen werd. De mogendheden grepen alweer in, en stuurden alweer een "vredesmacht" die de opstand bedwong. De regering in Athene liet begaan. Het gevolg was massale oproer en tenslotte een regelrechte militaire staatsgreep.

De militairen probeerden een tijdje het land te besturen met behulp van een marionettenregering, maar dat lukte niet zo best. De officieren beseften zelf ook wel dat ze geen politieke capaciteiten hadden en deden een beroep op Venizelos.