Geschiedenis van Griekenland

De "Megali Katastrofi"

De nasleep van de Eerste Wereldoorlog

Na de Eerste Wereldoorlog hielden de overwinnaars een "Vredesconferentie", waaruit het zogenaamde Verdrag van Parijs voortvloeide. In feite bestond dat uit een aantal afzonderlijke verdragen, elk genoemd naar de voorstad van Parijs waar het getekend werd. Het voornaamste was het Verdrag van Versailles van 28 juni 1919, dat aan Duitsland onder meer harde herstelbetalingen oplegde, maar ook het verbod om een leger te handhaven en - belangrijk in dit kader - verlies van grondgebied (o.m. Elzas en Lotharingen naar Frankrijk, Eupen, Malmedy en Sankt-Vith naar België,...). Met de andere verliezers werden afzonderlijke verdragen gesloten, die allemaal bepalingen in dezelfde lijn bevatten. Zo moest Hongarije middels het Verdrag van Trianon bijna drie vierden van zijn grondgebied afstaan. De andere verdragen waren Neuilly (met Bulgarije), Saint-Germain (met Oostenrijk) en Sèvres (met Turkije). Met al deze bepalingen kwam de Entente natuurlijk de beloften na die ze aan haar bondgenoten had gedaan om ze mee in de oorlog te krijgen.

Ook Griekenland deelde mee in de buit. Het Verdrag van Neuilly bepaalde onder meer dat Bulgarije het kustgebied aan de Egeïsche zee moest afstaan aan Griekenland. En het Verdrag van Sèvres, met Turkije, wees inderdaad op 10 augustus 1920 stukken van Klein-Azië toe aan de Grieken. Formeel slechts voor vijf jaar, daarna zou er een volksraadpleging komen. Die kon in feite alleen maar op een meerderheid vóór aansluiting bij Griekenland uitdraaien. Het leek er dus op dat Venizelos goed gegokt had.

Dat was echter niet van een leien dakje gelopen. Engeland had immers aan Italië óók stukken van datzelfde Klein-Azië beloofd, op papier nog wel, en Italië had in feite meer offers gebracht dan Griekenland. Toch leek het er op dat Venizelos met zijn diplomatieke gaven het pleit zou winnen. De Italianen verlieten boos de onderhandelingstafel, dreigend dat ze dan zelf wel zouden nemen wat hen toekwam. Inderdaad begonnen kort daarop berichten binnen te lopen dat Italiaanse oorlogsschepen op weg waren naar Smyrna. Venizelos maakte hier handig gebruik van en kreeg van de Conferentie de toestemming om alvast troepen naar Smyrna te sturen "om de Griekse bevolking te beschermen en om éénzijdige acties van Italië te voorkomen". Op 15 mei 1919, dus meer dan een jaar vóór de ondertekening van het Verdrag van Sèvres, landden de eerste Griekse troepen in Smyrna, waar ze enthousiast onthaald werden door de bevolking. De verwezenlijking van de "Megali Idea" lag binnen handbereik.